İçeriğe atla

İstanbul Üniversitesi Zooloji Müzesi

Koordinatlar: 41°00′48″K 28°57′49″D / 41.01333°K 28.96361°D / 41.01333; 28.96361
İstanbul Üniversitesi Zooloji Müzesi
Harita
Açılış1933
KonumFatih, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°00′48″K 28°57′49″D / 41.01333°K 28.96361°D / 41.01333; 28.96361
TürZooloji müzesi
Kurucuİstanbul Üniversitesi
Resmî siteİstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyloji Bölümü

İstanbul Üniversitesi Zooloji Müzesi, İstanbul Üniversitesi Vezneciler Kampüsünde Biyoloji bölümünün en üst katından bulunan ve Türkiye faunasını yansıtır nitelik taşıyan[1] müzedir. Türkiye’nin ilk zooloji müzesi olma özelliğini taşır.[2]

Dünyada ZMUI uluslararası koduyla tanınır. Müzede 1500′ü böcek olmak üzere 2034 tür sergilenir. Koleksiyon ve sergi olmak üzere iki bölümden oluşur. Koleksiyon bölümü bilim insanlarının araştırmalarına açıktır; sergi kısmı ilk, orta ve yükseköğrenim öğrencileri tarafından randevulu olarak ziyaret edilir. Müzeyi yılda yaklaşık 3000 kişi ziyaret eder.[3]

Tarihçe

Üniversitenin Hayvanat Enstitüsü direktörü Andre Naville tarafından Süleymaniye’deki Hayvanat Ensititüsü binası içinde kurulmuştur. Müze başlangıçta büyük kısmı Almanya’dan hediye olarak gönderilen materyalle oluşturulmuştur. Ancak bazı materyallerin Hayvanat Enstitüsü’nün kurulduğu 1926-1927 eğitim yılında Ali Vehbi Üstün’ün hayvanat müzesi kurma gayreti ile zirai zararlı böcekler üzerine yaptığı saha çalışmasından elde edildiği düşünülmektedir.[1]

1937 yılında yerine tayin edilen Curt Kosswig, 15 yıl süren Anadolu fauna çalışmaları ardından, Türkiye memeli hayvanları, kuşları, sürüngenleri, kurbağaları, balıkları ve çok sayıda omurgasız hayvan sınıfları toplamış ve müzeye kazandırmıştır. Koleksiyon örneklerinin hızla arttığı bu dönemde alınan ZMUI (Zoologischen Museums der Universitat Istanbul) uluslararası koduyla müze ismini bilim dünyasına duyurmuştur.

Kosswig’in ardından çok sayıda kürsü öğrencisi ve gönüllü, topladığı materyalleri müzemize bağışlamıştır. 1957 yılında Zooloji ve Botanik binası üst katlarının Haliç’ten bakıldığında Süleymaniye Camisi’nin görüntüsünü bozduğu gerekçesiyle[1] yıktırılması üzerine Zooloji kürsüsü taşınmak zorunda kalınca materyaller Vezneciler Kuyucu Murat Paşa Medresesi’nde toplanmıştır. Bu taşınma ile müze materyalleri epey zarara uğramıştır.

Vezneciler’deki yeni müze binasının inşaatı 1973’te tamamlandı. 1986 yılına kadar materyaller Biyoloji Binası’nın en alt katındaki kazan dairesinde depolandı. Dinçer Gülen ve ekibi tarafından onarılıp temizlenene materyaller 1989’da müzeye kazandırıldı ve müze yeniden kuruldu.[1]

Sergi ve koleksiyon

Müzede sergi ve koleksiyon alanı olmak üzere iki alan bulundur. Sergi alanında 1500′ü böcek olmak üzere 2034 tür sergilenir. Kanguru iskeleti, su aygırı ve fil kafa iskeletleri, tapir iskeleti ile timsahlar çok farklı karasal kıtalara ait örnekler olarak müzede sergilenen türlerdendir. Dünyada az sayıda zooloji müzesinde bulunan Sphenodon punctatus (Hatteria punctata) müzede sergilenen önemli türlerdendir. S. punctatus ,sadece Yeni Zelanda’nın yakınlarındaki bir adada yaşaya ve Triyas’ dan beri varlığını sürdürür. Nesli tükenmiş olarak kabul edilen Panthera pardus tulliana (Anadolu parsı) da müzede sergilenmektedir.

Müzede yaklaşık 143 kuş türü sergilenir; aralarında Ötücü kuşlar, gündüz ve gece yırtıcı kuşları yer almaktadır. Müzedeki kuş örneklerinin bir kısmı Yıldız Sarayı’ndan dolapları ile birlikte intikal etmiş kuşlardır.

Müzede sergilenen omurgasız hayvan türleri arasında Amerika kıtasına özgü Limulus polyphemus (Atnalı yengeci), Aranea avicularia (Mygale avicularis, kuş örümceği), genelde yağmur ormanları ve tropiklerde bulunan bir akrep türü olan Pandinus imperator, bulunur.

Koleksiyon bölümünde Türkiye faunasına ait böcekler, kuşlar, memeliler ve Türkiye denizlerine ait dip omurgasızlar bulunur. Bernard Tubini’ye ait olan ve ağırlıklı olarak Coleoptera ordosuna ait örnekleri içeren koleksiyon, Atıf Şengün’ün “İstanbul Gündüz Kelebekleri” adlı eserinde yayınlanan kelebek örnekleri, Türkiye denizlerinden toplanan bentik omurgasızlara ait 878 kayıtlı kavanoz, Kuşlara ait koleksiyonda ise 126 türe ait 329 örnek ve memelilere ait bir koleksiyon müzede bulunmaktadır.[3]

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Deniz Müzesi</span>

İstanbul Deniz Müzesi, Türkiye'nin denizcilik alanında en büyük müzesidir, içerdiği koleksiyon çeşitliliği açısından dünyanın sayılı müzelerinden biridir. Koleksiyonunda yaklaşık 20.000 adet eser bulunmaktadır. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı olan İstanbul Deniz Müzesi Türkiye'de kurulan ilk askeri müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Sadberk Hanım Müzesi</span>

Sadberk Hanım Müzesi, Sarıyer, İstanbul'un Sarıyer ilçesindeki Büyükdere semtinde bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Picasso Müzesi (Paris)</span> Pariste sanat müzesi

Picasso Müzesi, Paris’te, üç binden fazla Picasso eseri ile Picasso’ya ait sanat koleksiyonunun sergilendiği, 1985’ten bu yana hizmet vermekte olan müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Pera Müzesi</span> İstanbulda bir sanat müzesi

Pera Müzesi, İstanbul'un Tepebaşı semtinde bulunan özel bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İş Bankası Müzesi</span> müze

Türkiye İş Bankası Müzesi, Atatürk tarafından kurulmuş olup; Türkiye İş Bankası'nın tarihi ve cumhuriyetin ilanından beridir gelişen iktisadi bağımsızlığımızın yer aldığı müzedir. 3. genel müdürlük binası olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Resim ve Heykel Müzesi</span>

İstanbul Resim ve Heykel Müzesi (İRHM), 20 Eylül 1937’de Türkiye’nin ilk Güzel Sanatlar müzesi olarak Dolmabahçe Sarayı’nın Veliaht Dairesi’nde hizmete giren, günümüzde Tophane'deki Antropo No:5'te hizmet veren sanat müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arkeoloji müzesi</span>

Arkeoloji müzesi, arkeolojik yöntemlerle ortaya çıkarılan tarihî yapıtların sergilendiği müze türü. Arkeoloji müzelerinde sergilenen eşya çoğunluklar kap, çömlek, testi gibi pişmiş toprak malzemeler, tunç ve çeşitli madenlerden elde edilen eşyadan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ermitaj Müzesi</span> Rusya, Sankt-Peterburgda bir müze

Ermitaj Müzesi, Rusya’nın Sankt-Peterburg şehrinde yer alan bir sanat ve kültür müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi</span>

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi, İstanbul’da Çemberlitaş’taki tarihi bir binada hizmet veren Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’ne bağlı bir müzedir. Türkiye’nin ilk, dünyanın dördüncü basın müzesidir.
1988 yılında hizmete giren müzede basın teknolojinin geçirdiği değişiklikleri göstermek üzere; taşbaskı örnekleri, düz baskı makinesi, rotatif tipo entertip, prova tezgâhları, giyotin, eski daktilolar, teleksler, telefotolar sergilenir.

<span class="mw-page-title-main">Doğa Tarihi Müzesi (Londra)</span>

Londra Doğal Tarih Müzesi, Londra'da bulunan bu müze doğal tarihinin çeşitli kesimlerinden gelen örneklerden geniş bir yelpazede sergiler.

<span class="mw-page-title-main">Beypazarı Yaşayan Müze</span> Beypazarında müze

Yaşayan Müze; Ankara'nın Beypazarı ilçesinde 2007 yılında bir sivil inisiyatif girişimi ile kurulmuş halk bilim müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Müzesi</span>

Sakarya Müzesi, Sakarya ili, Adapazarı ilçesi sınırlarındaki bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi Rıdvan Çelikel Arkeoloji Müzesi</span> müze

İstanbul Üniversitesi Rıdvan Çelikel Arkeoloji Müzesi, İstanbul Üniversitesi Vezneciler Kampüsünde, Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü bünyesinde bulunan müzedir. 1 Temmuz 2019 tarihinde açılmıştır.

MİT Casusluk Müzesi, Türkiye'nin başkenti Ankara'da bulunan Millî İstihbarat Teşkilatı'na ait bir casusluk müzesidir. Müze, Yenimahalle'deki MİT kampüsünde yer almakta olup casusluk ekipmanı koleksiyonu ile casusluk tarihi ile ilgili sergiler içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çankırı Müzesi</span>

Çankırı Müzesi, Türkiye'nin Çankırı ilinde yer alan bir müzedir.

MTA Tabiat Tarihi Müzesi, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'ne (MTA) bağlı Ankara'da bulunan doğa tarihi, paleontoloji, madencilik, mineroloji ve jeoloji müzesi.

Türkiye'de doğa tarihi müzeciliği, 1830'lu yıllarda başlamış olup, Osmanlı döneminden günümüze birçok müze girişimi yapılmış, bu girişimlerin büyük bir kısmı kısa ömürlü olmuştur. Buna karşın günümüzde farklı büyüklüklerde koleksiyonların sergilendiği doğa tarihi müzeleri aktif durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırklareli Müzesi</span> Kırklareli ilindeki bir müze

Kırklareli Müzesi, Türkiye'nin Kırklareli kentinde bulunan bir müzedir. Müze, 1993 yılında kurulmuş olup doğal tarih örnekleri, bölgenin kültürel yaşam tarihi ile ilgili etnografik öğeler, kent ve çevresinde bulunan arkeolojik eserler sergilenmektedir.

Ali Demirsoy Doğa Tarihi Müzesi, 2006 yılında Hacettepe Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ali Demirsoy, Prof. Dr. Aydın Akbulut, Öğr. Gör. Yusuf Durmuş ve Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Erkan Özgür öncülüğünde Erzincan, Kemaliye'de kurulan bir doğa tarihi müzesidir. Müze, Erzincan İli'ne bağlı Kemaliye ilçesindeki Hacı Ali Akın Çok Programlı Lisesi yerleşkesindedir. Müzenin kurucusu Hacettepe Üniversitesi Profesörü Ali Demirsoy'dur. Müze, TÜBİTAK tarafından desteklenmektedir.