İçeriğe atla

İsmail bin Yasar

İsmail bin Yasar Nisâî, Azerbaycan asıllı büyük İslam şairi. Azerbaycan edebiyatının Arapça dönemi zamanı yaşamış, Arapça ve Farsça şiirler yazmıştır. İsmail Medine'de doğmasına rağmen kendi halkını çok sever ve Vatanını her zaman hatırlatıyordu. İsmail'in vatan sevgisi şiirlerinden görülmektedir.

İsmail ibn-i Yasar Nisâî
Azerbaycan şairi
Kendi dilinde adıAzerbaycan Türkçesi: İsmayıl bin Yәsar
Arapça: اسماعيل ابن يسار
Doğumİsmail bin Yasar
7. yüzyıl
Medine-i Münevvere, Arabistan yarımadası, Emevî Hilâfeti
Ölüm749
Medine
MeslekŞair
DilArapça, F MKarsça
MilliyetAzerbaycan Türkü
Vatandaşlıkİslam Devleti
DönemAzerbaycan edebiyatının Arapça dönemi (7.-11. yüzyıllar)
ÇocuklarMuhammed bin İsmail bin Yasar
Akrabalarİki kardeş

Hayatı

İsmail 7. yüzyıl'da Medine-i Münevvere'de dünyaya geldi. Onun ismi Ebü'l-Ferec İsfahanî'nin "Nağmeler kitabı" eserinde geçiyor. İbn-i Kuteybe kendisinin "Şairler ve şiirler" kitabında onun Azerbaycanî (Azerbaycanlı) olduğunu söylemiştir. İsmail Nesâî'nin Azerbaycanlı olduğunu Alman alim Karl Brokkelman ve Arap tarihçisi Ömer Farruh da [] Fakat Arap alim Ahmed Amin ve Fars araştırmacısı Zahibullah Safa hiçbir ispatı olmadan İsmail bin Yasar'ı "Fars şairi" olarak adlandırdı. []

Azerbaycan arapşünası ve araştırmacısı Melik Mahmudov'un söylediklerine göre, "İslam Devleti'nde hakimiyete Abdü'l-Melik bin Mervan geçtiğinde İsmail bin Yasar ve Urve ez-Zübeyre ona medhiyeler yazmış ve onun taraftarları olmuşlardır.[] Mahmudov'a göre, İsmail 685 yılında artık meşhur bir şairdi.

İsmail, Emevî hanedanlığı devrini tam yaşamıştır (muhtemelen I. Muaviye'den), ancak Abbâsîler'i görmemiştir. Ömrünün son yıllarını Halife II. Mervan'ın zamanı geçirmiş ve 749 yılında vefât etmiştir.

Kaynaklar onun iki kardeşinin ve Muhammed bin İsmail diye bir oğlunun olduğu hakkında malumatlar vardır.[]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Leylâ ile Mecnun</span> Arap efsanesine dayanan aşk hikâyesi

Leylâ ile Mecnun, Arap efsanesine dayanan klasik bir aşk hikâyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arapça</span> Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dil

Arapça, Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir. Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir. Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran, İsrail, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Topraklar</span> Günümüzde üzerinde İsrail ve Filistinin bulunduğu topraklara verilen isim

Kutsal Topraklar, İbrahimi dinler Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için önem arz eden, günümüzde üzerinde İsrail ve Filistin'in bulunduğu topraklara verilen özel isimdir. Aynı topraklara İsrail Diyarı veya Vadedilmiş Topraklar da denir.

<span class="mw-page-title-main">Nesîmî</span> 14. yüzyılda yaşamış Türk divan şairi

İmadeddin Nesimî, 14. yüzyılda yaşamış Hurûfi meşrep Azerbaycanlı divan şairi. Alevilik ve Bektaşilikte Yedi Ulu Ozan'dan birisi olarak kabul edilir.

Mustafa Yusuf oğlu Zarir, 14. yüzyıl Azerbaycanlı şairi. Azerbaycan dil edebiyatının ilk gelişim döneminin temsilcilerinden biridir. Mustafa Zarir Suli Fagih gibi o da Anadolu edebiyat ekolünün temsilcisidir. M. Zarir sadece şair olarak değil, aynı zamanda tercüman olarak da görev yaptı. Fuat Köprülü, İsmail Hikmet Ertaylan, Nihad Sami Banarlı, Talat Onat ve diğer Türk bilim adamları, çeşitli çalışmalarında Mustafa Zarir'i "14. yüzyıl Azerbaycan yazarı" olarak adlandırmışlar ve şairin yarattığı sanat mirasının doğrudan doğruya Azerbaycan Türkçesinde defalarca belirtmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Molla Câmî</span> İranlı islam alimi ve şair

Molla Câmî veya tam adıyla Nureddin Abdurrahman Câmî,, İranlı İslam alimi ve şair.

Arap Edebiyatı, anadili Arapça olan ulusların ortaya koymuş oldukları edebiyat eserlerini kapsar. Arapça Arap Yarımadası'nda ilkçağlardan beri kullanılan bir dildir. İslam dininin ortaya çıkışından sonra yayılarak İspanya'dan Endonezya'ya kadar uzanan bir alanda 600 yıl boyunca kültür dili durumuna gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan edebiyatı</span>

Azerbaycan edebiyatı Azerbaycan dilinde yazılan edebiyatı veya Azerbaycanlı yazarların, şairlerin veya Azerbaycanlı muhacirlerin yazdığı edebiyatı ifade eder.

Ömer Ferit Kam, yazar, şâir, mütefekkir.

<span class="mw-page-title-main">Nizâmî-i Gencevî</span> Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu şair

Nizâmî-i Gencevî, Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu şair.

<span class="mw-page-title-main">İbn Mâce</span>

İbn Mace veya İbn-i Mace el Kazvini, İranlı hadis bilgini ve düşünür.

Hassân b. Sâbit, hem İslam öncesinde hem de İslam sonrasında şiir söylemiş önemli bir Arap şairiydi. Özellikle Müslüman olduktan sonra Muhammed'i ve Müslümanları desteklemek için söylediği şiirleriyle ün kazanmıştır. Bu yüzden Muhammed'in baş şairi olarak anılmaktadır. Özellikle methiye ve hicviye şairi olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Mervân</span> Emevilerin dördüncü halifesi (623-685)

I. Mervan, Emevîlerin dördüncü halifesi. Emeviler halifeliğine 684'te II. Muaviye'nin halifelikten feragat etmesinden sonra geçmiştir. I. Mervan'ın halife olmasıyla Emeviler hanedanın iktidar gücü Ebu Süfyan kolundan "Hakam bin Vail" koluna geçmiştir; Ebu Süfyan ve Hakam bin Vail, Emevîlerin ismini aldığı Ümeyye'nın torunlarıdır. Hakam da Osman bin Affan'ın birinci derece kuzenidir. Dokuz ay süren halifeliği, önce diğer Emevilere karşı iç savaşla geçmiş ve bunda başarı sağlamıştır. Sonra Hicaz'da isyan etmiş ve kendi halifeliğini ilan etmiş olan Abdullah bin Zübeyr'i halife kabul etmiş olan güney Suriye ve Mısır'ı eline geçirmiştir. Fakat Mervan 685'te öldüğünde Abdullah bin Zübeyr hâlâ Irak ve Hicaz'da halife olarak kabul edilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Abbasgulu Ağa Bakıhanov</span>

Abbasgulu Ağa Bakıhanov Azerbaycanlı bilim insanı, tarihçi, şair, Azerbaycan'daki eğitimcilik hareketin ilk önderlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">II. Velîd</span> 11. Emevi halifesi

II. Velid veya Velid bin Yezid, on birinci Emeviler halifesidir. Amcası olan halife Hişam bin Abdülmelik'in 743de ölmesi üzerine halife olmuştur. 743 ile 744 yıllarında iki ay yirmi gün süren çok kısa bir dönem halifelik yaptıktan sonra şimdi Ürdün'de bulunan bir kale etrafında yapılan bir savaşta ölmüştür. Yerine halife olarak kuzeni III. Yezid geçmiştir ve o da çok kısa bir dönem halifelik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Şefi Vazeh</span>

Mirza Şefi Vazeh - Azerbaycanlı şair, eserlerini Azerbaycan Türkçesinde ve Farsça yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Cevad</span>

Ahmet Cevad, Azerbaycanlı şair, tercüman, AYB üyesi (1934), profesör (1933), Kuba Halk Eğitim Şubesi müdürü, Gence'de Azerbaycan Tarım Enstitüsü'nde Azerbaycan ve Rus dilleri kürsüsünde öğretmen, doçent, kürsü başkanı (1930-1933), Azerbaycan Devlet Yayınevi'nin çeviri bölümünde editör (1934), "Azerbaycanfilm" stüdyosunda belgesel filmler bölümünün müdürü (1935-1936), Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmi devlet marşının sözlerinin yazarı büyük şairimiz Ahmed Cevad'dır. Azerbaycan şiirinde yeni bir edebi okulun temelini atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan-ı Basri</span>

Hasan-ı Basrî, (642–728), İslam'ın erken döneminde yaşamış sufi, zahid ve âlim. İslam peygamberi Muhammed'in, Bedir Savaşı'nda savaşan 70 kişi de dahil olmak üzere sahabinin çoğunu gören Hasan-ı Basrî tabiin neslindendendir. Ümmü Seleme'nin evinde yetişti. Cemel ve Sıffin muharebelerinde Ali'nin taraftarlarından olduğu bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhüseyin Emini</span>

Ayetullah el-Uzma Abdülhüseyin Emini, İranlı fıkıh, Müçtehit, taklit mercii, büyük hadis ve tefsir bilgini. 1902-1970 yılları arasında yaşamış ünlü bir İmamiye Şiası Müctehid dir. İslam dünyasında her zaman farklı bir bakış açısına sahip olmuş Şii mezhebinde önemli bir yeri olan alim, "El-Gadir" adlı 20 ciltlik eseri yazmıştır.

Ağababa Zühuri — 19. yüzyılda yaşamış olan Azerbaycanlı şair, edebi cemiyyet olan Beytüs-səfa üyesi.