İçeriğe atla

İsmailiye Sarayı

Koordinatlar: 40°22′07″K 49°50′01″D / 40.36861°K 49.83361°D / 40.36861; 49.83361
İsmailiye Sarayı
Azerice: İsmailiyyə Sarayı
Harita
Genel bilgiler
Mimari tarzVenedik Gotik Mimarisi
KonumIstiglaliyyat Caddesi, Bakü, Azerbaycan
Koordinatlar40°22′07″K 49°50′01″D / 40.36861°K 49.83361°D / 40.36861; 49.83361
Başlama1908
Tamamlanma1913
SahipMusa Naghiyev
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Józef Plośko
Resmî site

İsmailiye Sarayı (Azerice: İsmailiyyə Sarayı), günümüzde Azerbaycan Bilimler Akademisi Başkanlığı olarak hizmet veren tarihi bir yapıdır. Bakü'de, İstiglaliyyat Caddesi üzerinde yer almaktadır.

Saray, Józef Plośko tarafından, milyoner Musa Naghiyev[1] adına, ölen oğlu İsmail'in anısına Müslüman Hayır Cemiyeti için yaptırılmış ve adını İsmail'den almıştır.[2][3] İnşaat 1908'de başladı ve 1913'te sona erdi.

Konumu

Cami yapımı şehrin merkezinde "Gapan Dibi" denilen yerde olacak şekilde belirlenmiştir. Başlangıçta camiyi çevreleyen çeşmelerle bir bahçe yapılması planlanmış olsa da, Rus İmparatorluğu döneminde büyük etkiye sahip olan Hristiyan din adamları, Altın Kilise denilen Alexander Nevski Kilisesi'nin (Kızıl Kilise) yakınında böyle bir caminin yapılmasını engellediler.

Bu meydan, yetkililerin kararını bekleyerek, sorunun çözümü çok zaman aldığı için giderek doğal bir pazar haline geldi. Yiyecek ve diğer mallar, hatta satış için hayvanlar bile bu meydana getirilmeye başlandı. Şeytan Çarşısı (Şeytan Pazarı) olarak bilinen bu yer, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında Bakü'nün en kalabalık noktası olarak kabul edildi.

Hacı Zeynalabdin, Tagiyev kızlarının okulunu planlarken (1898-1901), Goslavski de 1898'de okulla birlikte yapılması planlanan bir pazar kurma projesi hazırladı. Şamahı, Şeki ve Kuba'dan tüccarlar mallarını kaldırımlarda satarak kirliliğe neden oldu. 1898'de şehrin mimarı Y. Goslavski, Şehir İdaresi'nin tavsiyesiyle, sıhhi normlara uygun ticari olarak uygun bir pazar inşa etme fikrini önerdi. Daha sonra yetkililer de bu meydanda bir bahçe yapmayı düşünmeye başladı. Nikolayev Caddesi'ndeki satış olasılığı değerlendirildikten sonra o bölgede pazar kurma planı iptal edildi. Şehir Duması merkezi yolun en iyi ticari yer olmadığını düşünüyordu (19. yüzyılın sonlarında bugünkü İstigliyat Caddesinin ana cadde olduğu düşünülmektedir). Yine de Bakülü milyoner Ağa Musa Nagiyev'in[4] oğlu İsmail'in anısına (1875-1902) göre Bakü'nün en güzel saraylarından İshmailiyye'nin inşasına kadar bu alan on yıl boş kaldı.[5]

1890'ların başında Nikolayev sokak projesi tamamlandı. Bu cadde tamamen Valilik, Şehir Duması ve Büro (Bakü Şehir İcra Kurulunun şu anki binası), "Realni Məktəb" (Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesi'nin mevcut inşaatı) gibi idari ve kamu kurumlarına ve cami ve ticari binalar için ayrıldı. 1893'te Ulu Cami'nin inşaatı için alanın hazırlanmasına başlandı. Parktaki çeşmenin ve havuzun etrafının cami alanı olarak ayrılmasına karar verilir. Bakü Müslümanları, yeşillikler, çeşmeler ve şeffaf su havuzları arasında muhteşem bir mimari ortamı temsil eden İstanbul, Tebriz, İsfahan ve diğer doğu şehirlerindeki ünlü camilerin örneklerini kuran bir dini topluluk oluşturmak istedi.[6]

Ulu Cami'niin 5 Kasım 1896'da Hacı Zeynalabdin Tağıyev'e ait Kız Mektebi'nin bulunduğu yerde yapılmasına karar verildi. Bu, şu anki İsmailiye Sarayı'nın caddenin yapısında şehir inşası (şehircilik) için elverişli olduğu ve mimari planda önemli bir yer tuttuğu alandı.[7]

Mimari

İsviçre'deki tedavisi sırasında oğlu İsmail'i ziyaret ederken her zaman Gotik tarzda inşa edilmiş Palazzo Contarini degli Scrigni e Corfu'yu hayranlıkla izlemiş ve Bakü'deki oğlu için benzer bir yapı inşa etme arzusu duydu.

1905'te, gelecekteki İsmailli binasını inşa etmek için İsviçre'deki saray projesini hazırlamak için Polonyalı mimar Plochko'yu Bakü'ye gönderdi. Projelendirme süreci çok fazla zaman gerektirdiğinden, mimar üç yıl İsviçre'de kalmak zorunda kaldı.

Mimar Ploshko, Venedik binasının projesini Ağa Musa'ya sundu ve 21 Aralık 1908'de İmam'ın resmi töreniyle birlikte İsmailiye binasının inşaatına başlandı. Saray 7 Nisan 1913'te faaliyete geçti.

Bina Venedik Gotik tarzında inşa edilmiştir. Binanın ön ve yan cephelerine bu binanın Müslüman Hayırseverlik Cemiyeti için tasarlandığını belirtmek için altın harflerle şu cümleler işlenmiştir:

“ "İnsan iş ile yükselir ve sadece iş yardımı ile amacına ulaşabilir." "İş insanı yarattı." "Bir kişi doğumdan ölüme kadar bilgi için çaba göstermelidir." "Müslümanlar, yüzyılınız sizinle birlikte ölüyor. Torunlarınızı geleceğe hazırlayın." "Yolun uzunluğuna rağmen bilgi için çaba gösterin.” „

Ağa Musa, merkezin girişindeki taş heykeli ve etrafındaki melekleri şöyle tanımladı:

“ İsmail yaşıyor olsaydı, heykelin etrafındaki melekler gibi etrafımda bir sürü torunum olurdu. „

Bina, 1922-1923 yıllarında Alexander Dubov'un katılımıyla restore edilmiş ve bir süre Türk Kültür Sarayı adını almıştır. Binanın restorasyonu sırasında, İsmailiye başlığı yerine "Намят Нагиевым" (Nagiyev anısına) yazılmıştır.

Yapının taş ve plastik detaylarının sıva kullanılmadan tamamlanmış olması ilgi çekicidir.

Sonraki yıllarda Azerbaycan Bilimsel Araştırma ve İnceleme Derneği (1923-1929), Azerbaycan Devlet Bilimsel Araştırma Enstitüsü (1929-1932), SSCB Bilimler Akademisi Trans Kafkas Şubesi (1932-1935), Azerbaycan şubesi SSCB Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi (1933-1945) ve Mart 1945'ten itibaren Azerbaycan Bilimler Akademisi faaliyete geçti. Birinci Uluslararası Dünya Kongresi 1926 Şubat - Mart aylarında "İsmailiye Sarayı"nda yapıldı.[8]

1927'de Kafkas Müslümanları kongresi sırasında Şafiga Efendiyeva, Adila Shakhtakhtonskaya, Ayna Sultanova ve onlarca kadın Azerbaycan'da ilk kez kadınların kurtuluşuna katıldı.

Açılış töreninin ardından binanın beyaz taş meclis salonunda Müslüman Yardım Derneği üyelerinin konferansları, Müslüman kadınlar ve Bakü aydınlarının toplantıları ve din adamları kongreleri düzenlendi. Koridorun pencereleri Nikolayevskaya caddesine açılır. 1918 Mart Olayları'nda bina yangın ve savaş nedeniyle hasar gördü. 1923 yılında mimar Dubov'un rehberliğinde bina yeniden inşa edildi ve ön ve yan cephelerdeki cümleler kaldırıldı. İsmailiye'nin yeniden inşasından sonra çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından kullanıldı: “Azerbaycan Teftiş ve İnceleme Cemiyeti”, “Arkeoloji Komisyonu”, “Türk Kültür Cemiyeti”, “Yazma Eserler Fonu”, SSCB Bilimler Akademisi Cumhuriyet Şubesi ve diğerleri. Şu anda, Bilimler Akademisi Başkanlığı burada bulunmaktadır.[9]

Fotoğraf galerisi

  • Istiglaliyyat Caddesi'nden eski görünüm
    Istiglaliyyat Caddesi'nden eski görünüm
  • Mart Olayları sırasında yıkılan bina 1920'lerde yenilenmektedir
    Mart Olayları sırasında yıkılan bina 1920'lerde yenilenmektedir

Kaynakça

  1. ^ "Дома Нефтяных Магнатов". press-d.az. 25 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
  2. ^ "БАЛОВЕНЬ СУДЬБЫ, БРОСИВШИЙ ВЫЗОВ БОГУ". 25 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Вспомнить, подумать... - Исмаилия". 28 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Agha Musa Naghiyev". 22 Nisan 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "ISMAILIYYA PALACE, alluringworld.com". 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Ismailiyya building, Istiglaliyyat Street, Baku touristinspiration.com". 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Baku Travel Guide 2017". 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "The Ismailiyya Palace, ulduztourism.az". 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ Nurlu əməllərin işiğında. 2014. ss. 59-64. ISBN 978-9952-8024-3-6. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü</span> Azerbaycanın başkenti

Bakü, Azerbaycan'ın, Hazar Denizi'nin batı kıyısında yer alan başkentidir. Kafkasya’nın en büyük şehri, en önemli kültür ve ticaret merkezidir. Ülkenin en doğusundaki ve en önemli sanayi, ticaret ve kültür merkezi olmanın yanı sıra bir liman kenti olarak da önemlidir. Şehirde yaşayanların büyük çoğunluğunu Azerbaycanlılar oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Hansaray</span> Kırım, Bahçesarayda I. Sahib Giray tarafından yaptırılan bir saray yerleşkesi

Hansaray veya Kırım Han Sarayı, Ukrayna'nın Kırım Özerk Cumhuriyeti'deki Bahçesaray şehrinde bulunan I. Sahib Giray tarafından yaptırılan bir saray kompleksidir.

<span class="mw-page-title-main">Ferruh Kethüda Camii</span> İstanbulda cami

Ferruh Kethüda Camii; İstanbul ili, Fatih ilçesi, Ayvansaray mahallesi, Mahkemealtı Caddesi üzerinde yer alır. Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamı Semiz Ali Paşa'nın kethüdası yani kahyası olan Ferruh Ağa tarafından 1562-63 tarihinde inşa ettirilmiştir. Mezarı caminin ön tarafındaki hazire içinde bulunmaktadır. Mimar Sinan'ın eseri olan cami, Osmanlı döneminde Halvetiyye tarikatının Sünbüliye koluna ait bir tekke olarak da kullanıldığı için Balat Tekkesi adıyla da ünlenmiştir. Tekkeye ait diğer bölümler zaman içinde yıkılıp ortadan kalkmıştır. Külliyeden günümüze sadece cami ve çeşme kalabilmiştir. Dikdörtgen planlı olarak, kesme taştan inşa edilen caminin mihrabı baştan başa Tekfur Sarayı imalatı olan değerli çinilerle kaplıdır. Duvarlarındaki diğer Tekfur çinileri 1940'lı yıllarda çalınmış ve tahrip edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı mimarisi</span> Osmanlı mimarisine genel bakış

Osmanlı mimarisi, Osmanlı İmparatorluğu'nun beylik olarak kurulup, imparatorluk olarak yayıldığı ve hüküm sürdüğü dönemlerde inşa ettiği veya fikir öncülüğü yaptığı mimari üslupları ve eserleri kapsar. Osmanlı mimarisi kendinden önce gelen Erken dönem Anadolu Türk mimarisi, Selçuklu mimarisi, Bizans mimarisi, İran mimarisi ve Memlük mimarisi'nden etkilenmiştir. Osmanlı mimarisinin, Akdeniz ile Ortadoğu mimari geleneklerinin sentezi olduğunu düşünen mimarlık eleştirmenleri de vardır. Her ne kadar farklı dönemlerdeki ihtiyaca ve teknolojiye göre farklı yapı türleri inşa edildiyse de, genelde Osmanlı'nın hakim olduğu bölgelerde camiler ve çevresinde yapıların inşa edilmesi sıklıkla rastlanan bir olguydu. Camiler, çevrelerine yapılan sosyal yapılarla birlikte bir külliye teşkil ediyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Kuba (şehir)</span> Azerbaycanda şehir

Kuba, Azerbaycan'ın Kuba Rayonu'nun bir şehri ve başkentidir. Şehir, Kudyal nehrinin sağ kıyısında, deniz seviyesinden 600 metre yükseklikte, Şahdağ dağının kuzeydoğu yamaçlarında yer almaktadır. 46.300 (2023) nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Çifte Saraylar</span> bebe

Çifte Saraylar veya Cemile Sultan Sarayı ile Münire Sultan Sarayı İstanbul’un Beyoğlu ilçesinin Fındıklı semtinde yer alan sahil saraylarıdır. “Salıpazarı Sarayları” olarak da adlandırılırlar

Şeki Han Sarayı

Şeki Han Sarayı, Azerbaycan'ın Şeki şehrinde bulunan eski bir han sarayıdır. Şu anda müze olarak faaliyet göstermektedir. Yukarı Baş Devlet Tarihi-Mimari Koruma Alanı topraklarında bulunan saray, dünya çapında öneme sahip tarihi ve mimari bir anıttır. 18. yüzyılda inşa edilen saray binası, şehrin kuzeydoğu kesiminde, kale duvarlarıyla çevrili alanda yer almaktadır

<span class="mw-page-title-main">İçerişehir</span> Bakünün tarihî çekirdeği

İçerişehir ya da Eskişehir, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün tarihî çekirdeği olarak bilinmektedir. Haydar Aliyev Vakfı'nın çalışmaları sonucunda UNESCO'nun Dünya Miras Komitesi'nin 2000 yılında Avustralya'nın Cairns kentinde yaptığı 24. oturumda Şirvanşahlar Sarayı ve Kız Kulesi ile birlikte Dünya Mirası olarak kabul edilen İçerişehir, Azerbaycan'dan listeye dahil olan ilk yapıdır. Bakü'nün en eski kısmı olan İçerişehir, iyi korunmuş kale duvarları ile çevrilidir. 221.000 m² alana sahip olan koruma alanında 1300'den fazla aile yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Safi Külliyesi</span> XVI-XVII. yüzyıllarda Azerbaycanda inşa edilmiş türbe

Şeyh Safi Külliyesi Şeyh Safi Türbesi etrafında inşa edilmiş olan bu tesis XVI-XVII. yüzyıllarda Azerbaycan'da inşa edilmiş en önemli mimari eserlerden biridir. Külliye birbirine bağlı avlu etrafında dizilmiş binalardan oluşmaktadır. Komplekste Şeyh Safi türbesinin yanı sıra birkaç mezar, Şah İsmail türbesi, Çinihane adında bir bina, bir cami, hacılar için odalar vb şeyler yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan mimarisi</span>

Azerbaycan mimarisi Azerbaycan'daki mimari gelişmeyi ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Murtuza Muhtarov</span> Azeri iş adamı

Murtuza Muhtarov, Bakü'de Muhtarov Sarayı'nı ve Vladikavkaz'da Muhtarov Camii'ni inşa eden Azerbaycanlı iş adamı.

<span class="mw-page-title-main">İstiklaliyet Caddesi</span>

İstiklaliyet Caddesi, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan bir ana caddedir. Cadde, 2.2 km uzunluğunda olup Bakü'nün güney yamaç kesiminde Sebail Rayonu'nda yer almaktadır. Gülüstan Sarayı'ndan başlayarak kuzeye doğru ardından kuzeydoğuya devam ederek, Çeşmeler Meydanı'nın kenarında Aziz Aliyev ve Mammad Amin Rasulzade caddelerinin kesiştiği noktada sona ermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çeşmeler Meydanı (Bakü)</span> Baküde bulunan bir meydan

Çeşmeler Meydanı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan bir meydandır. Meydan, 1868 yılında inşa edilmiş olup kent merkezinde yer almaktadır. Meydana daha önce Parapet adı verildi ve şimdi aynı adla anılıyor. Çeşme meydanının adı, ilk olarak Sovyetler Birliği döneminde inşa edilen meydanda düzinelerce çeşmenin bulunmasından gelmektedir.

Muhtarov Sarayı ya da Muxtarov'un evi - milyoner Murtuza Muhtarov, 1911 - 1912'de, Güney Osetya kökenli Yelezaveta hanımı Tuganov'un eşi için inşa ettiği saraydır Sarayın mimarı, mimar Iosif Ploshko'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kasımov kardeşleri</span>

Kasımov kardeşleri, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Bakü'deki binaların çoğunun inşaatını gerçekleştiren "Kasımov kardeşleri ve K." inşaat şirketinin ortak sahipleriydi. Kardeşler İsmailiye Sarayı, Saadet Sarayı, Yeni Avrupa Oteli ve Mitrofanov'un evi gibi anıtsal yapılar inşa etmiştir. Fuat Ahundov'a göre, Musa Nağıyev'in Bakü'deki evlerinin çoğunu inşa eden Kasımovlar, günümüz İstiklaliyet ve 28 Mayıs caddelerinde yükseltilmiş tüm binaların inşaat işlerini yürütmüştür. Ayrıca kardeşler hayır işleri ile de meşgul olmuştur.

Çocuklara Yardım Bürosu Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti döneminde faaliyet gösteren bir sivil toplum yardım kuruluşudur. Örgüt, Mart soykırımından sonra yalnız kalan çocuklara ve ayrıca ülkede yardıma ihtiyacı olan diğer çocuklara yardım etmek amacıyla kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Musa Nağıyev</span>

Ağa Musa Nağıyev (1849-1919), 19. yüzyılın sonları - 20. yüzyılın başlarında Azerbaycanlı bir endüstriyel petrol patronuydu. O aynı zamanda Bahai Dini'nin bir takipçisiydi ve Bakü Bahailerinin Ruhani Mahfilinde görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Sençihin</span>

Konstantin İvanoviç Sençihin - Azerbaycan SSC'nin emekdar mimarı, Bakü'deki birçok binanın mimarı, Bakü metro projesinin yöneticisi, "Sahte Bakü" projesinin mimarı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Devlet Kukla Tiyatrosu binası</span>

Fenomen sinematograf'ın binası veya Kukla Tiyatrosu binası, 1910 yılında Bakü'de inşa edilen ilk sinematograf binasıdır. Bina, İosif Ploşko'nun projesine göre Fransız Rönesans tarzında inşa edilmiştir. Şu anda binada Azerbaycan Devlet Kukla Tiyatrosu faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Han Sarayı</span>

Bakü Han Sarayı veya Bakü hanlarının evi, İçerişehir'de yer alan XVII-XVIII yüzyıllara ait saray tipli konut yapıları kompleksidir. Kompleksin inşasına 1754 yılında Abdülrehim Bey ve Mehdikulu Bey'in siparişiyle başlanmıştır. Kompleksin ilk yapıları Büyük Kale Caddesi boyunca inşa edilmiş, sonraki yüzyıl boyunca, yani XIX yüzyılın sonlarına kadar avlu yönünde de yapıların sayısı artırılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.