İçeriğe atla

İsrail'in işlediği savaş suçları

İsrail'in 9 Ekim 2023'te Gazze Şehri'ndeki El-Remal bölgesine düzenlediği hava saldırısında hasar.

2023 İsrail-Hamas savaşının 7 Ekim 2023'te başlamasından beri, BM İnsan Hakları Konseyi 2023 İsrail-Hamas savaşı sırasında ortaya çıkan savaş suçlarına ilişkin "açık kanıtlar" onayladı. ABD'deki Joe Biden hükûmeti İsrail'in savaş suçlarını onayladı.[1] Uluslararası Ceza Mahkemesi, Filistin Devleti'nde Haziran 2014'ten bu yana işlendiği iddia edilen savaş suçlarını soruşturma yetkisinin mevcut çatışmayı da kapsadığını doğruladı. İsrail ordusunun toplu cezalandırma olarak gerçekleştirdiği birkaç eylemleri, uluslararası ve uluslararası olmayan silahlı çatışmalara ilişkin anlaşmalar, özellikle Cenevre Sözleşmesi'nin 3. Maddesi ve Ek 2 Numaralı Protokol tarafından yasaklanan savaş suçları olarak kabul edildi. İnsan Hakları İzleme Örgütü, İsrail'in 2023 Hamas-İsrail savaş suçları sırasında beyaz fosfor mühimmat kullandığını doğruladı. İnsan Hakları İzleme Örgütü bu tür bir kullanımın "insan hakları ihlali" olduğunu ve sivillerin hayatını riske attığını söyledi.[2] Bir grup BM özel raportörü, İsrail'in Gazze'ye düzenlediği hava saldırılarını bir tür toplu cezalandırma olarak nitelendirerek, bu hava saldırılarının "uluslararası hukuka göre kesinlikle yasak olduğunu ve savaş suçu sayıldığını" belirtti.[3]

2023 savaşının başlangıcından beri İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarında 3.000'den fazla çocuk öldürüldü.

Birleşmiş Milletler özel raportörleri, İnsan Hakları İzleme Örgütü, Sınır Tanımayan Doktorlar, Uluslararası Af Örgütü gibi kuruluşlar ve insan hakları uzmanları İsrail'i savaş suçlarıyla suçladı.[4][5][6][7][8] İnsan hakları uzmanları, İsrail ordusunun işgal altında olan topraklardaki silahlı çatışmalar sırasında gerçekleştirdiği eylemlerin savaş suçu olarak sınıflandırıldığını savunuyor.[9]

İsrail hava saldırıları sırasında hasarlı Filistin ambulansı

Suya erişimi

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuşatmasının bir kısmı olarak suya tüm erişimler kapatıldı.[10] Berlin Su Kaynakları Kuralları'nın 51. maddesi savaşan tarafları su veya su altyapısını ölüme veya zorla yerinden edilmeye kadar kaldırmasını yasaklıyor.[11]

14 Ekim'de UNRWA, Gazze'de artık temiz içme suyunun bulunmadığını ve iki milyon insanın susuzluktan ölme riskiyle karşı karşıya olduğunu duyurdu.[12]

15 Ekim'de, İsrail Gazze'nin güneyinde su temininin yeniden başlamasını kabul etti. Ancak imdatçılar ve hükûmet sözcüsü suyun mevcut olmadığını bildirdi.[13][14][15] Josep Borrell, AB'nin üst düzey diplomatı İsrail'in su kesintisini "uluslararası hukuka aykırı" olarak nitelendirdi.[16]

Fosforlu mühimmat kullanması

12 Ekim 2023'te İnsan Hakları İzleme Örgütü, İsrail ordusunun Gazze'de beyaz fosforlu mühimmat kullandığını duyurdu. Beyaz fosfor ciltle temas ettiği halde yakar ve derin ve ciddi yaralanmalara neden olabilir. Ayrıca çoklu organ yetmezliğine yol açabilir ve küçük yanıkları bile ölümcül olabilir. İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün raporuna göre, beyaz fosfor kullanımı evlerin yakılmasına ve sivillerin zarar görmesine neden oluyor. Beyaz fosfor kullanımı sivillerin yaralanmasını ve can kaybını önlemek için mümkün olan tüm önlemlerin alınmasına yönelik uluslararası insancıl hukukun gerekliliklerini ihlal etmektedir.[17]

Şiddetli saldırılar

Birleşmiş Milletler, İsrail hava operasyonlarının konut kulelerini, binaları, okulları ve UNRWA tesislerini hedef aldığını ve bunun Gazze'de binlerce sivilin ölümüne yol açtığını duyurdu. İnsan hakları uzmanları İsrail'in gelişigüzel hava saldırılarını savaş suçu olarak nitelendirirken, İsrail bu suçlamayı reddetti. UNRWA, İsrail'e, korunaklı 270.000 Filistinliyi bombalamaması çağrısında bulunarak, uluslararası hukukun bu kişilerin hedef alınmasını yasakladığını vurguladı. IDF, güvenli bir tahliye yolu sağlamak için saldırıları kontrol ettiğini söyledi. İsrail Savunma Kuvvetleri sözcüsü Daniel Hagari, "vurgunun doğruluk değil hasar üzerinde olduğunu" belirtti.[18][19]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "The U.S. Is Giving Israel Permission for War Crimes". 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023. 
  2. ^ "Israel calls on 1.1 million Gazans to evacuate south in order UN warns is 'impossible'". 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
  3. ^ "UN experts say Israel's strikes on Gaza amount to 'collective punishment'". 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
  4. ^ "Gaza: Apparent War Crimes During May Fighting". 11 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  5. ^ "Indiscriminate violence and the collective punishment of Gaza must cease". 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  6. ^ "Israel May Have Committed War Crimes in Jenin Operation, UN Palestinian Rights Official Says". 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  7. ^ "Israel/OPT: Investigate war crimes during August offensive on Gaza". 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  8. ^ "Israeli Settlements Should be Classified as War Crimes, Says Special Rapporteur on the Situation of Human Rights in OPT". 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  9. ^ "ISRAEL AND OCCUPIED PALESTINIAN TERRITORIES". 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  10. ^ "Gaza residents struggle to follow Israeli evacuation order amid critical water shortage". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  11. ^ "Water and Armed Conflicts". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  12. ^ "Water a 'matter of life and death' for Gaza after Israeli siege, says UN". 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  13. ^ "Water runs out at UN shelters in Gaza. Medics fear for patients as Israeli ground offensive looms". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  14. ^ "Israel resumes its supply of water to Gaza". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  15. ^ "Renewed water supply to south Gaza agreed with Joe Biden: Israeli minister". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  16. ^ "Israel's move to cut Gaza off from food and water is against international law, says EU". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  17. ^ "Israel: White Phosphorus Used in Gaza, Lebanon". 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  18. ^ Reed, John; Mehul, Srivastava (13 Ekim 2023). "Residents flee Gaza City as Israel tells 1.1mn to leave". Financial Times. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  19. ^ "'Emphasis is on damage, not accuracy': ground offensive into Gaza seems imminent". The Guardian. 10 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Filistin çatışması</span> Levantta devam eden askerî çatışma

İsrail-Filistin çatışması, Filistin ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Filistin topraklarında devam eden silahlı çatışmadır. Başta 1897 Birinci Siyonist Kongresi ve 1917 Balfour Deklarasyonu olmak üzere, Filistin'deki bir Yahudi vatanına ilişkin iddiaların kamuoyuna duyurulması, bölgede erken gerilim yarattı. O zamanlar, Yahudi göçü önemli ölçüde artmasına rağmen, bölgedeki Yahudi nüfusu çok azdı. İngiliz hükûmetine "Filistin'de Yahudi halkı için ulusal bir yuva kurulması" için bağlayıcı bir yükümlülük içeren Filistin Mandası'nın kurulması ardından gerilim, Yahudiler ve Araplar arasında çatışmaya dönüştü. Erken çatışmayı çözme girişimleri, 1947 Birleşmiş Milletler Filistin Bölme Planı ve daha geniş Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı olan 1947-1949 Filistin savaşıyla sonuçlandı. İsrail-Filistin süregelen durumu, 1967 Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Filistin topraklarını işgal etmesiyle başladı.

<span class="mw-page-title-main">Hamas</span> Filistinde Sünni İslamcı paramiliter örgüt

Hamas veya resmî adıyla İslamî Direniş Hareketi, Filistin Ulusal Yönetimi'nde seçimle belirlenmiş Filistin Parlamentosunda çoğunluğu elinde tutan Filistinli paramiliter örgüt ve sünni, İslamcı ve militarist siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Gazze Savaşı</span> İsrail askeri operasyonu

Gazze Savaşı, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin, Hanuka'nın devam ettiği 27 Aralık 2008 tarihinde yerel saatle 09:30 sıralarında Hamas'ın İsrailli sivillere ve askeri birimlere karşı kassam roketli saldırılar yaptığı gerekçesi ile başlattığı savaş. İsrail'in savaşta sadece 3 vatandaşı hayatını kaybederken yaptığı saldırılar nedeniyle Gazze'de 1133 insan ölmüş 4000'den fazla insan yaralanmış ve on binlerce insan evsiz kalmış ve yaşam alanını terk etmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2014 İsrail-Gazze çatışması</span> 2014 yılında silahlı siyasi temeller nedeniyle gerçekleşmiş çatışma

2014 İsrail-Gazze çatışması ya da İsrail hükûmetinin ifade ettiği adla Koruyucu Hat Operasyonu, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF)'nin 8 Temmuz 2014'te Gazze Şeridi'ne yönelik başlattığı kara, hava ve deniz operasyonlarını içeren askerî harekât.

Siyasi ve militan kollara sahip olan Filistinli İslami direniş örgütü olan Hamas'ın militan kolu, İsrail'e karşı yürüttüğü harekette birçok farklı taktik kullanmaktadır. Bunların arasında; bombalı intihar saldırıları, roket saldırıları, gerilla savaş taktikleri ve sivilleri kalkan olarak kullanmak vardır.

Bulut Sütunu Operasyonu, İsrail Güvenlik Güçlerinin (IDF), Hamas yönetimindeki Gazze Şeridi’nde yaptığı, sekiz gün süren operasyondur. Operasyon 14 Kasım 2012 tarihinde, Hamas askeri kanadının baş amiri olan, Ahmed Jabari’nin, Gazze’de İsrailli bir hava saldırısı esnasında ölmesiyle başladı.

<span class="mw-page-title-main">Hamas-İsrail Savaşı</span> 7 Ekim 2023te başlayan Hamas-İsrail Savaşı

Hamas-İsrail Savaşı, İzzeddin el-Kassam Tugayları tarafından Aksa Tufanı Operasyonu ve İsrail tarafından Demir Kılıçlar Operasyonu olarak adlandırılan, 7 Ekim 2023 tarihinde paramiliter örgüt Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın, İsrail geneline geniş çaplı saldırısı ile başlayan bir savaştır. Saldırı sonrası İsrail, Hamas için savaş ilanı kararı almış ve çıkan çatışmalarda en az 1.400 İsrailli ve 15.000+ Filistinli sivil olmak üzere 15.000'den fazla kişi ölmüş, 45.000'den fazla kişi yaralanmıştır. 1 milyon Gazzeli ve 500.000 İsrail'li yerinden edilmiştir. İsrail Yom Kippur Savaşı'ndan bu yana ilk kez savaş ilanı kararı almış, Gazze'ye büyük bir bombardıman yapılmıştır.

Ebû Ubeyde, Gazze Şeridi'ni kontrol altında tutan Filistinli paramiliter örgüt ve Sünni İslamcı siyasi parti olan Hamas'ın silahlı kolu olan İzzeddin el-Kassam Tugaylarının sözcüsü olarak faaliyet gösteren bir militanın takma adıdır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail'in Gazze Şeridi'ne uyguladığı abluka (2023-günümüz)</span>

İsrail, 9 Ekim 2023'te Gazze Şeridi'ne "topyekun kuşatma" uygulayarak Gazze'ye gıda, su, ilaç, yakıt ve elektrik girişini engelledi. Gazze, 2005'ten bu yana İsrail ve Mısır'ın kısmi abluka ve ambargoları altında.

7 Ekim 2023 günü Hamas militanları Güney İsrail sınırlarından içeri girerek Aksa Tufanı isimli bir harekât başlattı. İsrail ise bu saldırıya karşılık olarak Demir Kılıçlar Harekâtı'nı başlattı. Bu sayfada devam eden savaştaki olaylar zaman çizelgesi olarak gösterildi.

Ekim 2023'te, 2023 Hamas-İsrail Savaşı sırasında düzenlenen çok sayıda saldırıda Gazze'nin kuzeyinden ayrılmaya çalışan Filistinliler vuruldu ve çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 70 kişi öldü. 13 Ekim'de, İsrail'in Gazze'nin kuzeyinde yaşayan bir milyondan fazla kişiyi bölgenin güneyine taşınmaya çağıran tahliye talimatının ardından bir hava saldırısı gerçekleşti. CNN'e göre, tahliye uyarılarına uyarak evlerinden kaçan çok sayıda Filistinli, İsrail hava saldırılarında tahliye bölgesinin dışında öldürüldü. Ayrıca söz konusu saldırılarda 200 kişi de yaralandı.

Gazze Sağlık Bakanlığı, Filistin toprakları'ndaki Gazze Şeridi'nde bulunan bir devlet kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Gazze Şeridi'nin tahliyesi</span>

13 Ekim 2023'te İsrail Savunma Kuvvetleri Gazze Şehri de dahil olmak üzere Wadi Gaza'nın kuzeyindeki tüm toplulukların güneye tahliye edilmesini emretti. BM'ye göre, İsrail ordusu tahliye için 24 saatlik bir süre verirken, bir İsrail askeri sözcüsü bir son tarih belirtmedi ve IDF'nin tahliyenin "zaman alacağını" anladığını söyledi. Emir, Hamas tarafından El Aksa Seli Operasyonu adı altında Gazze'den İsrail'e sürpriz bir saldırı düzenlenmesinden bir hafta sonra geldi. 14 Ekim itibarıyla yüz binlerce Filistinli kuzey Gazze'yi tahliye etti. Hamas Gazzelilere ayrılmamaları talimatını verdi ve IDF'ye göre kaçmaya çalışan sivilleri bombalayarak ve vurarak sivillerin tahliyesini engellemeye çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Shani Louk'un öldürülmesi</span>

Shani Louk'un öldürülmesi, 7 Ekim 2023'te Re'im müzik festivali katliamı sırasında, 22 yaşındaki Alman-İsrailli dövme sanatçısı ve influencer Shani Nicole Louk'un İslamî paramiliter örgüt Hamas tarafından öldürüldüğü terör saldırısıdır. Saldırıdan kısa bir süre sonra, cesedinin Hamas militanları tarafından bir kamyonetin arkasında Gazze sokaklarında dolaştırıldığını gösteren bir video yayıldı. Güvenlik uzmanları ve yorumcular tarafından Hamas'ın sosyal medya propagandası olarak nitelendirilen bu video, Hamas-İsrail savaşının ilk viral videolarından biri oldu. Tüm dünyada izlenen bu görüntüler, Hamas'ın öncülüğünde 2023'te İsrail'e yapılacak saldırıda militanların sivillere yönelik tutumunun görsel bir sembolü haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Soykırımı söylemleri</span> İsrail-Filistin çatışmasının bir parçası olarak soykırım iddiaları

İsrail'in, Filistinlilere karşı soykırımı kışkırtma veya soykırım suçları işlediği söylenmektedir. Bu söylem, destekçileri tarafından İsrail'in bir "yerleşimci sömürgeciliği devleti" olarak kavramsallaştırılmasıyla ilişkilendirilmektedir. Bu duruşu benimseyenler, İsrail'in Filistin karşıtlığı, İslamofobi, Arap karşıtı ırkçılık ve Batı Şeria'yı ilhak etme önerisi nedenleriyle soykırım yaptığını söylemektedirler ve Nakba, Sabra ve Şatilla Katliamı, Gazze Şeridi Ablukası, 2014 Gazze Savaşı ve özellikle 2023'te başlayan Hamas–İsrail Savaşı'na atıfta bulunmaktadırlar. Uluslararası hukuk ve soykırım akademisyenleri de İsrailli yetkilileri insandışılaştırıcı bir dil kullanmakla suçlamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Gazze insani krizi (2023-günümüz)</span>

Gazze insani krizi (2023-günümüz), Hamas-İsrail Savaşı’nın sonucu olarak Gazze Şeridi'nde yaşanan insani krizdir. Savaşın başında İsrail, Gazze Şeridi'ne tam bir abluka uyguladı, bu da yakıt, gıda, ilaç, su ve temel tıbbi malzemelerde ciddi kıtlıklara neden oldu. İsrail'in kuşatması sonucunda Gazze'de yakıt, gıda, ilaç, su ve tıbbi malzeme sıkıntısı yaşanmaktadır. Bu kuşatma, elektrik bulunabilirliğinde %90'lık bir düşüşe yol açtı, hastane enerji kaynaklarını, kanalizasyon tesislerini etkiledi ve içme suyu sağlayan tuzdan arındırma tesislerini kapattı. Geniş çaplı hastalık salgınları Gazze genelinde yayıldı.

Gazze Şeridi'de, 2023 Hamas-İsrail Savaşı sonucunda ciddi bir kıtlık yaşanmaktadır. Kıtlık, fırınlar ve un değirmenleri gibi gıda altyapısını tahrip eden İsrail hava saldırılarının ve temel malzemelerin yaygın bir şekilde kıtlığının bir sonucudur. Bu durum yarım milyondan fazla Gazzeliyi açlığın eşiğine getirmiştir ve Şerit'teki daha geniş insani kriz'in bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hamas-İsrail Savaşı'nda işlenen savaş suçları</span>

İsrail-Hamas Savaşı'nın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana BM İnsan Hakları Konseyi hem Hamas hem de İsrail Silahlı Kuvvetleri tarafından savaş suçu işlendiğine dair "açık kanıtlar" tespit etmiştir. İsrail-Filistin çatışmasına ilişkin bir BM Komisyonu, "İsrail ve Gazze'deki son şiddet patlamasında savaş suçlarının işlenmiş olabileceğine dair açık kanıtlar bulunduğunu ve uluslararası hukuku ihlal eden ve sivilleri hedef alan herkesin sorumlu tutulması gerektiğini" belirtti. 27 Ekim'de OHCHR sözcüsü, her iki tarafça işlenen olası savaş suçlarını incelemek üzere bağımsız bir mahkeme kurulması çağrısında bulundu.

9 Ekim 2023'ten itibaren, Hamas-İsrail Savaşı kapsamında İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Cibaliye Mülteci Kampı'nda hava saldırıları düzenleyerek buranın Hamas ve diğer militan gruplar için bir sığınak olarak kullanıldığını iddia etmiştir.

Halil el-Hayya Salih el-Aruri'nin yerine Ağustos 2024'ten bu yana Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı olarak görev yapan Filistinli bir siyasetçidir. Ayrıca Ocak 2006'dan beri Gazze Şehri temsilcisi olarak Filistin Yasama Meclisi'ne seçilmiştir. Şucaiyye mahallesinde ikamet etmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.