İçeriğe atla

İsmail Hakkı (1846 doğumlu yazar)

Manastırlı İsmail Hakkı
Doğum1846
Manastır, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm1912
Anadoluhisarı, Osmanlı İmparatorluğu
Çocuk(lar)Asım Arar
Akraba(lar)Torunu: İsmail Hakkı Arar
Torununun çocuğu Ahmet Asım Arar

Manastırlı İsmail Hakkı, son devir Osmanlı alimidir.

Hayatı

Dedesi Vaka-i Hayriye esnasında Konya'dan kaçarak Manastır’a gitti ve oraya yerleşmiştir. İsmail Hakkı Manastır'da doğmuştur. İlk öğrenimini Manastır’da gördükten sonra İstanbul’a gidip tahsiline devam etmiştir. Dolmabahçe Valide Sultan, Süleymaniye, Sultan Ahmed ve Ayasofya camilerinde vaaz vermiştir. Öte yandan Eyüp Askerî Rüşdiyesi’nde Arapça, Mekteb-i Hukuk’ta fıkıh, Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn ile Askeri Tıbbiye’de akaid muallimliği, Mekteb-i Mülkiye’de tefsir, hadis ve kelâm müderrisliği görevlerinde bulunmuştur. 1899’da İstanbul Darülfünun'da usûl-i fıkıh ve tefsir müderrisliği yapmıştır. 16 Aralık 1908’de Meclis-i Âyan üyeliğine seçilmiş ve bu görevi yürütürken V. Mehmed ile birlikte Rumeli seyahatine çıkmıştır. 5 Aralık 1912’de Anadoluhisarı’ndaki evinde ölmüştür, cenazesi Fatih Camii Haziresi'ne defnedilmiştir.[1]

Oğlu Asım Arar, Mustafa Kemal Atatürk’ün özel doktorluğunu yapmış, torunu İsmail Hakkı Arar da Devlet, Adalet ve Millî Eğitim bakanlıkları görevlerinde bulunmuştur.[1]

Eserleri

  • Hâce-i Lisân-ı Osmânî (İstanbul 1294).
  • Tercümetü’r-Risâleti’l-Hamîdiyye (Beyyinât-ı Ahmediyye)
  • Ahkâm-ı Şehr-i Sıyâm
  • Mevâhibü’r-raḥmân fî menâḳıbi’l-İmâm Ebî Ḥanîfe en-Nuʿmân
  • Metâlib-i İrfâniyye ve Îzâhât-ı Nûniyye (İstanbul 1312)
  • Vesâilü’l-felâh fî mesâili’n-nikâh (İstanbul 1313)
  • Mevâidü’l-in‘âm fî akāidi’l-İslâm (İstanbul 1314)
  • Tefsîr-i Sûre-i Yâsîn (İstanbul 1316).
  • Telhîsü’l-kelâm fî berâhîni akāidi’l-İslâm (İstanbul 1324)
  • Mevâiz (İstanbul 1324, 1331).
  • Şerhu’s-sadr bi-fezâili Leyleti’l-kadr (İstanbul 1325).
  • Kitâbü’l-vesâyâ ve’l-ferâiz (İstanbul 1326).
  • Kosova Sahrâsı Mev‘izası (Selânik 1327)
  • Usûl-i Fıkıh (İstanbul 1328)
  • Hak ve Hakîkat (İstanbul 1329)
  • Mebâdî-i Fârisî. Bir nüshası Süleymaniye Kütüphanesi’nde bulunmaktadır (Hamidiye, nr. 843)
  • Füyûzâtü’l-meliki’l-allâm fî kerâmeti Abdisselâm. Abdülkerim Bermutî’ye dair eserin tercümesi olup bir nüshası İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi’nde mevcuttur (nr. 4672)
  • Şerhu Mi‘yâri’l-adâle. Bir nüshası İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi’nde kayıtlıdır (TY, nr. 9549)

Kaynakça

  1. ^ a b Yavuz, Salih Sabri (2003). "Manastırlı İsmail Hakkı". TDV İslâm Ansiklopedisi. 27. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 563-564. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdülkâdir Geylânî</span> Alim, mutasavvıf

Muhyiddin Ebû Muhammed Abdülkādir b. Ebî Sâlih Mûsâ Zengîdost el-Geylânî ya da daha bilinen adıyla Abdülkādir Geylânî, Büyük Selçuklu Devleti döneminde, günümüz İran'ının Hazar Denizi kıyısındaki Gilan Eyaleti'nde doğan âlim ve mutasavvıf olan Kadiriye tarikatının kurucusu ve İslam filozofu. Türbesi Bağdat'tadır.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Nasuhi Bilmen</span>

Ömer Nasûhî Bilmen, Türk din alimi ve 5. Diyanet İşleri Başkanı.

Molla Hüsrev d. Karkın - ö. 1480, İstanbul) Fıkıh alimi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Ebussuud Efendi</span> Osmanlı şeyhülislamı ve hukukçusu (1490–1574)

Muhammed Ebussuud Efendi veya Hoca Çelebi, Osmanlı şeyhülislamı. Ailesi İskilip civarındaki İmâdlı olduğu için "İmadi" olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Mâtürîdî</span>

Mâtürîdî ya da tam adıyla Ebû Mansûr Muhammed bin Muhammed bin Mahmûd el-Mâtürîdî es-Semerkandî,, İslam dininin iki itikadi mezhebinden birisi olan Mâtürîdîlik mezhebinin kurucusu ve Hanefîlik mezhebine bağlı olanların itikad imamı sayılan İslâm alimi.

Turşucuzade Ahmed Muhtar Efendi 1872 - 11 Haziran 1874 döneminde Osmanlı Şeyhülislamı

Sahn-ı Seman, Fatih Sultan Mehmed'in İstanbul'u fethinden sonra kurduğu eğitim kurumları arasında en üst düzeyde eğitim veren yükseköğrenim kurumudur. Sahn-ı Seman; Kur'an, hadis, kelâm, fıkıh, tefsir gibi İslam bilimlerinin yanı sıra fizik, kimya, matematik, astronomi gibi aklî bilimlerde dersler verirdi. Fatih Külliyesi içerisinde yer alan Sahn-ı Seman, külliye bütünlüğü içerisinde yapılmıştır. İnşaatı 1462 ile 1470 yılları arasında sürmüştür.

Molla Gürani. İslâm âlimi, müderrris, kadı, kazasker, şehzade hocası, Osmanlı Devleti'nin dördüncü şeyhülislamı.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Arar</span>

İsmail Hakkı Arar, Siyasetçi, hukukçu.

<span class="mw-page-title-main">Musa Kazım Efendi</span>

Musa Kazım Efendi (1858–1920), Osmanlı Devleti'nin son yıllarında 4 kez şeyhülislamlık görevini üstlenmiş din adamı. Kendisi Nakşibendi'ydi. Ayrıca İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesiydi.

Ebuishakzade Mehmed Esad Efendi, bir Osmanlı şeyhülislamı, şair, besteciydi.

Mehmed Feyzullah Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris, şehzade hocası, padişah danışmanı.

<span class="mw-page-title-main">Giritli Sırrı Paşa</span> Osmanlı devlet adamı, yazar ve şair

Giritli Sırrı Paşa, 19. yüzyılda çeşitli Osmanlı vilayetlerinde valilik yapmış olan bir devlet adamı, yazar ve şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Kemalpaşazâde</span> Şeyhülislam ve tarihçi

Kemalpaşazâde veya İbn-i Kemal, Osmanlı devleti şeyhülislamı ve tarihçidir.

Teftazanî ya da tam adıyla Sadeddîn Messud b. Fahrüddîn Ömer b. Burhâneddîn Abdullâh el-Herevî el-Horâsânî et-Teftâzânî eş-Şâfiî, 14. yüzyıl'da yaşamış Fars mutasavvıf ve İslam düşünürü.

Molla Fenari,, din alimi, müderris, Osmanlı Devleti'nin ilk şeyhülislamı.

Ebu'l-Leys es-Semerkandî, Hanefi fıkıh, hadis ve tefsir âlimi.

Hoca Sinan Paşa, 15. yüzyıl Osmanlı kelam alimi, matematikçi ve devlet adamı.

Balizade Mustafa Efendi, 51. Osmanlı şeyhülislamı.

<span class="mw-page-title-main">Hamdullah Hamdi</span> Türk divan şairi, mutasavvıf (1449 - 1503)

Hamdullah Hamdi (doğumu: 1449, Göynük - ölümü: 1503, Göynük) Türk divan şairi, mutasavvıf. Mesnevileri ile tanınmıştır.