İçeriğe atla

İsrail'in Doğu Kudüs'ü ilhakı

Serinin bir kısmı
Kudüs
Temple Mount
  • David Şehri
  • İkinci Tapınak Dönemi
  • Aelia Capitolina
  • Orta Çağ
  • Erken İslam dönemi
  • Kudüs Krallığı
  • Kudüs Sancağı
  • Filistin Mandası
  • İsrail'in Batı Kudüs'ü ele geçirmesi
  • Ürdün'ün Doğu Kudüs'ü ilhakı
  • İsrail'in Doğu Kudüs'ü ilhakı

    • Kuşatmalar

    Milattan önce
    Milattan sonraa
    Yerler
    • İnsanlar
      • Demografik tarihi
  • Belediye başkanı
  • Başhaham
  • Başmüftü
  • Kudüs Rum Ortodoks Patriği
  • Kudüs Kralı
    • Statüsü

    İsrail'in Doğu Kudüs'ü ilhakı veya İsrail kaynaklarında anıldığı şekilde Kudüs'ün birleşmesi,[1][2][3] İsrail'in 1967 Altı Gün Savaşı sırasında Doğu Kudüs'ü işgal etmesini ve akabinde ilhakını ifade eder.[4]

    Kudüs'ün 1947 tarihli Birleşmiş Milletlerin paylaşım planı kapsamında ayrı bir statüye sahip uluslararası bir şehir olması öngörülmüştü ancak İsrail'in bağımsızlık ilanını takip eden 1948 savaşı sonrası bölünmek durumunda kaldı. 1949 Ateşkes Anlaşmalarının bir sonucu olarak şehrin batı yarısı İsrail kontrolüne girerken Eski Şehir'i de içeren doğu yarısı Ürdün kontrolüne girdi.[5][a] 1950'de Ürdün, Batı Şeria'yı ilhak etme planının bir parçası olarak Doğu Kudüs'ü de ilhak etti.

    İsrail, 1967 Altı Gün Savaşı sırasında işgal ettiği ve o tarihten bu yana kontrolü altında tuttuğu Doğu Kudüs dahil şehrin tamamının yeniden birleşmesini her yıl Kudüs Günü olarak kutlamaktadır. Temmuz 1980'de Knesset, ülkenin temel yasaları dahilinde Kudüs Yasasını kabul etti. Bu yasa, birleşik Kudüs'ü İsrail'in başkenti ilan ederek ilhakı resmîleştirdi.[7] Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararıyla yasayı "geçersiz ve geçersiz" ilan etti.

    Arka plan

    Ürdün ve Arap devletlerinden oluşan bir ittifak, Kudüs'ün corpus separatum olarak kabul edileceği 1947 BM Paylaşım Planı'nı reddetti ve bunun yerine eski Filistin Mandası topraklarına saldırdı. 1949 ateşkesiyle birlikte, Eski Şehir ve Doğu Kudüs (Scopus Dağı hariç) kontrol altına alındı. Arap orduları, Batı Kudüs de dahil olmak üzere İsrail'in geri kalanının kontrolünü ele geçiremedi. Şehir, 1949 Ateşkes Hattı boyunca bölündü. Doğu Kudüs, 1950'de Ürdün tarafından ilhak edildi. Şehir, 1967'deki Altı Gün Savaşı'na kadar bölünmüş şekilde kaldı.[8]

    5 Haziran 1967'de Ürdün Ordusu İsrail'i bombalamaya başladı.[9] İsrail kabinesi nasıl yanıt verileceğine karar vermek için toplandığında Yigal Allon ve Menahem Begin bunun Kudüs'ün Eski Şehir bölgesini ele geçirmek için bir fırsat olduğunu savunsa da Eşkol, Moşe Dayan ve İzak Rabin ile istişare edilene kadar herhangi bir karar almayı ertelemeye karar verdi.[10] 5 Haziran öğleden sonrasında, İsrailliler Kudüs'ü kuşatmak için bir saldırı başlattı ve bu saldırı ertesi güne kadar sürdü. 7 Haziran'da şiddetli çatışmalar yaşandı. Dayan, birliklerine Eski Şehir'e girmemelerini emretmişti; ancak BM'nin ateşkes ilan etmek üzere olduğunu duyunca fikrini değiştirdi ve kabine onayı olmadan şehri ele geçirmeye karar verdi.[10]

    General Uzi Narkiss, Savunma Bakanı Moşe Dayan ve Genelkurmay Başkanı İzak Rabin, Altı Gün Savaşı sırasında Kudüs'ün Eski Şehir girişindeyken

    İlhak

    27 Haziran 1967'de İsrail, Batı Kudüs'ün belediye sınırlarını genişleterek bugün Doğu Kudüs olarak anılan Batı Şeria'ya bağlı bölgeden yaklaşık 70 km² (27,0 mil²) alanı topraklarına kattı. Bu alan, Ürdün'e ait Doğu Kudüs'ü (6 km² (2,3 mil²)) ve Beytüllahim ve Beyt Cala belediyelerinin 64 km²'lik (25 mil²) 28 köy ve alanını içeriyordu.[11][12][13] Hükûmet, işgali pekiştirmek için ayrıca yasal önlemler almıştır.[14]

    Doğu Kudüs'e İsrail yasalarının uygulanmasının ilhak olmadığı iddia edilse de, bu iddia İsrail Yüksek Mahkemesi tarafından reddedilmiştir.[15] 1970'te çoğunluk kararıyla Yargıç Y. Kahan, ". . . Benim açımdan, Doğu Kudüs'ün. . . İsrail Devleti tarafından ilhak edildiğini ve bu bölgenin İsrail'in topraklarının bir parçası olduğunu belirlemek için Dışişleri Bakanından veya herhangi bir idari makamdan herhangi bir belgeye gerek yok. . . dolayısıyla bu alan İsrail'in topraklarının bir parçasını oluşturur." şeklinde görüş bildirdi.[16]

    30 Temmuz 1980'de Knesset, şehri tam ve birleşik başkent olarak ilan eden Kudüs Yasası'nı resmî olarak onayladı.[17]

    Etkisi

    Ürdün yönetimi altındayken Ürdün kontrolündeki Batı Şeria'nın bir parçası olarak yönetilen şehirde Yahudilerin yaşamasına izin verilmedi ve Hristiyan nüfus 25.000'den 9.000'e düştü.[18]

    Tüm inançlardan üyelerin ibadet özgürlüğü yeniden birleşmenin hemen ardından yeniden sağlandı. Duvar boyunca Yahudi duaları için gayriresmî olarak kullanılan 1948 öncesi dar, yaklaşık 120 metrekarelik (1.300 ft²) geçit genişletilerek 2.400 metrekareye (26.000 ft²) çıkarıldı ve Ağlama Duvarı Meydanı'nın tamamı 20.000 metrekareyi (4,9 akre) kapladı.[19] Meydanı genişletmek için Meğaribe Mahallesi yıkıldı. Ürdün yönetimindeyken yıkılan Hurva Sinagogu da dahil olmak üzere sinagoglar ilerleyen yıllarda yeniden inşa edildi.[20]

    Nahman Avigad'ın yönetiminde, büyük ölçüde enkaz halinde olan şehrin Yahudi Mahallesi'nde dikkatlice kazı çalışmaları yapıldı ve mahalle yeniden inşa edildi.[21][22] Şehrin tarihî Yahudi Mahallesi'nin tamamen yeniden inşası, şehir planlamacılarına neredeyse boş bir tuval sundu.[23][24] "Şehrin yeniden birleşmesi", her yıl Kudüs Günü ve İsrail ulusal bayramı olarak kutlanmaktadır. 2017'de 1967 yeniden birleşmesinin 50. yıl dönümü özel kutlamalarla anıldı.[25]

    Uluslararası tepkiler

    4 ve 14 Temmuz 1967 tarihlerinde sırasıyla kabul edilen 2253[26] ve 2254[27] sayılı Genel Kurul Kararları, İsrail'in Doğu Kudüs'teki faaliyetlerini yasa dışı olarak değerlendirdi ve İsrail'den bu faaliyetleri iptal etmesini ve özellikle şehrin özelliklerini değiştirmemesini istedi.[28] 21 Mayıs 1968'de 252 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararı, BM Genel Kurulunun 2253 ve 2254 sayılı kararlarını ihlal eden İsrail'in yasal ve idari önlemlerini geçersiz kıldı ve bu önlemlerin geri alınmasını gerektirdi.[29]

    1967'den bu yana Birleşmiş Milletlerin İsrail'e yönelik eleştirileri arasında 252'ye ek olarak 267 (1969), 298 (1971) ve Kudüs'ün özelliklerindeki değişiklikleri kınayan 476 (1980) ve BM Üye Devletlerinin şehirden büyükelçiliklerini geri çekmelerini isteyen 478 (1980) sayılı kararlar yer almaktadır.[30] Karar 478 ayrıca "Kudüs'ün statüsünde bir değişiklik ilan eden İsrail yasasının kabul edilmesini en güçlü şekilde" kınamıştır. 2016 tarihli 2334 sayılı karar ise Doğu Kudüs de dahil olmak üzere işgal altındaki topraklardaki tüm İsrail yerleşimlerini kınamıştır.[31]

    Ayrıca bakınız

    Notlar

    1. ^ "Her iki devlet de 1948 ve 1967 yılları arasında Kudüs'ün kendi etkin kontrolleri altındaki bölgelerini kendi devlet topraklarının ayrılmaz bir parçası olarak gördüler ve 1949 Ürdün-İsrail Genel Ateşkes Anlaşması'nı imzalayarak birbirlerinin kendi bölgelerindeki fiili kontrolünü tanıdılar."[6]

    Kaynakça

    1. ^ Efrat, Elisha; Noble, Allen G. (1 Kasım 1988). "Problems of reunified Jerusalem". Cities (İngilizce). 5 (4). ss. 326-332. doi:10.1016/0264-2751(88)90022-4. ISSN 0264-2751. 
    2. ^ Romann, M. (1 Kasım 1978). "Jerusalem since 1967: A profile of a reunited city". GeoJournal (İngilizce). 2 (6). ss. 499-506. doi:10.1007/BF00208589. ISSN 1572-9893. 
    3. ^ Kershner, Isabel (25 Haziran 2017). "50 Years After War, East Jerusalem Palestinians Confront a Life Divided". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2022. 
    4. ^ The Legal Status of East Jerusalem (PDF). Norwegian Refugee Council. 2013. s. 9. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. Immediately after the 1967 War the Government of Israel unilaterally annexed about 70,500 dunams (approximately 17,400 acres) of the Jordanian Jerusalem and West Bank land to the municipal boundaries of West Jerusalem. In addition to the areas of Jerusalem that had previously been controlled by Jordan (approximately 6,500 dunams), the annexed lands included an additional 64,000 dunams, most of which belonged to 28 Palestinian villages in the West Bank; the remaining annexed lands were within the municipal boundaries of Bethlehem and Beit Jala. With this annexation, the total area of Jerusalem tripled, making Jerusalem Israel’s largest city, in both territory and population. This annexed territory is known today as "East Jerusalem". 
    5. ^ Hasson, Shlomo (2000). "A Master Plan for Jerusalem: Stage One – the Survey". Maʻoz, Moshe; Nusseibeh, Sari (Ed.). Jerusalem: Points Beyond Friction, and Beyond. Kluwer Law International. ss. 15-24. ISBN 978-90-411-8843-4. OCLC 43481699. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 
    6. ^ Korman, Sharon (1996). The Right of Conquest: The Acquisition of Territory by Force in International Law and Practice. Oxford University Press. s. 251. ISBN 978-0-19-158380-3. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 
    7. ^ "Basic Law: Jerusalem, Capital of Israel". Israel Ministry of Foreign Affairs. 30 Temmuz 1980. 2 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 
    8. ^ Israeli, Raphael (22 Mayıs 2014). Jerusalem Divided: The Armistice Regime, 1947-1967 (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-135-28854-9. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 
    9. ^ "On June 5, Israel sent a message to Hussein urging him not to open fire. Despite shelling into West Jerusalem, Netanya, and the outskirts of Tel Aviv, Israel did nothing." The Six Day War and Its Enduring Legacy 16 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Summary of remarks by Michael Oren at the Washington Institute for Near East Policy, 29 Mayıs 2002.
    10. ^ a b Shlaim (2000). The Iron Wall: Israel and the Arab World. ss. 244
    11. ^ Holzman-Gazit, Yifat (2016). Land Expropriation in Israel: Law, Culture and Society. Routledge. s. 134. ISBN 978-1-317-10836-8. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 
    12. ^ Schmidt, Yvonne (2008). Foundations of Civil and Political Rights in Israel and the Occupied Territories. GRIN Verlag. s. 340. ISBN 978-3-638-94450-2. 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 
    13. ^ "13 Law and Administration Ordinance -Amendment No". Mfa.gov.il. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
    14. ^ "On 27 June 1967, the Knesset adopted an amendment to the Law and Administration Ordinance, stipulating in Article 11b that "the law, jurisdiction and administration of the State shall apply to all the area of the Land of Israel which the government has determined by Order". 17 On the next day, 28 June 1967, the Israeli government instituted the Law and Administration Order, which applied the "law, jurisdiction and administration of the State" to East Jerusalem.The Knesset then authorised the Minister of the Interior to extend the boundaries of any municipality to include any area designated by government order. Accordingly, the Minister of the Interior expanded the borders of what had been West Jerusalem to include the recently occupied sector of the West Bank mentioned above. Israel then, by proclamation under the Municipalities Ordinance stipulated that the annexed territory was included within the boundaries of the Jerusalem Municipality." [27 Haziran 1967'de Knesset, Kanun ve İdare Nizamnamesi'nde bir değişikliği kabul etti ve Madde 11b'de "Hükümetin Kararname ile belirlediği İsrail Topraklarının tamamında devletin kanunları, yargı yetkisi ve yönetimi uygulanacaktır" şeklinde hüküm belirtti. Ertesi gün, 28 Haziran 1967'de, İsrail hükümeti Kanun ve İdare Emri'ni yürürlüğe koydu ve bu emirle "devletin kanunları, yargı yetkisi ve yönetimi" Doğu Kudüs'e uygulandı. Ardından Knesset, İçişleri Bakanı'na hükümet emriyle belirlenen herhangi bir alanı kapsayacak şekilde herhangi bir belediyenin sınırlarını genişletme yetkisi verdi. Buna göre, İçişleri Bakanı, yukarıda belirtilen Batı Şeria'nın yakın zamanda işgal edilen sektörünü kapsayacak şekilde Batı Kudüs'ün sınırlarını genişletti. İsrail daha sonra, Belediyeler Nizamnamesi uyarınca yaptığı bir bildiri ile ilhak edilen bölgenin Kudüs Belediyesi sınırlarına dahil edildiğini belirtti.]. The Legal Status of East Jerusalem (PDF). Norwegian Refugee Council. 2013. s. 8. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 
    15. ^ Lustick, Ian (1997). "Has Israel Annexed East Jerusalem?". Middle East Policy. 5 (1). ss. 34-45. doi:10.1111/j.1475-4967.1997.tb00247.x. 20 Kasım 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2013. 
    16. ^ Ofra Friesel (May 2016). "Israel's 1967 Governmental Debate about the Annexation of East Jerusalem: The Nascent Alliance with the United States, Overshadowed by "United Jerusalem"". Law and History Review. 34 (2). ss. 363-391. doi:10.1017/S0738248016000031. 
    17. ^ Knesset website, Basic Law: Jerusalem, Capital of Israel 5 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
    18. ^ Kollek, Teddy. "Jerusalem: Present and Future." Foreign Affairs 59, no. 5 (1981): 1041-049. doi:10.2307/20040902.
    19. ^ Ricca, Simone (2005). "Heritage, Nationalism and the Shifting Symbolism of the Wailing Wall; June 1967: Erasing The Past". Filistin Araştırmaları Enstitüsü. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
    20. ^ In the Holy Land, a Rebuilding for the Generations 21 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Wall Street Journal Online, March 10, 2010
    21. ^ Meyers, Eric M. "Nahman Avigad (1905-1992)." Proceedings of the American Academy for Jewish Research 58 (1992): 1-5. https://www.jstor.org/stable/3622620 15 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
    22. ^ Azaryahu, Maoz, and Arnon Golan. "Photography, Memory and Ethnic Cleansing: The Fate of the Jewish Quarter of Jerusalem, 1948—John Phillips' Pictorial Record." Israel Studies 17, no. 2 (2012): 62-76. doi:10.2979/israelstudies.17.2.62.
    23. ^ Efrat, Elisha, and Allen G. Noble. "Planning Jerusalem." Geographical Review 78, no. 4 (1988): 387-404. doi:10.2307/215090.
    24. ^ Kailani, Wasfi. Middle Eastern Studies 44, no. 4 (2008): 633-37. https://www.jstor.org/stable/40262599 15 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
    25. ^ "PM announces extra NIS 850 million for Jerusalem". Times of Israel. JTA. 2 Haziran 2016. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 
    26. ^ "A/RES/2253(ES-V) - E - A/RES/2253(ES-V) -Desktop". undocs.org. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
    27. ^ "A/RES/2254(ES-V) - E - A/RES/2254(ES-V) -Desktop". undocs.org. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
    28. ^ "UN resolutions on Jerusalem". www.aljazeera.com. 18 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 
    29. ^ Database, E. C. F. "United Nations Security Council Resolution 252 (1968)". ecf.org.il. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 
    30. ^ Marshall J. Breger (2014). "Chapter 9:Jerusalem's Holy Sites in Israeli Law". Silvio Ferrari, Dr Andrea Benzo (Ed.). Between Cultural Diversity and Common Heritage: Legal and Religious Perspectives on the Sacred Places of the Mediterranean. Taylor & Francis. ISBN 9781472426031. 19 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 
    31. ^ "UN resolutions on Jerusalem: Fifty years of futility". www.aljazeera.com. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 

    İlgili Araştırma Makaleleri

    <span class="mw-page-title-main">Kudüs</span> Orta Doğuda yer alan bir şehir

    Kudüs veya Yeruşalim, Orta Doğu'nun Kenan bölgesinde, Akdeniz ile Lut Gölü arasındaki Yehuda Dağları'ndaki bir plato üzerine kurulmuş eski bir şehirdir. Üç büyük İbrahimî din olan Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için kutsal sayılan bir şehirdir. İsrail, başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Birleşmiş Milletler, bu kararı tanımadığını açıklamıştır. Aynı şekilde Filistin de tıpkı İsrail gibi kendi başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Günümüzde İsrail ve Filistin Kudüs'ü başkent olarak kabul eder fakat Uluslararası alanda bu kararlar tanınmamaktadır. Çoğu ülke İsrail'deki diplomatik misyonlarını ve Büyükelçiliklerini Tel Aviv'de bulundururken, Filistin'deki diplomatik misyonlar ve Büyükelçilikler ise Ramallah, Gazze Şehri, Kahire ve Şam gibi çeşitli yerlerde bulunmaktadır.

    <span class="mw-page-title-main">Batı Şeria</span> Filistinde bulunan bir bölge

    Batı Şeria (Cisürdün) (Arapça: الضفة الغربية‎,, İbranice: הגדה המערבית‎,, Orta Doğu'da batı, kuzey ve güneyinde İsrail, doğusunda ise, Şeria nehri ve Lût Gölü ile çevrili bölgedir.

    <span class="mw-page-title-main">Altı Gün Savaşı</span> 1967 yılında İsrail ile Arap ülkeleri arasında yapılan savaş

    Altı Gün Savaşı ; diğer adlarıyla 1967 Arap-İsrail Savaşı, Üçüncü Arap-İsrail Savaşı, Altı Günün Savaşı veya Haziran Savaşı, 5 Haziran 1967 Pazartesi, İsrail ile Arap komşuları Mısır, Ürdün ve Suriye arasında başlayan ve 6 gün süren savaşa verilen addır. Arap İttifakı'na Irak, Suudi Arabistan, Sudan, Tunus, Fas ve Cezayir de asker ve silah yardımıyla katılmışlardır.

    <span class="mw-page-title-main">İsrail</span> Batı Asyada bulunan bir ülke

    İsrail, resmî adıyla İsrail Devleti (İbranice: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל‎,

    <span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri</span> İsraile ait bir bölge

    Golan Tepeleri ya da Cevlan Tepeleri veya sade bir şekilde Golan, Levant'ta yaklaşık 1,800 kilometrekarelik bir bölgedir. 'Golan Tepeleri' olarak tanımlanan bu bölge, disiplinler arasında farklılık gösterir: jeolojik ve biyocoğrafik bir bölge olarak Golan Tepeleri, güneyde Yermuk Nehri, batıda Celile Denizi ve Hula Vadisi ile sınırlanan bazaltik bir platoyu ifade eder. Sosyo-politik olarak Suriye'nin güneybatı, İsrail'in ise kuzeydoğu ucundaki bir bölgedir. Lübnan ve Ürdün ile komşudur. Bir bölümü Kuneytire Valiliği, bir bölümü Dera Valiliği'nin sınırları içinde kalır.

    <span class="mw-page-title-main">Filistin Devleti</span> Batı Asyada yer alan bir ülke

    Filistin, resmî adıyla Filistin Devleti, Orta Doğu'da ve Batı Asya'da, Akdeniz kıyısındaki tarihî Kenan Bölgesi'nde bulunan ve Batı Şeria ile Gazze Şeridi'nde belirtilen bölgelerde de facto olarak hüküm süren bir Arap devletidir. Devletin başkenti her ne kadar Doğu Kudüs olarak belirlense de Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için başkenti Ramallah'ta yani Batı Şeria'da bulunmaktadır. Filistin toprakları 1948'den 1967'ye kadar Mısır ve Ürdün tarafından ele geçirilmişken 1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan sonra ise İsrail tarafından ele geçirilmiştir. Şubat 2020 itibarıyla 5.051.493 nüfusla dünyada en çok nüfusa sahip 121. devlet olmuştur.

    <span class="mw-page-title-main">Kudüs'ün statüsü</span>

    Uluslararası platformda Kudüs'ün statüsü hakkında yasal ve diplomatik açıdan farklı görüşler görülmektedir. Devletler ve uzmanlar da aynı şekilde uluslararası kanunlar altında Kudüs'ün statüsü hakkında bölünmüşlerdir. İsrail ve Filistin Kudüs'ü başkent olarak kabul etmektedir. Fakat çoğu ülke Kudüs'ü İsrail ve Filistin'in başkenti olarak tanımamaktadır. Hatta çoğu tam anlamıyla İsrail ve Filistin'e ait olduğunu da düşünmemektedir. Birçok BM üye devleti resmi olarak bir BM önergesi olan Kudüs'ün uluslararası statüsüne sadık kalmaktadır.

    <span class="mw-page-title-main">Doğu Kudüs</span> Kudüsün doğusu

    Doğu Kudüs veya Doğu Yeruşalim ,1948 Arap-İsrail Savaşı'nda Ürdün'ün ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in eline geçen Kudüs'ün doğusudur. İçinde, Eski Şehri ve Yahudilik, İslam ve Hristiyanlıkta kutsal yerler olan Tapınak Dağı, Ağlama Duvarı, Mescid-i Aksa, Kutsal Kabir Kilisesi gibi yerleri barındırır. "Doğu Kudüs" terimi, bazen 1949'dan 1967'ye kadar Ürdün'ün hakimiyeti altında olan fakat 1967'den sonra İsrail hakimiyeti altında Batı Kudüs ile birlikte tek bir belediye altında birleştirilen 70 km²'lik alanı bazen de 1967 öncesi bir Ürdün belediyesi olan 6.4 km²'lik alanı tasvir eder. Filistin Devleti, Doğu Kudüs'ü başkent yapmak istemektedir fakat Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için şu andaki fiili başkenti Ramallah'tır. İsrail ise 30 Temmuz 1980'de Kudüs Yasası ile Batı Kudüs ve Doğu Kudüs olmak üzere Kudüs'ün tamamını ebedi başkent ilan etmiştir.

    <span class="mw-page-title-main">İsrail Arapları</span> İsrailde çoğunlukla İslama bağlı olan Arap halkı

    İsrail nüfusunun aşağı yukarı yüzde 24’ünü oluşturan, yaklaşık 1.8 milyon kişi Yahudi değildir. Toplu olarak, İsrail’in Arap vatandaşları, İsrail vatandaşı Filistinliler, İsrailli Araplar veya İsrail Arapları olarak adlandırılırlar, fakat içlerinde farklı, Arapça konuşan ve farklı karakteristik özelliklere sahip gruplar da vardır. Arap vatandaşların, dine bakılmaksızın, konuştukları yerel dil Arapça’dır ya da daha spesifik olarak, Arapça’nın Filistin diyalektidir. İsrail Arap vatandaşlarının birçoğu çift dillidir ve ikinci dilleri Modern İbranice’dir. Din olarak, çoğu Sünni Müslüman’dır. Dürziler ve birçok mezheplerden gelen Arap Hristiyanlar da önemli azınlık gruplarını oluşturur. İsrail’deki Mizrahi Yahudiler, bu kesimden sayılmazlar.

    <span class="mw-page-title-main">Eski Şehir (Kudüs)</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

    Eski Şehir, modern Kudüs şehri içerisinde 0.9 kilometrelik surlarla çevrili bir alandır. 1860'ta Yahudi mahallesi Mishkenot Sha'ananim kurulana kadar kentin tamamını kaplayan alandır. Eski şehir Müslümanlar için Kubbetü's-Sahre ve Mescid-i Aksa, Yahudiler için Tapınak Tepesi ve Ağlama Duvarı ve Hristiyanlar için Kutsal Kabir Kilisesi gibi çeşitli dinlere ait kutsal mekanlara ev sahipliği yapmaktadır. 1981'de UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine eklenmiştir.

    <span class="mw-page-title-main">Kudüs Günü</span>

    Kudüs Günü. Kudüs'ün ve Eski Şehir (Kudüs)'in İsrail tarafından 6 Gün Savaşı sonrası alınmasını kutlayan İsrail milli bayramıdır. Devlet tarafından resmi olarak kutlama ve anma işlemleri için belirlenmiştir . İsrail dışında yaygın olarak kutlanılmamasına ve seküler İsrailliler tarafından değerini kaybetmesine rağmen bu gün hala Dindar Siyonist gruplar tarafından geçit törenleriyle ve sinagoglarda dua edilerek kutlanır. İsrail Hahambaşılığı bu günü Batı Duvarı'na erişimin sağlandığı için dini bir bayram ilan etmiştir.

    <span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı</span>

    Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı, İsrail'in Doğu Kudüs'ü işgali ve Kudüs'ü başkent ilan etmesi üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 20 Ağustos 1980 tarihinde aldığı 478 sayılı karar.

    <span class="mw-page-title-main">Batı Kudüs</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

    Batı Kudüs veya Batı Yeruşalim, Kudüs'ün 1948 Arap-İsrail Savaşı'ndan sonra, Yeşil Hat'ın ayırdığı Ürdün kontrolünde kalmış şehrin doğu kısmının aksine, İsrail kontrolünde kalmış batı kısmını ifade eder. İngiltere gibi bazı batı ülkeleri fiilen İsrail otoritesini kabul etmekle birlikte, Kudüs'ün yasal olarak İsrail toprağı olduğunu tanımamaktadır. İsrail'in Batı Kudüs üzerindeki egemenlik iddiası Doğu Kudüs üzerindeki iddiasından daha geniş kabul görmektedir.

    <span class="mw-page-title-main">İsrail yerleşim birimleri</span>

    İsrail yerleşim birimleri, İsrail vatandaşlarının yaşadığı, neredeyse tamamen Yahudilerden oluşan, İsrail’in 1967 Altı Gün Savaşı’nda ele geçirdiği topraklar üzerine inşa edilmiş olan yerleşim alanlarıdır. İsrail yerleşim birimleri günümüzde, içinde Doğu Kudüs’ün de bulunduğu Batı Şeria’daki Filistin topraklarında ve Suriye sınırları içinde olan Golan Tepeleri’nde bulunmaktadır. Daha öncelerde, İsrail 2005 yılında tek taraflı çekilmeden, Gazze Şeridi’nde 21, Batı Şeria’da 4 ve 1978 Mısır-İsrail Barış Anlaşması öncesinde, Mısır sınırları dahilinde olan Sina Yarımadası’nda 18 ayrı yerleşim birimi daha vardı. İsrail, barış anlaşmasından sonra yarımadadaki birimleri boşaltıp dağıttı. Uluslararası toplum yerleşim birimlerini uluslararası hukuka aykırı bulmaktadır ve Birleşmiş Milletler ise İsrail’in yerleşim birimleri inşa etmesini Dördüncü Cenevre Sözleşmesini ihlal etme olarak görmektedir.

    <span class="mw-page-title-main">İsrail'deki diplomatik temsilcilikler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

    İsrail'deki diplomatik temsilcilikler listesi İsrail'deki dış büyükelçilik ve konsoloslukları kapsar. İsrail'de hâlihazırda 89 büyükelçilik bulunmaktadır; bunların 87'si Tel Aviv ve Tel Aviv Bölgesi'nde, 3'ü ise Kudüs'te bulunmaktadır. Bazı ülkeler bir büyükelçilik işletmenin yanı sıra Eilat, Hayfa ve Kudüs gibi şehirlerde konsolosluk da işletirler.

    Kral Hüseyin'in federasyon planı Ürdün Kralı Hüseyin tarafından 15 Mart 1972'de Ürdün Meclisine yaptığı bir konuşma sırasında önerilen ve İsrail'in Doğu Kudüs'ün kontrolünü Ürdün-Filistinlilere bırakması halinde bir Ürdün-Filistin federasyonu olan "Birleşik Arap Krallığı" kurmayı amaçlayan siyasi bir programdı. Doğu Kudüs, böylece Filistin federal bölgesinin başkenti olacaktı. Hüseyin'in önerisi, ilgili tarafların çoğu tarafından planın duyurusundan kısa bir süre sonra reddedildi.

    <span class="mw-page-title-main">Filistin toprakları</span> Orta Doğudaki topraklar

    "Filistin toprakları" terimi, 1967'den beri İsrail'in işgal ettiği bölgeler olan, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni tanımlamak için uzun yıllardır kullanılmaktadır. Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Doğu Kudüs dahil Batı Şeria'dan "İşgal Altındaki Filistin Toprakları" olarak bahsetti ve bu terim UAD tarafından verilen Temmuz 2004'teki kararda yasal tanım olarak kullanıldı. 1999'dan bu yana, Birleşmiş Milletler (BM) resmî terminolojisinde, işgal edilmiş Filistin toprakları giderek diğer terimlerin yerini almıştır. Avrupa Birliği (AB) de bu kullanımı benimsemiştir. "İşgal Altındaki Filistin Bölgesi" terimi, BM ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından Ekim 1999 ile Aralık 2012 arasında Filistin Ulusal Yönetimi tarafından kontrol edilen alanlara atıfta bulunmak için kullanıldı. AB, aynı dönemde ara sıra "Filistin Yönetimi toprakları" gibi paralel bir terim de kullanmıştır.

    <span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri'nin statüsü</span> İsrail-Suriye sınırına yakın platonun uluslararası yasal statüsü

    Golan Tepeleri, Batı Asya'nın Levant bölgesinde yer alan ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail tarafından Suriye'den ele geçirilen kayalık bir platodur. İsrail ve ABD dışındaki uluslararası toplum, Golan Tepeleri'nin İsrail tarafından askeri işgal altında tutulan Suriye toprağı olduğunu kabul etmektedir. Savaşın ardından Suriye, Hartum Kararı'nın bir parçası olarak İsrail ile herhangi bir müzakereyi reddetti.


    Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
    Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
    Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.