İçeriğe atla

İstanbul Onur Yürüyüşü

2008'deki Onur Yürüyüşünden bir görüntü.
2011'deki Onur Yürüyüşünden bir görüntü.

İstanbul Onur Yürüyüşü, Türkiye'nin en kalabalık kenti İstanbul'da düzenlenen geleneksel LGBT Onur Yürüyüşü. İlk kez 2003'te yaklaşık otuz kişi tarafından düzenlenen yürüyüş, Haziran ayının son pazarı yapıldı. 2010'da katılımcısı beş bin kişiye ulaşan yürüyüş, 2011'de on bin kişiye ulaşmıştır: Balkanlar'da ve Türkiye'de düzenlenen en büyük onur yürüyüşüdür.[1][2][3][4] Yürüyüş 2013'te, Gezi Parkı olaylarının da etkisiyle 100.000 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi.[5] 2014'teki yürüyüşte katılımcı sayısı on binlerle ifade edilmektedir.[6]

28 Haziran 2015'e denk gelen on üçüncü yürüyüş, İstanbul Valiliği'nin engeliyle karşılaştı. Yürüyüşün Ramazan ayına denk gelmesi nedeniyle kutlamalar engellenmek istenince polis, İstiklal Caddesi'ne girişi yasaklayarak kutlamalara katılanları dağıtmak için tazyikli su, biber gazı ve plastik mermi kullandı. Kaos GL editörü Yıldız Tar, polislerin LGBTİ bireylere karşı homofobik küfürler ettiğini söyledi. Yürüyüşe katılan CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal ve HDP İstanbul Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, barışçıl gösterilerin engellenmesine yaptıkları açıklamalarla tepki gösterdi.[7] Polisin müdahalesi iki kişinin yaralanmasına sebep oldu ve bir kişi gözaltına alındı.[8] 26 Haziran 2016'da düzenlenmesi planlanan 14. Onur Yürüyüşü'ne İstanbul Valiliği tarafından paylaşılan bir açıklamayla izin verilmedi ve bir önceki hafta gerçekleşen Trans Onur Yürüyüşü'ne de polis müdahalesi gerçekleşti.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Tahaoğlu, Çiçek (27 Haziran 2011). "19. LGBTT Onur Haftası, Onur Yürüyüşü ile Sona Erdi". Kaos GL. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011. 
  2. ^ "Stonewall'dan Bugüne". Kaos GL. 24 Haziran 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011. 
  3. ^ "Homosexuals demand rights at Istanbul's Gay Pride March" (İngilizce). Hürriyet Daily News. 27 Haziran 2011. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011. 
  4. ^ "İstiklal Caddesi 10 bin renk!". NTMSNBC. 27 Haziran 2011. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2012. 
  5. ^ "Vandaag in beeld" (Felemenkçe). De Telegraaf TV. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2013. 
  6. ^ "İstanbul'da kitlesel 'Onur Yürüyüşü'". BBC. 30 Haziran 2014. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2014. 
  7. ^ "Onur Yürüyüşü'ne polis saldırısı!". BirGün. 28 Haziran 2015. Erişim tarihi: 28 Haziran 2015. 
  8. ^ "Taksim'de 'Onur Yürüyüşü'ne biber gazı ve plastik mermi". Radikal. 28 Haziran 2015. 29 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2015. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta İstanbul Onur Yürüyüşü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lambdaistanbul</span>

Lambdaistanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği ya da kısaca Lambdaistanbul, 1993 yılında İstanbul'da kurulan ve 2006 mayısında resmîleşen LGBTİ dayanışma derneğidir. Dernek kurulduğu 1993 yılından beri ILGA üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaos GL</span> Türkiyede bir LGBT derneği

Kaos GL Derneği, 1994'ün Eylül ayında Türkiye'deki LGBTQ+ bireylerin bir araya gelerek, maruz bırakıldıkları ayrımcılığa karşı mücadele ederek özgürleşmek amacıyla Ankara'da kurduğu, eşcinsellerin kurtuluşunun heteroseksüelleri de özgürleştireceği fikrini şiar edinen bir LGBTQ+ derneğidir. 1994'ün yazında İnsan Hakları Derneği (İHD), Ankara Şubesi'nde oluşturulan Gey ve Lezbiyen Hakları Komisyonu'nda çalışmalar yürüten aktivistler Kaos GL’nin oluşmasına katkıda bulundular.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Kadınlar Günü</span> uluslararası kadınlar günü

Dünya Kadınlar Günü, Birleşmiş Milletler tarafından bu şekilde tanımlanmış olarak her yıl 8 Mart'ta kutlanan uluslararası bir gündür. İnsan hakları temelinde kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesine, ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanmasına ayrılmaktadır. Dünya Kadınlar Günü, kadın hakları hareketinde bir odak noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Onur Yürüyüşü</span> Haziran ayında gerçekleştirilen LGBTQ+ ve LGBTQ+ destekçileri tarafından yapılan yürüyüş

Onur Yürüyüşü, her yıl Haziran ayının sonlarında Dünya genelinde kutlanan ve Stonewall ayaklanmasının yıl dönümünde gerçekleştirilen, LGBT bireyler ve LGBT bireylere destek veren kişilerin katılımıyla gerçekleşen bir dizi etkinlikler ve törenler bütünüdür. LGBT topluluğunda onur yürüyüşü veya gey onur yürüyüşü gibi isimlerle de bilinir. Bir dizi etkinliklerin ve geçiş törenlerinin gerçekleştirildiği etkinlikler Stonewall ayaklanmaları anısına gerçekleştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de LGBT hakları</span> Türkiyede lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireylerin hakları

Türkiye'de lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler diğer vatandaşlara göre dezavantajlı durumdadırlar. Türkiye eşcinsel ilişkileri tanısa da medeni kanununda cinsel yönelim ya da cinsiyet kimliği gibi bir ifadeye yer vermez ve eşcinsel çiftlerin birlikteliklerini yasal zeminde tanımaz. 2013 yılında ILGA-Europe, Türkiye'yi LGBT haklarının korunması konusunda 49 ülke arasında 39. sıraya yerleştirmişti ancak 2024 yılında 46. sıraya geriledi. Türkiye'yi sıralamada sadece Azerbaycan ve Rusya takip etti.

Hormonlu Domates LGBTİ+fobi Ödülleri, Türkiye'de LGBTİ+ topluluğunca LGBTİ+ bireylere yönelik ayrımcı, dışlayıcı söylem ve eylemlerde bulunan kişi ve kurumlara verilen ödüldür. Homofobi ve transfobiye dikkat çekmek amacıyla her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen ödül töreni, Lambdaistanbul Dayanışma Derneği'nin girişimiyle 2005 yılında başlamış, güncel olarak İstanbul Onur Yürüyüşü Komitesi tarafından düzenlenmektedir. Ödüllerin isim kaynağı, "Hormonlu domates yemeyin homoseksüel olursunuz" sözleriyle 2005 yılında ilk "Hormonlu Domates ödülü" verilen Erman Toroğlu olmuştur. Medya, sağlık, eğitim, sivil toplum gibi çeşitli kategorilerde verilen ödüller, 2005 yılından beri internet üzerinden gerçekleşen halk oylamasıyla sahiplerini bulmaktadır. 2011 yılında 7. kez verilen "Hormonlu Domates ödülü" Türkiye tarihinde ilk kez LGBTİ+ topluluğunca Türk Silahlı Kuvvetleri'ne verilmiş ödüldür. 2020 yılında COVID-19 pandemisi dolayısıyla ödül töreni ilk kez olarak çevrimiçi gerçekleşmiştir.

Siyah Pembe Üçgen; resmî adıyla Siyah Pembe Üçgen İzmir Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Araştırmaları ile Ayrımcılığına Karşı Dayanışma Derneği, Türkiye'de kurulmuş beşinci LGBT derneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de LGBT tarihi</span>

Türkiye'de LGBT tarihi, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender bireylerin ve Türkiye'de LGBT topluluğunun tarihçesi.

İstanbul LGBTT Dayanışma Derneği, kısaca İstanbul LGBTT, 2007 yılı ekim ayında Türkiye'nin en büyük kenti İstanbul'da kurulan bir LGBTT dayanışma derneğidir. Gacı İstanbul adında bir fanzin çıkaran bir grubun kafelerde toplanarak bir web sitesi hazırlama, sonrasında teknik çalışma ve tartışma grupları oluşturmasıyla ilk adımları atıldı. Fanzinin adı daha sonra kadın ve erkek transların sesi olmak amacıyla Gacı Laço olarak değiştirildi. Dernek, Türkiye'deki diğer LGBT örgütleriyle birlikte LGBTT Hakları Platformu'na üyedir.

<span class="mw-page-title-main">Homofobi ve Transfobi Karşıtı Yürüyüş</span>

Homofobi ve Transfobi Karşıtı Yürüyüş, 2003 yılından beri Türkiye'nin başkenti Ankara'da geleneksel olarak gerçekleştirilen yürüyüş. 2012 yılında 7. Uluslararası Homofobi ve Transfobi Karşıtı Yürüyüş kapsamında gerçekleştirilen yürüyüş Kaos GL tarafından düzenlenmektedir. 2011 ve 2012 yıllarındaki yürüyüşlere İran'da eşcinsellere yönelik ölüm cezası ve homofobik yasalara son verilmesini isteyen İranlı mülteciler de katılmıştır. Aynı gün Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi'nde de kampüs yürüyüşleri olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet için Seferberlik Buluşması</span>

Cumhuriyet için Seferberlik Buluşması 29 Ekim 2012 tarihinde Türkiye'nin başkenti Ankara'da gerçekleştirilen halk yürüyüşüdür. Cumhuriyet Mitingleri'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de 1 Mayıs İşçi Bayramı</span>

1 Mayıs İşçi Bayramı, Türkiye'de ilk kez 1923'te resmî olarak kutlanmıştır. 2008 Nisan'ında, "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanması kabul edilmiştir. 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen 5892 sayılı yasanın, 27 Nisan 2009'da Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile, 1 Mayıs resmî tatil ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gezi Parkı olayları zaman çizelgesi</span> Vikimedya liste makalesi

Aşağıdaki zaman çizelgesi Gezi Parkı olayları sırasında ve sonrasında yaşanan olayları kronojik sıralamasını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad'da eşcinsellik karşıtı protesto</span>

Belgrad'da eşcinsellik karşıtı protesto, Sırp LGBT'leri ve LGBT Onur Yürüyüşü'nü hedef alan homofobik protestolardır. 10 Ekim 2010 tarihinde düzenlenen Gey Onur Günü kutlamaları kapsamında gerçekleştirilen Sırbistan'da LGBT haklarını desteklemek için yapılacak olan LGBT Onur Yürüyüşü'nün LGBT karşıtı kişilerin hedefi olması sonucunda ertelenmiş ve yapılamamıştır. Geçit Belgrad'da 2001 yılından itibaren düzenlenmeye başlamış, 2009 yılı ve sonrasında planlanan Onur Yürüyüşü LGBT bireylerin can güvenliği olmadığı, homofobik kişilerce tehdit söylemleri ve tutumları sergilendiği için ertelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Onur Yürüyüşü</span>

İzmir Onur Yürüyüşü, Türkiye'nin İzmir şehrinde 2013'ten beri her yıl düzenlenen Onur Yürüyüşü'dür.

<span class="mw-page-title-main">Kobani Olayları</span> 7-12 Ekim 2014 tarihinde Türkiyede çıkan eylemler

Kobani Olayları veya 6-7 Ekim Olayları, IŞİD'in Kobani'yi kuşatmasına karşılık YPG militanlarının Türkiye sınırları üzerinden silah nakli yapmasına izin vermeyen 62. Türkiye Hükûmeti'ne tepki olarak HDP Merkez Yürütme Kurulunun 6 Ekim'de aldığı kararla ve sokağa çıkma çağrısıyla başlayan protesto eylemleri ve silahlı çatışmalar bütünü. Silahlı çatışmalar, YDG-H üyelerinin öncülüğünde başlatıldı ve daha sonra HÜDA-PAR taraftarlarının ve ülkücülerin de çatışmalara katılımıyla ve ardından polis güçlerinin müdahaleleriyle büyüdü. Olaylar sırasında güneydoğu Anadolu'da Türk güvenlik güçleri ile PKK militanları arasında meydana gelen ve can kayıplarıyla sonuçlanan çatışmalar da gerginliğin tırmanmasına katkıda bulundu.

Feminist Gece Yürüyüşü Türkiye'de, her 8 Mart'ta, çeşitli kadın örgütlerinden, çevrelerden, forumlardan katılan kadınların; patriyarkaya, cinsiyetçiliğe, ayrımcılığa, heteroseksizme, erkek şiddetine karşı yaptığı yürüyüş.

1996 Sivas saldırısı, 29 Ekim 1996'da Türkiye'nin Sivas şehrinde, PKK mensubu Güler Otaş'ın polis aracı ile nakledilmesi sırasında üzerindeki bombayı patlatmasıyla gerçekleştirilen intihar saldırısı. Patlama sonucunda Güler Otaş'ın yanı sıra PKK mensubu Hacı Can ile 3'ü polis 1'i sivil olmak üzere toplam 6 kişi öldü; 10 kişi ise saldırıdan yaralı olarak kurtuldu.

İstanbul Onur Haftası, her yıl haziran ayının sonlarında Stonewall ayaklanmalarının anısına gerçekleştirilen etkinliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Mart 2006 Diyarbakır olayları</span>

Mart 2006 Diyarbakır olayları, 28-31 Mart 2006 tarihleri arasında Diyarbakır'da yaşanan protestolar ve sonrasında gerçekleşen toplumsal olaylardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.