İçeriğe atla

İslamofobi

İslamofobi Propagandası için Hazırlanmış "Camilere Hayır" İşareti

İslamofobi, kelime anlamı olarak "İslam korkusu" demektir. İslam dinine ya da Müslümanlara karşı duyulan nefret, ayrımcılık, düşmanlık ve kin besleme anlamına gelir.[1][2][3][4]

Kelime kökeni

İslam ve fobi kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşmuştur. Fobos (Antik Yunanca Φόβος), “korku” anlamına gelmektedir. Fobi kelimesinin kökeni Yunan mitolojisinde korku tanrısı olan Phobos’a dayanmaktadır.

Terim olarak İslamofobi, Xenophobia (zenofobi/yabancı korkusu) ve homophobia (homo-seksüellerden korkma ve hoşlanmama) kelimelerine kıyas yoluyla ortaya atılmış bir kelimedir ancak tam olarak ne zaman ortaya atıldığı kesin değildir. Fransızca islamophobie sözcüğünün 1920’lerde ve daha sonra 1970’lerde bazı eserlerde kullanıldığı görülmüştür. İngilizce dilinde basılı eserlerde ilk olarak Tariq Modood tarafından, The Independent gazetesi için 16 Aralık 1991’de yazdığı kitap eleştirisinde kullanılmıştır. Ancak kelime burada tam olarak ‘’İslam Korkusu’’ olarak kullanılmamıştır. Terimin ‘’İslam Korkusu’’ olarak ele alınıp tarif edildiği ilk eser ise Runnymede Trust tarafından 1997 yılında hazırlanan Islamophobia: A Challenge For Us All isimli rapordur.[5]

Geçmişi

Kelime ilk kez 1991 yılında kullanılmış olup 11 Eylül saldırıları ile gündeme getirilmiştir.[4] Tarihî kökleri İspanya'da Endülüs'ün Emevîler tarafından işgal edilmesine kadar iner. Haçlı seferlerine asker devşirmek isteyen kilise mensuplarının yaptığı propagandalar ile fikir zemini Hristiyanlığa karşı tehditler ve tehlikeler üzerinde oluşturulmuş olan "İslamofobi", Müslümanlar ile Hristiyanlar arasındaki ilişkilerin, tanışıklığın yaygınlık kazanması ile yüzyıllar içerisinde azalmış iken yaklaşık günümüzde yeniden popülarite kazanmıştır. Bu popülaritesinde Huntington'un ünlü "Medeniyetler Çatışması" makalesinde İslam'ı Batı için bir potansiyel düşmanlık odağı olarak lanse etmesinin önemli bir etkisi olmuştur.[6]

Özellikle 11 Eylül 2001 tarihinde New York'taki 11 Eylül saldırıları'ndan sonra Batı dünyasında yükselişe geçmiştir.

Korku

Din profesörleri Peter Gottschalk ve Gabriel Greenberg'e göre, psikolojik veya bireysel bir fobi olmanın aksine İslamofobi, İslam ve Müslümanlar hakkında toplumsal bir kaygıya işaret ediyor.[7][8] Bazı sosyal bilimciler bu tanımı benimsemiş ve İslamofobinin, İslam ve Müslümanlara yönelik toplumsal damgalamanın etkili bir parçası olarak anlaşılması gerektiğini savunarak, Müslümanlara ve İslam'a karşı korkulu tutumlar ve bunlardan kaçınma şeklinde ölçmek için araçlar geliştirmişlerdir.[9][10]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Fredman, Sandra (2001). Discrimination and human rights: the case of racism. Oxford [Oxfordshire]: Oxford University Press. s. 121. ISBN 0-19-924603-3. 
  2. ^ Haddad, Yvonne Yazbeck (2002). Muslims in the West: from sojourners to citizens. Oxford [Oxfordshire]: Oxford University Press. s. 19. ISBN 0-19-514806-1. 
  3. ^ Quraishi, Muzammil (2005). Muslims and crime: a comparative study. Aldershot, Hants, England: Ashgate. s. 60. ISBN 0-7546-4233-X. 
  4. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2013. 
  5. ^ Akdemir, Ali (8 Ağustos 2020). "Avrupa'da İslamafobi". Küresel Siyaset. 15 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2013. 
  7. ^ Corrina Balash Kerr (20 Kasım 2007). "Faculty, Alumnus Discuss Concept of "Islamophobia" in Co-Authored Book". Wesleyan University Newsletter. 20 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  8. ^ "Images of Muslims: Discussing Islamophobia with Peter Gottschalk". Political Affairs. 19 Kasım 2007. 6 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2007. 
  9. ^ Lee, S. A.; Gibbons, J. A.; Thompson, J. M.; Timani, H. S. (2009). "The islamophobia scale: Instrument development and initial validation". International Journal for the Psychology of Religion. 19 (2): 92-105. doi:10.1080/10508610802711137. 
  10. ^ Kunst, J. R.; Sam, D. L.; Ulleberg, P. (2012). "Perceived islamophobia: Scale development and validation". International Journal of Intercultural Relations. 37 (2): 225-37. doi:10.1016/j.ijintrel.2012.11.001. 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İslam</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

İslam (Arapça: اَلْإِسْلَامُ, romanize:

<span class="mw-page-title-main">Sarık</span> en çok Sihler ve Müslümanlarca kullanılan baş örtüsü

Sarık, genellikle pamuklu veya ipek kumaştan yapılmış, doğrudan başa veya fes, kavuk gibi bir başlığın üzerine sarılan kumaş baş örtüsü. Sih ve Müslüman toplumlarında, genellikle Asya ülkelerinde yaygındır. Türkçede sarık dendiğinde özel olarak Osmanlı'da kullanılan, fes veya kavuk üzerine sarılan sarık türü de kastedilir.

<span class="mw-page-title-main">Klostrofobi</span> klostrofobi genel anlamı küçük bir alan veya dar bir alanda sıkışıp nefessiz kalma korkusu

Klostrofobi, genel anlamıyla küçük bir alana ya da odaya girmenin veya kaçmanın korkusu. Birçok durum veya uyaranlar tarafından tetiklenebilir; kalabalık asansörler, penceresiz odalar ve hatta dar boğaz kazaklar da dahildir. Genellikle anksiyete bozukluğu olarak sınıflandırılır ve bu genellikle panik atak ile sonuçlanır.

Pedofobi, psikolojide "çocuk korkusu" olarak adlandırılan bir rahatsızlıktır. Pedofobi, bugün tedavi edilebilen rahatsızlıklar kapsamında ele alınmaktadır.

Takiye, İslam dininde bir Müslümanın zor bir durumdan kurtulmak için İslam'ı inkâr ederek Müslüman değilmiş gibi davranmasıdır. Kur'an Nahl suresinde takiye yapmaya izin vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Oxfordshire</span> İngilterenin Doğu Midlands bölgesinde bir "shire" tipi kontluk

Oxfordshire, İngiltere'nin orta-güney bölgesinde yer alan shire tipi idarî birim, county'dir. İdarî merkezi Oxford şehridir.

Laos'da İslam, bir azınlık dinidir. Çoğunluğunu Budistlerin oluşturduğu Laos'ta Müslümanlar çok küçük bir azınlıktır ve nüfusun %0.01'ini oluştururlar. İki caminin mevcut olduğu Vientiane, ülkede en fazla Müslüman oranına sahip yerdir.

İslam eleştirisi, İslam dinine yönelik çeşitli eleştirilerdir. İslam'a yönelik eleştiriler ilk dönemlerinden beri var olmuştur. Erken yazılı kayıtlarda, Hristiyanlar ve Yahudilerin yanı sıra İbnü'r Râvendî gibi eski Müslümanlardan gelmekteydi. Daha sonra İslam dünyasının kendisi eleştirildi. İslam'a yönelik Batılı eleştiriler, 21. yüzyılda özellikle 11 Eylül saldırıları ve diğer terör olaylarından sonra büyüdü. 2014 yılı itibarıyla, dünya ülkelerinin ve bölgelerinin yaklaşık dörtte birinde (%26) dine hakaret ve dinden çıkmaya yönelik cezalandırıcı yasalar olup, bunlardan çoğunluğu Müslüman olan 13 ülkede dinden çıkma için ölüm cezası bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'da İslam</span>

Yunanistan'da İslam, iki ayrı topluluk tarafından temsil edilmektedir; Osmanlı İmparatorluğu döneminden beri Yunanistan'da yaşayan Müslümanlar ve 20. yüzyılın son çeyreğinde, özellikle Atina ve Selanik'e gelmeye başlayan Müslüman göçmenler.

Hadari İslam veya "İslam Medeniyeti", Kuran'dan türetilen İslam ilkelerine dayanan bir yönetim teorisidir. Malezya'da ilk başbakanı Tunku Abdurrahman tarafından 1957'de kullanıldı .Malezya hükûmetleri, özellikle eski Başbakan Abdullah Ahmet Bedevi tarafından desteklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'ta İslam</span>

Belarus'ta İslam'ın uzun bir tarihi vardır. Belarus'ta İslam 14. ve 16. Yüzyıllarda Lipka Tatarları tarafından günümüz Belarus'unu oluşturan topraklarda tanıtılmıştır. 2007 itibarıyla, Belarus'ta toplam nüfusun %0,5'ini tekabül eden 45.000 Müslüman bulunmaktadır.

Moldova'da birkaç bin kişiden oluşan küçük bir Müslüman topluluğu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya'da İslam</span>

Litvanya'daki İslam, diğer birçok kuzey ve batı Avrupa ülkesinin aksine, 14. yüzyıldan başlayan uzun bir tarihe sahiptir. Polonya-Litvanya Topluluğu'nun eski birleşim devleti Litvanya Büyük Dükalığı, Baltık'tan Karadeniz'e kadar uzanan, güneyde Kırım Tatarlarının yaşadığı birkaç Müslüman ülkeyi içeriyordu. Birkaç Müslüman Tatar, Büyük Dük Vytautas'ın yönetimi altında, şimdi Litvanya Cumhuriyeti olan Litvanya topraklarına göç etti. Artık Litvanya Tatarları olarak anılan Tatarlar, zamanla dillerini kaybetmişlerdir ve şimdi Litvanca konuşmaktadırlar; ancak dinleri olarak İslam'ı sürdürmüşlerdir. Litvanya Tatarlarının uygulamaları diğer Sünni Müslümanlardan biraz farklıdır; Litvanyalı Tatarların bir kısmı Halk İslamı olarak adlandırılabilecek bir dini uygulasa da, ayrı bir mezhep olarak görülmezler.

<span class="mw-page-title-main">Lüksemburg'da İslam</span>

Lüksemburg'daki Müslümanlar, Protestanlar, Ortodoks Hristiyanlar ve Yahudilerle birlikte bir azınlıktır. İslam, 2015'ten beri ülkede yasal olarak tanınmaktadır.

İskoçya'da İslam, İskoçya'daki İslam inancının tüm yönlerini içerir. İskoçya'da olduğu bilinen ilk Müslüman, 1858'den 1859'a kadar Edinburgh Üniversitesi'nde okuyan bir tıp öğrencisiydi. İskoçya'daki Müslümanların çoğu, 20. yüzyılın son on yıllarında göç etmiş ailelerin üyeleridir. 2022 nüfus sayımında, Müslümanlar İskoçya nüfusunun 2,2 sini (119,872) oluşturuyordu.

Vanuatu'da İslam, tahminlere göre kabaca 1.000 inanı olan bir azınlık dinidir

İhtiyofobi veya balık korkusu, balık yeme korkusu, çiğ balığa dokunma korkusu veya ölü balık korkusu gibi kültürel fenomenlerden irrasyonel korkuya kadar değişir. Selakofobi veya galeofobi ise, köpekbalıklarına özel gelişen korkudur.

Almanya'da İslamofobi İslam ve/veya Almanya'daki Müslümanlar'a yönelik kaygı, korku, düşmanlık ve reddetme duygularını ifade eden söylemler, davranışlar ve yapılar bütünüdür. Almanya'da İslamofobi, ayrımcılık, medyada olumsuz haberler ve Müslümanlara karşı şiddet yoluyla kendini gösterebilir. Almanya'daki çeşitli İslami gruplar camileri hedef alan saldırılara ilişkin endişelerini dile getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nde İslamofobi</span>

Amerika Birleşik Devletleri'nde İslamofobi, bazı Amerikalıların İslam'a, Müslümanlara ve/veya İslam'a bağlı gibi görünen kişilere ve İslam'la ilişkili grupların üyelerine karşı besledikleri güvensizlik ve düşmanlık duyguları olarak tanımlanabilir. Bugün Amerika Birleşik Devletleri'nde İslami öğretileri yanlış yönlendirmeye, İslami grupları aşağılamaya ve karalamaya ve inancın kendisini zayıflatmaya ve itibarsızlaştırmaya yönelik çok sayıda girişim bulunmaktadır. Amerikalı Müslümanlar genellikle ırksallaştırılmakta ve kendilerine atfedilen klişeler ve genellemeler nedeniyle ayrımcılığa maruz kalmaktadır. Bu nedenle İslamofobi, profil özellikleri ya da insanların nasıl göründüğüne dair sosyal olarak inşa edilmiş kategoriler üzerine kurulu olan Amerika Birleşik Devletleri'nin ırkçı ideolojisinin hem bir ürünü hem de ona katkıda bulunan bir unsurdur.