İçeriğe atla

İsli bira

Bamberg'deki Brauerei Heller aracılığıyla üretilen Aecht Schlenkerla Rauchbier serisinin Märzen adlı isli birası. Alt fermentasyon yöntemiyle üretilip, yaklaşık olarak %5,10 oranında alkol içermektedir.

İsli bira (İngilizce: smoked beer — Almanca: rauchbier) çimlendirilmiş arpa tanelerinin açık ateşte kurutulması sonucu belirgin bir duman aroması içeren bira türlerini adlandırmada kullanılan genel bir terimdir.[1] Almanya'nın Bavyera bölgesindeki Bamberg kentinde üretilen rauchbier adlı biralar, en çok bilinen isli biralardan biridir.[2][3]

Gelişim Süreci

İsli biraların gelişim sürecini açıklamak için öncelikle maltlaştırılmış arpaların kurutulma yöntemlerini incelemek gerekir. Antik dönemlerde çimlendirilmiş arpaları kurutmada en çok kullanılan iki yöntem vardı:

  1. Direkt gün ışığında kurutma.
  2. Açık ateşte kurutma.

Direkt gün ışığında kurutma yönteminde güneş ışığının ısıtıcı etkisi kullanılarak arpalar kurutulur, ardından diğer bira yapım aşamalarına geçilirdi. İsli biraların kökeni olan ikinci yöntemde ise arpalar açık ateş üzerinde kurutulur, bu sırada da malt isli bir karakter kazanarak bu özelliğini fermentasyon sonrası bira aromasına aktarır.

Günümüzde yaygın olarak kullanılan fırınlayarak kurutma yöntemi ise diğer yöntemlere göre oldukça yenidir. İsa'dan önce birinci yüzyıldan beri bu yöntemin bilinmesine karşın endüstriyel döneme dek yaygın olarak kullanılamamıştır. Endüstriyel dönemin başlamasından sonra, maltın fırında kurutulması gittikçe yaygınlaşmış, 19. yüzyıl ortalarında ise evrensel bir yöntem olmuştur. Fırınlama yönteminde arpalar dumansız ısının etkisiyle kurtulduğu için biralarda isli bir aroma söz konusu olmaz. Bu nedenle çimlendirilmiş arpaların fırınlarda kurutulması yöntemi yaygınlaştıkça biralardaki is tadı ters orantılı olarak giderek etkisini yitirmiştir.[4]

Bamberg'de Schlenkerla olarak da bilinen, gotik stilin egemen olduğu Brauerei Heller adlı eski bir pub. Aecht Schlenkerla Rauchbier olarak bilinen biralar bu pubda üretilip servis edilmektedir.

Almanya'da isli bira: Rauchbier

Günümüzde fırınlama yönetime karşı kimi bira fabrikaları açık alevler üzerinde malt kurutarak isli bira geleneğini sürdürmektedir. Almanya'nın Bamberg kentindeki Schlenkerla ile Spezial adında iki pub, yaklaşık iki yüzyıldan beri isli bira geleneğini sürdürmektedir. Almanya'da üretilen bu biralar Almancada isli bira anlamına gelen rauchbier adıyla servis edilirler

Almanya dışında isli bira

Almanya dışında pek çok ülkede isli bira üretimi yapılmaktadır. Bu biralardan kimileri, üretildikleri ülkelerle beraber aşağıda gösterilmiştir.

ABD — ABD'de isli bira üreten pek çok fabrika bulunmaktadır. ABD dışında Almanya'dan getirtilen isli biralar da piyasaya sunulmaktadır. Left Hand, Surly, Dark Horse, Evil Twin, Rogue Ales ya da Magic Hat gibi biracılık kuruluşları aracılığıyla isli lager, isli porter, isli stout, isli saison ya da isli ale gibi değişik türlerde isli biralar yapılmaktadır.[5]

Avustralya — Batı Avustralya'da bulunan Feral Brewing Company isli porter üretilmektedir.

Belçika — Dupont Brewery aracılığıyla isli malt kullanılarak Triomfbier Vooruit adlı saison türü bira üretilmektedir.

Brezilya — Eisenbahn aracılığıyla Almanya'nın Bamberg kentinden getirtilen maltlarla Eisenbahn Rauchbier adında isli bira üretilmektedir.

Hollanda — Emelisse aracılığıyla geleneksel Alman stili isli bira ile isli porter üretilmektedir. Brouwerij De Molen aracılığıyla ise Bloed, Zweet & Tranen ya da Rook & Vuur gibi değişik isli biralar üretilmektedir.

İngiltere — Pek çok bira fabrikası aracılığıyla isli bira üretilmektedir. Meantime aracılığıyla üretilen Old Smoked Bock, Buxton aracılığıyla üretilen Dragon Tips, Beavertown aracılığıyla üretilen Smog Rocket, Anspach & Hobday aracılığıyla üretilen The Smoked Brown en çok bilinen örneklerdendir.

İtalya — Birrificio Lambrate aracılığıyla iki tür isli stout yapılmaktadır. Bunlardan biri olan Ghisa %5,00 oranında alkol içerirken, Imperial Ghisa %8,50 oranında alkol içerir.[6]

Kanada — Half Pints adlı biracılık aracılığıyla Oktoberfest için özel olarak Smoktoberfest adında isli bira üretilmektedir. Unibroue aracılığıyla üretilen Raftman ya da Dieu du Ciel aracılığıyla üretilen Charbonnière de en çok bilinen isli biralardan biridir.[7]

Litvanya — Dundulis adlı biracılık aracılığıyla Juodvarnių adında isli bira üretilmektedir.

Norveç — Haandbryggeriet aracılığıyla Norwegian Wood adında ardıç aromalı isli bira üretilmektedir.[8]

Türkiye — Almanya'dan üretilen isli biraların bir bölümü Türk bira piyasasında da yer almaktadır. Ayrıca İstanbul'da Taps adlı brewpub aracılığıyla Smoke Lager adında isli bira üretilip servis edilmektedir.[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Jackson, Michael (1998). Beer. s. 150-151. Erişim tarihi: 27 Mart 2017. 
  2. ^ "Schlenkerla Tavern & its Heller Brewery and Rauchbier (Smoke Beer), Bamberg". 3 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2017. 
  3. ^ "German Beer Guide: Rauchbier". GermanBeerGuide. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2017. 
  4. ^ "Smoked beer". RateBeer.org. 6 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2017. 
  5. ^ "Smoked of the United States". RateBeer.org. Erişim tarihi: 27 Mart 2017. 
  6. ^ "Beers". Birrificio Lambrate. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2017. 
  7. ^ "Smoked of Canada". RateBeer.org. Erişim tarihi: 27 Mart 2017. 
  8. ^ "Norwegian Wood". 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2017. 
  9. ^ "Taps Istanbul Smoke Lager". RateBeer.org. 30 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Stout</span>

Stout, kavrulmuş arpa maltı ya da kavrulmuş sek arpayla yapılan siyah bir bira türüdür. Geleneksel olarak en sert porter tipi biralardan türemiştir. Zamanla stout olarak kısaltılmıştır. Pek çok alt türü olmakla birlikte en popüler olanı sek stouttur.

<span class="mw-page-title-main">Buğday birası</span>

Buğday birası, genellikle üst fermentasyon yoluyla üretilen ve önemli oranda buğday maltı içeren biraları tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Genel olarak Alman stili weizenbier, Belçika stili witbier ve Amerikan stili wheat ale olmak üzere üç türde üretilir. Berliner Weisse, lambik ya da gose gibi ekşi biraların yapımında da önemli oranda buğday maltı kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Porter</span>

Porter, kahverengi malt kullanılarak üretilen ve Londra'da geliştirilen ale türü siyah bir bira çeşididir. Biraya koyu rengini veren şey ise üretiminde kullanılan koyu renkli arpa maltıdır. Bugün arpa maltının yanı sıra çikolata maltı da sıklıkla kullanılmaktadır. Ayrıca pek çok üretici daha farklı ve özgün bir tat yaratabilmek için bal, bal kabağı, vanilya ve erik gibi içerikler de kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bock</span>

Bock, Almanya kökenli sert bir lager çeşididir. Adını Almanya'nın Einbeck kentinden aldığı bilinmektedir. "Bock" sözcüğü ayrıca Almancada teke anlamına gelmektedir. Yapım aşamasında kullanılan şerbetçiotu miktarı diğer biralara oranla daha azdır. Dolayısıyla şerbetçiotundan gelen acılık diğer biralara göre oldukça düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">Düşük alkollü bira</span> standart biralara göre oldukça düşük oranlarda alkol içeren biralar

Düşük alkollü bira, standart biralara göre oldukça düşük oranlarda alkol içeren biraları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Light bira ya da alkolsüz bira olarak da bilinirler. Düşük alkollü biralar genelde lager tipi olarak üretilmesine karşın, ale tipi olarak üretilenleri de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Pumpkin ale</span>

Pumpkin ale, bal kabağı kullanılarak üretilen biraları adlandırmada kullanılan bir terimdir. Amerika Birleşik Devletleri'nde oldukça popüler bir içecektir. Pumpkin ale, bira şerbetindeki fermente edilebilir şeker oranını artırmak amacıyla kullanılacağı gibi, fermentasyon sonrasında şişeleme esnasında da kullanılabilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde sonbaharda oldukça çok tüketilen bir tatlı olan bal kabaklı turtayı andırması için biraya tarçın gibi baharatlar da eklenebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan lager</span>

Amerikan lager, adından da anlaşılacağı üzere Kuzey Amerika'da üretilen bir pale lager türüdür. Amerikan tarzı light lager, Amerikan tarzı düşük karbonhidratlı light lager, Amerikan tarzı premium lager ve Kuzey Amerikan tarzı premium lager gibi alt türlere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Amber ale</span> standart arpa maltına kristal ya da amber malt eklenerek üretilen pale ale bira

Amber ale, yaygın olarak Avustralya, Fransa ve Kuzey Amerika'da, standart arpa maltına kristal ya da amber malt eklenerek üretilen pale ale biraları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sahti</span>

Sahti; arpa, buğday, çavdar ve yulaf gibi tahıllardan yapılan, Finlandiya kökenli bir bira türüdür. Tahıllar maltlaştırılarak kullanılabileceği gibi maltlaştırılmadan da kullanılabilir. Malt yerine bazen tahıl ekmekleri fermente edilir.

<span class="mw-page-title-main">Helles</span>

Helles, geleneksel olarak Almanya'da üretilen, açık renkli bir lager bira türüdür. Üretim başta Münih olmak üzere Güney Almanya'da yoğunlaşmıştır. Ortalama bir alkol içeriğine sahip olmasına karşın şerbetçi otu acılık değeri ortalamanın altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Dortmunder Export</span>

Dortmunder Export ya da Dortmunder, ilk olarak 1873 yılında Dortmunder Union tarafından Almanya'nın Dortmund kentinde üretilen bir pale lager çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Pilsner</span>

Pilsner, tüm dünyada üretilen biraların üçte ikisinden fazlasının dahil olduğu açık renkli lager tipi bir bira türüdür. İlk olarak 1842 yılında Avusturya İmparatorluğu topraklarında bulunan Bohemya bölgesindeki Pilsen kentinde Pilsner Urquell adıyla üretilmiştir. Bu kent günümüzde Çekya sınırları arasındadır. Dünyanın ilk sarı renkli lager birası olan ve tüm pilsner türü biraların ilk örneği sayılan Pilsner Urquell günümüzde de üretimine devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Premium lager</span>

Premium lager, bazı bira üreticilerinin ürünlerine verdikleri yüksek değeri göstermek için kullandıkları bir pazarlama terimidir. Herhangi bir resmi dayanağı olmamasına karşın Anheuser-Busch InBev gibi bazı biracılık şirketleri tarafından sıklıkla kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Märzen</span>

Märzen, Bavyera kökenli bir lager bira türüdür. Märzenbier olarak da bilinen bu biralar Almancada "mart birası" anlamına gelir. Genel olarak ortalamanın üstünde bir gövdeyle betimlenen bu biralar, açık sarı ile koyu kızıl arasında değişen geniş bir renk yelpazesinde bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Buz birası</span>

Buz birası, Alman eisbock biralarına benzer bir biçimde aşamalı olarak dondurulup, alkol oranı yükseltilen açık tonlu lager biraları tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Buz biraları içerdikleri alkol oranına göre ucuz olmalarıyla bilinirler. Pek çok ülkede tüketilmesine karşın üretim özellikle ABD ile Kanada gibi Kuzey Amerika ülkelerinde yoğunlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Buhar birası</span>

Buhar birası, lager mayalarıyla yüksek sıcaklıklarda fermente edilen biraları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Geleneksel buhar biraları Kaliforniya kökenlidir. Bu nedenle bu biralar İngilizcede California Common Beer olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Kellerbier</span>

Kellerbier, filtreden geçirilmemiş ya da pastörize edilmemiş Alman biralarını tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Bu biralar alt ya da üst fermentasyon yöntemiyle üretilmiş olabilirler. Acılık değeri (IBU) ortalama olarak 25 ile 35 arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Light bira</span>

Light bira, ilk kez 1967 yılında Amerikalı biyokimyager Joseph Owades aracılığıyla kullanılan, düşük alkollü ya da düşük kalorili biraları tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Malt bira</span> üretim aşamasındaki farklılığından dolayı yumuşak içimli dir

Malt bira, standart biralar gibi üretilen ancak fermentasyon süresi kısa tutulan tatlı, düşük oranda alkol içeren bir bira türüdür. Malta ya da malzbier olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Berliner Weisse</span>

Berliner weisse, Almancada Berlin beyazı anlamına gelen, ekşimsi, bulanık ve ortalama %3,00 dolayında alkol içeren bir bira türüdür.