İçeriğe atla

İslami bayram

Makale serilerinden
Allah
İnançlar
İbadetler
Metinler ve Hukuk
Tarih
Mezhepler
Kültür ve Toplum
Ayrıca bakınız
Bangladeş'in Sholakia kasabasında bir Bayram namazı.

İslam dininde Ramazan bayramı ve Kurban Bayramı olmak üzere iki büyük bayram vardır. Bayramlar kültür ve mezheplerin farklılığına göre değişik şekillerde kutlanır. İslami bayramlar ay takvimine göre düzenlenir. İslami takvimde 12 ay ve 354–355 gün vardır. Sünni ve Şia ay takvimleri her zaman örtüşmez. Bazen hem Şiilerin hem de Sünnilerin kutladığı bir bayram farklı günlere denk gelebilir. İslami bayramlar ay takvimine göre düzenlendiğinden 1-2 günlük farklılıklar olabilir.[1]

Dinî gün, gece ve kandiller

Müslümanlarca kutsal sayılan gecelerdir. Bu gecelere "Kandil Geceleri" denir. Kandil Geceleri İslam peygamberi Muhammed'in uygulamasında yoktur. Hicret sonrası 3. asırdan itibaren tasavvufi çevrelerde kutlanmaya başlanmış ve II. Selim'den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla kandil adını almıştır.

Kur'an'da mübarek gecelerle ilgili:

"Apaçık olan Kitab'a andolsun ki, biz onu mübârek bir gecede indirdik. Şüphesiz biz insanları uyarmaktayız."[2]

"Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır." [3]

Kandil geceleri namazların kılındığı, Kuran'ın okunduğu, duaların yapıldığı ve salavatların getirildiği gecelerdir. Kandil geceleri, bir Ay takvimi olan Hicri Takvim esas alınarak tespit edilir. Diğer Hicri Takvim gecelerinde olduğu gibi Kandil Geceleri de, tamamlayan gündüzden önce gelmektedir. Gecelerin eşleştikleri gündüzden sonra değil de önce gelmesiyle ilgili Hammami Tefsiri'nde şöyle izah edilir:

"Onlara gece de bir delildir. Ondan gündüzü sıyırırız. Bir de bakarlar ki karanlıklar içinde kalmışlar."[4] Âyetin mânâsı, "Gündüzü giderir geceyi getiririz" demektir, "Kudretimize ve birliğimize delâlet etmek üzere, geceden gündüzü sıyırırıp çıkarırız da insanlar karanlık içinde kalırlar. Nitekim, güneş battığı zaman, gündüzü geceden soyuyoruz ve ortalığı karanlık kaplıyor." Aslolan gecedir, gündüz onun üzerine sonradan gelmektedir.[5]

Aşure Günü

Ana madde: Aşure Günü

Aşûre Günü, hicrî takvimin ilk ayı olan Muharrem ayının onuncu günüdür. Bu günde birçok önemli olay meydana geldiğine inanılır ve bu güne kıymet atfedilir. Muharrem ayında oruç ibadeti de yapılır.

Kadir Gecesi

Ana madde: Kadir Gecesi

Kadir Gecesi, Kur'an'ın, Allah tarafından Cebrail aracılığıyla Muhammed'e vahyedilmeye başlandığı gecedir.

Miraç Kandili

Ana madde: Miraç Kandili

Miraç, Muhammed'in göğe yükselmesi hâdisesidir.

Mevlid Kandili

Ana madde: Mevlid Kandili

Mevlid Kandili ya da Veladet Kandili, Muhammed'in doğum gecesi ve aynı zamanda Hicrî Rebiülevvel ayının on ikinci gecesidir.

Regaip Kandili

Ana madde: Regaip Kandili

Regaip Kandili, Hicri takvime göre Recep ayındaki ilk perşembeyi cumaya bağlayan gecedir.

Berat Kandili

Ana madde: Berat Kandili

Berat Kandili, Şaban ayının 14. gününü 15. gününe bağlayan gecedir.

Dinî ibadetler

Oruç

Ana madde: Ramazan

Hac

Hac

Ana madde: Hac (İslam)

Umre

Ana madde: Umre

Takvim

İslami bayramlar ve diğer özel günlerin tarihleri ve özel notlar:

Hicrî tarihHicrî 1435Hicrî 1436Hicrî 1437Hicrî 1438Hicrî 1439
Hicri Yılbaşı1 Muḥarrem4 Kasım 201325 Ekim 201414 Ekim 20152 Ekim 201621 Eylül 2017
Aşure Günü10 Muḥarrem13 Kasım 20133 Kasım 201423 Ekim 201511 Ekim 201630 Eylül 2017
Erbain[a]20 Sefer23 Aralık 201312 Aralık 20142 Aralık 201520 Kasım 20169 Kasım 2017
Mevlid Kandili[b]12 Rebiülevvel (Sünniler)13 Ocak 20143 Ocak 201523 Aralık 201511 Aralık 201630 Kasım 2017
17 Rebiülevvel (Şiîler)18 Ocak 20148 Ocak 201528 Aralık 201516 Aralık 20165 Aralık 2017
Ali'nin doğum günü[a]13 Receb12 Mayıs 20142 Mayıs 201520 Nisan 201610 Nisan 201730 Mart 2018
Miraç Kandili27 Receb26 Mayıs 201416 Mayıs 20154 Mayıs 201624 Nisan 201713 Nisan 2018
Berat Kandili15 Şaban13 Haziran 20142 Haziran 201522 Mayıs 201611 Mayıs 20171 Mayıs 2018
Muhammed Mehdi'nin doğumu[c]15 Şaban13 Haziran 20142 Haziran 201522 Mayıs 201611 Mayıs 20171 Mayıs 2018
Ramazan1 Ramazan29 Haziran 201418 Haziran 20156 Haziran 201627 Mayıs 201716 Mayıs 2018
Kadir Gecesi19, 21, 23, 25, 27 ya da 29 Ramazan[d]17 ile 26 Temmuz 2014 arası7 ile 16 Temmuz 2015 arası25 Haziran ile 4 Temmuz 2016 arası15 ile 24 Haziran 2017 arası4 ile 13 Haziran 2018 arası
Chaand Raat[e]29 ya da 30 Ramazan[f]27 Temmuz 201416 Temmuz 20155 Temmuz 201624 Haziran 201714 Haziran 2018
Ramazan Bayramı1 Şevval28 Temmuz 201417 Temmuz 20156 Temmuz 201625 Haziran 201715 Haziran 2018
Hac8–13 Zilhicce2–7 Ekim 201422–27 Eylül 20159–14 Eylül 201630 Ağu. – 4 Eyl. 201719–24 Ağustos 2018
Arife Günü9 Zilhicce3 Ekim 201423 Eylül 201510 Eylül 201631 Ağustos 201720 Ağustos 2018
Kurban Bayramı10 Zilhicce4 Ekim 201424 Sep. 201511 Sep. 20161 Sep. 201721 Aug. 2018
Gâdir-î Hum Bayramı[a]18 Zilhicce12 Ekim 20141 Ekim 201519 Eylül 20169 Eylül 201729 Ağustos 2018
  1. ^ a b c Öncelikle Şiîler kutlar.
  2. ^ Sünnilerin bazıları kutlamaz.
  3. ^ Öncelikle Onikici Şiîler tarafından kutlanır.
  4. ^ Genellikle 27 Ramazan günü kutlanır; bkz Kadir Gecesi.
  5. ^ Öncelikle Güney Asya'da kutlanır.
  6. ^ Ramazan'ın son akşamı kutlanır; bkz Chaand Raat.

Miladî takvime göre verilen bazı tarihler ülkelere göre değişiklik gösterebilir. Bkz: Hicrî takvim

Kaynakça

  1. ^ "İslami Takvim". 26 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2013. 
  2. ^ Kuran, 44:2-3
  3. ^ Kuran, 97:3
  4. ^ Kuran, 36:37
  5. ^ Yasin Tefsiri Hammâmî Tercümesi; çev. Ali Eren; Yasin Yayınevi; s.44-45; İstanbul:2013; ISBN 978-605-4184-38-5, s.32

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hicrî takvim</span> Müslümanlar tarafından dinî günleri belirlemek için kullanılan Ay takvimi

Hicrî takvim, İslami, Müslüman ya da Arap takvimi, 1 yılı 354 ya da 355 gün olan ve 12 kameri aydan oluşan, İslam peygamberi Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicretini başlangıç yılı kabul eden ve Ay'ın Dünya çevresinde dolanımını esas alan bir takvim sistemidir. Resmi olarak Afganistan ve İran tarafından kullanılmaktadır. Hicretin, Muharrem ayı yani takvimin başlangıç günü ya da ayıyla bir ilgisi yoktur.

Şaban Hicri takvime göre yılın sekizinci ayı. İslam'a göre Recep ve Ramazan ile birlikte mübarek 3 aylardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Berat Kandili</span> İslami dinî kandil

Berat Kandili, İslam dininde kutsal kabul edilen gecelerden biridir. Şaban ayının 14. gününü 15. gününe bağlayan gecesi, Berat gecesidir. 16. yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu'nda II. Selim'den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla kandil adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kadir Gecesi</span> İslamda, Kuranın indirilmeye başlandığına inanılan Ramazan ayının içerisinde yer alan kutsal sayılan gece

Kadir Gecesi, İslam inancına göre Kur'an'ın, Allah tarafından Cebrail adlı melek aracılığıyla Peygamber Muhammed'e vahyedilmeye başlandığı gecedir. Tarihsel olarak Ramazan ayının son günlerinde yer alır. Kur'an'da bu günün ''bin aydan daha hayırlı'' olduğu belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Bayramı</span> Ay takvimine göre şevval ayının ilk üç gününde kutlanan dinî bayram, Şeker Bayramı

Ramazan Bayramı, Şeker Bayramı ya da İftar Bayramı, İslam âleminde oruç tutma ayı olan Ramazan ayının ardından üç gün boyunca kutlanan dinî bir bayramdır. Hicrî takvime göre onuncu ay olan Şevval ayının ilk üç gününde kutlanır. Bayramdan bir önceki gün Ramazan ayının son günü olan arifedir.

<span class="mw-page-title-main">Mevlid Kandili</span> İslam peygamberi Muhammedin doğum günü vesilesiyle kutlanan dinî uygulama

Mevlid Kandili ya da Veladet Kandili, İslam peygamberi Muhammed'in doğum gecesi ve aynı zamanda hicri rebiülevvel ayının on ikinci gecesidir. İslam Nebisi, Ashab-ı Kiram, Emevîler ve Abbâsîler dönemlerinde herhangi bir kutlama örneğine rastlanmayan rebiülevvel ayının on ikinci gecesi olan Mevlid Kandili, ilk defa hicretten yaklaşık üç yüz elli yıl kadar sonra Mısır'da, Şii Fâtımî Devleti döneminde kutlanmaya başlamıştır.

Hicri Yılbaşı veya 1 Muharrem (kameri) hicrî takvime göre Zilhicce ayının son gecesini Muharrem ayının birinci gününe bağlayan zaman dilimi. İslami takvime göre bir sonraki güne saat 00:00 da değil güneş batması ile geçilir. Bu zaman dilimi ay takvimi esaslı olduğu için bir sonraki hicri yılbaşı 11 ya da 12 gün daha erken bir tarihe denk gelir. Muharrem ayı, Zilkade, Zilhicce ve Receb ile beraber Kur'an'da kıymet verilen dört haram aydan biridir. Bu aylarda barış içinde yaşanması, savaş yapılmaması ile ilgili İslam öncesi ve sonrası kurallar mevcuttur. Muharrem ayı, hicrî kamerî yılın birinci ayıdır. Şii Müslümanlar tarafından ise Muharrem ayının 10. günü Aşure Günü olarak kutlanır. Hz.Ömer’in halifeliği devrinde 17 yılında Resûl-i Ekrem’in Mekke’den Medine’ye hicretinin resmî takvim başlangıcı olarak kabul edilmesiyle muharrem hicrî yılın ilk ayı olarak belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zilhicce</span> Hicri takvimde 12. ay

Zilhicce, Hicri takvime göre yılın 12. ve sonuncu ayıdır. Haram aylardan olan Zilhicce ayı, İslam'ın beş şartından biri olan hac ibadetinin yapıldığı, iki bayramdan biri olan Kurban Bayramı'nın kutlandığı ay olmasıyla kutsal olarak kabul edilir. Zilhicce ayından önceki ay Zilkade, sonraki ay ise yeni yılın ilk ayı Muharrem ayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yılbaşı</span> yeni yılın ilk günü

Yılbaşı, Miladi takvim kullanan ülkelerde 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan geceye denmektedir. Yılbaşı, Jülyen takvimine göre Hristiyanlık öncesi Roma'da, Ocak ayının da adının verildiği geçit ve başlangıç tanrısı Janus'a adanmıştı. Hristiyan aleminin Miladi takviminde bir tarih olarak, hâlen Anglikan ve Lutheran kiliselerinde İsa'nın Adlandırma ve Sünnet Bayramı olarak törenlerle kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Bayram</span> gelenek veya kanunla bellirlenen kutlama günü

Bayram, millî, dinî veya özel olarak önemi olan ve kutlanan gün veya günlerdir.

Mevlid-i Nebi Haftası, eski adıyla Kutlu Doğum Haftası, Süleyman Hayri Bolay'ın teklifi ile Türkiye Diyanet Vakfı tarafından 1989 yılında başlatılan, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından da desteklenerek sadece Türkiye'de resmiyet kazandırılarak her yıl farklı gündem ile Muhammed'in anlatılmasının amaçlandığı ve 1994-2017 yılları arasında doğum gününün miladi takvime göre 20 Nisan kabul edilerek kutlandığı ifade edilen bir etkinlik haftasıdır. Etkinlik 14-20 Nisan tarihleri arasında yapılmaktaydı.

Regaip Kandili veya Regâib Kandili, Hicri takvime göre Recep ayındaki ilk perşembeyi cumaya bağlayan gece. İslam'daki beş mübarek kandil gecesinden biridir. Kökü "arzulamak, meyletmek" anlamlarına gelen regâib sözcüğü, hadis ve fıkıh literatüründe “bol sevap ve mükâfat, faziletli amel” anlamlarında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Đurđevdan</span>

Đurđevdan, Гергьовден veya Jurjevo Gregoryen takvime göre 6 Mayıs, Jülyen takvimine göre 23 Nisan'da kutlanan, Yorgi'ye ithaf edilmiş, Hristiyanlara özgü bir Balkanlar bayramıdır. Hıdrellez bayramının Hristiyan karşılığıdır. Yorgi, Ortodoks kiliselerindeki en önemli Hristiyan azizlerinden biridir. Bu bayram da baharın gelişini kutlama geleneğiyle özdeşleşmiştir. İnanışa göre Aziz George inancı uğruna ölmüştür. İkonalarda genelde bir atın üzerinde ejderha öldüren bir adam olarak betimlenir.

Yılgayak – Türk ve Altay halk kültüründe yeni yıl başlangıcı. Nevruz. Nevruzla eşanlamlı olarak kullanılsa da Yılgayak kavramının Nevruzdan en önemli farkı, sadece bir anlık olmasıdır. Cılgayak da denir.

Alevîler'in dinî i'tikadı Siyâseten İslâmiyet’in “İmamiye-i İsnâ‘aşer’îyye / Onikicilik” fıkhî mezhebinden olan Alevîler, i’tikaden Horasan Melametîliği’nden köken alan Hoca Ahmed Yesevî’in kurduğu “Sünnîliğin Tasavvufî–Yesev’îyye Tarikâtı” ile Fâtımîler Halifeliği devrinde Orta Asya ve Türkistan’da çok önemli fa’aliyetlerde bulunan Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev’in kurucusu olduğu Pamir Alevîliği’nin de altyapısını oluşturan “Şiîliğin Bâtınî–İsmâilîyye” fıkhî mezhebinin şiddetli etkisi altında gelişimini tamamlayarak ortaya çıkan “Tasavvufî-Bâtın’îyye” i’tikadî mezhebi mensûplarıdır. Alevîlik içerisinde Kızılbaş, Dazalak, Kalender’îyye, Bedr’îyye, Bektâş’îyye, Câm’îyye, Şems’îyye, Edhem’îyye gibi farklı birçok bâtınî tarîkat (yol) yer almaktadır. 13. asırda Babâîlik’ten ve 14. asrın sonlarından itibaren de yoğun olarak Hurûfîlik’ten etkilenen Anadolu kaynaklı Bektaşilik Tarikatı bunların içlerinde en meşhur olanıdır. 14. ve 15. asırlarda “Fadl’Allah Ester-Âbâdî” tarafından Şiîlikten ayrılarak zuhur eden “Hurûfîlik” mezhebinin tesirleri altında kendisini yeniden yapılandırmış olan Bektâşîlik, Alevîliğin içinde yer aldığı varsayılan bir tarîkat (yol) olması itibarıyla Anadolu Alevîliği’nin tamamını tanımlamamaktadır.

Alevilik'te mübârek günler aşağıda listelenmiştir.

Üç aylar veya mübarek üç aylar, Hicri takvimde yer alan ve İslam dinine göre mukaddes olan Recep, Şaban ve Ramazan aylarıdır. Faziletli sayıldığı için bu dönemde ibadetler artırılır, günahlardan en azından saygıdan dolayı sakınılır ve mübarek Ramazan ayına hazırlık yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan</span> Hicrî takvimin 9. ayı, Müslümanların oruç tuttuğu ay

Ramazan, hicrî takvime göre 9. ay ve İslam inancına göre Muhammed'e Kur'an ayetlerinin inmeye başladığı, aynı zamanda Müslümanlarca oruç tutulmaya ve terâvih namazının kılınmaya başlandığı aydır. Bu ayda oruç tutmak, İslam'ın beş temel şartından biridir. Ramazan, Ay'ın hilâl görünümünün ilk görülüşünden itibaren 29 veya 30 gün boyunca sürmektedir.

Bu sayfada İslam diniyle ilgili tüm maddelerin dizin halinde gösterilmesi amaçlanmıştır. Bu madde içeriğinde İslam'a ait tüm ilmi terimler, İslam dinine ait olmayıp İslam'daki bakış açısını anlatan terimler, diğer dinlere ait terimlerin İslam'a göre bakış açısını gösteren maddeler listelenmiştir. Kişi adlarını buraya eklemek dizini aşırı kalabalıklaştıracağı için; İslam'da çok önemli yeri olan kişiler haricinde diğer isimler için Vikipedi'de listesi bulunan listelere bakınız.

Dinî bayram, bir dine inanan insanların, o din adına yaptıkları bayramlara verilen isimdir. Ramazan Bayramı, Noel bayramı, Üç ziyaret bayramı günleri örnek verilebilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.