İstanbul Çağdaş Sanat Müzesi

İstanbul Çağdaş Sanat Müzesi (İS.CaM), kavramsal sanatçı Genco Gülan tarafından "Mehmet Sinan" takma adıyla 1997’den itibaren iki yıl boyunca İstanbul'da gerçekleştirilen,^[1] ardından internet ortamında sürdürülen bir sanat projesi ve yeni medya, internet ve performans sanatlarında uzmanlaşmış bir oluşumdur.^[2]

Sanatçının uzun soluklu bir projesi olarak ele aldığı ‘İS.CaM’, fiziksel ve sürekli bir sergi mekanına sahip olmayan, web tabanlı bağımsız, sanatçı inisiyatifli, alternatif bir organizasyondur. 1990'lı yıllarda İstanbul'da bir çağdaş sanat müzesi kurmak için çeşitli kurumların girişimlerinin başarısız olması ve ülkede bir tek çağdaş sanat müzesi dahi olmadığından hareket eden sanatçı, çeşitli platformlarda bir müzeyi "varmış" gibi göstererek İstanbul'un sakinlerini müze konusunda. düşündürmüştür.^[3]

Müze daha sonra internet ortamında taşınmıştır ve uluslararası ilgi gören web bienalini 2003'ten beri iki yılda bir düzenlemektedir. Elektronik ortamda sergi ve etkinlikler düzenleyen bir kuruma dönüşen müze, 2003 yılında Galata'da atölye, ofis, depo olarak kullanılan bir fiziksel mekanda varlığını sürdürür.

Sanatçı Genco Gülan, ilk olarak 1997 yılında Disiplinler Arası Genç Sanatçılar’ın (DAGS)'ın düzenlediği 2. Performans Günleri'nde içini farklı sanatçılara ait küçük, orijinal ve reprodüksiyon sanat eserleriyle doldurduğu bir naylon poşetin üzerine "Müze" yazarak program dışı bir iş olarak sergilemişti.^[4] Gülan, müzenin kurucusu olarak kendi ismini değil Mehmet Sinan ismini kullandı. Taşınabilir Çağdaş Sanat Müzesi olarak adlandırdığı bu işi daha sonra 18. Günümüz Sanatçıları İstanbul Sergisi’nde sergilenecekken, Plastik Sanatlar Derneği’nin sergide yer alacak öteki yapıtlarının da bulunduğu depodan çalındı.^[5]

Sanatçı, iki yıl boyunca müzeyi "varmış" gibi göstermeyi sürdürdü. Projenin bir parçası olarak üzerinde Türkçe/İngilizce “Çağdaş Sanat Müzesi” yazılı, sarı/siyah yönlendirme tabelası, Taksim Meydanı'na yerleştirilerek bir gün asılı kalmış; son olarak 1998'de üzerlerinde Çağdaş Sanat Müzesi yazılı sekiz sarı levha, TÜYAP Sergi Salonu'na girişten başlayarak yerleştirilmiştir. Proje bu şekilde tamamlandı ancak internet ortamında müze varlığını sürdürdü.

4 Kasım 1997’de başlayan ve beş gün süren, internet için tasarlanmış "Kaos’un Devinimi " adlı sanat projesi içinde yer alan Gülan, başka şehirlerdeki sanatçıları taşınabilir müze kavramına ilişkin işler üretmeye çağırdı ve böylece İstanbul Çağdaş Sanat Müzesi projesi internet ortamına taşındı. 1998 yılında http://www.istanbulmuseum. org/ adresinde bir site yayımlanmaya başladı. Bir sanat projesi olarak başlayan proje, internet ortamına taşındıktan sonra sergiler, konserler, çalıştaylar düzenleyen bir kuruma dönüştü.^[4] Sanatçı, 2002 yılında müzeyi bir marka olarak tescil ettirdi.

2002'de Yenile (Re-load) adlı internete sergisi gerçekleştirildi. Bu serginin gördüğü uluslararası ilgi üzerine 2003’te Web Bienali başladı ve birçok dile çevrilerek yaygınlaştı. Web Benaline her iki yılda bir yüzlerce sanatçı katılmakta, sergiye katılma işareti olarak da sayfasına özel bir kod eklemektedir. 2014 yılında düzenlenen 6. web bienalinden sonra altı yıl ara verilen web bienali, 2020'de yeniden düzenlenmiştir.^[6]

2003 yılında çoğu sanatçı bağışlarıyla oluşmuş bir koleksiyon, Galata semtindeki atölye, ofis ve depo işlevi gören bir mekana taşındı. 2005 yılında Ben Müzede Yaşıyorum adında farklı bir misafirlik programı başlatıldı. Programa katılan sanatçılar müze mekanında yaşayarak ziyaretçilerin bizzat gelip tanışabildikleri bir sanat yapıtına dönüşür.

• İstanbul Çağdaş Sanat Müzesi 21 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Genco Gülan'ın ''İstanbul Çağdaş Sanat Müzesi'' isimli işinin kaybolması hakkında sanatçı tarafından Resim ve Heykel Müzeleri Derneği'ne yollanan açıklama 3 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.