İçeriğe atla

İsmail Beşikçi

İsmail Beşikçi
Doğum7 Ocak 1939 (85 yaşında)
Çorum, Türkiye
Takma adSarı Hoca[1]
MeslekSosyolog, yazar
İkametAnkara
Vatandaşlık Türkiye
EğitimAnkara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Önemli eserAlikan Aşireti Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme
Etkin yılları1967 - günümüz

İsmail Beşikçi (7 Ocak 1939, İskilip, Çorum), Türk sosyolog ve yazar.[2] Özellikle Kürtler, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu ve Türkiye'de tek partili dönemine ait eserleriyle tanınır.

Özgeçmişi

İskilip'te ilkokulu okuduktan sonra Çorum Lisesi'ni bitirerek, 1962 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun oldu. 1965-1971 yılları arasında Erzurum'daki Atatürk Üniversitesi'nde asistanlık yaptı. Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi'nde sosyoloji asistanı iken aynı bölümde sosyoloji doçenti olan Orhan Türkdoğan tarafından, Marksist propaganda ve bölgecilik yaptığı gerekçesiyle ihbar edilen Dr. İsmail Beşikçi, 12 Mart 1971 döneminde sıkıyönetim mahkemelerinde yargılandı ve üniversite ile ilişiği kesildi. 1974 affıyla cezaevinden çıktı, daha sonra Kürt sorununu işleyen düşüncelerinden ötürü yargılandı.[1]

Kürt sorunu üzerine araştırmaları ve yazılarıyla tanınan Beşikçi, sekiz kez cezaevine girip çıktı ve yaşamının 17 yılı cezaevinde geçti. 12 Eylül Darbesi’nden önce 1979'da cezaevine girer ve 1987'de serbest bırakılır ancak davalar bir türlü peşini bırakmaz. Bu davalardan giydiği hükümlerle 1999'a kadar tutuklu kalmıştır. 1999 yılında yapılan sınırlı yasal düzenleme sonucu tahliye olduğunda hakkında toplam 100 yıl hapis ve 10 milyar lira para cezası verilmiştir. İsmail Beşikçi'nin yayımlanan 36 kitabından 32'si Türkiye'de yasaklandı.[1]

Atatürk Üniversitesi'nde asistanlığı döneminde doktora tezi olarak hazırladığı "Alikan Aşireti Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme", alanında Türkiye'de yapılmış önemli sosyolojik bilimsel çalışmalardan biridir.

İsmail Beşikçi Sarı Hoca lakabıyla da tanınmaktadır.[1]

Beşikçi'ye Boğaziçi Üniversitesi tarafından 2013 yılında fahri doktora verilmiştir.[3] 2014 yılında Batı Ermenileri Kongresi ve Erivan Devlet Üniversitesi tarafından Ermeni Kırımı üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı Kevork Surenyants Nişanı aldı.[4]

Eserleri

Türkçe

Türkçe yayımlanan eserlerinden bazıları şunlardır:

  • Doğu Mitinglerinin Analizi, 1967
  • Doğu Anadolu’daki Göçebe Kürt Aşiretlerinde Toplumsal Değişme (Geçiş Halindeki Toplumlar), 1968
  • Doğu'da Değişim ve Yapısal Sorunlar, 1969
  • Doğu Anadolu'nun Düzeni, Sosyo-Ekonomik ve Etnik Temeller, 1969
  • Bilim Yöntemi, 1977
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 1 Kürtlerin Mecburi İskanı, 1977
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 2 Türk Tarih Tezi, Güneş Dil Teorisi ve Kürt sorunu, 1978
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 3 Cumhuriyet Halk Fırkasının Tüzüğü ve Kürt Sorunu, 1978
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 4 Tunceli Kanunu (1935) ve Dersim Jenosidi
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 5 Orgeneral Muğlalı Olayı, Otuzüç Kurşun
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 6 Cumhuriyet Halk Fırkası'nın Programı (1931) ve Kürt Sorunu
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 7 Kürdistan Üzerinde Emperyalist Bölüşüm Mücadelesi 1915-1925 I.Cilt (Bu eser yalnızca 1 cilt olarak yayınlanabilmiştir)
  • Devletlerarası Sömürge Kürdistan, 1990
  • Bilim, Resmi İdeoloji, Devlet, Demokrasi ve Kürt Sorunu, 1990
  • Bir Aydın, Bir Örgüt ve Kürt Sorunu, 1990
  • Savunmalar, 1991
  • Hayali Kürdistan'ın Dirilişi
  • Bilincin Yükselişi
  • Başkaldırının Koşulları
  • Zihnimizdeki Karakolların Yıkılması, Yargılanma Süreçleri ve Özgürleşme
  • Kürt Aydını Üzerine Düşünceler

Almanca

  • Kurdistan - Internationale Kolonie, 1991
  • Wir wollen frei und Kurden sein - Brief an die UNESCO, 2002

Hakkında yayımlanan kitaplar

Türkçe
  • Tersinden Kemalizm: İsmail Beşikçi Eleştirisi - Alevilik, Din, Ulus, Bilim ve Politika Üzerine (Demir Küçükaydın) (2004) ISBN 9799756204015
  • Antikürdolojiden Kürdolojiye Giden Yol ve İsmail Beşikçi (M. Malmısanij) (2010) ISBN 9789756278499
  • İsmail Beşikçi (Barış Ünlü, Ozan Değer) (2011) ISBN 9789750508653
  • İsmail Beşikçi ve İfade Özgürlüğü (Mahmut Konuk, Sait Çetinoğlu) (2013) ISBN 9786055580445
Kürtçe
  • İsmail Beşikçi (Roşan Lezgin) (2008)

Ödülleri

Kaynakça

  1. ^ a b c d "İmralı'daki değil dışarıdakiler konuşsun". Milliyet Gazetesi. milliyet.com.tr. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 
  2. ^ "İsmail Beşikçi: Kürtler milliyetçi olmalıdır". BBC Türkçe. bbc.com. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 
  3. ^ "Fahri Doktora Listesi". boun.edu.tr. Boğaziçi Üniversitesi. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 
  4. ^ "İsmail Beşikci'ye Ermenistan'da Gevorg Surenyants nişanı takıldı". t24.com.tr. T24. 6 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021. 
  5. ^ "Hrant Dink Ödülü Sahipleri". hrantdinkodulu.org. Hrant Dink Vakfı. 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 
  6. ^ "Hrant Dink ödülü İsmail Beşikçi'ye". Milliyet Gazetesi. milliyet.com.tr. 16 Eylül 2012. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 

Dış bağlantılar

Vikisöz'de İsmail Beşikçi ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Altan</span> Türk yazar ve gazeteci

Ahmet Hüsrev Altan, Türk yazar ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Hrant Dink</span> Türkiye Ermenisi gazeteci (1954–2007)

Hrant Dink, Türkiye Ermenisi gazeteci.

Fethiye Çetin, Türk avukat, yazar ve insan hakları aktivistidir.

<i>Agos</i> İstanbul merkezli yayımlanan Türkçe-Ermenice haftalık gazete

Agos, İstanbul merkezli yayımlanan Türkçe-Ermenice haftalık gazetedir. İsmi, Ermenice "tohum atmak veya fidan dikmek için açılan oyuk, evlek" anlamına gelmektedir. Cumhuriyet döneminin Türkçe-Ermenice olarak yayımlanan ilk gazetesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan bayrağı</span> Kürtlerin ulusal paçavrası

Kürdistan bayrağı, Kürdistan'ı temsil eden bayrak. Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin resmi bayrağı olarak kanunlaşmıştır. Kürtler tarafından ulusal bayrak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Selim Temo</span> Kürt yazar

Selim Temo, Kürt şair, yazar, akademisyen ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Hrant Dink suikastı</span> 2007de Türkiye Ermenisi gazetecinin öldürülmesi

Hrant Dink Suikastı, Agos gazetesinin Türkiye Ermenisi genel yayın yönetmeni Hrant Dink'in 19 Ocak 2007'de 17 yaşındaki silahlı saldırgan Ogün Samast tarafından öldürülmesi olayı. Önceden pek çok tehdit almış olan Dink, Agos'un Halaskârgazi Caddesindeki binasının önünde başının arkasına ateş edilerek öldürüldü. Olay, Türkiye'de derin devlet ve milliyetçilik olgularını gündeme taşıdı. Dink'in cenazesinde on binlerce kişi tarafından cinayete tepki olarak atılan "Hepimiz Hrant'ız, Hepimiz Ermeniyiz" sloganı uzun süre tartışıldı.

<i>Bir Zamanlar Ermeniler Vardı!..</i>

Bir Zamanlar Ermeniler Vardı!.., 2008 yılında Türkiye'de basılan Türkçe kitaptır. Kitap, Hrant Dink'in öldürülmesinden bir yıl sonra, anısına hazırlanan Birikim dergisi yazılarının bir derlemesidir.

<i>Hepimiz Ermeniyiz</i>

"Hepimiz Ermeniyiz", ilk kez Agos gazetesi genel yayın yönetmeni ve Türkiye Ermenisi gazeteci Hrant Dink'in öldürüldüğü 19 Ocak günü, daha sonra da 23 Ocak'ta yapılan cenazesinde atılan slogan. Cenazede "Hepimiz Hrant'ız, Hepimiz Ermeniyiz" sloganları Türkçenin yanı sıra Ermenice ve Kürtçe olarak da söylendi.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Akyol</span> Türk yazar ve gazeteci

Mustafa Akyol, Türk gazeteci ve yazardır.

Yeni Akit, Türkiye'de yayımlanan İslamcı ve köktendinci ulusal günlük aşırı sağcı bir gazetedir. Yahudilere, Hristiyanlara, ateistlere ve eşcinsellere karşı nefret söylemlerine başvurmuştur. Köktendincilikle eleştirilen gazete Hrant Dink Vakfı tarafından hazırlanan bir rapora göre, Türkiye'de nefret söylemine en fazla rastlanan ulusal gazetedir.

<span class="mw-page-title-main">Nedim Şener</span> Türk gazeteci

Nedim Şener, Türk gazeteci ve yazardır.

Uluslararası Hrant Dink Ödülleri, Hrant Dink Vakfı tarafından her yıl Hrant Dink'in doğum günü olan 15 Eylül tarihinde dağıtılan bir ödüldür.

<span class="mw-page-title-main">Eren Keskin</span> Avukat, insan hakları aktivisti

Emire Eren Keskin, Kürt ve Çerkes kökenli Türk avukattır. Özellikle insan hakları ve kadına yönelik cinsel şiddet alanlarında etkinlik göstermiş, Abdullah Öcalan ve Levon Ekmekçiyan'ın ailesinin avukatlığını üstlendiği için sıklıkla gündeme gelmiştir.

Ali Fuat Yılmazer, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Tahir Elçi</span> Kürt hukukçu ve aktivist

Tahir Elçi, Kürt asıllı Türk hukukçu ve aktivisttir. Elçi, 28 Kasım 2015 tarihinde Diyarbakır'ın Sur ilçesinde silahlı saldırı sonucu hayatını kaybettiğinde Diyarbakır Baro Başkanlığı görevini sürdürmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Esat Oktay Yıldıran</span> Türk asker

Esat Oktay Yıldıran, Türk asker. Kıbrıs Barış Harekâtı'nda görev almış ve 12 Eylül Darbesi sonrası Diyarbakır Cezaevi'nde iç güvenlik komutanı olarak görev yapmıştır. Diyarbakır Cezaevi'ndeki görev süresi boyunca tutuklulara işkence yaptırdığına dair iddialar vardır. Yıldıran, 22 Ekim 1988 günü suikast sonucu öldürülmüş ve Edirnekapı Şehitliği'ne defnedilmiştir.

Rakel Dink, Türkiye Ermenisi insan hakları aktivisti ve Hrant Dink Vakfı başkanı.

Kürdistan Sosyalist Solu, 1960'lardan 2000'lere seçme metinler alt başlığıyla çıkan ve Abdurrahim Özmen ile Emir Ali Türkmen tarafından hazırlanan kitap. 2014 yılında Dipnot Yayınları tarafından yayımlanan kitapta Hamit Bozarslan'ın önsözü ve Ahmet Hamdi Akkaya'nın sonsözünün yanı sıra DDKO, Özgürlük Yolu Dergisi, Rızgari Dergisi, Ala Rızgari, Tekoşin, Kawa, Kürdistan Ulusal Kurtuluşçuları (KUK), PKK gibi örgütlerin ve Musa Anter, Sait Kırmızıtoprak, İsmail Beşikçi ve Abdullah Öcalan'ın metinlerine yer verilmiştir. Kitapta yer alan kimi metinler, daha önce çeşitli dergilerde yayınlanmıştır.

Tûba Çandar, Türk gazeteci ve yazardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.