İçeriğe atla

İstanbul'un idari yapılanması

İstanbul
İlin Türkiye'deki konumu
İlin Türkiye'deki konumu
ÜlkeTürkiye
Coğrafi bölgeMarmara
İdare
 • ValiDavut Gül
Yüzölçümü
 • Toplam5343 km²
Nüfus
 (2019)[1]
 • Toplam14.377.018
 • Yoğunluk15.519.267/km²
 • Kır
-
 • Şehir
14377018
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
ISO 3166 koduTR-34
İl alan kodu212 (Avrupa) ve 216 (Asya)[2]
İl plaka kodu34[2]

İstanbul ilinin idari yapılanması, tarihi boyunca pek çok kez değiştirilerek 2008 yılında son biçimini almıştır. Günümüzde, İstanbul ilinin, Türkiye Büyük Millet Meclisinde, 6 Mart 2008 tarihinde kabul edilen ve 22 Mart 2008 tarihli Resmî Gazete'de yayınlanan 5747 sayılı yasa uyarınca 39 ilçesi vardır.[3][4] Bunlardan 25'i Avrupa Yakası'nda; 14'ü ise Anadolu Yakası'nda bulunur.[5]

İstanbul iline bağlı 39 ilçe de kendi içlerinde 782 mahalle ve 152 köye ayrılmaktadır.[6] Tüm ilçeler, 22 Temmuz 2004 tarihinde Resmî Gazete'de yayınlanan yasayla İstanbul Büyükşehir Belediyesi hizmet alanı içine dâhil edilmiştir.[7] Yapılan düzenlemeyle il sınırları içindeki tüm belde belediyeleri de feshedilmiştir.[4]

İl

İstanbul ili, Türkiye'nin kuzeybatısında, Marmara Bölgesi sınırları içinde yer alır. Kuzeyde Karadeniz, güneyde Marmara Denizi, doğuda Kocaeli ili, batıda Tekirdağ iliyle komşudur.

İlçeler

25'i Avrupa Yakası'nda, 14'ü ise Anadolu Yakası'nda olmak üzere İstanbul'un toplam 39 ilçesi bulunmaktadır.

        İlçe         Nüfus
Adalar10.460
Arnavutköy148.419
Ataşehir345.588
Avcılar322.190
Bağcılar719.267
Bahçelievler571.711
Bakırköy214.821
Başakşehir193.750
Bayrampaşa272.196
Beşiktaş191.513
        İlçe         Nüfus
Beykoz241.833
Beylikdüzü186.847
Beyoğlu247.256
Büyükçekmece151.954
Çatalca61.566
Çekmeköy135.603
Esenler468.448
Esenyurt335.316
Eyüpsultan317.695
Fatih455.499
        İlçe         Nüfus
Gaziosmanpaşa464.109
Güngören318.545
Kadıköy550.801
Kâğıthane418.229
Kartal427.156
Küçükçekmece662.566
Maltepe415.117
Pendik520.486
Sancaktepe223.755
Sarıyer276.407
        İlçe         Nüfus
Silivri118.304
Sultanbeyli272.758
Sultangazi436.935
Şile25.169
Şişli314.684
Tuzla525.520
Ümraniye553.352
Üsküdar529.550
Zeytinburnu288.743
Kaynak:İBB[6]

Beldeler

2008 yılında yapılan son düzenlemelerle, İstanbul'daki tüm belde belediyeleri kapatılmıştır. Beldelere ait mahalleler, doğrudan bağlı bulunduklara ilçelere dâhil edilmiştir. Nüfusu yüksek olan kimi beldelerse komşularıyla birleştirilmek suretiyle ya da tek başlarına müstakil ilçe hâline getirildiler.

Mahalleler

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  2. ^ a b "T.C. İstanbul Valiliği il plaka ve telefon kodları". T.C. İstanbul Valiliği. 30 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. (WebCite® 18 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  3. ^ "Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun". 2 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2009. 
  4. ^ a b "İstanbul'un yeni 'İlçe' haritası çizildi". 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2009. 
  5. ^ "İstanbul ilinin yeni haritası". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2009. 
  6. ^ a b "İstanbul il ve ilçe alan bilgileri". 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2009. 
  7. ^ "İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetki alanı". 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kocaeli</span> Türkiyenin Marmara Bölgesinde yer alan il

Kocaeli, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık onuncu şehridir. Şehir, ülkenin en önemli sanayi ve ticaret kentlerinden biridir. Kocaeli; SEGE-2011 sıralamasına göre İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'dan sonra en gelişmiş şehirdir. 2023 sonu itibarıyla 2.102.907 kişilik nüfusa sahiptir. Nüfus bakımından İstanbul ve Bursa'dan sonra Marmara Bölgesi'nin üçüncü büyük ilidir. Adını 1320 yılında İzmit yöresini fetheden Akça Koca'dan almaktadır. İstanbul, Bursa, Sakarya, Yalova illeriyle komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Fatih</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Fatih, tarihî yarımada (Suriçi) olarak da bilinen, İstanbul şehrinin kurulup geliştiği bölgenin tamamını kaplayan ve şu anda İstanbul ilinin merkez ilçesidir. Valilik, büyükşehir belediye başkanlığı, emniyet müdürlüğü ve şehrin vergi dairesi gibi kurumların yer alıyor olması sebebiyle İstanbul'un merkezi sayılır. Güneybatıdan Zeytinburnu, kuzeybatıdan Eyüpsultan ilçeleri; kuzeyden Haliç, doğudan İstanbul Boğazı ve güneyden Marmara Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kadıköy</span> İstanbul ilçesi (Anadolu Yakası)

Kadıköy, eskiden Kalkedon, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda yer alan ilçelerinden birisidir. Kocaeli Yarımadası'nın güneybatı kesiminde bulunan Kadıköy, batı ve güneyde Marmara Denizi, kuzeybatıda Üsküdar, kuzeydoğuda Ataşehir ve doğuda Maltepe ilçeleriyle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Bakırköy</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Bakırköy, eskiden Makriköy, İstanbul ilinin Avrupa yakasında yer alan ilçelerden biridir. İstanbul'un batı yarısında, Çatalca Yarımadası üzerinde, Marmara Denizi'nin kuzeydoğu sahillerinde yer alır. 1926 yılında kurulan bu ilçe, 1992 yılında bugünkü sınırlarına ulaşmıştır. İlçeyi batıdan Küçükçekmece, kuzeyden Bahçelievler, kuzeydoğudan Güngören, doğudan Zeytinburnu ve güneyden Marmara Denizi çevrelemektedir.

İstanbul ilinin, Türkiye Büyük Millet Meclisinde, 6 Mart 2008 tarihinde kabul edilen ve 22 Mart 2008 tarihli Resmî Gazete'de yayınlanan 5747 sayılı yasa uyarınca 39 ilçesi vardır. Bunlardan 25'i Avrupa Yakası'nda; 14'ü ise Anadolu Yakası'nda bulunur. Avrupa Yakası'nda yer alan ilçeler için telefon alan kodu 212, Anadolu Yakası'nda yer alan ilçeler içinse 216'dır.

<span class="mw-page-title-main">Büyükçekmece</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Büyükçekmece, İstanbul ilinin batısında bulunan bir ilçesidir. Doğusunda Beylikdüzü ve Esenyurt, batısında Silivri, kuzeyinde Çatalca ve Arnavutköy ilçeleriyle güneyde Marmara Deniziyle çevrilmiştir. Yüzölçümü 163 km²'dir. 1987'ye kadar Çatalca'ya bağlı bucak merkeziyken ilçe olmuş ve 2009'daki idari yapılanma değişikliklerine kadar Avcılar ve Küçükçekmece ilçelerine komşu olmuştur. Bu yılda yapılan değişikliklerde Gürpınar, Beylikdüzü ve Yakuplu beldeleri Beylikdüzü; Esenyurt ve Kıraç beldeleri Esenyurt; Bahçeşehir beldesi de Başakşehir ilçelerine bağlanınca ilçenin alanı büyük ölçüde küçülmüş, yalnız lağvedilen Çatalca'nın Muratbey ve Silivri'nin Celaliye-Kamiloba beldelerinin katılımıyla batı yönünde ilçe genişlemiştir. Ayrıca lağvedilen Tepecik, Mimarsinan ve Kumburgaz beldelerinin mahalleleri de Büyükçekmece Belediyesi sınırlarına katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara</span> Türkiyenin başkenti ve en kalabalık ikinci şehri

Ankara (/ˈaŋkaɾa/), Türkiye'nin başkenti ve Ankara ilinin merkezi olan şehirdir. Coğrafi olarak Türkiye'nin merkezine yakın bir konumda bulunur ve İç Anadolu Bölgesi'nde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Altınova, Ayvalık</span>

Altınova (Ayazmend), Balıkesir ilinin Ayvalık ilçesine bağlı bir mahalledir. İzmir Çanakkale kara yolu üzerinde, İzmir-Balıkesir il sınırının yakınında Balıkesir tarafında bulunmaktadır. Mahalle geniş tarım arazilerine ve zeytinliklere sahiptir. Yaz aylarında birçok yazlıkçıya ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bekdiğin, Havza</span>

Bekdiğin, Samsun ilinin Havza ilçesine bağlı bir mahalledir. Belde, Havza ilçesine 12 km. uzaklıkta bulunmakta olup Atatürk, Anzaklar ve Şehit Veli Efendi adlarında üç mahalleden oluşmaktadır. Anzaklar mahallesi Havza-Samsun kara yolunun 11. Km'si üzerinde yer almaktadır. 1994 yılında belediye olan bölgenin 2009 yılı yerel seçimleriyle beraber tüzel kişiliği tekrar köye dönüştürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sancaktepe</span> İstanbul ilçesi (Anadolu Yakası)

Sancaktepe, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bir ilçedir. 2008 yılında ilçe statüsüne kavuşmuştur. Güneyinde Kartal, güneybatısında Maltepe, batısında Ataşehir ve Ümraniye, kuzeyinde Çekmeköy, doğusunda Pendik ve Sultanbeyli ilçelerine komşudur. İlçe 62,41 kilometrekaredir, nüfusu 414.143'tür ve sınırları dahilinde toplam 19 mahalle vardır. Ümraniye'ye bağlı Sarıgazi, Yenidoğan ve Kartal'ın Samandıra beldelerinin birleşimiyle ortaya çıkmıştır. İlçe kaymakamlık ve yeni belediye binaları Sarıgazi merkezinde inşa edilmiştir. Türkiye'nin ve Avrupa'nın en büyük şehir hastanelerinden birinin ilçe sınırları dahilinde yapılması düşünülmektedir. Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nün bağlantı yolları bu ilçenin sınırları içerisinden geçmektedir. Belediye binası Sarıgazi'de iken; 2018 Ocak ayında yeni belediye binasına, Samandıra'ya taşınmıştır. İlçe sınırları içerisinden geçen M5 hattı Sancaktepe'nin ilk metrosu olma özelliği taşımaktadır. Gelecekte M13 ve HızRay hatları ile bu sayı üçe çıkacaktır. 2024 yerel seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi'nin adayı Alper Yeğin Belediye Başkanı seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de büyükşehir belediyeleri</span> Türkiyede bulunan 30 büyükşehir belediyesi

Türkiye'de büyükşehir belediyeleri, Türk belediyeciliğine 1984 yılında girmiş olan üst kademe belediyelerdir. Bu belediyeler 1982 anayasasının 127. maddesindeki "büyük yerleşim yerlerinde özel yönetim biçimleri oluşturulabilir" hükmüne dayanılarak 1984 yılında kurulmaya başlanmıştır. O tarihe kadar, Türkiye’de belediyelerin hizmet alanları iç içe geçmezdi. Büyükşehir belediyeciliğinde ise, büyükşehir hizmet alanı içinde birden çok ilçe veya birinci kademe belediyesi vardı. 2014'ten sonra ise büyükşehir belediyelerinin sorumluluk alanı il sınırlarına genişletildi ve belde belediyelerinin kapatılmasıyla yalnızca ildeki tüm ilçe belediyelerini kapsar hâle geldi. Dolayısıyla belediye hizmeti aynı zamanda hem büyükşehir, hem de ilçe belediyesi eliyle yürütülür. Ancak, yasa büyükşehir ve ilçe belediyelerinin yürüttükleri hizmet türlerini birbirinden ayırmıştır. Ayrıca büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri birbirinden bağımsız kuruluşlardır. Bunlar arasında astlık ve üstlük ilişkisi yoktur.

Kazanlı, Mersin büyükşehir belediyesi içinde yer alan bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara'nın ilçeleri</span> Vikimedya madde listesi

Ankara ilinin 25 ilçesi vardır. Ankara Büyükşehir Belediyesini oluşturan bu ilçeler: Akyurt, Altındağ, Ayaş, Balâ, Beypazarı, Çamlıdere, Çankaya, Çubuk, Elmadağ, Etimesgut, Evren, Gölbaşı, Güdül, Haymana, Kahramankazan, Kalecik, Keçiören, Kızılcahamam, Mamak, Nallıhan, Polatlı, Pursaklar, Sincan, Şereflikoçhisar ve Yenimahalle'dir.

<span class="mw-page-title-main">Alikahya, İzmit</span> İzmit ilçesinin bir semt

Alikahya, Kocaeli'nin İzmit İlçesi'ne bağlı semt.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Büyükşehir Belediyesi</span>

Samsun Büyükşehir Belediyesi, Samsun il sınırlarının belediye işlerini yürüten devlet kuruluşudur. Belediye başkanı Halit Doğan'dır.

<span class="mw-page-title-main">29 Ekim, Kemalpaşa</span> Kemalpaşada bir mahalle

29 Ekim Mahallesi, İzmir ilinin Kemalpaşa ilçesine bağlı bir mahalledir. Kemalpaşa ilçe merkezine 20 km uzaklıktadır. 5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Yasası kapsamına girmeden önce Bağyurdu beldesine bağlı olan bölge, belde belediyesinin kapatılmasıyla mahalle olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içine dahil edilmiş ve Kemalpaşa ilçesinin bir mahallesi olmuştur. Belde belediyesi kapanmadan önce bölgenin ismi Cumhuriyet mahallesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Hatay Büyükşehir Belediyesi</span>

Hatay Büyükşehir Belediyesi, Hatay ilinin metropol ilçelerini yöneten büyükşehir belediyesidir. Belediye başkanı Mehmet Öntürk'tür.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul (il)</span> Türkiyenin Marmara Bölgesinde bir il

İstanbul, Türkiye'nin bir ilidir. Merkezi İstanbul olan il, ülkenin nüfus bakımından en çok göç alan ve en kalabalık ilidir.

<span class="mw-page-title-main">Subaşı, Altınova</span> Altınovanın beldesi

Subaşı, Yalova ilinin Altınova ilçesinin nüfus bakımından en kalabalık, ilin en büyük ikinci, ülkenin en büyük altıncı beldesi. Denizgören, Merkez ve Altınkent adı verilen 3 mahallesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dragos</span>

Dragos, İstanbul Anadolu Yakası'nda, Maltepe ve Kartal ilçe sınırları içinde bulunan, Marmara Denizi sahilindeki bir semttir. Denizden 107 metre yükseklikte bulunan Dragos, İstanbul'un Balkonu olarak da adlandırılır. Prens Adaları ve Marmara Denizi manzarasına sahip olan Dragos, mehtabı ve sakinliğiyle meşhurdur.