İçeriğe atla

İstanbul Belediye Sarayı temel kazısından çıkan mozaikler

İstanbul Belediye Sarayı inşası sırasında temel kazılarında ortaya çıkarılan Roma ve Bizans dönemlerine ait mozaiklerdir.Bulunduğu sahanın en eski kültür tabakasını teşkil etmektedir.[1]

Tarihçe

Kazılar ve keşif

İstanbul Belediye Sarayı inşaatının temek kazıları sırasında keşfedilmişlerdir.1953 yılında yapımına başlanan İstanbul Belediye Sarayı'nın inşa alanında alanın doğu tarafında yaklaşık 5–7 m derinliğinde oldukça geniş bir alana yayılmış mozaiklere rastlanılmıştır.[1] Ayrıca İnşaat sahasının Atatürk Bulvarı'nın yanında batı tarafında ana toprağa varıncaya kadar on metreyi geçen bir derinlikte 1,20-1,5 m genişliğinde Bizanten duvar parçalarına rastlanmıştır.[1] Mozaikler yapışlarından itibaren yaklaşık bir asır sonra büyük bir yapıya ait 1,20 m genişliğinde kalın duvarlar tarafından kesilmişlerdir.

Belediye sarayının yapımında inşaat mühendisi olarak çalışan Semuh Adil mozaiklere rastlanınca hafriyat çalışmalarına ara verdirip İstanbul Üniversitesi profesörlerinden Arif Müfid Mansel'i konu hakkında bilgilendirmiştir.O da dönemin İstanbul Arkeoloji Müzesi Müdürü Rüstem Duyuran'a durumu anlatmış ve mozaikler müzeye taşınmıştır.[2]

1954 yılında konuya ilişkin Arkitekt dergisinde Müze Müdürü Rüstem Duyuran tarafından yapılan haber yazısı dışında bugüne kadar kapsamlı bir çalışma yayımlanmamıştır ve mozaikler de sergilenmemiştir.Mozaikler 2007 yılına kadar İstanbul Arkeoloji Müzesi ve Ayasofya Müzesi'nin depolarında saklanmıştır.[3]

Malzeme ve kullanılan teknikler

Alanda bulunan mozaiklerin tekniği hakkında fikir sahibi olunabilmiştir.Doğrudan doğruya ana toprak düzleştirildikten sonra uçları sivri moloz taşları bir sıra halinde yerleştirilmiş ve sonra iri tuğla parçaları bir horasan tabakası sürülerek üzerine mozaik parçaları işlenmiştir.Mozaiklerin bazı kısımlarında yarım tuğlalardan yapılan bir kanal ile kanalı dik kesen bir künk görülmektedir.Mozaikler, beyaz mermer parçacıkları ile açık ve koyu yeşil, koyu mavi, pembe, kırmızı, bordo ve sarı renkli tesseralardan oluşmaktadır.[1][2]

Kırmızı renkler için bazı tuğla parçacıklarından faydalanıldığı düşünülmektedir.[1]

Mozaiklerin zeminleri tümüyle beyazdır.İnsan, hayvan figürleri bazen tek figür bazen figürler grubu şeklinde sahnelenmiştir. Jeometrik motifler de işlenen mozaikler mevcuttur.[1]

Bazı figürlerin yüzleri çok daha küçük parçalarla oluşturulmuştur.

Mozaiklerde yapılan incelemelerde Belediye Sarayı mozaikleri ile Antakya mozaiklerinin bir kısmı ile bariz benzerlikler görülmüştür.Mozaiklerdeki sekiz köşeli yapının tam bir benzerini Antakya kazılarından bulunan hamam teşkil ediyor.[1][4]

Mozaiklerin üsluplarına göre iki gruba ayrılmıştır.Bir kısmının eski Roma sanatının geleneklerine bağlı olduğu görülürken, diğer kısım ise Bizans sanatı çerçevesi içinde başlangıç döneminde irdeleyebiliriz.eşitli mozaik ustalarının sanat anlamlarının değişikliğinde bu ayrılıklar aranabilir.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü, R. (n.d.). BELEDİYE SARAYI MOZAİKLERİ. Retrieved April 27, 2020, from http://dergi.mo.org.tr/dergiler/2/210/2852.pdf
  2. ^ a b "İstanbul Belediye Sarayı'nın Temel Kazısında Bulunan Mozaikler ve Semuh Adil", 124. Arkeoloji Sanat Yayınları. Nisan 2007. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ R.Duyuran, "Belediye Sarayı Hafriyatından Çıkan Mozaikler", Arkitekt, S.24, 1955, s. 166-170.
  4. ^ C. S. Fisher: Antioch on the Orontes, I, 1934. Sah. 19 ve dev. Plate V.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mozaik</span>

Sanatta mozaik; bir yüzeyin, farklı renklerdeki küçük parçacıkların yan yana getirilmesi yöntemiyle süslenmesi ve bu şekilde üretilmiş eserdir. Taş, cam, tuğla, metal veya deniz kabuğu gibi çok çeşitli malzemelerden mozaik yapılabilir. Kakmacılıktan farklı olarak, mozaik sanatında parçacıklar yüzeydeki çukurcuklara yerleştirilmez, yüzeye yapıştırıcı ile tutturulur.

<span class="mw-page-title-main">Kariye Camii</span> İstanbulda camiye çevrilen bir Rum Ortodoks kilisesi

Kariye Camii veya eskiden Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Edirnekapı semtinde camiye çevrilmiş bir Rum Ortodoks kilisesi ve müze.

<span class="mw-page-title-main">Adana Arkeoloji Müzesi</span> Arkeoloji müzesi

Adana Arkeoloji Müzesi, günümüzde Adana'nın Seyhan ilçesinin Döşeme Mahallesi'ndeki eski Millî Mensucat Fabrikası'nda bulunan müze kompleksinde hizmet vermekte olan bir müzedir.

Remzi Oğuz Arık, Türk arkeolog, yazar ve politikacı.

Elmakaya, Muş ilinin Bulanık ilçesine bağlı bir beldedir. Muş iline 150 km uzaklıktadır. Nüfusu, 2014 yılına göre 3.000 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Saray Mozaikleri Müzesi</span> müze

Büyük Saray Mozaikleri Müzesi, İstanbul'da Sultanahmet Meydanı'nındaki Arasta çarşısında yer alan mozaik müzesidir. Müze binası, üzerine Sultanahmet Camii Çarşısı'nın yapıldığı Büyük Saray'ın, tabanı mozaiklerle kaplanmış olan peristil bölümünün kalıntıları üzerine inşa edilmiştir. Peristilin diğer bölümlerine ait mozaikler de bulundukları yerden müze binasına getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hatay Arkeoloji Müzesi</span> Hatayda bulunan Dünyanın en büyük mozaik müzesi

Hatay Arkeoloji Müzesi, Antakya'da konumlanmış önemli bir kültürel kuruluştur. Antik döneme ait eşsiz eserlerin sergilendiği bu müze, 28 Aralık 2014 tarihinde kayda değer bir başarıya imza atmıştır: Dünya'nın en geniş mozaik sergileme alanına sahip olması. Bünyesinde barındırdığı zengin arkeolojik koleksiyon ile bu müze, antik çağın izlerini günümüze taşırken, ziyaretçilere benzersiz bir tarihî deneyim sunmaktadır. 28 Aralık 2014 itibarıyla Dünya'nın en büyük mozaik sergileme alanına sahip müzedir. 2023 yılında meydana gelen Gaziantep-Kahramanmaraş depremlerinde kısmen zarar gören müze, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından alınan önlemler doğrultusunda ekstra güvenlik personeli ve kameralarla gözetim altına alınmıştır.

Türkiye'de arkeoloji, ülke sınırları içinde yapılan her türlü kazı ve restorasyon çalışmasını kapsar. Osmanlı döneminde büyük oranda yabancılar tarafından yapılan bu çalışmaları, gerçekleştiren ilk yerli isim Osman Hamdi Bey'dir. Kendisi ilk Türk arkeolog olarak kabul edilmesinin yanında, ülkenin ilk arkeoloji müzesi olan İstanbul Arkeoloji Müzesi'nin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Bergama Müzesi (Berlin)</span>

Bergama Müzesi,, Berlin'de Müzeler Adası'nda, Am Kupfergraben caddesinin karşısında yer alan beş müzeden biridir. Müze binası, mimar Alfred Messel tarafından tasarlandı. Ludwig Hoffmann yönetimindeki inşaat 1910'da başladı ve 1930'da tamamlandı.

<span class="mw-page-title-main">Gryneion</span>

Gryneion, Gryneia, Türkiye'nin İzmir ilinin Aliağa ilçesi sınırları içinde bulunan Yenişakran beldesi yakınlarındaki bir antik kenttir. Çandarlı Körfezi kenarındadır. 12 büyük Aiol kentinden biri sayılır. Kentin, denize bir dil gibi uzanan yarımadası üzerinde tanrı Apollon'un tapınağı vardı. Gryneion önemli bir kehanet merkeziydi.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Tarih ve Sanat Müzesi</span> İzmir, Türkiyede bir müze

İzmir Tarih ve Sanat Müzesi, Türkiye'nin İzmir şehrinde, Kültürpark içerisinde 2004 yılında hizmete girmiş müzedir. Taş Eserler Bölümü, Seramik Eserler Bölümü ve Kıymetli Eserler Bölümü olmak üzere üç ayrı bölümde ziyaretçilerine İzmir ve çevresinde yapılan kazılarda ortaya çıkarılan eserleri sunmaktadır. Her yıl yüz binden fazla ziyaretçi tarafından gezilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Anıttepe</span> Çankaya, Ankara, Türkiyede mahalle

Anıttepe, Ankara ilinin Çankaya ilçesine bağlı bir mahalledir. Anıtkabir'in inşası sonrasında bu şekilde anılmaya başlanan bölgenin eski adı Rasattepe'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bukoleon Sarayı</span> saray

Bukoleon Sarayı ya da Latince Bucoleon Konstantinopolis'te Bizans sarayı.

<span class="mw-page-title-main">Kayseri Arkeoloji Müzesi</span>

Kayseri Arkeoloji Müzesi, Kayseri'nin Melikgazi ilçesinde bulunan arkeoloji müzesi. 1965 yılında inşaatına başlandı ve Haziran 1969'da hizmete açıldı.

<span class="mw-page-title-main">İrfan Önürmen</span> Türk ressam

İrfan Önürmen Türk çağdaş sanatçı ve ressam.

<span class="mw-page-title-main">Troya Müzesi</span> Türkiyenin Çanakkale ilinde bir müze

Troya Müzesi, Türkiye'nin Çanakkale ilinde Troya antik kentinden ve Troas bölgesinin diğer antik kentlerinden çıkarılmış eserlerin sergilendiği arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Belediye Sarayı</span> İstanbul Büyükşehir Belediyesi için inşa edilen bina

İstanbul Belediye Sarayı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi için inşa edilen bina. Mimar Nevzat Erol tarafından tasarlanmıştır. Günümüzde hala İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sinop Arkeoloji Müzesi</span>

Sinop Arkeoloji Müzesi veya Sinop Müzesi, Sinop'ta bulunan ve şehir içinde ve çevresinde bulunan arkeolojik eserlerin sergilendiği ulusal bir müzedir.

Dionysos'un Düğünü Mozaiği, Zeugma antik kentinde, günümüzde Birecik Barajı'nın suları altında kalmış olan villanın taban mozaiklerinden birisidir.