İçeriğe atla

İskoç viskisi

İskoç viskisi
TipAlkollü İçki
Kökenİskoçya
Alkol miktarı% 40–94.8
Bağlantılı ürünlerViski

İskoç viskisi (İngilizce: Scotch), malt arpadan üretilen bir viski çeşididir.[1] Scotch viski farklı çeşitleri de bulunan İskoçya ile özdeşleşmiş bir viski türüdür. İskoçya'da sadece tanımını ve üretim şeklini belirleyen kanunlar çerçevesinde yasal olarak üretilebilirler.

İskoç viskisi İngiliz viskisi, İrlanda viskisi, Galler viskisi ile beraber Britanya viskisi ailesine dahildirler. Tüm İskoç viskileri, orijinal olarak maltlanmış arpadan yapılmıştır. Ticari içki fabrikaları, 18. yüzyılın sonlarında buğday ve çavdardan yapılan viskiyi tanıtmaya başladı. Scotch viski beş farklı kategoriye ayrılır: tek malt İskoç viskisi, tek tahıl İskoç viski, harmanlanmış malt İskoç viski (eski adıyla "fıçı malt" veya "saf malt" olarak adlandırılır), harmanlanmış tahıllı İskoç viski ve harmanlanmış İskoç viskisi.

Tarih

Modern Scotch üretimi

Scotch viskisinin hangi tarihten itibaren üretilmeye başlandığı ile ilgili kesin bilgiler bulunmamakla birlikte, İskoçya'da damıtma işleminin yapıldığını belgeleyen bulunmuş ilk kayıtlı doküman, 1494 yılına aittir.[2] 16. ve 17. yüzyılla birlikte damıtma sürecinde önemli gelişmeler sağlanmıştır.[3] Yine 16. yüzyılda İngiliz Krallığında manastırların kapatılmasının[4] viski üretim tekniklerinin gelişmesinde etkili olduğu öne sürülmektedir.[3] 17. yüzyıl sonlarına doğru viskinin İskoçya'daki popülerliği gittikçe artmış, 1713 yılında İskoç parlamentosu viskiye ilk kez özel vergi uygulamaya başlamıştır.[5] Giderek artan vergiler sonunda viski üretiminin yasal olmayan şekillerde ve yer altı mahsenlerinde üretilmesine yol açmıştır.[6] Kısa süre içerisinde yasal olmayan viski üretimi olağan duruma gelmiştir. 1777 yılında İskoçya genelinde yalnızca 8 yasal üretici varken yaklaşık 400 kayıtsız üretici bulunmaktaydı. 1820'lere gelindiğinde yıllık 14.000 kaçak damıtma ünitesinin yakalanmasına rağmen, tüketilen viskinin yarısı yine kaçak üreticilerden gelmekteydi.[3] 1823 yılında yapılan vergi reformuyla yasal viski üretimi teşvik edilir duruma gelmiştir ve İskoçya'da modern viski üretiminin de ayrıca başlangıcı olmuştur.[7] Daha sonrasında İskoç viski endüstrisi, teknolojik gelişmelerin de yardımıyla büyümüş ve 1880 yılında Fransa'da meydana gelen salgın neticesinde en az 2 yıllık Fransız şarap ve brandy stoğunun yok olması sonucu oluşan durumu değerlendirip dünya pazarına açılıp başarılı olmuştur.[3]

Scotch Çeşitleri

Çeşitli Scotch Viskiler

Blended

Blended Scotch viskisi, 40-50 çeşit yerde damıtılmış farklı tahılların karışımından yapılan Scotch'dur.[8] Bazı markalar sadece birkaç ürünü karıştırırken, diğer bazı bilinen markalar yaklaşık 40 çeşit Scotch'u karıştırıp Blended Scotch üretmektedirler.[9]

Single Grain

Justerini & Brooks marka İskoç viskisi

Single Grain Scotch tek bir damıtma yerinde arpa ve mısır ya da buğday ve arpadan yapılmaktadır. Bu çeşit Scotch viski üreticisi oldukça azdır ve Single Grain bulunması zor bir Scotch türüdür.[10][11]
Diğer çeşitleri Single Malt Scotch, Single Cask Malt ve Pure Malt dır. Ayrıca yapıldıkları yerlere göre de sınıflandırılmaktadırlar.[12] Bunlar;

  • Lowland: Lowland viskileri daha hafiftir, genel olarak daha kuru bir tat bırakırlar.[13]
  • Highland diğerlerine göre biraz daha hafif olarak nitelendirilirler. Highland Scotchları da doğu, batı, kuzey ve güney Highland Scotchları olmak üzere 4'e ayrılırlar.[14]
  • Diğer çeşitleri Islay, Speyside ve Campbeltown Scotch viskileridir.

İskoçya Scotch Viski Kanunu

Scotch Bölgeleri

Ana madde: Scotch Whisky Regulations 2009

1988 yılında parlamentodan geçen bu yasa Scotch üretimine bellirli koşullar getirmiştir. Bu yasaya göre İskoçya'da Scotch viski dışında viski üretmek, olgunlaştırmak ya da başka çeşit viskiyi Scotch'la karıştırmak ve diğer taraftan kanunla belirlenen koşulları sağlamayan viskilerin Scotch olarak adlandırılması yasaklanmıştır.[15]

Kanunla Belirlenen Scotch Viski Tanımı

2009 yılında İskoçya'da kabul edilen kanuna göre;

Scotch Viski İskoçya'da üretilmiş olan ve aşağıdaki koşulları sağlayan viskidir;
  • İskoçya'da damıtılmış olacak ve damıtma su ve malt arpası ile yapılmış olacak. Fermantasyonda yerel enzimler kullanılacak. Fermentasyon sadece maya eklenmesiyle gerçekleştirilecek.
  • Hacimsel alkol oranı %94.8'den az olacak
  • 700 litreyi aşmayan meşe varillerde bekletilecek
  • Olgunlaştırma süreci İskoçya'da gerçekleştirilecek
  • Olgunlaştırma süreci 3 yıldan az olmayacak
  • Olgulaştırma süreci sadece uygun ve izin verilen mahsenlerde yapılacak
  • İçeriğinde kullanılan içeriğin kokusu, tadı ve rengini verecek
  • Üretimin herhangi bir aşamasında, su ve basit renklendirici karamel dışında hiçbir ek madde eklenmeyecek
  • Alkol oranı en az % 40 olacak


Yalnızca bu koşulları sağlayan viskiler Scotch viski olarak adlandırılabilirler.[16]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Scotch-whisky". britannica.com. 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  2. ^ "History". whiskyman.com. 6 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  3. ^ a b c d "whisky history". dcs.ed.ac.uk. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  4. ^ "dissolution_monasteries". historylearningsite.co.uk/. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  5. ^ "taxation". maltwhiskygalore.co.uk. 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  6. ^ "history-of-scotch-whisky/". scotch-whisky.org.uk. 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  7. ^ "washact". dcs.ed.ac.uk. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  8. ^ "blended". scotchwhisky.net. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  9. ^ "Blended". thewhiskyexchange.com. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  10. ^ "Grain Scotch". thewhiskyexchange.com. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  11. ^ "types-of-scotch". lochlomonddistillery.com. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  12. ^ "whisky". artofmanliness.com. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  13. ^ "lowland-whisky". masterofmalt.com. 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  14. ^ "Highland Whiskey". thewhiskyexchange.com/. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  15. ^ "ukpga/1988/22/contents". legislation.gov.uk/. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 
  16. ^ "regulation". legislation.gov.uk. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Viski</span> Fermente tahıl püresinden yapılma damıtılmış alkollü meşrubat türü

Viski, arpa, buğday, çavdar veya mısırdan damıtılarak yapılan ve meşe fıçılarda dinlendirilerek olgunlaştırılan bir tür damıtılmış alkollü içecektir. İsmi İrlanda ve İskoçya lehçelerinde "yaşam suyu" anlamına gelen "uisge beatha"dan gelmektedir. Viski yapmak için mısır, arpa, çavdar ve hatta karabuğday gibi çeşitli tahıllar kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Viski markaları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, menşe ülkeye ve tarza göre düzenlenmiş viski markalarının bir listesidir. Viski, fermente edilmiş tahıl püresinden yapılan bir tür damıtılmış alkollü içecektir. Arpa, maltlı arpa, çavdar, maltlı çavdar, buğday ve mısır dahil olmak üzere farklı çeşitler için farklı tahıllar kullanılır. Viski tipik olarak, genellikle kömürleşmiş beyaz meşeden yapılmış ahşap fıçılarda yaşlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Tek malt viski</span>

Tek malt viski, tek bir damıtımdan elde edilen malt viskidir. Tek maltlar tipik olarak tek malt İskoç viskisi ile ilişkilendirilir, ancak diğer çeşitli ülkelerde de üretilirler. İskoç Viski Yönetmeliği kurallarına göre, bir "Tek Malt İskoç Viski" sadece maltlanmış arpadan yapılmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Harman malt viski</span>

Harman malt viski, farklı damıtma tesislerinden elde edilen harman viski ve tek malt viskilerin bir karışımıdır. Bu terimler en yaygın olarak İskoç viskisi veya Japon viskisi gibi viskilere atıfta bulunmak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Johnnie Walker</span> İskoç viski markası

Johnnie Walker, Diageo tarafından İskoçya'da üretilen bir İskoç viskisi markasıdır. İskoçya'nın East Ayrshire bölgesindeki Kilmarnock kasabasında 1820 yılında kuruldu ve bir zamanlar dünyanın en büyük şişeleme tesisi olan kasabanın Hill Street fabrikasında, 2012 yılında kapanana kadar üretilmeye ve şişelenmeye devam etti. 2009 yılında Diageo tarafından duyurulan bir kararla, marka ile Kilmarnock arasındaki 190 yıllık ilişkiyi sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Glenkinchie</span>

Glenkinchie damıtım evi, İskoçya'nın Doğu Lothian şehrinde bulunan bir Lowland tek malt İskoç viski damıtım evidir. Lowland bölgesindeki altı damıtım evinden biridir. 1989 yılından bu yana içecek devi Diageo'ya aittir.

<span class="mw-page-title-main">Aberfeldy</span>

Aberfeldy damıtım evi, İskoçya, Highland viski üretim bölgesinde bulunan tek malt İskoç viskisi damıtım evidir.

İskoçya 5 ana viski bölgesine ayrılmıştır ve bu bölgeler viski üretiminde farklı lezzet yansımaları yaratmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Springbank damıtım evi</span>

Springbank damıtım evi, Batı İskoçya'daki Kintyre Yarımadası'nda bulunan, Campbeltown viski bölgesinde, aile şirketi olarak işletilen tek malt viski damıtım evidir.

Scotch Whisky Regulations 2009, İskoç viskisinin üretimini, etiketlenmesini, reklamını ve paketlenmesini düzenleyen yasal kurallar ve kriterler öbeğidir. Düzenlemeler 30 Ekim 2009'da Birleşik Krallık Parlamentosu'na sunuldu ve 23 Kasım 2009'da kabul edilerek yürürlüğe girdi. 1988 İskoç Viski Yasası ve 1988 İskoç Viski Kararı'nı yürürlükten kaldırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya'daki viski damıtım evleri</span> Vikimedya liste maddesi

İskoçya'daki viski damıtım evleri listesi, İskoçya'daki viski üreten damıtım evlerinin tamamlanmamış bir listesidir. İskoçya 140'tan fazla malt ve tahıl damıtma tesisine ev sahipliği yapıyor ve bu da onu dünyadaki en büyük viski üretimi yoğunluğu haline getiriyor.

<span class="mw-page-title-main">Auchroisk damıtım evi</span>

Auchroisk damıtım evi, Banffshire, Speyside, İskoçya'da bulunan bir viski damıtım evidir.

<span class="mw-page-title-main">Edrington</span>

The Edrington Group Limited, Edrington adıyla ticaret yapan, Glasgow, İskoçya merkezli, özel mülkiyete sahip uluslararası bir içki şirketidir. The Macallan, Highland Park, The Glenrothes, Naked Malt ve The Famous Grouse harmanlanmış İskoç viskisi ve tek malt viskiler üretir. İçki portföyünde ayrıca Noble Oak Bourbon of Independence, Kentucky ve Karayipler'in önde gelen gold romlarından Brugal bulunur. Ayrıca, Wyoming, Kirby'de üretilen bir Amerikan viskisi olan Wyoming Whiskey ve London Dry Gin No.3'de hisseleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tek malt İskoç</span>

Tek malt İskoç viskisi, İskoçya'da üretilen tek malt viskiyi ifade eder. Bu kategoriye hak kazanmak için, bir viskinin tek bir damıtım evinde pot still damıtma işlemi kullanılarak damıtılmış olması ve maltlanmış arpa ezmesinden yapılmış olması gerekir. Bu nedenle, tek malt, viskinin başka bir damıtım evinden gelen viskilerle başka bir yerde harmanlanmamış olduğu anlamına gelir. Herhangi bir İskoç viskisinde olduğu gibi, tek malt İskoç viskisi de İskoçya'da damıtılmalı ve en az üç yıl İskoçya'daki meşe fıçılarda olgunlaştırılmalıdır, ancak çoğu tek malt daha uzun süre olgunlaştırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">The Famous Grouse</span>

The Famous Grouse, İskoçya'daki The Edrington Group tarafından üretilen bir harmanlanmış İskoç viskisi markasıdır. İlk olarak 1896'da Matthew Gloag & Son tarafından üretilmiştir. The Famous Grouse harmanında kullanılan tek malt viskiler arasında Edrington'a ait Highland Park ve The Macallan yer almaktadır. Amblemi, İskoçya'nın ulusal av kuşu olan kırmızı orman tavuğudur.

<span class="mw-page-title-main">Monkey Shoulder</span>

Monkey Shoulder, İskoçya'da William Grant & Sons tarafından 2003 yılında üretilmeye başlanan, harmanlanmış İskoç malt viskisi markasıdır. 2023 itibarıyla Monkey Shoulder, Johnnie Walker ve The Macallan'ın ardından dünyanın en çok satan üçüncü İskoç viski markasıdır.

<span class="mw-page-title-main">William Grant & Sons</span>

William Grant & Sons Ltd, İskoç viskisi ve diğer seçilmiş içki kategorilerini damıtan, bağımsız, aile işletmesi bir İskoç şirketidir. 1887'de William Grant tarafından kurulmuş olup 2018 itibarıyla Grant'in torunları tarafından yönetilmektedir. Aile mülkiyetinde kalan bir avuç İskoç viski damıtıcısının en büyüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Grant's</span>

Grant's, İskoçya'daki William Grant & Sons şirketi tarafından üretilen harmanlanmış bir İskoç viskisidir.

<span class="mw-page-title-main">William Peel</span>

William Peel viski, harmanlanmış İskoç viskisidir. Fransa'daki popülerliğinden dolayı dünya çapında en çok satan viski markalarından biridir. Kökleri 1755'e dayanan Belvédère grubunun bir parçası olan Marie Brizard Wine & Spirits'e (MBWS) ait olan William Peel, Lowland tahıl viskisinin yanı sıra 18 Highland ve Speyside malt viskisinden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya'nın Malt Viski Yolu</span>

İskoçya'nın Malt Viski Yolu, İskoçya'nın Speyside bölgesinde sekiz malt viski damıtma tesisi ve bir fıçı imalathanesinden oluşur. Sekiz damıtım evinden yedisi üretimde ve faaliyettedir, Dallas Dhu damıtım evi ise tarihi bir damıtım evi ve müzedir. Malt Viski Yolu, bölgenin viskiyle ilgili kültürel mirasını tanıtmak ve turizmi teşvik etmek için oluşturulmuş yerel bir tema rotası pazarlama girişimidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.