İçeriğe atla

İspanyol Amerikan bağımsızlık savaşları

İspanyol Amerikan bağımsızlık savaşları
Amerika'nın dekolonizasyonu

Carabobo Muharebesi
Tarih25 Eylül 1808-29 Eylül 1833
Bölge
Sonuç Vatanseverlerin zaferi
Amerika kıtasında İspanyol hakimiyeti
büyük ölçüde sona erdi
Taraflar
İspanyol İmparatorluğu Birleşik Eyaletler
Bolivya
Şili
Büyük Kolombiya
Meksika
Paraguay
Peru
Güçler
30.000[1] bilinmiyor
Kayıplar
bilinmiyor 570.000[2]

İspanyol Amerikan bağımsızlık savaşları (İspanyolcaGuerras de independencia hispanoamericanas), 19. yüzyılda İspanyol Amerikası'nda İspanyol hakimiyeti'ne karşı verilen bağımsızlık savaşlarıdır. Bu savaşlar, Napolyon Savaşları sırasında Fransa'nın İspanya'yı işgalinin başlamasından kısa bir süre sonra başladı ve askeri seferlerin katı dönemi, günümüz Bolivya'sındaki Chacaltaya Muharebesi (1809) ile Meksika'daki Tampico Muharebesi'ne (1829) kadar devam etti.[3][4]

Savaşlar

  • Bolivya Bağımsızlık Savaşı (1809-1825)
  • Arjantin Bağımsızlık Savaşı (1810-1818)
  • Şili Bağımsızlık Savaşı (1810-1821 ve 1826)
  • Venezuela Bağımsızlık Savaşı (1810-1823)
  • Meksika Bağımsızlık Savaşı (1810-1821)
  • Paraguay'ın bağımsızlığını ilan etmesi (1811)
  • Peru Bağımsızlık Savaşı (1812-1826)

Kaynakça

  1. ^ Gral. Div. (R) Evergisto de Vergara. "The Eastern Front: Rivadavia and the War against Brazil in 1827." Archived May 15, 2013 at the Wayback Machine. Institute for Strategic Studies of Buenos Aires (IEEBA). August 2006
  2. ^ "Victimario Histórico Militar" (İspanyolca). 9 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Rufino Blanco-Fombona (1920). Fundación de la República - Biblioteca Ayacucho nº 61. s. 67. 
  4. ^ Lara, Maria (2018). Breviario de historia de España. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolivya</span> Güney Amerikada denize kıyısı olmayan ülke

Bolivya, resmî adıyla Çokuluslu Bolivya Devleti bir Güney Amerika ülkesidir. Başkenti Sucre olup; La Paz, Cochabamba, Santa Cruz, Potosi diğer önemli şehirlerinden birkaçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Simón Bolívar</span> Büyük Kolombiyanın kurucusu

Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios Ponte-Andrade y Blanco, genellikle bilinen ismiyle Simón Bolívar, günümüzde Kolombiya, Venezuela, Ekvador, Peru, Panama ve Bolivya olarak bilinen ülkelerin İspanyol İmparatorluğu'ndan bağımsızlıklarını kazanmalarına öncülük etmiş Venezuelalı askeri ve siyasi liderdir. Halk arasında El Libertador ya da Amerika'nın Kurtarıcısı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">San Antonio</span>

San Antonio, ABD'nin en büyük 7. şehri ve Teksas eyaletinin en büyük 2. şehridir. Etrafındaki varoşlarıyla Metropoliten San Antonio nüfusu ABD'de 24. büyük metropoliten bölgeyi oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Río de la Plata Kral Vekilliği</span>

Río de la Plata Kral Vekilliği, bir zamanlar İspanya'nın Latin Amerika'daki genel valiliklerinden biriydi. Diğerleri Yeni İspanya, Yeni Granada ve Peru Kral Vekilliği'ydi.

<span class="mw-page-title-main">Peru Kral Vekilliği</span>

Peru Kral Vekilliği, önceden Yeni Kastilya Kral Vekilliği olarak adlandırılan Güney Amerika'daki İspanyol kolonisidir.

<span class="mw-page-title-main">Teksas Cumhuriyeti</span> 1836dan 1846ya kadar Kuzey Amerikada egemen devlet

Teksas Cumhuriyeti, Kuzey Amerika'da 2 Mart 1836'dan 19 Şubat 1846'ya kadar var olan egemen bir devlet, ancak Meksika tüm varlığı boyunca onu asi bir eyalet olarak kabul etti. Batı ve güneybatıda Meksika, güneydoğuda Meksika Körfezi, doğu ve kuzeydoğuda ABD'nin iki eyaleti Louisiana ve Arkansas ve ABD'nin şu anki Oklahoma, Kansas, Colorado eyaletlerinin bazı kısımlarını kapsayan Amerika Birleşik Devletleri toprakları ile çevriliydi., Wyoming ve kuzeyde ve batıda New Mexico. Cumhuriyetin Anglo sakinleri Texians olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1809</span> galaksi

NGC 1809, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir sarmal galaksidir. Gökyüzünde Kılıçbalığı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 59,68 MIy (18,3 Mpc)uzaklıkta bulunur. İngiliz astronom John Herschel tarafından 1834 yılında 47,5 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1810</span>

NGC 1810, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir açık yıldız kümesidir. Gökyüzünde Kılıçbalığı takımyıldızı yönünde bulunur. OCL tipi bir açık yıldız kümesidir. İskoç astronom James Dunlop tarafından 1834 yılında 22,86 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1821</span> galaksi

NGC 1821, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir çubuklu düzensiz galaksidir. Gökyüzünde Tavşan takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 161,12 MIy (49,4 Mpc)uzaklıkta bulunur. Amerikan astronom Francis Leavenworth tarafından 1885 yılında 66,04 cm çaplı mercekli tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bolivya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Bolivya bayrağı, günümüzde de kullanılan hâli ile ilk olarak 5 Kasım 1851 yılında kullanılmaya başlanmış, 14 Temmuz 1888 yılında ise resmî olarak Bolivya devletinin bayrağı olduğu teyit edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dominik Cumhuriyeti bayrağı</span> Ulusal bayrak

Dominik Cumhuriyeti bayrağı, günümüzdeki hâli ile 1863 yılından bu yana kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Meksika Kızılderili katliamları</span>

Meksika Kızılderili katliamı, Amerika'nın Avrupalılarca sömürgeleştirilmesi sürecinde günümüzdeki Meksika topraklarında ve bu topraklardaki Yeni İspanya döneminde Meksika Kızılderililerine karşı Avrupa'dan göç eden Beyaz yerleşimciler ile bunların soyundan gelen Meksikalılar tarafından gerçekleştirilen katliamları nitelendirdiği gibi, Kızılderililer tarafından diğer Amerika yerlilerine ya da Beyaz yerleşimcilere karşı yapılan katliamları da belirtir. Katliamların bir kısmı Meksika Kızılderili savaşlarının parçası olarak gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika Bağımsızlık Savaşı</span>

Meksika Bağımsızlık Savaşı, Meksikalı milliyetçiler ile İspanya'ya bağlı koloni güçleri arasında 1810-1821 yılları arasında yaşanan savaş.

Meksika'nın tarihi, Kuzey Amerika'nın güney kısmında bulunan bir ülke olan Meksika'nın, üç bin yıl olarak bilinen sürecini kapsamaktadır. İlk olarak 13,000 yıl önce uygarlıklar tarafından bulunulmuştur. Bölge, 16. yüzyılda İspanyollar tarafından işgal edilmeden önce, Meksika Kızılderilileri ve Aztekler olarak anılan yerli uygarlıklar bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Meksika İmparatorluğu</span>

Birinci Meksika İmparatorluğu, bugünkü ABD sınırları içerisindeki Teksas, Arizona, Kaliforniya ve Oregon eyaletlerini de içine alan monarşi ile yönetilen bir devlet. İspanyol işgalinin ardından 1821'de bağımsızlıklarını ilan ettiler, fakat ABD ile patlak veren savaş bu ülkenin yarısının ABD'ye geçmesine neden oldu ve devlet 1823'te son buldu.

<span class="mw-page-title-main">Ignacio Allende</span> Meksika Bağımsızlık Hareketinde korgeneral rütbesiyle savaşan asker

Ignacio José de Allende y Unzaga, Yeni İspanya ordusuna bağlı bir yüzbaşıyken Meksika'ya gelen ve Meksika Bağımsızlık Hareketi'ne katılarak burada korgeneral rütbesiyle savaşan asker.

<span class="mw-page-title-main">Adams-Onís Antlaşması</span>

1819'da imzalanan ve Florida Antlaşması olarak da bilinen Adams-Onís Antlaşması, Amerika Birleşik Devletleri ve İspanya arasında imzalanan, Florida'nın ABD'ye devredildiği ve ABD ile Yeni İspanya sınırını belirleyen antlaşmadır. İki devlet arasında devam eden sınır anlaşmazlığını çözmüş ve Amerikan diplomasisinin bir zaferi olarak kabul edilmiştir. Antlaşma, Amerikan Devrimi sonrası İspanya'nın Amerika Birleşik Devletleri ve Büyük Britanya ile artan sınır gerginlikleri sırasında imzalanmıştır.

Córdoba Antlaşması, Meksika Bağımsızlık Savaşı'nın ardından Meksika'nın İspanya'dan bağımsızlığını ilan ettiği antlaşmadır. 24 Ağustos 1821'de Córdoba, Veracruz, Meksika'da imzalandı. Antlaşma Üç Garanti Ordusu'nun lideri Agustín de Iturbide ve İspanya Hükûmeti'nin temsilcisi olan Juan O'Donojú tarafından imzalandı. Antlaşmanın 17 maddesi vardı. Her ne kadar antlaşma İspanyol ve Meksikalı yetkililerin Birinci Meksika İmparatorluğu'nun bağımsızlığını kabul ettikleri ilk belge olsa da, Meksika bağımsızlığı için dönüm noktası bu antlaşma değil, bağımsızlık savaşını başlatan Grito de Dolores olayı olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1810'lar</span> onyıl

1810'lar Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 1810'da başlayıp 31 Aralık 1819'da sona eren onyıldır.

<span class="mw-page-title-main">Andrés de Santa Cruz</span> Bolivyalı siyasetçi ve asker

Andrés de Santa Cruz y Calahumana, 1829 yılından 1839'a kadar Bolivya'nın yedinci başkanı olarak görev yapan, Bolivyalı general ve politikacıydı. Kendisinden önce başkanlık yapan José Miguel de Velasco iki kez görev aldığı için, başkanlık yapan altıncı farklı isimdir. 2005 yılında başkan seçilen Evo Morales'e kadar, Bolivya'da en uzun süre başkanlık yapan isim Santa Cruz'dur. Ayrıca, 1827 yılında ve ardından 1836 yılından 1838'e kadar Peru'nun geçici başkanı olmuştur. Peru ile Bolivya'nın konfederatif bir yapıda birleşmesi için uğraşan ve 1836 yılından 1839'a kadar hayatta kalan Peru-Bolivya Konfederasyonu'nun "Yüce Koruyucusu" sıfatıyla görev yaptı; onun kişisel çabalarıyla oluşturulan bu siyasi yapı uzun süreli olmadı.