İçeriğe atla

İsrail'in Şam'daki İran Büyükelçiliğini bombalaması

İsrail'in Şam'daki İran Büyükelçiliğini bombalaması
Part of İsrail-Hamas Savaşı ve İsrail-Hizbullah çatışması'nın parçasıdır.
Konum
Planlayan İsrail
Tarih1 Nisan 2024 (2024-04-01)
y. 17:00 (UTC+3)
Sonuçİran, füze saldırılarıyla misilleme yaptı
zayiat16 ölü[1][2]
  • 7 İslam Devrim Muhafızları askerleri
  • 5 İran destekli milisler
  • 1 Hizbullah savaşçısı
  • 1 İranlı danışman
  • 2 siviller
Suriye üzerinde İsrail'in Şam'daki İran Büyükelçiliğini bombalaması
İsrail'in Şam'daki İran Büyükelçiliğini bombalaması
Suriye'deki Konsolosluğun Yeri

1 Nisan 2024'te İsrail'in düzenlediği bir hava saldırısında, Suriye'nin başkenti Şam'daki İran büyükelçiliğinin bitişiğindeki İran konsolosluğu ek binası yerle bir edildi.[3][4] Aralarında Devrim Muhafızları'nın üst düzey Kudüs Gücü komutanı Tuğgeneral Muhammed Rıza Zahidi ve diğer yedi Devrim Muhafızı subayının da bulunduğu 16 kişi hayatını kaybetti.[1][5]

Hava saldırısı, İsrail ile İran arasındaki gerginliğin arttığı bir dönemde ve Hamas-İsrail Savaşı ile İsrail-Hizbullah çatışmasının ortasında gerçekleşti. İran, saldırı için intikam yemini etti.[6][7]

Arka plan

İran, Suriye'nin önemli bir müttefiki olduğu Suriye iç savaşına karşılık olarak 2013 yılından bu yana Suriye'de asker bulundurmaya devam etmektedir. Ayrıca, sadece Suriye'de değil komşu Lübnan'da da Irak ve Afganistan'dan gelen yabancı milislerle birlikte Hizbullah'a bağlı paramiliter güçlerin eğitilmesi ve finanse edilmesinde rol oynadı.[8] Suriye iç savaşının başladığı 2011 yılından bu yana İsrail, Hizbullah'ın ülke içindeki varlıklarını hedef alan yüzlerce hava saldırısı düzenledi.[9]

Ekim 2023'te İsrail-Hamas savaşının başlamasıyla birlikte İsrail, Suriye'ye yönelik saldırılarının yoğunluğunu artırdı.[10] İsrail, 12-22 Ekim 2023 tarihleri arasında başta Şam ve Halep olmak üzere Suriye'deki havaalanlarına en az üç saldırı düzenledi.[11][12] Özellikle İsrail, 25 Aralık 2023'te Suriye'nin başkenti Şam'da üst düzey bir İranlı general olan Rezi Musevi'ye ve 20 Ocak 2024'te Devrim Muhafızları Kudüs Gücü'nde istihbarat subayı olan Tuğgeneral Sadegh Omidzadeh'e suikast düzenledi.[13][14][15]

Saldırı

1 Nisan 2024'te Şam'daki İran Büyükelçiliği'nin bitişiğindeki İran Konsolosluğu ek binası İsrail'in hava saldırısı sonucu yerle bir oldu. İran Büyükelçisi Hüseyin Akbari konsolosluk binasının "İsrail F-35 savaş uçaklarından atılan altı füze ile hedef alındığını" iddia etti.[16]

Saldırının asıl hedefinin İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Tuğgeneral Muhammed Rıza Zahedi olduğundan şüpheleniliyordu ve Zahedi saldırıda öldürüldü. The Guardian'a göre Zahedi, İran ve Hizbullah arasındaki ilişkilerde kritik bir figürdü.[17][18] New York Times'ın haberine göre Devrim Muhafızları'ndan ismini vermek istemeyen bir kaynak saldırının İranlı istihbarat yetkilileri ile Filistin İslami Cihad liderleri de dahil olmak üzere Filistinli militanlar arasında Gazze'deki savaşın görüşüldüğü bir toplantıyı hedef aldığını söyledi.[19]

Saldırının ardından konsolosluk bölgesinden gelen görüntü ve fotoğraflarda büyük hasar, yangın ve duman görülüyordu.[16] İran medyası binanın tamamen tahrip olduğunu ve yan taraftaki büyükelçilikte bulunan büyükelçi ve ailesinin zarar görmediğini bildirdi.[20]

Konsolosluk binasının diğer tarafında bulunan Kanada büyükelçilik binası da saldırıda hasar gördü ve en azından bazı pencereleri tahrip oldu. Büyükelçilik Suriye'deki iç savaş nedeniyle 2012 yılından bu yana kapalı olmasına rağmen halen Kanada hükûmetine aittir.[21]

Kaynakça

  1. ^ a b "Death toll update | 14 people killed in Israel attack on building of the Iranian embassy in Damascus". Syrian Observatory for Human Rights. 2 Nisan 2024. 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2024. 
  2. ^ "Woman and her son among 16 people killed in Israeli raid on building attached to Iranian embassy". Syrian Observatory For Human Rights. 3 Nisan 2024. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024. 
  3. ^ Bowen, Jeremy; Gritten, David (1 Nisan 2024). "Israel accused of deadly strike on Iranian consulate in Syria". BBC News. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 
  4. ^ "Iran vows response after strike it blames on Israel demolishes consulate in Syria". ABC News (İngilizce). 1 Nisan 2024. 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  5. ^ "Death toll update | Woman and her son among 16 people killed in Israeli raid on building attached to Iranian embassy". syriahr. 3 Nisan 2024. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2024. 
  6. ^ "Iran vows revenge after two generals killed in Israeli strike on Syria consulate". The Guardian. 2 Nisan 2024. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  7. ^ "Israel on high alert after Iran's missile retaliation threat". The Guardian. 4 Nisan 2024. 5 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2024. 
  8. ^ "Exclusive: Iran's Guards pull officers from Syria after Israeli strikes". Reuters. 1 Şubat 2024. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  9. ^ "Israel says it launched 200 strikes in Syria since 2017". Al Jazeera. 5 Eylül 2018. 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  10. ^ "Israel shifts to deadlier strikes on Iran-linked targets in Syria". Reuters. 8 Ocak 2024. 13 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  11. ^ "Syria says Israeli missiles hit Damascus, Aleppo airports". Reuters. 12 Ekim 2023. 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  12. ^ "Israeli attack on Syrian Aleppo airport puts it out of service". Reuters. 14 Ekim 2023. 16 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023. 
  13. ^ "Israeli airstrike in Syria kills senior Iranian Revolutionary Guards member". Reuters. 26 Aralık 2023. 29 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  14. ^ "At least 4 killed in Israel strike on Damascus, Syrian media". Ynetnews (İngilizce). 20 Ocak 2024. 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  15. ^ "Iranian general killed in Syria, says IRGC's source". Trend.Az (İngilizce). 20 Ocak 2024. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  16. ^ a b Alam, Hande Atay; Pourahmadi, Adam; John, Tara; Kent, Lauren (1 Nisan 2024). "Iran accuses Israel of killing Iranian military commander and others in airstrike on consulate in Syria". CNN. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 
  17. ^ Chao-Fong, Léonie (1 Nisan 2024). "Middle East crisis live: Iran says it holds Israel responsible for Damascus consulate attack and will 'reciprocate when we want'". The Guardian. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 
  18. ^ Wintour, Patrick (1 Nisan 2024). "Iran vows revenge after two generals killed in Israeli strike on Syria consulate". The Guardian. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2024. 
  19. ^ Taub, Amanda (2 Nisan 2024). "Israel bombed an Iranian Embassy complex. Is that allowed?". The New York Times. Kısmen Farnaz Fassihi tarafından rapor edilmiştir. ISSN 0362-4331. 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2024. 
  20. ^ "6 killed as Israel strikes Iran embassy annex in Damascus: monitor". France 24 (İngilizce). 1 Nisan 2024. 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2024. 
  21. ^ Dyer, Evan (9 Nisan 2024). "Canadian embassy in Syria damaged in Israeli strike on Iranian embassy next door". CBC News. 10 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hizbullah (Lübnan)</span> Lübnan merkezli Şii İslamcı siyasi parti ve militan grup

Hizbullah, Lübnan'da bulunan, hem sivil hem de askeri kanadı olan Şiî inançlı siyasi ve askeri parti. 1982 yılında başta İsrail'i, o zamanlar işgal etmekte olduğu Güney Lübnan'dan çıkartmak ve ardından İsrail'i yıkmak amacıyla kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Nasrallah</span> Hizbullahın genel sekreteri

Hasan Nasrallah, Lübnanlı din adamı ve Şii İslamcı bir siyasi parti ve militan grup olan Hizbullah'ın genel sekreteriydi.

<span class="mw-page-title-main">9M133 Kornet</span> Rus yapımı 2. nesil yarı otomatik lazer güdümlü tanksavar füzesi

9M133 Kornet Rus yapımı 2. nesil yarı otomatik lazer güdümlü tanksavar füzesidir. NATO rapor adı AT-14 Spriggan olup "9M133" ise GRAU adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Süleymani</span> İranlı asker (1957–2020)

Kasım Süleymani, İranlı asker.

Kataib Hizbullah veya Hizbullah Tugayları, İran tarafından desteklenen Haşdi Şabi'nin bir parçası olan bir Irak Şii paramiliter grubudur. Irak İç Savaşı ve Suriye İç Savaşı'nda aktif bir yapıdır. Irak Savaşı sırasında, grup koalisyon işgal güçlerine karşı çatıştı. Silahlı grup, 3 Ocak 2020'de Bağdat'taki bir ABD hava saldırısı sonucunda öldürülünceye kadar Abu Mehdi El-Mühendis tarafından komuta edildi.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri-İsrail Barış Anlaşması</span>

Birleşik Arap Emirlikleri-İsrail Barış Anlaşması veya İbrahim Anlaşması, 13 Ağustos 2020'de Birleşik Arap Emirlikleri ile İsrail arasında yapılan anlaşmadır. Birleşik Arap Emirlikleri bu anlaşmayla birlikte İsrail'in Mısır'dan ve Ürdün'den sonra anlaşma yaptığı üçüncü Arap ülkesi olmuştur ve Körfez ülkeleri arasında İsrail'le anlaşan ilk ülke konumundadır. İbrahim Anlaşması'nın açıklanmasından saatler sonra Birleşik Arap Emirlikleri medyası İsrail'in anlaşma karşılığında Filistin'deki ilhak politikasını kalıcı şekilde durdurduğunu yazmıştır, buna karşın İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, ilhak politikasının kalıcı şekilde durdurulmadığını, bir süre askıya alındığını belirtmiştir.

Direniş Ekseni, İran, Suriye ve Lübnan'daki Hizbullah örgütü arasındaki siyasi ittifaktır. Buna ek olarak Suriye'de hükümet yanlısı güçler, Iraklı Şii örgütler ve Yemen'deki Husi hareketi de ittifakın bir parçası olarak kabul edilmektedir. İttifak, seküler Baasçılık ve Şii İslamcılık gibi farklı ideolojiler barındırmasına karşın, ana hedefleri bölgedeki NATO, İsrail ve Suudi Arabistan'ın faaliyetlerine karşı çıkmaktır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail'deki diplomatik temsilcilikler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İsrail'deki diplomatik temsilcilikler listesi İsrail'deki dış büyükelçilik ve konsoloslukları kapsar. İsrail'de hâlihazırda 89 büyükelçilik bulunmaktadır; bunların 87'si Tel Aviv ve Tel Aviv Bölgesi'nde, 3'ü ise Kudüs'te bulunmaktadır. Bazı ülkeler bir büyükelçilik işletmenin yanı sıra Eilat, Hayfa ve Kudüs gibi şehirlerde konsolosluk da işletirler.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Rusya ilişkileri</span>

İsrail-Rusya ilişkileri, İsrail ve Rusya arasındaki ikili dış ilişkileri ifade etmektedir. Rusya'nın Tel Aviv'de büyükelçiliği ve Hayfa'da konsolosluğu bulunmaktadır. İsrail'in Moskova'da bir büyükelçiliği ve Yekaterinburg'da (açılacak) bir başkonsolosluğu var. Rusya, Ortadoğu Dörtlüsü üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'nin dış ilişkileri</span> Suriyenin dış ilişkilerine genel bakış

Ulusal güvenliği sağlamak, Arap komşuları arasındaki etkisini artırmak ve Golan Tepeleri'nin geri alınmasını sağlamak Suriye Arap Cumhuriyeti'nin dış politikasının temel hedefleri olmuştur. Suriye, tarihinin birçok noktasında Türkiye, İsrail, Irak ve Lübnan gibi coğrafi olarak kültürel komşularıyla şiddetli bir gerilim yaşadı. Suriye, Arap Baharı ve Suriye İç Savaşı öncesinde 21. yüzyılda bölgesindeki birçok devletle ilişkilerinde bir gelişme yaşadı.

2019-20 ABD Büyükelçiliğine yönelik saldırı 31 Aralık 2019 tarihinde Irak'ın Bağdat kentinde meydana geldi. Kata'ib Hizbullah milisleri ve onların Halk Seferberlik Güçleri (PMF) destekçileri ve sempatizanları 29 Aralık 2019'da Kata'ib Hizbullah'ın Irak ve Suriye'deki silah depolarını ve komuta kontrol tesislerini hedef alan ABD hava saldırılarına yanıt olarak Yeşil Bölge'deki ABD Büyükelçiliğine saldırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mahan Air</span>

Mahan Air, 1992 yılında kurulan İran merkezli havayolu şirketi. Tehran'daki İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı ve Mehrabad Havalimanı havayolunun bağlantı merkezleridir.

Seyyid Rezi Musevi Çaşmi, İslam Devrimi Muhafızları Ordusu'nin Kudüs Gücü'nde görev yapan İranlı bir asker. 25 Aralık 2023'te İsrail ile Hamas arasındaki savaş sırasında İsrail'in Suriye'ye düzenlediği hava saldırısında öldürüldü. Musevi İran'ın Suriye'deki en etkili askeri komutanı olarak tanıtıldı. Musevi, 1991'lerden itibaren "Devrim Muhafızları Kudüs Gücü'nün Suriye'deki destek ve lojistiğinden sorumlusuydu" ve Suriye iç savaşının başlamasından sonra Beşar Esad hükûmetinin ayakta kalmasında önemli bir rol oynadı.

13 Nisan 2024'te Hamas-İsrail Savaşı sırasında İran, insansız hava araçları ve muhtemelen füzeler kullanarak İsrail'e saldırı düzenledi. İran İslam Devrimi Muhafızları Ordusu, saldırıya Sadık Vaat Harekâtı kod adını verdi. Bu saldırılar 1 Nisan 2024'te İsrail'in İran büyükelçiliğine saldırması sonucu meydana geldi. Bu olay, İran'ın 1979'dan bu yana İsrail'e yönelik ilk doğrudan saldırısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Rıza Zahidi</span>

Muhammed Rıza Zahidi, İranlı asker, tuğgeneral. İslam Devrimi Muhafızları Ordusu'nun üst düzey isimlerinden biri olan Zahidi, daha önce Devrim Muhafızları Havacılık ve Uzay Kuvvetleri ve Devrim Muhafızları Kara Kuvvetlerin komutanıydı. Öldüğü sırada Lübnan ve Suriye'deki Kudüs Gücü'nün komutanıydı. O, 1 Nisan 2024'te Suriye’nin başkenti Şam’da bulunan İran Konsolosluğu’na yönelik saldırıda hayatını kaybetti. Zahidi, Kasım Süleymani'nin ölmesinden sonra en yüksek rütbeli İranlı askeri komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Haniye Suikastı</span> 2024te Hamas liderinin öldürülmesi

İranlı ve Hamaslı yetkililere göre, 31 Temmuz 2024'te Hamas'ın siyasi lideri İsmail Haniye, İran cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın göreve başlama törenine katıldıktan sonra sabahın erken saatlerinde İran'ın Tahran kentindeki evinde suikasta kurban gitmiştir. İranlı bir koruma da öldürülmüştür. Haniyeh'in ölüm nedeni İslam Devrimi Muhafızları Ordusu tarafından araştırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fuad Şükür</span> Lübnanlı militan lider (1962 - 2024)

Fuad Şükür, aynı zamanda Hacı Muhsin veya Muhsin Şükür olarak da bilinir, Lübnanlı militan örgüt Hizbullah'ın kıdemli bir üyesiydi. Hizbullah'ın kurucu kuşağının bir üyesi olan Şükür, 1980'lerin başından beri örgütün üst düzey askeri lideriydi. Kırk yıldan fazla bir süre boyunca grubun önde gelen askeri isimlerinden biri oldu ve grubun lideri Hasan Nasrallah'ın askeri danışmanlığını yaptı.

<span class="mw-page-title-main">İran-İsrail vekâlet savaşı</span>

İran-İsrail vekâlet savaşı, İran-İsrail gölge savaşı veya İran-İsrail soğuk savaşı, İran ile İsrail arasında siyasi, askeri, istihbari ve siber alanlarda devam eden savaş.

<span class="mw-page-title-main">2024 Hizbullah karargâhı saldırısı</span> İsrailin 27 Eylül 2024 tarihinde Beyrut, Lübnana düzenlediği hava saldırısı

27 Eylül 2024 tarihinde İsrail Hava Kuvvetleri, Beyrut'un Dahiye banliyösünde Hizbullah'ın merkez karargahını hedef aldı. Hava Kuvvetleri'nin örgütün genel sekreteri Hasan Nasrallah'ı suikast amacıyla vurmayı hedeflediği bildirildi. Saldırıda, Dahiye'de yerin altında bulunduğu bildirilen karargahı yok etmek amacıyla Amerikan yapımı 5.000 poundluk bunker buster bombaları kullanıldı. Saldırı en az altı kişinin ölümüne ve 91'den fazla kişinin yaralanmasına neden oldu. Nasrallah'ın saldırıdan sonraki durumu belirsizliğini korumaktadır. 28 Eylül 2024 tarihinde İsrail Savunma Kuvvetleri, Hasan Nasrallah'ın üst düzey Hizbullah liderleri ve komutanlarıyla birlikte saldırıda öldürüldüğünü doğruladı. İsrail Savunma Kuvvetleri operasyona “Yeni Düzen” kod adını verdi.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 2024 İran'ın İsrail'e saldırısı</span>

Ekim 2024 İran'ın İsrail'e saldırısı, 1 Ekim 2024 tarihinde İran'ın İsrail'e düzenlediği füze saldırısıdır. En az iki dalga halinde fırlatılan füzeler, ülke genelinde sirenlerin çalmasına neden oldu. Tel Aviv ve Kudüs'ün tepesinde patlamalar olduğu bildirildi. İsrail Savunma Kuvvetleri, İran tarafından 100'den fazla füze atıldığını doğruladı.