İspanya Veraset Savaşı
İspanya Veraset Savaşı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Saat yönünde, sol üstten: Blenheim Muharebesi (13 Ağustos 1704)•Ramillies Muharebesi (23 Mayıs 1706)•Almansa Muharebesi (25 Nisan 1707)•Denain Muharebesi (24 Temmuz 1712) | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Kutsal Roma İmparatorluğu | Fransa | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
VI. Charles | XIV. Louis |
{{İspanya Veraset Savaşı muharebeleri kutusu (Avrupa)}} İspanya Veraset Savaşı (1701–1714) çocuksuz İspanya Kralı II. Charles'ın Kasım 1700'deki ölümüyle tetiklenmiş, 18. yüzyılın başlarında yaşanmış bir Avrupa savaşıydı. Hanedan haklarının farklı ülkeler arasındaki güç dengesini korumakta ikinci planda olduğu ilkesini oluşturdu.[1] 1700–1721 Büyük Kuzey Savaşı, Macaristan'da Rákóczi'nin Bağımsızlık Savaşı, Fransa'nın güneyindeki Camisard isyanı, Kuzey Amerika'daki Kraliçe Anne Savaşı ve Sömürge Hindistanı'ndaki küçük mücadeleler ilgili çatışmalar arasında yer almaktadır.
Bir yüzyıldan fazla süren çatışmalarla zayıflamış olsa da 1700'de İspanyol İmparatorluğu; İspanya Hollandası, İtalya'nın büyük bir bölümü, Filipinler ve Amerika'nın çoğunu içeren küresel bir konfederasyondu. Charles'ın en yakın varisleri, Avusturya Habsburgları veya Fransa Bourbonlarının üyeleriydi; bölünmemiş İspanyol İmparatorluğu'nu devralma Avrupa güç dengesini tehdit etti.
Fransa Kralı XIV. Louis ve İngiltere Kralı III. William'ın 1698 ve 1700 yıllarında imparatorluğu bölme girişimleri İspanyollar tarafından kabul edilmedi. Bunun yerine Charles, varisi olarak XIV. Louis'in torunu Anjou Dükü Philip'i seçti; reddetmesi durumunda alternatif, Kutsal Roma İmparatoru I. Leopold'un küçük oğlu Charles'tı. Philip varis olmayı kabul etti ve 16 Kasım 1700'de bölünmemiş İspanyol İmparatorluğu'nun kralı ilan edildi, bu durum bir tarafta Fransa ve diğer tarafta Büyük İttifak arasında savaşa yol açtı.
Fransızlar ilk aşamalarda avantajlıydı ancak 1706'dan sonra savunma yapmaya zorlandılar; ancak 1710'da Müttefikler önemli bir ilerleme kaydedememişken İspanya'daki Bourbon zaferleri Philip'in kral olarak konumunu sağlamlaştırmıştı. İmparator I. Joseph, 1711'de öldüğünde Charles imparator olarak ağabeyinin yerini aldı ve yeni İngiliz hükümeti barış görüşmelerini başlattı. Sadece İngiliz yardımlarının müttefiklerini savaşta tutması, 1713'te Utrecht Antlaşması ve ardından 1714'te Rastatt ve Baden Antlaşmaları ile sonuçlandı.
Philip, Fransa'dan kalıcı olarak ayrılmayı kabul etmesi karşılığında İspanya kralı olarak kabul edildi; İspanyol İmparatorluğu büyük ölçüde bozulmadan kaldı ancak İtalya ve Çukureller'deki bölgeleri Avusturya ve Savoy'a devretti. Britanya, savaş sırasında ele geçirdiği Cebelitarık ve Minorka'yı elinde tuttu, İspanya Amerikası'nda önemli ticari tavizler aldı ve Avrupa'nın önde gelen denizcilik ve ticari gücü olarak Hollandalıların yerini aldı. Hollandalılar, artık Avusturya Hollandası olarak adlandırılan bölgede güçlendirilmiş bir savunma hattı kazandı; büyük bir ticari güç olarak kalmalarına rağmen savaşın maliyeti ekonomilerine kalıcı olarak zarar verdi.
Fransa, sürgündeki Jacobitlere olan desteğini geri çekti ve Hanoverlileri İngiltere tahtının varisleri olarak tanıdı; İspanya'yı dost olarak sağlamak büyük bir başarıydı ancak onları mali olarak tükenmiş bıraktı. Kutsal Roma İmparatorluğu'nun özerkleştirmesi Prusya, Bavyera ve Saksonya'nın giderek bağımsız devletler olarak hareket etmesiyle devam etti. Bu durum, Osmanlılara karşı kazanılan zaferlerle birleştiğinde, Habsburgların odaklarını giderek Güney Avrupa'ya kaydırmaları anlamına geliyordu.
Savaşın arka planı
1665'te II.Charles İspanya kralı oldu; hayatı boyunca sağlıksız bir insandı, ölümü neredeyse doğumundan beri bekleniyordu ve halefi on yıllardır diplomatik bir tartışma konusuydu. 1670'te İngiltere, XIV. XIV. Louis'in Dover Antlaşması'ndaki İspanyol tahtına haklarını desteklemeyi kabul ederken, 1688'de Büyük İttifak'ın şartları gereği İngiltere ve Hollanda Cumhuriyeti I. Leopold 'u desteklemeye karar verdi.
1700'de İspanyol İmparatorluğu, İtalya, İspanya Hollandası, Filipinler ve Amerika'daki mülkleri içeriyordu ve artık egemen bir güç olmasa da, büyük ölçüde bozulmadan kaldı. Avusturyalı Habsburglar ve Fransız Bourbonlar tarafından devralınması Avrupa'daki güç dengesini değiştirecekti ve bu nedenle mirası, Avrupa güçlerinin çoğunu içeren bir savaşa yol açtı. 1700-1721 Büyük Kuzey Savaşı, İsveç, Saksonya, Danimarka-Norveç ve Rusya gibi devletlerin katılımını etkilediği için bağlantılı bir çatışma olarak kabul edilir.
1688-1697 Dokuz Yıl Savaşları sırasında, ordular 1648'de ortalama 25.000'den 1697'de 100.000'in üzerine çıktı; bu sanayi öncesi ekonomiler için sürdürülemez bir seviyeydi. 1690'lar ayrıca, Avrupa genelinde mahsul verimini önemli ölçüde azaltan daha soğuk ve yağışlı bir hava dönemi olan Küçük Buz Çağı'nın en küçük noktasını işaret ediyordu. 1695-1697 Büyük Kıtlığının günümüz İskoçya, Estonya, Finlandiya, Letonya, Norveç ve İsveç'in nüfusun %15-25'ini ve ayrıca Fransa ve Kuzey İtalya'da iki milyonu daha öldürdüğü tahmin edilmektedir.
1697 Ryswick Antlaşması, Louis tarafından Fransa'nın müttefikler olmadan hedeflerine ulaşamayacağının karşılıklı tükenmesi ve kabulünün sonucuydu. Veraset'i çözümsüz bıraktığı göz önüne alındığında, Leopold Ekim 1697'de aşırı isteksizlikle imzaladı; ve Charles'ın sağlığı şimdi açıkça kötü olduğundan, bu sadece düşmanlıklarda bir duraklama olarak görülüyordu.
Kaynakça
- ^ Falkner 2015, s. 7.