İsratin

Camp David Sözleşmesi	1978
Madrid Konferansı	1991
Oslo Anlaşmaları	1993 / 95
Hebron Protokolü	1997
Wye Nehri Memorandumu	1998
Şarm eş-Şeyh Memorandumu	1999
Camp David Zirvesi	2000
Clinton Parametreleri	2000
Taba Zirvesi	2001
Yol Haritası	2003
Dolaşım ve Erişim Anlaşması	2005
Annapolis Konferansı	2007
Mitchell liderliğindeki görüşmeler	2010–11
Kerry liderliğindeki görüşmeler	2013–14

İsratin (İbranice: יִשְׂרָטִין, Yisrātīn; Arapça: إسراطين, Isrātīn), çift uluslu devlet olarak da bilinir (İbranice: מדינה דו-לאומית, medina du-le'umit), günümüz İsrail, Batı Şeria ve Gazze Şeridi topraklarını kapsayan üniter, federal ya da konfederal bir olası İsrail-Filistin devletini tanımlayan bir terim. Çeşitli bakış açılarına göre böyle bir senaryo ya İsrail'in bir Yahudi devleti olarak kendi karakterini kaybettiği ve Filistinlilerin bir iki devletli çözüm kapsamında kendi millî bağımsızlıklarına kavuşamadıkları bir felaket ya da pozitif bir şekilde İsrail-Filistin çatışmasını çözebilecek bir tek devletli çözüm olarak görülür. Bu senaryo yükselen bir sıklıkla istenen ya da istenmeyen kasıtlı bir siyasi çözüm olarak değil, Batı Şeria'daki Yahudi yerleşimlerinin devamlı olarak çoğalması ve 1967'den beri bu bölgelerde duran İsrail işgalinin görünüşte geri çevrilemez sağlamlaştırılmanın muhtemel, kaçınılmaz sonucu olarak tartışılıyor. Bu çözüm önerisini savunan önemli kişiler arasında Muammer Kaddafi de bulunmaktaydı.^[1]

Eleştiri

İsratin senaryosu genellikle hem İsraillilerin hem de Filistinlilerin çoğu tarafından eleştirilir.

Her iki tarafta duran İsrail-Filistin çatışması eleştirmenleri, böyle bir varlığın her iki toplumun öz belirtim haklarını yitireceğini savunurlar.

İsrailli Yahudiler, tek devletli senaryonun İsrail'in Yahudi halkının memleketi olarak tuttuğu statüsünü değilleyeceğini varsayırlar. Bu senaryo İsrailli olmayanlar tarafından bir siyasi çözüm olarak (yani Batı Şeria'da Yahudi yerleşimlerinin devamlı olarak çoğalmanın sonucu olarak kademeli bir şekilde bir İsratin durumuna sürüklenmesine farklı olarak) önerilince bu, büyük ihtimalle İsrail'e zarar vermeye siyasi olarak motive edilenler tarafından öne sürüldüğü doğal olarak varsayılır.^[2]

İsrailli Yahudiler, İsrailli Dürziler, İsrailli Bedevilerin çoğu, birçok İsrailli Hristiyan Arap ve bazı İsrailli Müslüman Araplar dahil İsraillilerin çoğu, farklı bir kültür, sekülerizm ve demokrasi seviyelerini benimseyen bir nüfus ile birleşmenin sonuçlarından endişe ederler. (İsrailli Dürziler ve Bedeviler İsrail Savunma Kuvvetleri'nde hizmet ederler ve bazen bu gruplar ile Filistinliler arasında çekişmeler yer alır^[3]). Eleştirmenler, tüm İsrail vatandaşlarının mevcut durumda sahip oldukları haklar ve eşitliğin böyle bir durumda riske atılacağını öne sürerler.^[4] Ayrıca Batı Şeria ile bitişik Vadi Ara ve Üçgen bölgesindeki büyük İsrailli Arap nüfus merkezlerinin sakinleri, son statü anlaşması kapsamında bir toprak takasının bir parçası olarak kendi bölgelerinin Filistin devletine ihlak edilmesine şiddetle karşı olduklarını dile getirmişlerdir ve bir İsratin önerisine muhtemelen benzer bir şekilde tepki gösterirler, zira bu durumda gıyaben İsrailli olmaktan çok Filistinli olarak sayılırlar.

Sabık İsrail eleştirmeni Benny Morris dahil olmak üzere Orta Doğu'yu işleyen öğrenciler, Araplar arasında Orta Doğu'da bir Yahudi millî varlığını kabul etme elverişsizliği nedeniyle bir tek devletli çözümünün tutarlı olmayacağını savunmuşlardır.^[5]

580 İsrailli'nin katıldığı bir 2007 sondajına göre İsrailli Yahudilerin %70'i iki devletli çözümünü desteklediğini öne sürmüştür.^[6] 1.319 Filistinli'nin katıldığı bir 2005 sondajı, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde küçük çoğunluğun 1967 sınırlarına dayalı bir iki devletli çözümünü desteklediğini göstermiştir.^[7]

Kaynakça

^ Kaddafi, Muammer (21 Ocak 2009). "The One-State Solution". The New York Times. s. A33. 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2009.
^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014.
^ Grant, Linda (17 Mart 2004). "Tales of Tel Aviv". The Guardian. Londra. 27 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2010.
^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014.
^ No Common Ground,By JEFFREY GOLDBERG, New York Times, May 20, 2009,http://www.nytimes.com/2009/05/24/books/review/Goldberg-t.html?_r=1&ref=books 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Poll: 70% of Israelis back 2-state pact, 63% oppose Golan pull-out". Haaretz. 3 Temmuz 2007. 12 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014.
^ Poll: Majority of Palestinians now support two-state solution 20 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on Middle East Transparent

[isratin2009-1] Kaddafi, Muammer (21 Ocak 2009). "The One-State Solution". The New York Times. s. A33. 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2009.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014.

[3] Grant, Linda (17 Mart 2004). "Tales of Tel Aviv". The Guardian. Londra. 27 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2010.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014.

[5] No Common Ground,By JEFFREY GOLDBERG, New York Times, May 20, 2009,http://www.nytimes.com/2009/05/24/books/review/Goldberg-t.html?_r=1&ref=books 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[6] "Poll: 70% of Israelis back 2-state pact, 63% oppose Golan pull-out". Haaretz. 3 Temmuz 2007. 12 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014.

[7] Poll: Majority of Palestinians now support two-state solution 20 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on Middle East Transparent

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Eleştiri

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri