İçeriğe atla

İsrael Ori

Israel Ori
Իսրայել Օրի
Doğum1658
Sisian, Safevî Devleti (bugünkü Ermenistan)
Ölüm1711
Astrahan, Rus İmparatorluğu
Ölüm sebebiÖlüm nedeni bilinmiyor
MilliyetErmeni
Tanınma nedeniErmeni ulusal hareketi önde gelenleriden
DinErmeni Apostolik Kilisesi

Israel Ori (Ermenice: Իսրայել Օրի) (1658–1711) Ermeni milli özgürlük hareketinin önde gelen isimlerinden biri ve Ermenistan'ın Safevi ve Osmanlı egemenliğinden kurtulmasını amaçlayan bir Ermeni milliyetçisi.

Gençliği

Ori, 1658'de Sisian köyünde doğmuştur. Babası Zangezur'un melikiydi. Gençliğinde, bir grup başka Ermeni ile beraber, Ermenilerin Osmanlı ve İran boyunduruğuna karşı mücadelesi için Avrupa güçlerinden destek aramıştır.

1678'de Katolikos Hagop Juğaetsi tarafından oluşturulan ve Gürcü kralı XI. Giorgi tarafından desteklenen yedi kişilik bir delegasyon Eçmiadzin'den Roma'ya yola çıkmıştır. Ori de bu delegasyonun üyelerinden biriydi. Katolikos, Papa'dan Avrupalı Hristiyan güçlerin desteğini isteyecekti, bu destek karşılığında da Ermeni Kilisesi Roma Katolik Kilisesi'ne bağlanacaktı. Ne var ki 1678'de yaşlı Katolikos yolda, İstanbul'da ölür ve Ori hariç, delegasyon Ermenistan'a geri döner. Ori tek başına planı tamamlamak için yola devam etmeye karar verir.[1][2][3]

Ori XIV. Louis'nin Fransız ordusuna katılır, Albay rütbesine kadar yükselir ve Dokuz Yıl Savaşı'nda savaşır. Savaşta İngilizler tarafından tutuklandıktan sonra serbest bırakılır. Savaştan sonra Prusya'ya yerleşir, evlenir ve tüccar olur. Nüfuzlu kişilerle temaslarında sürekli olarak Ermeni halkının yabancı egemenliğinden kurtarılması meselesini dile getirmiş ama soğuk bir ilgisizlikle karşılaşmıştır. Nihayet Düsseldorf şehrinde prens Johann Wilhelm'in hizmetine girer.[1]

Ori, eğer prens Ermenistan'ın özgürlüğünü sağlayabilirse ona Ermenistan tacını vadeder. Ermenistan meselesinin Avrupa devletlerinin en üst düzeyde ilgi konusu olmasını arzu eden Wilhelm, Ori'ye bir tavsiye mektubu vererek Avusturya İmparatoruna ve Floransa hükümdarına yollar. Ancak Ori, Ermeni siyasi çevrelerininden resmî bir yetki taşımadığı için söyledikleri dikkate alınmaz. Wilhelm'in tavsiyesi üzerine, Ori Ermenistan'a geri döner, hem Ermeni asillerinden gerekli destek belgelerini almak hem de ne kadar bir askerî güç vadedebileceklerini öğrenmek için. 1699'da Ermenistan'a geri dönen Ori, yeni Katolikos'ların Roma Kilisesine dahil olmayı kabul etmediklerini öğrenir.[4]

1699'da Ori, melik Safraz ile birlikte Angeghakot'ta gizli bir toplantı düzenler. Bu toplantıda on bir Sünik meliği, Batı Avrupa devletlerinden askerî yardım istemeye kabul ederler. Böylece, din adamlarının olmasa da soyluların desteğini elde etmiş olarak Ori, Almanya'ya Johann Wilhelm'e geri döner. Ama prens Wilhelm ona, kendisinin emrinde olduğu I. Leopold ile buluşmasını tavsiye eder. Ori, 1700 yılında I. Leopold ile buluşunca, İmparator ona planın başarısı için Rus desteğinin gerekli olacağını söyler. Prusya ve Avusturya'dan başarı elde edemeyince Ori, 1701'de Moskova'ya gider.[1]

Bu arada Ori, tecrübeli bir diplomat olmuştur. Avustruya İmparatoru onu İstanbul'a göndermiş, Karlofça Antlaşması tamamen onun gayretleriyle sonuçlandırılmıştı.[5]

Ermeni Planı

Ori, Ermeni özgürlük planının Rus yanlısı çizgisini belirleyen ilk lider olmuştur. Moskova'ya vardıktan sonra I. Petro ile buluşmuş ve ona Sünik meliklerinin dileğini sunmuştur. Mektupta melikler "başka ümidimiz yok, Tanrı ve ülkenizden başka" diye yazmıştır. Petro, bu yardım talebine olumlu karşılık verir. Rus-İsveç savaşının ardından Ermeni halkına yardım edeceğine söz verir (ama bu savaş ancak 1722'de, Ori'nin 1711'de ölümünden sonra bitecekti).

I. Petro'nun Kafkaslarla ilgili başka planları vardır. 1701'de Ermenistan'a bir misyon gönderir, Osmanlı ve Safavi imparatorluklarına bir sefer düzenlenmesi konusunda oradaki Katolikoslara mektuplar yollar, ama bundan bir sonuç çıkmaz.[6] Bu arada Ori 1704'te Papa XI. Clemens ile buluşur, Papa ona desteğini vadeder.

Ori, Rus sarayına somut bir plan önerir: Ermeni ve Gürcü halklarının özgürlüğe kavuşması için Kafkasya üzerinden 25.000 kişilik bir Rus ordusu, 15.000 Kazak atlısı ve 10.000 piyade gerekecektir. Atlı birliklerin Güney Kafkasya'ya varması için Daryal Boğazı'ndan geçmesi gerekecek, piyadelerin ise Hazar Denizi'nde Astrahan'dan gelmesi gerekecekti. Rus birlikleri Ermeni ve Gürcü askerî birlikleri ile birleşecekti.

Bu plan üzerine, Güney Kafkasya'ya yürüyüş için gerekli olan hazırlıkları konusu gündeme geldi. Durumun incelenmesi, yerli halkın desteğinin elde edilmesi, yollar ve kaleler hakkında bilgi edinmek için, Ori'nin başında bulunacağı özel bir topluluğun İran'a yollanmasına karar verilir. Şüphe çekmemek için Ori, Şah Hüseyin'in yetkililerine, Roma'daki Papa tarafından gönderildiğini, İran'daki Hristiyanların durumu hakkında bilgi edinmeye geldiğini söylecekti.

1706'da Ori, Rus ordusunda Albay rütbesiyle, Amsterdam'a, silah ve malzeme edinmek için yollanır. Orada birkaç ay geçirmiş ve Ermeni bağımsızlık mücadelesini temsil eden bir bayrağı göstermiştir. Kilikya Ermeni Krallığı (1080-1393) zamanında VI. Levon'un arması Kırmızı- mavi-sarı renkler içermekteydi. Bu bayrakta gösterilen palalar Türkler ve Safevilere karşı silahlı mücadeleyi simgelemekteydi. 11 adet sekiz köşeli yıldız ise Angeghakot (Karabağ)'da düzenlenen gizli bir toplantıya katılan Ermeni melikleri temsil etmekteydi.[7]

Gerekli hazırlıkların ardından, 1707'de, Ori büyük bir kafile ile birlikte İran'a yola çıkar. Ori, Avustruya imparatorundan, Papa'dan ve Rus Çarından mektuplar taşıyordu.[5]

İran'da bulunan Fransız misyonerler Ori'nin İsfahan'a varmasına engel olmaya çalışırlar. Ori Şamahı'ya varınca, İsfahan'a girme izni çıkana kadar birkaç gün beklemek zorunda bırakılır. Şamahı'da oranın Ermeni ve Gürcü liderleri ile buluşup onların Rusya'ya olan sempatilerini güçlendirir. Bu arada Fransız elçisi ve misyonerler, Rusya'nın Ermenistan'a siyasi bağımsızlık getirmeye amaçladığını ve Ori'nin Ermenistan Kralı olmaya niyetli olduğunu Şah'a anlatırlar. Ancak Şah, bu kadar önemli bir elçiyi geri çevirmeye cesaret edemez, onu ağırlar. 1709'da Ori İsfahan'a varır ve oranın yerel siyasi kişilikileri ile müzakereler yapar.[5] Ancak I. Petro'nun İran'ı istila edip Gürcistan ve Ermenistan ilhak edeceği söylentiler üzerine Şah, Gürcistan valisinin ihanet etmemesi için onu güvendiği bir başkasıyla değiştirir.[8][9]

İsrail Ori, 1711'de İran'dan Rusya'ya geri dönerken yolda Astrahan'da aniden öldü.

Etkisi

Ori'nin çalışmaları bir Ermenistan'ın bağımsızlığı için çalışmış bir diğer Ermeni milliyetçisi Hovsep Emin'e (1726-1809) ilham kaynağı olmuştur.[1]

Ölümünden sonrası

Rus-İsveç savaşı devam ettiği için I. Petro Kafkasya girişimini kenara bırakır. 1722'de Rus-İsveç savaşı sonuçlandıktan sonra I. Petro İran'a bir sefer düzenleyip Derbend'i alır ama sonra birliklerini geri çağırıp bir barış anlaşması imzalar. İzleyen yıllarda Gürcistan ve Karabağ Osmanlılara terkeder, oradaki Ermenilere de Rusya'ya göç etmelerini salık verir. Rusya tarafından terkedilen Ermeniler ayaklanırlar ve Karabağ İran'a bağlı bir tporak haline gelir. Ancak 1730'da Karabağ tekrar Osmanlılara geçer.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Agop Jack Hacikyan, Gabriel Basmajian, Edward S. Franchuk, Nourhan Ouzounian, (2000). The Heritage of Armenian Literature: From the Eighteenth Century to Modern Times. Wayne State University Press. ss. 7. ISBN 0814332218. 
  2. ^ Mark Malkasian (1996). Gha-ra-bagh!The Emergence of the National Democratic Movement in Armenia. Wayne State University Press. s. 20. ISBN 0814326048. 
  3. ^ Razmik Panossian (2006). The Armenians: from kings and priests to merchants and commissars. Columbia University Press. ss. 111-112. ISBN 9780231511339. 
  4. ^ a b Vahan M. Kurkjian (2008). A History of Armenia. Indo-European Publishing. s. 232. ISBN 9781604440126. []
  5. ^ a b c Baron Noel Noel-Buxton, Harold Jocelyn Buxton, Aram Raffi (1914). Travel and politics in Armenia. Macmillan,. s. 201. 
  6. ^ Richard G. Hovannisian (2004). The Armenian People from Ancient to Modern Times: Foreign dominion to statehood : the fifteenth century to the twentieth century. Palgrave Macmillan. s. 86. ISBN 9781403964229. 
  7. ^ "Armenia within Russia". Day of the State of the Republic of Armenia. 18 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2011. 
  8. ^ Roger Savory (2007). Iran Under the Safavids. Cambridge University Press. s. 244. ISBN 9780521042512. 
  9. ^ Ch. de Tours Picault (1810). Histoire des révolutions de Perse pendant la durée du dix-huitième siècle de l'ère chrétienne:. H. Nicolle et Lenormant. s. 398. ISBN 0231139268. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan</span> Güney Kafkasyada bir ülke

Ermenistan, resmî adıyla Ermenistan Cumhuriyeti, Avrasya'nın Güney Kafkasya bölgesinde bulunan, denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Batı Asya'daki Ermeni Yaylaları üzerinde yer alan ülke, batısında Türkiye, kuzeyinde Gürcistan, doğusunda Azerbaycan, güneyinde ise İran ve Azerbaycan'ın bir parçası olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile sınır komşusudur.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ</span> Güney Kafkasyada bölge

Dağlık Karabağ, Güney Kafkasya'da, Küçük Kafkas Sıradağları'nda Azerbaycan'a ait ancak uzun yıllar Ermeni işgali altında kalmış tarihi bölge. 2020 yılında Dağlık Karabağın bir bölümü 2. Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Azerbaycan tarafından geri alınırken kalan kısmı Rus barış güçleri denetiminde Ermeni kontrolünde bırakan 10 Kasım 2020 tarihli ateşkes anlaşması ile Ermenistan hükûmeti yenilgiyi resmen kabul etmiştir. Günümüzde Anti Terör Operasyonu sonrası Ermeni kontrolünde kalan kısımlar da Azerbaycan kontrolüne geçmesiyle bölgenin tamamı Azerbaycan hakimiyeti altındadır. 2. Dağlık Karabağ Savaşı sonrası, 90'lı yılların başında bölgeden zorla göç ettirilen Azerbaycanlıların dönüşü peyderpey sağlanırken aynı savaş ve 2023 yılındaki Anti Terör Operasyonu sonrası bölgede yaşayan Ermenilerin neredeyse hepsi Ermenistan'a göç etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Cephesi</span> Osmanlı Cephesi

Kafkasya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun 2. ve 3. orduları ile Rus İmparatorluğu Kafkas Ordusu'nun karşı karşıya geldikleri cephe. Kafkasya Cephesi, savaş sırasında Doğu Anadolu Bölgesi içlerine kadar genişlemiş, Trabzon, Bitlis, Muş ve Van şehirlerine kadar yayılmıştır. Kara harbi, Karadeniz Bölgesinde bulunan Osmanlı İmparatorluğu deniz gücü ve Rus donanması tarafından desteklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Ermenistan bayrağı, takma adıyla üç renkli, Ermenistan'ın resmî bayrağıdır. Kırmızı, mavi ve turuncu üç eşit genişlikli yatay şeritten oluşan bayrak 24 Ağustos 1990'da Ermenistan Yüksek Sovyet'i tarafından kabul edilmiş ve 15 Haziran 2006'da Ermenistan Ulusal Bayrağı Kanunu ile Ermenistan Millî Meclisi tarafından onaylanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> 1988-1994 yılları arasında Karabağ bölgesinde Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanmış askeri bir çatışma

Birinci Dağlık Karabağ Savaşı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasını isteyen Ermeniler ile bunu kabul etmeyen Azeriler arasında başlayan ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan ile Ermenistan arasında çatışmaya dönüşen Şubat 1988-Mayıs 1994 tarihleri arasında süren savaştır. Savaş öncesinde ve etnik çatışmaların sıcak savaşa dönüşmesi sonrasında Sumqayıt Pogromu, Kirovabad Pogromu, Bakü Pogromu gibi pogromlar, Hocalı Katliamı, Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı ve Maragha Katliamı gibi katliamlar yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Revan Hanlığı</span> 1747 ile 1828 yıllarında faaliyet gösteren Türk hanlığıdır. Kökeni Türk olan hanlığın bayrağında elinde kılıç tutan bir aslan sembolü vardır.

Revan Hanlığı, merkezi günümüzdeki Erivan şehrini başkent olarak seçen ve 1747 ile 1828 yıllarında faaliyet gösteren hanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan tarihi</span>

Ermenistan tarihi, günümüzdeki Ermenistan Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir. Antik Ermenistan tarihsel olarak Ermeni krallığı olarak biliniyordu. İmparatorluk Büyük Dikran hükümdarlığı altında zirveye ulaştı. Ermenistan, MS 300 yılında dünyada Hıristiyanlığı kabul eden ilk ülke oldu.

<span class="mw-page-title-main">Monte Melkonyan</span> Ermeni asıllı ASALA üyesi (1957-1993)

Monte Melkonyan, Karabağ Savaşı sırasında Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nin desteğindeki Ermeni güçlerin komutanı ve 1980'li yıllarda ASALA silahlı terör örgütünün liderlerinden biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Ermenistan</span> Ermeni Yaylasındaki bölgelere atıfta bulunan etno-milliyetçi ve irredantist kavram

Büyük Ermenistan veya Birleşik Ermenistan, Ermenilerin anavatanı olarak kabul edilen, tarihsel olarak Ermenilerin çoğunlukta olduğu ve bir kısmında hâlâ Ermenilerin çoğunluk olarak yaşadığı Ermeni Yaylası'ndaki bölgelere atıfta bulunan etno-milliyetçi ve irredantist kavramdır. Ermenilerin tarihi topraklarının birleştirilmesi olarak görülen ve 20. yüzyıl boyunca Ermeni düşünürlerce yaygın olan fikir başta Ermeni Devrimci Federasyonu, ASALA ve Miras olmak üzere çeşitli milliyetçi örgüt ve partilerce savunuldu.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Ulusal Hareketi</span>

Ermeni Ulusal Hareketi, 1780 Zeytun İsyanı ile başlayarak 1984 yılına kadar süren dönemdeki "Ermeni ulusal kurtuluş hareketi" olarak da bilinen Ermeni milliyetçiliğini savunan Ermenilerin tarihte kurulmuş olan Ermeni devletlerinin kapsadığı bölgelerde, Doğu Anadolu Bölgesi ve Kafkasya'da, yeniden bir Ermeni devleti kurma amacı doğrultusunda düzenlenen faaliyetlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Krallığı</span>

Ermenistan Krallığı, aynı zamanda Büyük Ermenistan Krallığı, veya basitçe Büyük Ermenistan, bazen Ermeni İmparatorluğu olarak da anılır, Antik Çağ'da bir monarşiydi. Hristiyanlığı devlet dini olarak kabul eden ilk devlettir. MÖ 321'den MS 428'e kadar varlığını sürdürmüştür. Tarihi, üç kraliyet hanedanı tarafından birbirini takip eden saltanatlara bölünmüştür: Orontid, Artaxiad ve Arsacid (52-428).

<span class="mw-page-title-main">Rus-Safevî Savaşı (1722-1723)</span>

1722-1723 Rus-Safevi Savaşı, Rus tarih yazımında Büyük Petro'nun Safevi Seferi, 1722-1723 yılları arasında Rus İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında gerçekleşen bir savaştır. Savaş, Çar I. Petro'nun Hazar ve Kafkasya bölgelerinde Rus nüfuzunu genişletme girişiminde bulunması ve Safevî Devleti'nin gerilemesi üzerine bölgedeki toprak kazançlarını rakibi olan Osmanlı İmparatorluğu'nu korumak amacıyla başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Ermenistanı</span> 1828den 1917e kadar Ermeni tarihi

Rusya Ermenistanı, 1828’den itibaren Rus İmparatorluğu yönetimi altında Ermeni tarihi dönemidir. Doğu Ermenistan, İran'ın 1826-1828 İran-Rus Savaşı'ndaki kaybını müteakiben Rusya ile imzaladığı Türkmençay Antlaşması ile Rus İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi. Doğu Ermenistan, Rus İmparatorluğu'nun 1917'deki çöküşüne kadar bir parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon Konferansı</span>

Trabzon Konferansı veya Trebizond Barış Konferansı, Mart ve Nisan 1918 arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Transkafkasya Seymi ve hükûmeti arasında Trabzon'da düzenlenen bir konferanstı. Açılış oturumu 14 Mart 1918'de yapıldı. Temsilciler, Osmanlı İmparatorluğu için Tümamiral Hüseyin Rauf Bey, Transkafkasya delegasyonu olarak Akaki Çhenkeli idi.

<span class="mw-page-title-main">I. Teimuraz</span>

I. Teymuraz (1589–1663), Bagrationi hanedanından 1606-48 arasında Kaheti kralı. 1625-32 arasında aynı zamanda Kartli kralıydı. On altı yaşında tahta çıktı ve bundan dolayı krallığı bir süre annesi Ketevan idare etti. Teymuraz şair olarak da Gürcü edebiyatında önemli yere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Ermenistan ilişkileri</span> Azerbaycan ve Ermenistan ülkelerinin ilişkileri

Ermenistan ile Azerbaycan arasında, büyük ölçüde süregelen, fakat Azerbaycan ordusunun 27 Eylül 2020 tarihinde başlattığı Karabağ operasyonu ile alınan, Dağlık Karabağ sorunu nedeniyle diplomatik bir ilişki yoktur. Komşu halklar, 1918-1921 yılları arasında, çökmüş Rus İmparatorluğu'ndan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti olarak kazandıkları kısa bağımsızlıkları sırasında resmi hükûmet ilişkilerine sahiptiler; bu ilişkiler Rus Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği tarafından işgal edilip ilhak edilene kadar vardı. Geçen yüzyılda ülkeler tarafından yürütülen bir savaş nedeniyle -biri 1918'den 1921'e, diğeri 1988'den 1994'e kadar- iki ülke gergin ilişkilere sahipti.

Azerbaycan'daki Ermeniler, Azerbaycan devletinde ve onun selefi Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde çok sayıda yaşamış Ermenilerdir. İstatistiklere göre, 1988'de Birinci Dağlık Karabağ Savaşı'nın patlak vermesinden önce Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde yaklaşık 500.000 Ermeni yaşıyordu. Ermenistan-Azerbaycan çatışmasının bir sonucu olan Birinci Dağlık Karabağ Savaşı'na giden olaylarda Ermenistan Azerileri gibi Ermeni-Azerbaycanlıların çoğu da cumhuriyetten kaçmak zorunda kaldı. Sumgayıt, Gence ve Bakü'de Ermeni nüfusuna yönelik vahşetlerin yaşandığı bildirildi. Bugün Azerbaycan'daki Ermenilerin büyük çoğunluğu, 1991 yılında Dağlık Karabağ Cumhuriyeti adı altında tek taraflı bağımsızlık eylemini ilan eden dağlık Karabağ bölgesi tarafından kontrol edilen topraklarda yaşamaktadır. Ermenistan dahil herhangi bir ülke tarafından tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Celalyan Hanedanı</span>

Hasan Celalyan Hanedanı, 1214'ten itibaren günümüzdeki aşağı Karabağ, Dağlık Karabağ ve Sünik'in küçük bir kısmını kapsayan Haçın bölgesini yöneten bir Ermeni hanedanıydı Adı Haçın'dan bir Ermeni feodal prens olan Hasan Celalüddevle'den 'dan gelmektedir. Hasan Celalyan ailesi, Selçuklu Türkleri, Persler ve Moğolların yanı sıra diğer Ermeni prensleri ve Haçın melikleri tarafından bölgedeki yabancı egemenliği boyunca birkaç yüzyıl boyunca özerkliğini koruyabilmişlerdir. Bölgede Ermeni bağımsızlığının son kalesini elinde tuttuklarını kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan-İran ilişkileri</span>

Ermenistan ve İran arasında ikili ilişkiler mevcuttur. Dini ve ideolojik farklılıklara rağmen, iki devlet arasındaki ilişkiler son derece samimi ve her ikisi de bölgede stratejik ortaklar. Ermenistan ve İran, Batı Asya'da komşu ülkelerdir ve aynı zamanda 44 kilometrekare uzunluğunda ortak bir kara sınırına sahiptirler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.