İçeriğe atla

İstanbul Arkeoloji Müzeleri

Koordinatlar: 41°00′42″K 28°58′53″D / 41.01167°K 28.98139°D / 41.01167; 28.98139
İstanbul Arkeoloji Müzeleri / Müze-i Hümâyûn
Harita
Açılış1869
KonumOsman Hamdi Bey Yokuşu Sokak, Gülhane, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°00′42″K 28°58′53″D / 41.01167°K 28.98139°D / 41.01167; 28.98139
TürArkeoloji Müzesi
Koleksiyon boyutu1,5 milyon parça
Ziyaretçi530.065[1]
MüdürRahmi Asal
Resmî siteResmî Sitesi
Sayda/Sidon kazılarında bulunan İskender Lahdi

İstanbul Arkeoloji Müzesi, çeşitli kültürlere ait bir milyonu aşkın eserle, dünyanın en büyük müzeleri arasındadır. Türkiye'nin müze olarak inşa edilen en eski binasıdır.[2] 19. yüzyılın ortalarında Maarif Nazırı Mehmed Esad Safvet Paşa tarafından Müze-i Hümâyûn adıyla 1869 yılında kurulmuştur ve 13 Haziran 1891'de ana binanın inşaatı tamamlanıp ziyarete açılmıştır.[3][4]

Müzenin birimleri

Müzenin koleksiyonunda, Balkanlar'dan Afrika'ya, Anadolu ve Mezopotamya'dan Arap Yarımadası'na ve Afganistan'a kadar, Osmanlı İmparatorluğu'nun sınırları içinde yer alan medeniyetlere ait eserler bulunmaktadır. Müze üç ana birimden oluştuğu için İstanbul Arkeoloji Müzeleri olarak adlandırılmaktadır.[2]

Tarihçe

Osman Hamdi Bey'in Büstü ve Anısına Çakılan Plaketi

Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne geçen İstanbul Arkeoloji Müzeleri, ülkedeki ilk müzecilik faaliyetlerini bünyesinde barındırır. Osmanlı döneminde tarihî eser toplama merakı, Fatih Sultan Mehmed döneminden itibaren görülebilir ancak müzeciliğin resmi olarak kurumsallaşması, İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nin 1869'da 'Müze-i Hümayun' olarak kurulmasıyla denk gelmiştir. Müze-i Hümayun, Aya İrini Müzesi'nde toplanmış arkeolojik eserlerden oluşur ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nin temelini oluşturur. Dönemin Maarif Nazırı Mehmed Esad Safvet Paşa, müzeyle yakından ilgilenmiş ve kişisel çabalarıyla müzeye eserler kazandırmıştır. Ayrıca, Galatasaray Lisesi'nden İngiliz asıllı Edward Goold, müze müdürü olarak atanmıştır. 1872'de Maarif Nazırı Ahmed Vefik Paşa, müzeyi tekrar kurarak Phillip Anton Dethier'i müdür olarak atanmıştır. Dethier'ın çalışmaları sonucunda Aya İrini kilisesi mekânının yetersiz olduğu anlaşılmış ve yeni bir bina yapılması gündeme gelmiştir. Ancak maddi imkânsızlıklar nedeniyle yeni bina yapılamaz ve Fatih Sultan Mehmet döneminde yapılan "Çinili Köşk" müzeye dönüştürülmüştür. Çinili Köşk, hala İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nin bir parçası olarak hizmet vermektedir ve 1880'de restore edilerek açılmıştır. İstanbul Arkeoloji Müzeleri kompleksi içinde, en eski yapı olan Çinili Köşk, Türk çini ve seramik örneklerinin sergilendiği bir müzedir. II. Mehmed'in İstanbul'da yaptırdığı sivil mimari örneklerinin en eski örneğidir ve Selçuklu etkileri taşır. Yapının kapısında bulunan çini kitabede inşa tarihi olarak Miladi 1472 yazsa da, mimarı bilinmemektedir.[5]

1881 yılında, Sadrazam Edhem Paşa'nın oğlu olan Osman Hamdi Bey'in müze müdürlüğüne atanmasıyla Türk müzeciliğinde yeni bir çağ açılmıştır. Bugün Eski Şark Eserleri Müzesi olarak bilinen bina, Osman Hamdi Bey tarafından II. Abdülhamid döneminde 1883 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi olarak inşa edilmiştir. Bu akademi, ileride Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nin temelini oluşturacak ve Osmanlı İmparatorluğu'nda açılan ilk güzel sanatlar okulu olacaktır. Binanın mimarı Alexander Vallaury'dir. 1917 yılında içindeki akademinin Cağaloğlu'nda başka bir binaya taşınmasıyla bu bina, müzeler müdürlüğüne tahsis edilmiştir. Dönemin müze müdürü Halil Ehem Bey, Yakındoğu ülkelerinin ülkelerinin antik kültürlerine ait eserlerin Yunan, Roma ve Bizans eserlerinden ayrı olarak sergilenmesinin daha uygun olacağını düşünmüş ve binanın Eski Şark Eserleri Müzesi olarak düzenlenmesini sağlamıştır.[6]

Apollon, Milet.
Okeanos heykeli.

Osman Hamdi Bey, Nemrut Dağı, Kyme, Marinave diğer Aiolia Nekropolleri'nde ve Lagina Hekate Tapınağı'nda kazılar gerçekleştirmiş ve bu alanlardan elde edilen eserleri İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nde sergilemek üzere toplamıştır. 1887-1888 yıllarında Lübnan'daki Sayda'da yürüttüğü kazılar sonucunda Krallar Nekropolü'ne ulaşmış ve dünyaca ünlü İskender Lahdi dahil olmak üzere birçok önemli lahit ile İstanbul'a dönmüştür. Bu eserlerin sergilenebilmesi için yeni bir müze binasına ihtiyaç duyulmuştur. Osman Hamdi Bey'in talebi üzerine dönemin ünlü mimarı Alexandre Vallaury tarafından Çinili Köşk'ün karşısına inşa edilen ve Müze-i Hümayun (İmparatorluk Müzesi) olarak adlandırılan İstanbul Arkeoloji Müzeleri, 13 Haziran 1891'de ziyarete açılmıştır. Bu tarih hala Türkiye'de müzeciler günü olarak kutlanmaktadır. Ana müze binasına, kuzey kanadı 1903'te ve güney kanadı ise 1907'de inşa edildi ve kanatların eklenmesiyle bugünkü ana müze binası oluşturulmuştur. Ayrıca, ana müze binasının güneydoğu bitişiğine, yeni sergi salonları ihtiyacını karşılamak amacıyla 1969-1983 yılları arasında bir ilave yapılmış ve bu bölüm Ek Bina olarak adlandırılmıştır. İstanbul Arkeoloji Müzeleri çoğul olarak bilinir bunun nedeni Eski Şark Eserleri Müzesi, Çinili Köşk Müzesi, Arkeoloji Müzesi olmak üzere üç ayrı müzenin var olmasıdır.[7]

Galeri

İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde Sergilerden Antik Eserlerden Alıntılar

  • Hermes, Trakya
    Hermes, Trakya
  • Hermafrodit Heykeli, Bergama
    Hermafrodit Heykeli, Bergama
  • Arkaik Tapınak Alınlığı, Assos Behramkale
    Arkaik Tapınak Alınlığı, Assos Behramkale
  • Eski Yunan Sergisi
    Eski Yunan Sergisi
  • Siloam yazıt
    Siloam yazıt
  • Dua eden Meryem Ana Rölyefi
    Dua eden Meryem Ana Rölyefi
  • Roma İmparatoru II. Valentinian'ın Heykeli
    Roma İmparatoru II. Valentinian'ın Heykeli
  • Mari Valisi Puzur Ishtar
    Mari Valisi Puzur Ishtar
  • Bizans İmparatorlarının Sarkofaji Somaki Taşları
    Bizans İmparatorlarının Sarkofaji Somaki Taşları
  • Kadeş Savaşı neticesinde III. Hattuşili ve Ramses-II arasında M.Ö. 1258'de imzalanan Kadeş Antlaşması'nın orijinal metni.
    Kadeş Savaşı neticesinde III. Hattuşili ve Ramses-II arasında M.Ö. 1258'de imzalanan Kadeş Antlaşması'nın orijinal metni.
  • İslamî Seramikler
    İslamî Seramikler
  • Mezopotamya Heykelleri
    Mezopotamya Heykelleri
  • Babil Kabartmaları
    Babil Kabartmaları
  • Küçük Heykelcikler
    Küçük Heykelcikler
  • Palmira Kabartmaları
    Palmira Kabartmaları
  • Yunan Heykeli
    Yunan Heykeli
  • Marcus Aurelius'un Büstü, Roma
    Marcus Aurelius'un Büstü, Roma
  • Babil'deki İştar Kapısı'ndan bir panel
    Babil'deki İştar Kapısı'ndan bir panel
  • Kibele Heykeli, Bitínia
    Kibele Heykeli, Bitínia
  • Eski Mısır Uzunluk Ölçüsü olan Nippur (Kübit) Ölçü Birimi, (yaklaşık 45cm'ye tekâbül eden uzunluk)
    Eski Mısır Uzunluk Ölçüsü olan Nippur (Kübit) Ölçü Birimi, (yaklaşık 45cm'ye tekâbül eden uzunluk)
  • İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde antik çağdan kalma özgürlük meşalesi
    İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde antik çağdan kalma özgürlük meşalesi
  • İstanbul Arkeoloji Müzeleri ana giriş (Mart 2013)
    İstanbul Arkeoloji Müzeleri ana giriş (Mart 2013)
  • İstanbul Arkeoloji Müzeleri ana girişteki tabelası (Mart 2013)
    İstanbul Arkeoloji Müzeleri ana girişteki tabelası (Mart 2013)
  • Arkeoloji Müzesinin (ana binanın) tabelası
    Arkeoloji Müzesinin (ana binanın) tabelası
  • İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Çinili Köşk (2018)
    İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Çinili Köşk (2018)
  • İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Eski Şark Eserleri Müzesi (eskiden Sanayi-i Nefise Mektebi) (Mart 2013)
    İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Eski Şark Eserleri Müzesi (eskiden Sanayi-i Nefise Mektebi) (Mart 2013)
  • İstanbul Arkeoloji Müzeleri, ana bina (Arkeoloji Müzesi)
    İstanbul Arkeoloji Müzeleri, ana bina (Arkeoloji Müzesi)

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2023. 
  2. ^ a b Önder, Mehmet (1999). Türkiye Müzeleri. Ankara: Türkiye İş Bankası. s. 197. ISBN 975-458-044-8. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2023. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  5. ^ Edebiyatkulisi (8 Temmuz 2023). "İstanbul Arkeoloji Müzesi Hakkında Bilgi | İstanbul Arkeoloji Müzesi". Edebiyat Kulisi. 2 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2024. 
  6. ^ "Cumhuriyet Müzesi (II. TBMM Binası) -". ankara.ktb.gov.tr. 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2024. 
  7. ^ "İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nin Geçmişten Gelen Hikâyesi | Elite World Hotels & Resorts". www.eliteworldhotels.com.tr. 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2024. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta İstanbul Arkeoloji Müzeleri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bursa Arkeoloji Müzesi</span> Bitinya ve Misya bölgelerinde bulunmuş MÖ 3000’den Bizans devri sonlarına kadar olan devirlere ait eserlerin sergilendiği Bursa müzesi

Bursa Arkeoloji Müzesi, Bitinya ve Misya bölgelerinde bulunmuş MÖ 3000'den Bizans devri sonlarına kadar olan devirlere ait eserlerin sergilendiği arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ), merkez kampüsü İstanbul'un Fındıklı semtinde bulunan devlet üniversitesidir. Ağırlıklı olarak görsel sanatlar, mimarlık, sahne sanatları ve müzik alanında eğitim vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sanâyi-i Nefîse Mektebi</span> Osmanlı güzel sanatlar yüksek okulu

Sanayi-i Nefise Mektebi, güzel sanatlar alanında eğitim vermek üzere II. Abdülhamit döneminde İstanbul’da 1882’de kurulmuş bir yüksekokuldur.

<span class="mw-page-title-main">Osman Hamdi Bey</span> Türk ressam, arkeolog ve müzeci

Osman Hamdi Bey, Türk arkeolog, müzeci, ressam ve Kadıköy'ün ilk belediye başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Adana Arkeoloji Müzesi</span> Arkeoloji müzesi

Adana Arkeoloji Müzesi, günümüzde Adana'nın Seyhan ilçesinin Döşeme Mahallesi'ndeki eski Millî Mensucat Fabrikası'nda bulunan müze kompleksinde hizmet vermekte olan bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Deniz Müzesi</span>

İstanbul Deniz Müzesi, Türkiye'nin denizcilik alanında en büyük müzesidir, içerdiği koleksiyon çeşitliliği açısından dünyanın sayılı müzelerinden biridir. Koleksiyonunda yaklaşık 20.000 adet eser bulunmaktadır. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı olan İstanbul Deniz Müzesi Türkiye'de kurulan ilk askeri müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Mecma-ı Âsâr-ı Atika Müzesi</span>

Mecma-ı Âsâr-ı Atika, Türkiye'deki ilk müze oluşumudur; günümüzdeki İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nin temelini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Müze</span> kazılarda bulunan yapıtların, eski devirlerden kalan antikaların, sanata ve bilime ilişkin nesnelerin, sanat ve bilim yapıtlarının, budunbilimsel vb. nesnelerin bir arada ya da ayrı ayrı sergilendiği, saklandığı, korunduğu yapı

Müze, somut ve somut olmayan kültürel mirası araştıran, ilgili nesneleri toplayan, muhafaza edip sergileyen kurumlar ve sergileme mekanlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sakıp Sabancı Müzesi</span> Türkiyede bir müze

Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi, zengin bir hat ve resim koleksiyonunu bünyesinde barındıran ve düzenlediği geçici sergilerle birçok ünlü sanatçının eserlerine ev sahipliği yapan bir sanat müzesidir. 2002 yılında ziyarete açılan müze, İstanbul'da Boğaziçi'nin en eski yerleşimlerinden Emirgan'da bulunan Atlı Köşk'te hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çinili Köşk</span> Topkapı Sarayı içerisinde bulunan bir köşk

Çinili Köşk, Topkapı Sarayı'nın dış surlarının içinde yer alan, 1472 yılından kalma bir köşktür. Osmanlı sultanı II. Mehmed tarafından yazlık saray ya da köşk olarak yaptırılmıştır. Mimarı kesin olarak belli olmasa da bazı kaynaklar Mimar Atik Sinan tarafından yapıldığını belirtmektedir. Sırça Köşk ya da Sırça Saray olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Arkeoloji müzesi</span>

Arkeoloji müzesi, arkeolojik yöntemlerle ortaya çıkarılan tarihî yapıtların sergilendiği müze türü. Arkeoloji müzelerinde sergilenen eşya çoğunluklar kap, çömlek, testi gibi pişmiş toprak malzemeler, tunç ve çeşitli madenlerden elde edilen eşyadan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Resim ve Heykel Müzesi</span> Ankaradaki sanat müzesi

Ankara Resim ve Heykel Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulus semtinde, Namazgâh tepesinde bulunan sanat müzesi ve kültür merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Afyonkarahisar Müzesi</span>

Afyonkarahisar Müzesi; Afyonkarahisar'da bulunan 1933 yılında hizmete girmiş arkeoloji müzesi.

<span class="mw-page-title-main">Abdüllatif Suphi Paşa</span> Osmanlı devlet adamı, yazar

Abdüllatif Suphi Paşa veya Sami Paşazade Subhi Paşa. Osmanlı devlet adamı ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Konya Arkeoloji Müzesi</span> Konya Arkeoloji Müzesi

Konya Arkeoloji Müzesi, 1901'de Konya'da kurulmuş arkeoloji müzesi.

Likya Lahdi Osman Hamdi Bey tarafından 1877 yılında Sayda'daki kral mezarlarında, 4 nolu mezar odasında bulunmuştur. İstanbul Arkeoloji Müzelerinde sergilenmektedir. Yunan heykeltıraşçılığının güzel örnekleri içinde yer alır, paros mermerinden yapılmıştır. Lahdin kimin için yapıldığı bilinmemekle birlikte, MÖ 5. yüzyılın sonlarına ait olduğu tahmin edilmektedir. Lahit, Sayda'da bulunmasına karşın, mimarisi tipik Likya mimarisidir. Bu yüzden heykeltıraşının Likyalı olması muhtemeldir.

Sayda Lahitleri 1887 yılında Osman Hamdi Bey tarafından ortaya çıkarılan Sayda'daki (Sidon) kral mezarlarına ait lahitler. Nekropolde bulunan 18 lahidin 7'si yerinde bırakılmış, diğerleri oldukça titiz bir çalışma ile İstanbul'a getirilmiştir. Paha biçilmez değerdeki lahitlerinden en önemlisi İskender Lahdi, en eskisi ise Tabnit Lahdidir. Bunun dışında diğer önemli lahitler Ağlayan Kadınlar Lahdi, Likya Lahdi ve Satrap Lahdidir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Ogan</span> Türk arkeolog

Aziz Ogan Türk arkeolog, müzeci.

<span class="mw-page-title-main">Kayseri Arkeoloji Müzesi</span>

Kayseri Arkeoloji Müzesi, Kayseri'nin Melikgazi ilçesinde bulunan arkeoloji müzesi. 1965 yılında inşaatına başlandı ve Haziran 1969'da hizmete açıldı.

<span class="mw-page-title-main">Osman Hamdi Bey Müzesi</span> Kocaelinin Gebze ilçesinde bir müze

Osman Hamdi Bey Evi Müzesi, Kocaeli'nin Gebze ilçesindeki Eskihisar mahallesinde, Osman Hamdi Bey'in yaşamının son yıllarında özellikle yaz aylarını geçirdiği iki katlı evinde 1987'den beri hizmet veren müze.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.