İçeriğe atla

İstanbulkart

İstanbulkart
Konumİstanbul, Türkiye
Çıkış tarihi23 Mart 2009
Teknoloji
  • ISO/IEC 7816 ve ISO/IEC 14443
YükleniciBELBİM
Yöneticiİstanbul Büyükşehir Belediyesi
Para birimiTürk lirası (₺) (en az 5, en fazla 50.000 [1])
Otomatik dolumEvet
Sınırsız kullanımAylık İstanbulkart (200 biniş)
Geçerlilik
Satış noktası
  • Büfeler, market, Biletmatik, A101, Migros, BİM ve İstanbulkart web sitesi
Diğer biçimleri
    • Anonim
    • Mavi Kart (abonman)
    • İndirimli Kart
    • Ücretsiz Kart
    • Sınırlı Kullanım Kart
    • İstanbul City Card (turistler için)
İnternet sitesiistanbulkart.istanbul

İstanbulkart, İstanbul'da kullanılan temassız bir akıllı şehir kartıdır. 23 Mart 2009 tarihinde AKBİL yerine kullanılmaya başlanan kart,[2] İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin iştiraki BELBİM tarafından, ISO/IEC 7816 ve ISO/IEC 14443 gibi uluslararası standartlarla uyumlu bir şekilde NXP'nin DESFire teknolojisi kullanılarak üretilmiştir.

İstanbulkart; Büyükşehir Belediyesi ve özel şirketler tarafından işletilen otobüs, füniküler, metrobüs, metro, banliyö trenleri, vapur ve tramvay gibi toplu ulaşım araçlarında, İBB Sosyal Tesisleri'nde, İSPARK otopark ödemelerinde, halka açık tuvalet ve otomatlarda, BiTaksi uygulamasında,[3] Migros, A101, CarrefourSA,[4] ŞOK, BİM gibi zincir marketler ve Getir[5] gibi market uygulamalarında geçerlidir.[6]

Anonim kartlar, geri ödemesiz ₺130'lık bir depozito karşılığında büyük ulaşım merkezlerindeki ofislerden ve Biletmatik'lerden alınabilir. Kartlara en az 5, en fazla 2.750 Türk lirası olmak üzere bakiye yüklenebilir.[7] Bunun haricinde sınırlı kullanıma sahip kartlar ve Istanbul City Card da Biletmatik'lerden satın alınabilir.

Tarihçe

2009-2021 yılları arasında kullanılan eski tasarımlı anonim (sol) ve kişiye özel (sağ) İstanbulkart'lar

İstanbulkart, 2 Nisan 1995 tarihinde kullanılmaya başlanan AKBİL yerine 14 Mart 2009 tarihinde dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı Kadir Topbaş tarafından tanıtılmış[8] ve 23 Mart 2009 tarihinde kullanılmaya başlanmıştır.[9] Kasım 2021 tarihinde yenilenen İstanbulkart mobil uygulaması ile kullanıcılar kendilerine özel indirimlere ulaşabilir, bakiye ve abonman yüklemelerine ve QR kod ile ödeme işlemlerini gerçekleştirebilmektedir.[10][11]

Kullanımı

QR kod özelliğine sahip bir ödeme ekranı

Ücretin ödenmesi için kart, ulaşım aracına binerken veya istasyon gişelerinde temassız bir okuyucu ile 8 cm'ye kadar yakınlaştırılır. Kartın okuyucuya dokunmasına gerek yoktur, hızlı ödeme için cüzdan veya el çantası içindeki kartlar da okunabilir. Okuyucu cihaz, sesli bir uyarıyla ücret ödemesinin onaylandığını bildirirken ekran ise bir saniye sonra ödemeyi ve kalan depozitoyu gösteren yeşile (anonim kart), maviye (abonman) ve turuncuya (indirimli) döner. Dijital İstanbulkart ise, toplu ulaşım araçları ve raylı sistemlerin girişlerinde bulunan QR kod okutma bölümüne telefonun ekranını tutarak veya kamera ile kodu taratarak kullanılabilir.

Kartta yeterli bakiye olmaması durumunda ekran kırmızı olacak ve "Yetersiz Bakiye" yazılı sesli bir uyarı yapacaktır. Bu durumda İstanbulkart mobil uygulamasından bakiye yüklenebilmektedir.

Başkası adına kayıtlı olan ve usulsüz kullanılan İstanbulkart'lara ise güvenlik görevlileri ve şoförler tarafından el konulmakta ve kişiye para cezası verilmektedir.[12]

Kart çeşitleri

Biletmatik

Kartın kişiselleştirilmiş bir türü, daha genel bir biçimde bir etkinlik veya kuruluşa giriş için veya belediye tarafından sağlanan sosyal yardım amaçlı olarak da kullanılmaktadır. İstanbulkart'ın biri anonim, üçü özel olmak üzere altı farklı çeşidi bulunmaktadır:

  • Anonim Kart: Herkesin satın alıp yükleme yapabileceği ve tüm ulaşım araçlarında kullanabileceği kişiselleştirilmemiş seyahat kartıdır.[13] Kişiselleştirilmemiş anonim kartların resmî tatil ve bayramlarda ücretsiz ulaşım hakkı bulunmamaktadır.[14]
  • Mavi Kart: Herhangi bir indirimli ve ücretsiz kartı almaya hakkı olmayan müşterilerimizin aylık belirli bir ücret karşılığında ulaşım araçlarında sınırlı kullanımını ya da istenilen miktarda ücret yükleyerek tam tarife üzerinden yolculuk yapabilecekleri kart çeşididir.
  • İndirimli Kart: Yükseköğretim Kurumu Kanunu, Çıraklık Eğitim Kanunu kapsamında eğitim gören öğrenciler ile Temel Eğitim Kanunları ve diğer kanunlar kapsamında eğitim gören öğrenciler, Açık İlköğretim, Açık Lise, Kur'an Kursu öğrencilerinin ve 60 yaş ve üzeri vatandaşların alabileceği İndirimli kart çeşididir.
  • Ücretsiz Kart: 65 yaş ve üzeri, Engelli, PTT, TÜİK, şehit ailesi, şehit eşi, refakatli, sarı basın, EHS, belediye zabıta, milli sporcu, gazi, gazi ailesi, vazife malulü, vazife malulü ailesi ve 4 yaş altı çocuk sahibi olan annelerin[15] kullanabileceği kart çeşididir.
  • Sınırlı Kullanım Kart: BİRgeç, İKİgeç, ÜÇgeç, BEŞgeç ve ONgeç çeşitleri bulunan sınırlı kullanım kartıdır. Bu kartlar toplu ulaşımda sınırlı sayıda geçiş hakkına sahiptir.
  • Dijital Kart: Sadece İstanbulkart mobil uygulaması üzerinden para yüklenebilen ve sistemde kayıtlı kişiselleştirilmiş kartın tarifesine göre QR kod ile ödeme yapılabilen kart çeşididir.
  • Istanbul City Card: İstanbul'a gelen turistler için, 1-3-5-7 ve 15 günlük sınırsız kullanıma sahip İstanbulkart çeşididir.[16][17]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  2. ^ "Akbil'in yerine İstanbulkart geliyor". NTV. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  3. ^ "BİTaksi'de İstanbulkart ile yolculuk başladı". Cumhuriyet. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  4. ^ "CarrefourSA'da İstanbulkart ile ödeme dönemi". hthayat.haberturk.com. 6 Nisan 2021. 23 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  5. ^ "Getir ve İstanbulkart'tan ortak uygulama". NTV. 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  6. ^ "İşte İstanbulkart'ın kullanılabileceği yerler". Cumhuriyet. 10 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  7. ^ "Ücretler". İstanbulkart. BELBİM. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  8. ^ "Başkan Topbaş 'İstanbulkart'ı tanıttı". Milliyet. 31 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  9. ^ Gazetesi, Dünya (13 Mart 2009). "AKBİL yerine İstanbulkart". 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  10. ^ "İstanbulkart uygulamasında yeni dönem". Cumhuriyet. 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  11. ^ pazarlamasyon (29 Eylül 2022). "İstanbulkart Mobil tüm İstanbul ulaşımını dijitale taşıdı | Pazarlamasyon". Pazarlasmasyon. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  12. ^ "İstanbulkart'ı usulsüz kullananlara 430 TL ceza". TRT Haber. 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020. 
  14. ^ "İstanbulkart kişiselleştirme ekranı: İstanbulkart kişiselleştirme ne zaman bitiyor, nasıl yapılır? 1 Ocak tarihinde başlıyor..." Hürriyet. 31 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  15. ^ "Çocuklu annelere yönelik ücretsiz İstanbulkart uygulaması bugün başlıyor!". Sözcü. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020. 
  16. ^ Poyrazoğlu, Oğuzhan (31 Ağustos 2022). "'İstanbul City Card' dönemi başlıyor". Tele1. 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 
  17. ^ "Turistlere özel İstanbulkart dönemi başlıyor - Diken". www.diken.com.tr. 31 Ağustos 2022. 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Kentkart, 1998 yılında Ahmet Emir Basmacı ve Mazhar Umur Basmacı kardeşler tarafından kurulmuştur. Türkiye'de İzmir'deki AR-GE Merkezi'nin yanı sıra İstanbul, Kocaeli, Antalya, Gaziantep, Adana, Hatay, Ordu ve Muğla gibi şehirlerde bölge müdürlükleri ve ofisleri yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kredi kartı</span>

Kredi kartı, bankaların ve bazı finans kuruluşlarının müşterilerine verdiği, anlaşmalı POS cihazı bulunan alışveriş noktalarında ödeme amaçlı veya banka ATM'lerinden nakit avans çekmek amaçlı kullanılabilen, yapılan harcamaların aylık olarak bankaya tek seferde ya da taksitlerle ödenmek zorunda olunduğu, nakit paraya alternatif bir ödeme aracıdır. İki kredi kartı grubu vardır: tüketici kredi kartları ve ticari kredi kartları. Kartların çoğu plastiktir, ancak bazıları metal kartlardır. Birkaç değerli taş kaplı metal karttır. Kredi kartlarına alternatifler arasında banka kartları, mobil ödemeler, dijital cüzdanlar, temassız kart'lar, kripto para birimleri, elden ödeme, banka havaleleri ve hemen al, sonra öde sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Metrosu</span> Ankarada hizmet veren metro sistemi

Ankara Metrosu, Türkiye'nin başkenti Ankara'da hizmet veren hafif raylı ve metro sistemidir. EGO Genel Müdürlüğü tarafından işletilmektedir. 1996'da hizmete giren ilk hatla birlikte Ankara Metrosu, İstanbul'dan sonra Türkiye'de hizmete giren ikinci metro sistemi olmuştur. Hem toplam ağ uzunluğu olarak hem de yıllık yolcu sayısı bakımından Türkiye'nin en büyük ikinci metro sistemidir. İlk olarak 30 Ağustos 1996'da A1 Hafif Raylı Sistemi faaliyete geçmiştir. 28 Aralık 1997'de M1 Metro Hattı, 12 Şubat 2014'te M3 Metro Hattı, 13 Mart 2014'te M2 Metro Hattı, 5 Ocak 2017'de M4 Metro Hattı ve 12 Nisan 2023'te ise M4 Metro Hattı hizmete açılmıştır. Sistemde toplam 57 istasyon bulunmaktadır. A1 hattı 8,5 km, M1 hattı 14,6 km, M2 hattı 16,5 km, M3 hattı 15,3 km, M4 hattı ise 12,5 km uzunluğundadır. A1 uzatması inşa hâlindedir. A2 uzatması ihale aşamasındadır. M4 uzatmaları ile M2ᴀ, M2ʙ M5, M6 ve M7 hatlarının ise yapımı planlanmaktadır. Ankara Metrosu, hatların geçtiği halleriyle Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Keçiören, Sincan ve Yenimahalle ilçelerinden geçmektedir. Gelecekte Pursaklar, Akyurt ve Çubuk ilçelerinden de geçecektir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'da toplu taşıma</span> Toplu taşıma ağı

İstanbul'da toplu taşıma, 5712 km²'lik bir alana yayılmış 15 milyondan fazla nüfusa hizmet veren banliyö treni, metro, tramvay, nostaljik tramvay, füniküler, teleferik, otobüs ağı, metrobüs, vapur ve deniz otobüsü gibi çeşitli hizmetlerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">AKBİL</span>

Akbil İstanbul genelinde toplu ulaşımda kullanılan elektronik ücret toplama sistemidir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden BELBİM tarafından geliştirilen Akbil'in patenti ve marka tescili büyükşehir belediyesine aittir. 2008 yılında toplu ulaşım için temassız kart teknolojilerinin kullanıma sürülmesi ile birlikte sistem ikinci plana alınmıştır.

BELBİM A.Ş., İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı bir iştiraktir.

<span class="mw-page-title-main">Hızlı Geçiş Sistemi</span>

Hızlı Geçiş Sistemi (HGS), Boğaz Köprüleri ve Otoyol geçişlerinde ödemenin pasif RFID teknolojisi kullanılarak gerçekleştirildiği Türkiye'de 17 Eylül 2012 tarihinde kullanılmaya başlanan bir ücretlendirme sistemidir. Ücret toplama işlevi gişelerde yer alan antenler aracılığı ile araç üzerindeki etiketin algılanması ve bu etiket ile ilişkilendirilmiş hesaptan tahsil edilmesi esasına dayanır. Böylelikle gişelerde ödeme yapmak için duraksamadan hızlı bir geçiş sağlanır. Sistemde ek olarak gişelerden geçen aracın dört farklı açıdan görüntüsünü çekerek sınıf ve plakasını tespit eden akıllı kameralar kullanılmaktadır. Tüm bu artı özelliklerine rağmen, Hızlı Geçiş Sisteminin yatırım maliyeti, mevcut sisteme göre çok daha düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">Apple Pay</span> mobil ödeme ve dijital cüzdan servisi

Apple Pay, Apple tarafından sunulan bir mobil ödeme ve dijital cüzdan hizmeti. iPhone 6, iPhone 6 Plus, Apple Watch ve diğer uygun cihazlar ile mobil ödeme imkânı sunmaktadır. Apple Pay, Apple'a özel temassız ödeme sistemi gerektirmez, Visa'nın PayWave, MasterCard'ın PayPass ve American Express'in ExpressPay satış noktalarıyla çalışır. Şu anda sadece ABD'de ve Birleşik Krallık'ta kullanımda olan Apple Pay'in yakın zamanda uluslararası hale gelmesi beklenmektedir. iOS 8.1-den başlayarak, Apple Wallet hizmeti Apple Pay üzerinden kredi kartları, sadakat kartları ve banka kartları saklamak için olanak sağlar.

<span class="mw-page-title-main">İzmir'de toplu taşıma</span> İzmirin toplu taşıma ağı

İzmir'de toplu taşımacılık, 1880'lerde başladı. O dönem yalnızca atlı tramvaylar ve vapurlar kullanılmaktaydı. Atlı tramvayların yerini 1928'de elektrikli tramvaylar aldı. Otobüsler ise 1932'de işlemeye başladı. 1954'te tramvaylar kaldırılırken aynı yıl hizmete alınan troleybüsler 1992'ye kadar çalıştı. 21. yüzyıla gelindiğinde de metro ve banliyö trenleri kullanıma girdi. 2017'de ise tramvaylar yeniden hizmete alındı.

<span class="mw-page-title-main">Enpara.com</span> Bankacılık Platformu

Enpara, Eylül 2012 tarihinde QNB Finansbank tarafından, temel bankacılık ihtiyaçlarının fiziksel şubeler olmadan yalnızca dijital kanallar üzerinden karşılanabileceği bir bireysel bankacılık uygulaması olarak kurulmuştur. Enpara.com resmi olarak bir QNB Finansbank şubesidir ve Enpara.com internet şubesi, Enpara.com cep şubesi, Enpara.com çözüm merkezi ve ATM kanalları üzerinden hizmet vermektedir. Mart 2020 itibarıyla 2 milyon müşteri sayısına ulaşmıştır. 2012 yılında bireysel kullanıcılara hizmet vermeye başlayan Enpara.com, Ekim 2016'dan itibaren de tüzel kullanıcılara hizmet vermektedir. Enpara.com 5 Ağustos 2023 tarihinde BDDK'nın onayının ardında Enpara Bank A.Ş. olarak ayrı bir bankacılık hizmeti verme çalışmalarına başladı.

<span class="mw-page-title-main">Akıllı kart</span>

Akıllı kart, çipli kart veya tümleşik devre kartı (ICC), entegre devreler içeren herhangi bir mikroçip boyutunda karttır. Akıllı kartlar plastikten, genellikle polivinil klorürden, ancak bazen de polietilen tereftalat bazlı polyesterler, akrilonitril bütadien stiren veya polikarbonattan yapılır. Nisan 2009'dan bu yana, bir Japon şirketi, kâğıttan yapılmış yeniden kullanılabilir finansal akıllı kartlar üretti.

<span class="mw-page-title-main">POS terminal</span> ödeme kartı ile arayüzleşen bir bilgisayar terminali ve cihaz

POS terminal, Elektronik Fon Transferi yapmak için ödeme kartı ile arayüzleşen bir bilgisayar terminali ve cihazdır. POS, Point of Sale'in kısaltmasıdır. Bu cihazlar POS cihazı veya POS aleti olarak da bilinir. Banka kartı veya kredi kartlarının işlem yapabilmesi için bu cihazlara sokulması gerekir. Son zamanlarda temassız ödeme de yaygındır. Terminal tipik olarak PIN girmek için güvenli bir tuş takımı, ekran, ödeme kartlarından bilgi alma aracı ve yetkilendirme için ödeme ağına erişebilen bir ödeme sisteminden oluşur. Ingenico, Verifone, PAX Technology gibi üreticiler bununmakdadır. Ödeme zamanı MasterCard, VISA, American Express gibi sistemler kullanılır. Kredi kartı üreten her bankanın müşterilerine kolaylık olması amacıyla, üye iş yerleri aracılığıyla POS cihazı ile hizmet vermesi gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İzmirim Kart</span>

İzmirim Kart, İzmir'de toplu taşımada kullanılan bir akıllı karttır. Otobüs, metro, banliyö, vapur, tramvay, teleferik, İzmir Doğal Yaşam Parkı, Bisim, buz pisti, akıllı tuvaletler ve otopark işletmeciliğinde hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">E-Kent</span>

E-Kent; 2002 yılında Bursa'da kurulan; genel merkezi İstanbul'da bulunan; geçiş, biletleme ve elektronik ücret toplama sisteminde yazılımsal ve donanımsal ihtiyaca yönelik hizmet sunmaktadır. Aktif Bank'ın yan kuruluşudur. Toplu taşıma ve akıllı şehir çözümleri alanında Türkiye'nin 16 şehrinde hizmet vermektedir. Aynı zamanda Türkiye Futbol Federasyonu'nun geçiş-biletleme sistemini işletmektedir.

İzmir Kentkart, Kentkart projesinin bir parçası olarak İzmir'deki toplu ulaşım araçlarında eskiden ödeme için kullanılan yakınlık tipi bir akıllı karttır. Türkiye'nin şehir içi ilk ulaşım kartıdır.

<span class="mw-page-title-main">AnkaraKart</span> Toplu taşımada kullanılan akıllı kart

AnkaraKart, Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde, toplu taşıma araçlarında kullanılan şehir içi akıllı karttır. Kartlar Mayıs 2024'te yenilenmiştir.

BursaKart, Türkiye'nin Bursa ilinde toplu taşımada kullanılan bir akıllı karttır. Otobüs, metro, tramvay ve Soğanlı Hayvanat Bahçesi'nde geçerlidir. Web sitesi üzerinden online dolum, online vizeleme, bakiye sorgulama yapılabilmektedir. Ayrıca mobil uygulaması da vardır.

Papara, FinTech alanında faaliyet gösteren, Mali Suçları Araştırma Kurulu yükümlü kuruluşları arasında yer alan, Türkiye merkezli elektronik para ve ödeme hizmetleri kuruluşudur. Şirket 2016'nın Nisan ayında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'ndan yetkili lisans alarak aynı yılın Ağustos ayında faaliyetlerine başlamıştır. 16 Mart 2021 itibarıyla kartları BKM Express desteklemekte olup, Mastercard, Visa, Troy ve Bankalararası Kart Merkezi üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kart38</span>

Kart38, Türkiye'nin Kayseri şehrinde toplu taşımada kullanılan bir akıllı karttır. Kayseri Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı otobüs ve tramvaylarda kullanılmaktadır. Web sitesi üzerinden online dolum ve başvuru yapılabilmektedir. Kart38'in ayrıca mobil uygulaması da vardır. Şehir içinde bulunan Kart38 satış ve dolum merkezlerinden de dolum yapılıp, 55₺ karşılığında alınabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Antalya Kart</span>

Antalya Kart, Türkiye'nin Antalya şehrinde kullanılan bir akıllı karttır. Antalya Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı otobüs, halk otobüsü, AntRay ve diğer toplu taşıma araçlarında kullanılmaktadır. Şehrin birçok yerinde bulunan kiosk cihazlarından ve kart merkezlerinden gerekli evraklarla birlikte alınabilmekte ve kart dolumu yapılabilmektedir. Antalya Kart'ın ayrıca mobil uygulaması da vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.