İsmet Kenesbay - Turkipedia

İsmet Kenesbay

Doğum	15 Şubat 1907(1907-02-15) Güney Kazakistan ili, Sozak ilçesi, Janıs ata köyü. Kazakistan
Ölüm	16 Temmuz 1995 (90 yaşında) Almatı, Kazakistan
Milliyet	Kazak (Türk)
Vatandaşlık	Kazakistan SSCB

Kariyeri
Dalı	Türkoloji, Filolog,
Çalıştığı kurumlar	Kazakistan Bilimler Akademisi

İsmet Kenesbay (Kazakça: Ісмет Кеңесбаев / İsmet Keñesbayev. Rusça: Кенесбаев, Смет / Smet Kenesbaev) (15.2.1907, Oñtüstik Kazakstan oblısı – 16.1.1995, Almatı şehri), filoloji doktoru, profesör, Kazakistan Bilimler Akademisinin akademisyeni, Kazak SSC'nin Dilbilim Enstitüsü Müdürü, Türkolog.^[1]

Yaşamı

Biyografisi

1931 - Sankt-Peterburg şehrindeki Şarkiyat Enstitüsünü bitirmiştir.
1931-1934 - Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1925-1936) Halk Eğitimi Heyetinde Metotçu,
1932-1946 - Kazak Pedagojik Enstitüsünde öğretmen,
1932-1935 - Kazak Devlet Yayınevinin redaktörü,
1933-1936 - Almatı Devlet Medikal Enstitüsünde bölüm yöneticisi,
1936-1939 - SSCB İlimler Akademisi Kazak bölümünde görevli.^[2]
1943-1951 - Kazakistan İlim Akademisinin başkan yardımcısı,
1951-1961 - Dil ve Edebiyat Enstitüsünde öğretim görevlisi,bölüm yöneticisi,
1961-1978 - Dil bölümü Enstitüsünün müdürü,
1978-1987 - Dil bölümü Enstitüsünün bölüm idarecisi.
1988 yılından ömrünün sonuna değin İlimler Akademisi başkanlık heyetinin danışmanı oldu.

Çalışmaları

İsmet Kenesbay – Kazak dilinin fonetiği ile leksikolojisine, leksikografisi ile etimolojisine, dil tarihi ile akraba dillerinin bir biri ile bağlantılarına kadar çok sayıda ileri çalışmaların yazarıdır. Kazak dilinin fonetiği ile frazeolojisinin araştırmacılığı Kenesbay'ın adıyla tanınmıştır. Bugün onun çalışmaları Kazak dili araştırmacılarına yön vermiştir. Yıllarca süren çalışmaları neticesi «Kazak tilinin frazeologiyalık sözdigi» yayınlandı (1977.. Onun başkanlığında «Kazak tilinin tüsindirme sözdigi» (2 ciltlik, 1959, 1961) ve «Kazak tilinin orfografiyalık sözdigi»^[3] (1961), iki ciltlik «Rusça-Kazakça Sözlük» (1978, 1981) yayınlanmıştır. İ. Kenesbay, çok sayıda Türkoloji sempozyumlarına katılmıştır. Çok sayıda ödül sahibidir.

Eserleri

Qazaq tili grammatikası, А., 1939;
Qazirgi qazaq tili. Leksika, Fonetika, А., 1962;
Qazaq tiliniñ frazeologiyalıq sözdigi, А., 1977;
Qazaq til bilimi tuvralı zerttevler, А., 1977.^[4]

^[5]

Faydalı eserler

Balakaev M.B., О Turkologiçeskih issledovaniyah S.K. Kenesbaeva, v sb.: İssledovaniya po Turkologii, А.-А., 1963;
Sarıbaev Ş., Smet Kenesbaeviç Kenesbaev, «Narodı Azii i Afriki», 1967

Kaynakça

^ bilig.yesevi.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/22-published.pdf
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2015.
^ http://www.turkiyatjournal.com/DergiPdfDetay.aspx?ID=1120 ^[]
^ Qazaqstan Respuwbliykasınıñ Ğılım Entsiyklopediyası
^ Oñtüstik Qazaqstan oblısınıñ entsiyklopediyası, 4-tom

Dış bağlantılar

İsmet Kenesbay'ın çalışmaları Türkiye üniversitelerinde kaynak kitap

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kazakça</span> Kazakistanın resmî dili olan Türk dili

Kazakça veya Kazak Türkçesi, Kıpçak öbeğine ait, Kazakistan'da konuşulan çağdaş Türk dillerinden biridir. Nogayca ve Kırgızcaya yakındır.

Kazakistan, resmî adıyla Kazakistan Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Orta Asya'da, küçük bir bölümü Doğu Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kazakistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. 2.724.900 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Müslüman çoğunluklu ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü; Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.

Olcas Süleymenov Kazak şair. 1936 yılında Almatı'da doğmuştur. 'Az i Ya, Fizikçinin Duası, Argamaklar, Yeryüzü, İnsana Eğil, Seherin Güzel Vakti, Parisli Bir Kızdır Gece' gibi kitapları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kazak alfabesi</span>

Kazak alfabesi, Kazakistan'ın resmî dili olan ve Türk dilleri ailesinde yer alan Kazakçayı yazarken kullanılan yazı sistemidir. Kazak alfabesinde tarih boyunca; Kiril alfabesi, Latin alfabesi ve Arap alfabesi olmak üzere üç farklı alfabe türü kullanılmıştır. 2017 yılında, dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından 2025 yılına kadar Kiril alfabesinden Latin alfabesine kademeli olarak geçileceği belirtilmiştir. Arap alfabesi ile yazılan Kazakça, günümüzde Çin, İran ve Afganistan'da yerel olarak kullanılmaya devam etmektedir.

Alaş Orda, 1910'lu ila 1920'li yıllar arasında Kazakların ve Kırgızların ilan ettikleri bir devletin ve buna yol açan harekâtın adı. Resmen 1928 yılına kadar var olmuştur.

Muhtar Omarhan oğlu Avezov, Kazak eğitimci, yazar, çevirmen, eleştirmen, siyasetçi ve düşünürdür.

Hakasça veya Hakas Türkçesi Hakas Türklerinin dili. çağdaş Türk yazı dillerinden Sibirya kesiminde konuşulup yazılan kollarından biridir. Hakas eski Kırgız devletinin ismidir. Hakas Türkleri tarafından konuşulmaktadır. Hakaslar Hakasya adı verilen ülkede yaşamakta olup, Güney Sibirya bölgesindedir. Hakas Cumhuriyeti veya Hakasya, Rusya'da yer alır. Hakasların nüfusu 78,500 olup, bunun 60,168 kadarı Hakasça konuşmayı bilmektedir.

Sergey Yefimoviç Malov, Rus dil bilimci, Doğu bilimci, Türkolog, SSCB Bilimler Akademisi muhabir üyesi. Türk dilleri uzmanı.

Abdulvahap Kara (d. 19 Kasım 1961– Tarihçi, Türkolog, yazar. Başta Kazakistan olmak üzere bütün Türk Dünyasının tarihi, dili, kültürü üzerine araştırmaları ile bütün Türk Dünyasında tanınmıştır. 1987 ve 1988 yıllarında Osmanlı Devlet arşivinde görev almıştır. 1988-1995 yılları boyunca Almanya'nın Münih şehrinde Azatlık radyosunda Kazak Türkçesi yayınında editörlük görevini yaptı.

Timur Askaroviç Kulibayev Kazak iş insanı, toplum eylemcisi, KAZENERGY Birliği başkanı, Atameken Birliği Kazakistan Ulusal Ekonomik Odası Reyasetinin başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti Boks Federasyonu başkanı, Gazprom Rus Anonim Şirketinin Yönetim Kurulu üyesi, cumhurbaşkanı Nazarbayev’in damadı.

Kuular Arakçaa Tıva Arat Cumhuriyetinin Uluğhem kojuun idaresine bağlı Çaa-Höl beldesinin Kaşpal köyünde doğmuştur. Tıva Türklerinden bilim insanı, ilk Tıva Türk'ü profesörü, filolog, yazar. Tuva Devlet Üniversitesi'nin Tıva dili ve edebiyatı bölümünün kurucusu ve ilk bölüm başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Ibıray Altınsarin</span>

Ibıray (İbrahim) Altınsarin, Kazak eğitimci, dilbilimci, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Jambıl Ahmetbekov</span> Kazak politikacı

Jambıl Ahmetbekov - Kazak politikacı. Kazakistan Komünist Halk Partisi Sekreteri. Kazakistan meclisi başkan yardımcısı.

Aman Töleyev — (13 Mayıs 1944, Türkmenistan, Krasnovodsk – siyasetçi, teknoloji bilimi doktoru. Rusya Federasyonu Kemerovo Oblastı valisi.

Halife Altay – Kazak Türklerinden yazar, din ve sosyal bilimci.

Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1925'ten 1936'ya kadar var olan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) içindeki Sovyetler Birliği'nin özerk bir Cumhuriyeti idi.

Kasım Cömert Kemeloğlu Tokayev, günümüzdeki Kazakistan devlet başkanı ve siyasetçi. 29 yıl devlet başkanlığı görevini yapan Nursultan Nazarbayev'in istifasının ardından vekaleten devlet başkanı oldu ve 10 Haziran'da yapılan seçimlerde birinci gelerek devlet başkanı oldu. 16 Ekim 2013 - 19 Mart 2019 ve 11 Ocak 2007 - 15 Nisan 2011 tarihleri arasında Kazakistan Senatosu Başkanı olarak görev yaptı. Tokayev, 1 Ekim 1999 - 28 Ocak 2002 tarihleri arasında Kazakistan Başbakanı ve 12 Mart 2011 - 16 Ekim 2013 tarihleri arasında Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Genel Müdürü olarak görev yaptı.

Kazakistan'da bilim ve teknoloji, geniş bir tarihe dayanmaktadır. Dünyaca ünlü filozoflar ve bilim insanları Kazakistan coğrafyasından çıkmıştır. Günümüzde Kazakistan Cumhuriyeti, bilimi ve teknolojik ilerleme amacıyla hükûmet politikaları geliştirmektedir.

Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi (Kazakh), Kazakistan'ın Almatı şehrinde bulunan bir üniversitedir. Üniversite KazGU veya KazNU olarak da adlandırılır. Filozof ve alim Farabi'nin adını taşıyan ülkenin en büyük üniversitelerinden biridir.

Kazakistan Bilimler Akademisi, Kazakistan'ın en yüksek bilimsel kuruluşudur. Bilimler Akademisi, SSCB Bilimler Akademisi'nin Kazakistan şubesi olarak 1 Haziran 1946'da kurulmuştur. Merkez ofisi Almatı'dadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.