İçeriğe atla

İspir fasulyesi

İspir fasulyesi veya İspir kuru fasulyesi, Erzurum'un İspir ilçesine özgü bir fasulye türüdür. 2011 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret olarak tescillenmiştir.[1] Fasulyenin toplandığı eylül ayında her yıl İspir Panayırı kutlanır.[2] Çayeli kuru fasulyesi, İspir fasulyesi kullanılarak yapılır.

Özellikleri

İspir fasulyesi, erken pişmesi ve kabuk atmasıyla bilinir. 8-9 milimetre büyüklüğündeki fasulyenin sindirimi diğer fasulyelere kıyasla daha kolaydır.

Üretimi

Dağlık arazilerde yetiştirilen fasulyenin ekiminde sadece hayvan gübrelemesi kullanılmaktadır. Haziranda sırasıyla fasulyenin çapalama ve sırıklama işlemleri gerçekleştirilir. Fasulyenin sulanma sıklığı haftada birdir. Fasulyelerin elle toplanması eylülün sonu veya ekimin başlarında gerçekleşir. 90 farklı köyde üretilen fasulye ile İspir nüfusunun beşte dördü geçimini sağlamaktadır. 12.000 kişinin üretiminde çalıştığı fasulye, senede ortalama 200 ton üretilmektedir.[3]

Besin değeri

Fasulyesinin 100 gramında ortalama olarak 330 kalori, 24 gram protein, 20.2 gram karbonhidrat ve 1.5 gram yağ mevcuttur.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "İspir Fasulyesi'ne coğrafi işaret tescili". hurriyet.com.tr. 20 Mayıs 2011. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  2. ^ "Erzurum ispir fasulyesi sofraların lezzeti". haberler.com. 19 Eylül 2019. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  3. ^ "İspir fasulyesi 12 bin kişinin geçimini sağlıyor". hurriyet.com.tr. 17 Kasım 2017. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  4. ^ "İspir Fasulyesi - Erzurum". kulturportali.gov.tr. 2018. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İspir</span> Erzurumun ilçesi

İspir, Erzurum ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaymak</span> krema türü

Kaymak, sütün yağını yoğunlaştırarak elde edilen bir krema ürünüdür. Sütü hafif ateşte çalkalayarak veya belli bir soğuklukta bırakarak elde edilen koyu ve yağlı özdür.

<span class="mw-page-title-main">Başçeşme, İspir</span>

Başçeşme, Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Düzköy, İspir</span> Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir mahalle

Düzköy, Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Köprüköy, İspir</span>

Köprüköy, Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Kümetaş, İspir</span>

Kümetaş, Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Şenköy, İspir</span>

Şenköy, Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Yedigöze, İspir</span>

Yedigöze, Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşiltepe, İspir</span>

Yeşiltepe, Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Piyaz</span> Çeşitli malzemelerden yapılarak (kuru fasulye, soğan, sumak, maydanoz...) ana yemeklerle servis edilen yan yemeklerden biridir

Piyaz, Türk mutfağının başlıca yan yemeklerinden biridir. Ana malzemesi kuru fasulyedir. Kuru fasulye haşlandıktan sonra soğan, sumak ve maydanoz gibi malzemeler yemeğe eklenip karıştırılır. Limon, sirke, yağ ilave edilerek tabağın hazırlanması tamamlanır. Domates, zeytin, haşlanmış yumurta gibi dekoratif malzemeler de isteğe göre eklenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Hengel</span>

Hengel, hangel veya hingel, Kafkasya'da ortaya çıkmış içsiz-içli bir tür mantıdır. Türkiye'de Artvin ve çevresinde, Ardahan,Çorum, Sivas, Doğu Karadeniz, Erzurum, Kars'ta yapılır. Dağıstan başta olmak üzere Kafkasya'nın hemen her yerinde benzer ad ile bilinir. Bunun yanında içine patates konulan bir versiyonu da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Laz böreği</span> Karadeniz bölgesine özgü tatlı

Laz böreği ; yufka, tereyağı, muhallebi ve şerbet ile yapılan bir tatlı çeşididir. Türkiye'de Doğu Karadeniz bölgesinde ve özellikle Lazların yaşadığı Artvin, Rize ve Trabzon illerinde yapılır. Yunanistan'da ise "sütlü börek" anlamına gelen galaktobureko adıyla, yufka yerine irmik lapası kullanılarak yapılır. Günümüzde yufka yerine milföy, muhallebi yerine krema kullanılarak yapılanları da mevcuttur. Krema ya da muhallebi; limon, portakal veya gül suyu ile tatlandırılabilir.

Hınıs Fasulyesi veya Hınıs şeker fasulyesi, Hınıs ilçesine özgü bir fasulye türüdür. 2016 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret olarak tescillenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuru fasulye</span> Türk mutfağına ait meşhur bir sulu yemek

Kuru fasulye, Türk mutfağında pişmiş bir fasulye yemeğidir. Beyaz fasulye ve zeytinyağı ile yapılır ve çoğunlukla soğan ve domates salçası kullanılır. Yemeğe tercihen sebze veya et de eklenebilir. Kuru fasulye pirinç pilavı veya bulgur pilavı ile birlikte servis edilir. Suyuna ekmek banarak tüketilebilir. Türkiye'nin milli yemeği olarak da kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Türlü</span> Türk mutfağından yemek

Türlü Türk mutfağının bir sulu sebze yemeğidir. Patlıcan, patates, fasulye, soğan, domates ve yeşil biber ile hazırlanır. İsteğe bağlı kuşbaşı da eklenebilir. Azeri dilinde bu yemeğin adı əcəbsəndəl.

Çayeli kuru fasulyesi, çoğunlukla İspir ve nadiren Hınıs fasulyesinden yapılan bir kuru fasulye yemeğidir. 1950'li yıllardan beri Çayeli ilçesiyle özdeşleşmiş olan yemek, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve 2017 yılında coğrafi işaret belgesi almıştır.

Coğrafi işaret, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Türkiye'deki yöresel ürünlerin geleneksellik ve kalite bakımından değerlendirilmesi sonucu bu ürünlere verilen tescil işaretidir. 10.01.2017 Tarih ve 29944 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan 6769 No'lu Sınai Mülkiyet Kanunu'nda yer verilmiş şartlara uygun olduğu belirlenen çeşitli yöresel ürünler coğrafi işaret tescili alabilir. Coğrafi işaret ile tescillenebilecek ürünler gıda ve tarım ürünlerinin yanı sıra maden, sanayi ürünleri ile el sanatları ürünleri olarak sıralanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Elmalı, İspir</span>

Elmalı, Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir mahalledir.

Sülbiye, malzemeleri dana eti, arpacık soğanı, sarımsak, tereyağı, domates, haşlanmış nohut, kimyon, tuz, karabiber,su olan etli nohut yemeğidir.Osmanlı mutfağında yer alır. Akşehir ve Konya mutfağında yer alır.

Hüsrev Lokantası, 1929 yılından beri Rize'nin Çayeli ilçesinde faaliyet gösteren bir restorandır. Çayeli'nde restoran kültürünü başlatan Hüsrev Lokantası, İspir fasulyesinin Çayeli kuru fasulyesi olarak bilinmesini sağlamıştır. Hüsrev'den etkilenerek Çayeli'nde açılan kurufasulyecilerden en bilineni 1973 yılında açılan Lale Lokantası'dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.