İçeriğe atla

İsmail Kadare

İsmail Kadare
Kadare okurken.
Doğum28 Ocak 1936(1936-01-28)
Ergir, Arnavutluk Krallığı
Ölüm1 Temmuz 2024 (88 yaşında)
Tiran, Arnavutluk
MeslekRoman yazarı ve şair
MilliyetArnavut
Dönem1954–2024
Edebî akımPostmodern edebiyat
Önemli ödülleriPrix mondial Cino Del Duca
1992
Man Booker Uluslararası Ödülü
2005
Asturias Prensliği Ödülü
2009
Kudüs Ödülü
2015
Etkilendikleri

İsmail Kadare (28 Ocak 1936, Ergiri - 1 Temmuz 2024, Tiran), 1992'de Uluslararası Cino del Duca Ödülü'nü ve 2005'te Man Booker Uluslararası Ödülü'nü kazanan Arnavut yazardır.

Gençliği

İsmail Kadare Arnavutluk'un güneyindeki Ergiri kentinde dünyaya geldi. Babası bir mahkeme mübaşiriydi, annesinin babası varlıklı ve eğitimli bir aileden geliyordu. Kadare çocukluğunu ve doğduğu, büyüdüğü Gjirokastër (Türkçesi: Ergiri) kentini, Taş Kentin Günlüğü isimli romanında anlatır.

Arnavutluk'ta 2. Dünya Savaşı sonrası komünist rejim kurulduğunda Kadare 8 yaşındaydı ve bu rejimin içinde yetişti.[1] Romanlarında komünist toplum konuları sık sık geçer. Öğrencilik yıllarındaki yazı denemelerinden sonra, Tiran'da edebiyat fakültesinde ve kısa bir süre için Moskova'da Maxim-Gorki Edebiyat Enstitüsünde okudu.

Edebiyat alanında ünlenmesi

1960'lı yıllarda Kadare şiir alanında ün kazandı.[2] Esas ününü ise 1964 yılına yayınlanan ve başrolünü Marcello Mastroianni'nin oynadığı bir filme de uyarlanan Ölü Ordunun Generali isimli romanıyla kazandı. Bunu yurtdışında da büyük ilgi gören pek çok diğer romanı izledi.

Arnavutluk'taki komünist yönetim romanlarına sansür uyguladıysa da, ünü dolayısıyla belirli ölçüde bir dokunulmazlığa sahipti. 1990 yılında Ramiz Alia yönetimine karşı protesto olarak daha önceleri de pek çok kez gittiği Fransa'ya iltica etti. 1999'da Arnavutluk'a geri döndü ama Paris'te de bir dairesi bulunmaktadır.

1992'de Cino Del Duca ödülünü kazanan Kadare'ye, 1996'da Fransa'daki "Academy of Moral and Political Sciences"a ömür boyu üyelik hakkı verildi. 2005'te Man Booker Uluslararası Ödülü'nü, 2009'da Asturias Prensliği Ödülü'nü, 2015'te Kudüs Ödülü'nü kazandı. Adı birkaç kez Nobel Edebiyat Ödülü adayları arasında geçen Kadare'nin kitapları 45'tan fazla dile çevrildi.[3] Yıllar süren sağlık sorunlarının ardından Kadare, 1 Temmuz 2024'te Tiran'daki bir hastanede kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.[4]

Türkçe yayımlanmış eserleri

  • Ölü Ordunun Generali (1963)
  • Taş Kentin Günlüğü
  • Düğün (1968)
  • Şenlik Kurulu
  • Canavar
  • Piramit (1992)
  • Kosova'ya Üç Ağıt (1998)
  • Kaza (2010)
  • Rüyalar Sarayı (1981)
  • Kuşatma (1970)
  • İbret Taşı (1978)
  • Taş Kentin Düşüşü

Reflist

  1. ^ Kadare, Ismail (2009). "Pesha e Kryqit". VEPRA: Vëllimi i njëzetë. Onufri. s. 210. ISBN 978-99943-42-99-0. 
  2. ^ Apolloni, Ag (2012). Paradigma e Proteut. OM. s. 22. ISBN 9789951632041. 
  3. ^ Shatro, Bavjola (2016). Between(s) and Beyond(s) in Contemporary Albanian Literature. Cambridge Scholars Publishing. s. 8. ISBN 9781443899970. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Selman Rüşdi</span> Britanyalı-Amerikalı romancı ve deneme yazarı

Sir Selman Rüşdi, Hint asıllı Britanyalı-Amerikalı yazar ve romancı.

<span class="mw-page-title-main">Enver Hoca</span> Komünist eski Arnavutluk lideri

Enver Halil Hoca, Arnavut komünist politikacı. 1941'den 1985'te ölümüne kadar Arnavutluk Emek Partisi Genel Sekreteri'ydi. Aynı zamanda Arnavutluk Emek Partisi Politbüro üyesi, Arnavutluk Demokratik Cephesi Başkanı ve silahlı kuvvetlerin başkomutanıydı. 1944'ten 1985'te ölümüne kadar ülkeyi yönetti. Ayrıca 1944'ten 1954'e kadar 22. Arnavutluk Başbakanı ve çeşitli zamanlarda Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin hem dışişleri bakanı hem de savunma bakanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Zogu</span> Arnavut siyasetçi ve devlet adamı

I. Zog ya da Ahmed Muhtar Bey Zogoğlu, Arnavut siyasetçi ve devlet adamı. Başbakan olarak başladığı siyasi kariyerini Arnavutluk kralı olarak sonlandırmıştır. 1939'da İtalya'nın Arnavutluk'u işgalinden sonra da krallık payesini önce Mısır'da, sonra Fransa'nın Nice kentinde sürgünde taşımıştır.

Mehmet Eroğlu, Türk yazar, senarist ve romancıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dritëro Agolli</span> Şair ve yazar

Dritëro Agolli, Arnavut şair ve romancı.

<span class="mw-page-title-main">J. M. Coetzee</span>

John Maxwell Coetzee, Güney Afrikalı–Avustralyalı romancı, deneme yazarı, dilbilimci, çevirmen ve 2003 Nobel Edebiyat Ödülü sahibidir. İngilizce dilinde en çok eleştirmenlerce beğenilen ve dekore edilmiş yazarlardan biridir. Booker Ödülü, CNA Ödülü, Kudüs Ödülü, Prix Femina étranger ve Irish Times Uluslararası Kurgu Ödülü'nü kazandı ve bir dizi başka ödül ve onursal doktora derecesine sahip oldu.Coetzee 2002 yılında Avustralya'ya taşındı ve 2006 yılında Avustralya vatandaşı oldu. Adelaide'de yaşıyor.

David Lodge, İngiliz Şövalyelik Nişanı sahibi İngiliz roman ve oyun yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Burhan Sönmez</span>

Burhan Sönmez, yazar, edebiyatçı, avukat.

<span class="mw-page-title-main">Alice Munro</span> Kanadalı yazar

Asıl adı Alice Ann Laidlaw olan Alice Ann Munro, 2013 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Kanadalı bir kısa öykü yazarıdır. Ayrıca 2009 yılında Man Booker Uluslararası Ödülü, 1998 ve 2004 yıllarında Giller Ödülü ve 1968, 1978 ve 1986'da Governor General's Ödülü'nü kazanmıştır. İki evlilik yapmıştır ve üç çocuk annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tekke Camii</span>

Tekke Camii, Arnavutluk Cumhuriyeti'nin Ergiri kentinin Teqe semtinde bulunmakta olan tarihi bir Osmanlı camiidir. Cami, adını bulunduğu Teqe semtinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Şehu</span>

Mehmet İsmail Şehu, 1954 yılından 1981 yılına kadar Arnavutluk'ta Başbakanlık yapan Arnavut komünist. Başarılı askeri taktikleri ile komünist partizanlara liderlik yaparak Marksist düşüncenin Arnavutluk'ta yayılmasını sağlamıştır. Mehmet Şehu, II. Dünya Savaşı sonuna kadar elindeki gücü Enver Hoca ile paylaştı. Resmi Arnavut hükûmeti kaynaklarına göre Mehmet Şehu "ülkenin en tehlikeli düşmanı ve hain" ilan edilmesiyle birlikte ailesi ve akrabalarının yakalanıp mahkûm edilmesinden sonra 17 Aralık 1981'de intihar etti. Bununla birlikte bazı rivayetlere göre Şehu'nun öldürülme emrini veren kişi Enver Hoca'ydı.

<span class="mw-page-title-main">Feyzi Bey Alizoti</span> Ocak-Mart 1914 tarihlerinde Arnavutluk başbakanı siyasetçi (1874-1945)

Feyzi Bey Alizoti Osmanlı daha sonraları Arnavut siyasetçi. 22 Ocak ile 7 Mart 1914 tarihleri arasında kısa bir süre Arnavutluk başbakanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ergiri</span>

Ergir veya Ergirikasrı, Arnavutluk'un Ergiri ilinin merkezi olan şehir ve belediyedir. Şehir, Gjere Dağları ile Drino Nehri arasındaki bir vadide yer almaktadır. Yüzölçümü 469.25 km² olan belediyenin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 25,301 olup merkez nüfusu ise 19,836'dır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandër Meksi</span>

Aleksandër Gabriel Meksi, Arnavut siyasetçi ve arkeolog. Arnavutluk'un 13 Nisan 1992'den 11 Mart 1997 tarihine kadar 27. Başbakanıydı. Eski bir arkeolog olarak, komünist yönetimin sona ermesinden sonra Arnavutluk'un başbakanlığı yapan ilk kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Adil Çarçani</span>

Adil Çarçani, Enver Hoca tarafından yönetilen komünist rejimde Arnavut bir politikacı. Komünist rejimin çöküşünden hemen önceki yıllarda Arnavutluk hükûmetinin başkan yardımcısı olarak görev yapıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Fraşiri</span> Arnavut siyasetçi

Mehdi bey Fraşiri, Arnavut bir entelektüel ve politikacıydı. İki kez Arnavutluk Başbakanı ve ayrıca ikinci dönem Arnavutluk'un Nazi Almanyası'ndaki kukla hükûmetinin Başbakanı olarak görev yaptı.

Türk edebiyatının en önde gelen yazarlarından biri olan Yaşar Kemal, Türkiye'den aldığı birçok ödülün yanı sıra yurt dışında da çeşitli ödüller, nişanlar ve payeler almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vaçe Zela</span>

Vaçe Zela Arnavut şarkıcı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nde İslam</span>

Arnavutluk'ta İslam (1945-1991), Arnavutluk Emek Partisi'nin Enver Hoca liderliğinde iktidara geldiği ve Arnavut halkı üzerinde neredeyse tam kontrol sahibi olduğu bir dönemi kapsamaktadır. Komünist hükûmet, üniter Arnavut kimliğini elde etme arayışında Arnavut milliyetçiliği aracılığıyla komünist partiye sosyal, kültürel ve dini bağlılıkları yeniden düzenleyerek Arnavut toplumunu kökten revize etmeye çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Rauf Fitso</span> Arnavut diplomat

Rauf Fitso Bey Arnavut diplomat ve siyasetçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.