İçeriğe atla

İspanya Veraset Savaşı

İspanya Veraset Savaşı

Saat yönünde, sol üstten: Blenheim Muharebesi (13 Ağustos 1704)•Ramillies Muharebesi (23 Mayıs 1706)•Almansa Muharebesi (25 Nisan 1707)•Denain Muharebesi (24 Temmuz 1712)
TarihTemmuz 1701 – 11 Eylül 1714
Bölge
SonuçUtrecht, Rastatt ve Baden Antlaşmaları
Coğrafi
Değişiklikler
Taraflar

Kutsal Roma İmparatorluğu Kutsal Roma İmparatorluğu
 Büyük Britanya
 Hollanda Cumhuriyeti

 Savoya
 Fransa
Komutanlar ve liderler

Kutsal Roma İmparatorluğu VI. Charles
Kutsal Roma İmparatorluğu I. Leopold
Kutsal Roma İmparatorluğu I. Joseph
Kutsal Roma İmparatorluğu Eugenio di Savoia
Kutsal Roma İmparatorluğu Louis William
Kutsal Roma İmparatorluğu Guido Starhemberg
Büyük Britanya Krallığı Anne
Büyük Britanya Krallığı Robert Harley
Büyük Britanya Krallığı Marlborough
Hollanda Cumhuriyeti Anthonie Heinsius

Hollanda Cumhuriyeti Henry de Nassau

Fransa Krallığı XIV. Louis
Fransa Krallığı Claude de Villars
Fransa Krallığı Vendôme
Fransa Krallığı Berwick
Fransa Krallığı Boufflers

Fransa Krallığı Villeroy


{{İspanya Veraset Savaşı muharebeleri kutusu (Avrupa)}} İspanya Veraset Savaşı (1701–1714) çocuksuz İspanya Kralı II. Charles'ın Kasım 1700'deki ölümüyle tetiklenmiş, 18. yüzyılın başlarında yaşanmış bir Avrupa savaşıydı. Hanedan haklarının farklı ülkeler arasındaki güç dengesini korumakta ikinci planda olduğu ilkesini oluşturdu.[1] 1700–1721 Büyük Kuzey Savaşı, Macaristan'da Rákóczi'nin Bağımsızlık Savaşı, Fransa'nın güneyindeki Camisard isyanı, Kuzey Amerika'daki Kraliçe Anne Savaşı ve Sömürge Hindistanı'ndaki küçük mücadeleler ilgili çatışmalar arasında yer almaktadır.

Bir yüzyıldan fazla süren çatışmalarla zayıflamış olsa da 1700'de İspanyol İmparatorluğu; İspanya Hollandası, İtalya'nın büyük bir bölümü, Filipinler ve Amerika'nın çoğunu içeren küresel bir konfederasyondu. Charles'ın en yakın varisleri, Avusturya Habsburgları veya Fransa Bourbonlarının üyeleriydi; bölünmemiş İspanyol İmparatorluğu'nu devralma Avrupa güç dengesini tehdit etti.

Fransa Kralı XIV. Louis ve İngiltere Kralı III. William'ın 1698 ve 1700 yıllarında imparatorluğu bölme girişimleri İspanyollar tarafından kabul edilmedi. Bunun yerine Charles, varisi olarak XIV. Louis'in torunu Anjou Dükü Philip'i seçti; reddetmesi durumunda alternatif, Kutsal Roma İmparatoru I. Leopold'un küçük oğlu Charles'tı. Philip varis olmayı kabul etti ve 16 Kasım 1700'de bölünmemiş İspanyol İmparatorluğu'nun kralı ilan edildi, bu durum bir tarafta Fransa ve diğer tarafta Büyük İttifak arasında savaşa yol açtı.

Fransızlar ilk aşamalarda avantajlıydı ancak 1706'dan sonra savunma yapmaya zorlandılar; ancak 1710'da Müttefikler önemli bir ilerleme kaydedememişken İspanya'daki Bourbon zaferleri Philip'in kral olarak konumunu sağlamlaştırmıştı. İmparator I. Joseph, 1711'de öldüğünde Charles imparator olarak ağabeyinin yerini aldı ve yeni İngiliz hükümeti barış görüşmelerini başlattı. Sadece İngiliz yardımlarının müttefiklerini savaşta tutması, 1713'te Utrecht Antlaşması ve ardından 1714'te Rastatt ve Baden Antlaşmaları ile sonuçlandı.

Philip, Fransa'dan kalıcı olarak ayrılmayı kabul etmesi karşılığında İspanya kralı olarak kabul edildi; İspanyol İmparatorluğu büyük ölçüde bozulmadan kaldı ancak İtalya ve Çukureller'deki bölgeleri Avusturya ve Savoy'a devretti. Britanya, savaş sırasında ele geçirdiği Cebelitarık ve Minorka'yı elinde tuttu, İspanya Amerikası'nda önemli ticari tavizler aldı ve Avrupa'nın önde gelen denizcilik ve ticari gücü olarak Hollandalıların yerini aldı. Hollandalılar, artık Avusturya Hollandası olarak adlandırılan bölgede güçlendirilmiş bir savunma hattı kazandı; büyük bir ticari güç olarak kalmalarına rağmen savaşın maliyeti ekonomilerine kalıcı olarak zarar verdi.

Fransa, sürgündeki Jacobitlere olan desteğini geri çekti ve Hanoverlileri İngiltere tahtının varisleri olarak tanıdı; İspanya'yı dost olarak sağlamak büyük bir başarıydı ancak onları mali olarak tükenmiş bıraktı. Kutsal Roma İmparatorluğu'nun özerkleştirmesi Prusya, Bavyera ve Saksonya'nın giderek bağımsız devletler olarak hareket etmesiyle devam etti. Bu durum, Osmanlılara karşı kazanılan zaferlerle birleştiğinde, Habsburgların odaklarını giderek Güney Avrupa'ya kaydırmaları anlamına geliyordu.

Savaşın arka planı

1665'te II.Charles İspanya kralı oldu; hayatı boyunca sağlıksız bir insandı, ölümü neredeyse doğumundan beri bekleniyordu ve halefi on yıllardır diplomatik bir tartışma konusuydu. 1670'te İngiltere, XIV. XIV. Louis'in Dover Antlaşması'ndaki İspanyol tahtına haklarını desteklemeyi kabul ederken, 1688'de Büyük İttifak'ın şartları gereği İngiltere ve Hollanda Cumhuriyeti I. Leopold 'u desteklemeye karar verdi.

1700'de İspanyol İmparatorluğu, İtalya, İspanya Hollandası, Filipinler ve Amerika'daki mülkleri içeriyordu ve artık egemen bir güç olmasa da, büyük ölçüde bozulmadan kaldı. Avusturyalı Habsburglar ve Fransız Bourbonlar tarafından devralınması Avrupa'daki güç dengesini değiştirecekti ve bu nedenle mirası, Avrupa güçlerinin çoğunu içeren bir savaşa yol açtı. 1700-1721 Büyük Kuzey Savaşı, İsveç, Saksonya, Danimarka-Norveç ve Rusya gibi devletlerin katılımını etkilediği için bağlantılı bir çatışma olarak kabul edilir.

1688-1697 Dokuz Yıl Savaşları sırasında, ordular 1648'de ortalama 25.000'den 1697'de 100.000'in üzerine çıktı; bu sanayi öncesi ekonomiler için sürdürülemez bir seviyeydi. 1690'lar ayrıca, Avrupa genelinde mahsul verimini önemli ölçüde azaltan daha soğuk ve yağışlı bir hava dönemi olan Küçük Buz Çağı'nın en küçük noktasını işaret ediyordu. 1695-1697 Büyük Kıtlığının günümüz İskoçya, Estonya, Finlandiya, Letonya, Norveç ve İsveç'in nüfusun %15-25'ini ve ayrıca Fransa ve Kuzey İtalya'da iki milyonu daha öldürdüğü tahmin edilmektedir.

1697 Ryswick Antlaşması, Louis tarafından Fransa'nın müttefikler olmadan hedeflerine ulaşamayacağının karşılıklı tükenmesi ve kabulünün sonucuydu. Veraset'i çözümsüz bıraktığı göz önüne alındığında, Leopold Ekim 1697'de aşırı isteksizlikle imzaladı; ve Charles'ın sağlığı şimdi açıkça kötü olduğundan, bu sadece düşmanlıklarda bir duraklama olarak görülüyordu.

Kaynakça

  1. ^ Falkner 2015, s. 7.

İlgili Araştırma Makaleleri

18. yüzyıl, miladi takvime göre 1 Ocak 1701 ile 31 Aralık 1800 günleri arasındaki zaman dilimi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Karlofça Antlaşması</span> Osmanlı ve Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanan antlaşma

Karlofça Antlaşması, 26 Ocak 1699 tarihinde Osmanlı ile başlarında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bulunan diğer Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır. Gerileme Dönemi'nin başlangıcı olarak sayılmaktadır. Karlofça bugünkü Sırbistan'ın sınırları içinde yer alan küçük bir kasabadır. Antlaşma, 1683-1698 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın sonucunda imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lehistan Veraset Savaşı</span> II. Agustusun ölmesi ile çıkan taht kavgalarının diğer Avrupa ülkelerinin de katılması ile bir veraset savaşına dönüşmesidir

Lehistan Veraset Savaşı (1733-1738) Lehistan kralı II. August'un ölmesi üzerine çıkan taht kavgalarının diğer Avrupa ülkelerinin de katılmasıyla bir veraset savaşına dönüşmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Eugen (Savoie prensi)</span> Savoyun evi prensi, ardından Kutsal Roma İmparatorluğu ordularının komutanı

Savoy Prensi Eugen, Habsburglu Avusturya Arşidüklüğü'nün ünlü generali.

<span class="mw-page-title-main">I. Leopold (Kutsal Roma imparatoru)</span> Kutsal Roma İmparatoru

I. Leopold ya da tam adıyla Leopold Ignaz Joseph Balthasar Felician, Habsburg Hanedanı üyesi ve Kutsal Roma İmparatoruydu.

Taştan aletler, bundan yaklaşık 1.8 milyon yıl önce Fransa'da ilkel insanın bulunduğunu kanıtlamaktadır. Bölgede ilk modern insan 40.000 yıl önce ortaya çıkmıştır. Fransa tarihi için ilk yazılı kayıtlar Demir Çağı'ndan itibaren bulunmaktadır. Günümüzdeki Fransa, Galya olarak bilinen bir Roma İmparatorluğu eyaletinin üstüne kuruludur. Romalı tarihçiler, bölgede, dil farkıyla ayrılan üç büyük etnik grubun varlığını ortaya koymuşlardır: Galyalılar, Akuitanlar ve Belgalar. En büyük ve bölgeye en hakim grup olan Galyalılar, Galyaca konuşan Keltlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Dokuz Yıl Savaşı</span> Augsburg Birliği Savaşı

Kutsal İttifak Savaşı ya da Augsburg Birliği Savaşı olarak da adlandırılan Dokuz Yıl Savaşı (1688-97) 17. yüzyılın büyük savaşlarından biridir. Savaş, Avrupa kıtası merkez olmak üzere İrlanda ve Kuzey Amerika'da yaşanmıştır. İrlanda'da Williamite Savaşı olarak adlandırılan savaş, Kuzey Amerika'da Kral William Savaşı adıyla anılır. Eski kaynaklarda bu savaştan Palatin Savaşı olarak söz edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ryswick Antlaşması</span>

Ryswick Antlaşması 20 Eylül 1697 tarihinde Hollanda'nın Ryswick kentinde imzalandı. Antlaşma, Fransa'nın İngiltere, İspanya ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na karşı savaştığı Dokuz Yıl Savaşı'na son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Ferdinand (Kutsal Roma imparatoru)</span>

III. Ferdinand, Kutsal Roma imparatoru (1637–1657).

<span class="mw-page-title-main">I. Joseph (Kutsal Roma imparatoru)</span>

I. Joseph, Kutsal Roma İmparatoru, Macaristan ve Bohemya Kralı ve Avusturya Arşidükü; I. Leopold) ve onun üçüncü eşi Eleonore-Magdalena (Pfalz-Neuburg) 'ın en büyük oğulları.

<span class="mw-page-title-main">Bourbon Hanedanı</span>

Bourbon Hanedanı, Avrupa'nın önemli kraliyet ailelerinden biri ve Capetlerin bir alt koludur. Bourbon kralları ilk olarak Navarra krallığına ve Fransa'ya onaltıncı yüzyılda hükmettiler. On sekizinci yüzyılla beraber Bourbon hanedanı üyeleri İspanya, Napoli, Sicilya ve Parma'da da saltanatı ele geçirmiş bulunmaktaydı. İspanya ve Lüksemburg hâlâ bu ailenin alt kollarının üyelerinin yönetici olduğu monarşilerle yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">II. Carlos</span> İspanyol kralı

II. Charles, Büyülenmiş olarak da bilinir, İspanyol İmparatorluğu'nun son Habsburg hükümdarıdır. En çok, fiziksel engelleri ve ölümünü takip eden taht savaşı ile hatırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kuzey Savaşı</span> Rus Çarlığı önderliğindeki koalisyonun İsveç İmparatorluğuna karşı giriştiği çatışma

Büyük Kuzey Savaşı (1700–1721) Rusya Çarlığı önderliğindeki koalisyonun İsveç İmparatorluğu'nun Kuzey, Orta ve Doğu Avrupa'daki üstünlüğüne başarıyla karşı koyduğu çatışmaydı. İsveç karşıtı ittifakın baştaki liderleri Rusya Çarı I. Petro, Danimarka-Norveç Kralı IV. Frederik ve Polonya Kralı Güçlü II. Augustus'tu. IV. Frederik ve II. Augustus, XII. Charles komutasındaki İsveç tarafından mağlup edildi ve sırasıyla 1700 ve 1706'da ittifaktan çekildi ancak 1709'da XII. Charles'ın Poltova Muharebesi'ndeki yenilgisinden sonra yeniden katıldı. Büyük Britanya Kralı I. George ve Hanover Elektörlüğü, 1714'te Hanover ve 1717'de Britanya için ve Prusya Kralı I. Frederick William 1715'te koalisyona katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Utrecht Antlaşması</span>

Utrecht Anlaşması, 1713 yılında Fransa, İspanya, Büyük Britanya, Savoya Dükalığı ve Hollanda arasında imzalanmış ve İspanya Veraset Savaşı'nı son erdiren barış antlaşmasıdır. Hollanda'nın Utrecht kentinde imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alman ikiliği</span> Avusturya ile Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupada hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabet

Avusturya ve Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupa'da hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabete Almancada Almanca: Deutscher Dualismus denilmektedir. Bu rekabetin bir parçası olarak savaşlar yapılırken, rekabet aynı zamanda Almanca konuşan halkları temsil eden bir siyasi güç olma yolunda da bir prestij yarışı haline gelmiştir. İki ülke arasındaki çatışma ilk olarak Yedi Yıl Savaşları'nda kendini gösterirken, Napolyon Savaşları ve İkinci Schleswig Savaşı gibi durumlarda zaman zaman aynı safta bulundukları da olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Veraset Savaşı</span> Avusturyada hanedan savaşı

Avusturya Veraset Savaşı (1740–48), Kuzey Amerika'da Kral George Savaşı, Anglo-İspanyol Savaşı, Jenkins'in Kulağı Savaşı ve üç Silezya Savaşı'ndan ikisini içeren, Avrupa'daki büyük güçlerin çoğunun dahil olduğu Habsburg Hanedanı'nda Maria Theresa'nın tahtın varisi olması sorunundan ortaya çıkmış bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Alvise Mocenigo</span>

.

<span class="mw-page-title-main">Fransa-İspanya Savaşı (1635-1659)</span> Fransa ve İspanya arasında yaşanmış 24 yıllık savaş

Fransa-İspanya Savaşı (1635-1659), savaş boyunca değişen müttefiklerin de katılımıyla Fransa ve İspanya arasında yapıldı. Mayıs 1635’te başlayan ve 1648’de Vestfalya Barışı ile savaşın sona eren ilk aşaması, Otuz Yıl Savaşı’nın bir parçası olarak kabul edilir. İkinci aşama ise Fransa ve İspanya’nın Pireneler Antlaşması’nda barış yaptıkları 1659’a kadar devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Fransız-Habsburg Rekabeti</span>

Fransız-Habsburg rekabeti terimi, Fransa ile Habsburg hanedanı arasındaki rekabeti tanılamaktadır. Habsburglar Yüksek Orta Çağ’da Augsburg Diyeti’nden Yakın çağda I. Dünya Savaşı’nın ardından monarşinin lağvedilmesine kadar çeşitli zamanlarda Kutsal Roma İmparatorluğu, İspanya İmparatorluğu, Avusturya, Bohemya ve Macaristan’ı içeren genişleyen ve gelişen bir imparatorluğu yönettiler.

<span class="mw-page-title-main">Loren Dükalığı</span> Loren bölgesinde eski bir dükalık

Loren Dükalığı yada Lorraine Dükalığı, aslen Yukarı Loren, günümüzde Fransa'nın kuzeydoğusunda bulunan Loren bölgesinin sınırları içinde kalan bir dükalıktı. Başkenti Nancy'dir.