Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.
Georgiy Valentinoviç Plehanov, Rus devrimci, Marksist teorisyen ve filozof. Rusya'da sosyal-demokrat hareketin kurucusu ve kendini "Marksist" olarak tanımlayan ilk Ruslardandır.
Narodnik, "halk" anlamına gelen narod (народ) sözcüğünden türemiştir. Narodnik Rus İmparatorluğu'nda 19. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan sosyal-devrimci bir hareketti. Bu hareketin başlıca temsilcileri Aleksandr İvanoviç Herzen, Nikolay Gavriloviç Çernışevski ve Piyotr Lavroviç Lavrov'du. Kısa tanımı ile narodnik Çarlık Rusya'daki devrimci küçük-burjuva topluluğudur. Devrimi itici sınıfın değil, devrimcilerin (narodniklerin) gerçekleştirebileceğini savunmuşlardır.
Bolşevikler,, Vladimir Lenin liderliğinde, 1903'teki Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi'nde Menşeviklerden ayrılan Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) aşırı sol fraksiyonuydu. Bolşevik parti 1917 Ekim Devrimi'nde Rusya'da iktidarı ele geçirdi ve daha sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi adını aldı. Leninist ve daha sonra Marksist-Leninist ilkelere dayanan ideoloji ve uygulamalar Bolşevizm olarak bilinir.
İkinci Enternasyonal, (1889-1916) hazırlıklarla geçen uzun yıllardan sonra komünist partiler tarafından uluslararası sosyalizm mücadelesini yürütmek amacıyla 1889'da kurulan organizasyon. 1876'da dağılan Birinci Enternasyonal'in görüşlerine paralel olarak anarko-sendikalist hareket organizasyona yine kabul edilmemiştir.
Julius Martov,, Yahudi asıllı Rus Menşevik lider. Martov'un Vladimir Lenin ve Lev Troçki ile yakın bir dostluğu vardı. Troçki onu "Demokratik Sosyalizmin Hamlet'i" olarak tanımlamıştır.
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi, 1898'de kurulan, Rusya'nın ilk Marksist partisi. Daha sonra Bolşevik ve Menşevik olmak üzere ikiye bölünmüştür.
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) Dördüncü Kongresi İsveç'te, Stockholm şehrinde Nisan 1906'da toplandı. Kongrenin toplanma amacını ve toplantıdan çıkan sonuçları daha iyi anlayabilmek için, Kongre'nin hemen öncesindeki gelişmelere ve siyasi atmosfere bakmak gerekir.
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) II. Kongresi 30 Temmuz-23 Ağustos 1903 tarihinde Belçika'nın başkenti Brüksel'de başladı ve 6 Ağustos tarihine kadar burada devam etti. Belçika hükûmetine, Rusya Büyükelçiliği'nden yapılan baskılar neticesinde, Belçika polisi delegeleri zorla ülkeden çıkarttı. Londra'ya geçen delegeler, Kongre'yi bu şehirde tamamladılar. İlk kongrede kuruluşu ilan edilen Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne nihai şekli bu kongrede verildi.
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi III. Kongresi 25 Nisan-10 Mayıs 1905 tarihleri arasında Londra'da toplandı.
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) Prag Parti Konferansı, Lenin'in başı çektiği Bolşevik fraksiyon tarafından tertip edilmiş VI. parti konferansıdır. 5-17 Ocak 1912 tarihinde, 18 Bolşeviğin katılımıyla Prag'da düzenlenmiştir. Joseph Stalin ve Yakov Sverdlov konferans düzenlenmekte iken sürgünde olduklarından katılamamışlardır. Georgi Plekhanov ise çok hasta olduğunu ileri sürerek bu konferansa katılmamıştır. Bu konferansta Lenin ve destekçileri, partinin kalanı ile ile tüm bağlarını kopartıp, kendi pür Bolşevik partilerini kurmuşlardır.
Anna İlyiniçna Elizarova-Ulyanova, Rus kadın devrimci ve siyasetçi. Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi. Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir İliç Lenin'in ablası.
Novaya jizn, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin ilk legal gazetesi. İlk kez Bolşevikler tarafından 1905 yılında yayınlandı. İlk editörü Maksim Litvinov idi.
Ulusların Kendi Kaderini Tayin Hakkı, Bolşevik lider Vladimir Lenin'in Şubat-Mayıs 1914 tarihleri arasında yazmış olduğu eser. Prosveşçeniye dergisi Nisan-Haziran 1914 sayılarında yayınlanmıştır.
Bu maddede; Rus sosyalist devrimci, Marksist-Leninist ideolojinin fikirsel önderi, Ekim Devrimi'nin lideri ve Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir Lenin'e ait kitap, yazı, konuşma, makale ve mektup gibi eserler ile kendi hakkında yazılmış kitaplar yer almaktadır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin öncüsü ve Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) ilk lideridir. Lenin, dünyada eserleri yabancı dile en fazla tercüme edilen kişidir.
Demokratik Devrimde Sosyal-Demokrasinin İki Taktiği, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından yazılan ve 1905 tarihinde yayınlanan eserdir. Türkiye'de ilk kez 1967 yılında Sol Yayınları tarafından yayınlandı.
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi VI. Kongresi Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (Bolşevik) 26 Temmuz - 3 Ağustos 1917 tarihleri arasında Sankt-Peterburg'da düzenlediği kongredir. Kongrede merkez komitesi seçilmiş ve yeni bir tüzük yayınlanmıştır.
RSDİP'nin 7. (Olağanüstü) Kongresi, 6-8 Mart 1918 tarihleri arasında RKP(b) Olağanüstü 7. Kongresi olarak da anıldı. Bu kongrede Bolşevikler, partinin adını "komünist" kelimesini de içine alacak şekilde değiştirdiler.
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 3. Konferansı veya İkinci Tüm-Rusya Konferansı, 21-23 Temmuz 1907 tarihleri arasında Finlandiya'ya bağlı Kotka şehrinde toplanan Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) üçüncü konferansı.
Emeğin Kurtuluşu ilk Rus Marksist grubuydu. 1883 yılında Georgi Plekhanov, Vasily Ignatov, Vera Zasulich, Leo Deutsch ve Pavel Axelrod tarafından sürgünde Cenevre'de kuruldu. Deutsch 1884'te tutuklanıp Sibirya'ya gönderildiğinde gruptan ayrıldı ve 1888'de Sergei Ingerman katıldı. Grup, Karl Marx'ın pek çok eserinin ilk Rusça tercümesini yayınladı ve dağıttı. Rusya İmparatorluğu'nda siyasetin sol kanadındaki Narodniklerin en büyük düşmanı haline geldi.
