İçeriğe atla

İskenderiyeli Theognostus

İskenderiye’li Theognostus
Doğum210
İskenderiye, Roma İmparatorluğu
Ölüm270
Heliopolis, Roma İmparatorluğu
MeslekTeolog

İskenderiye’li Theognostus (d. 210, İskenderiye, Roma İmparatorluğu – ö. 270, Heliopolis, Roma İmparatorluğu) 3. yüzyılın sonlarında bir Hristiyan ilahiyatçısıydı. Yunan tarihçi Sideli Filipus, Pierius'tan (M.S. 265) sonra İskenderiye'deki İlahiyat Okulu'na başkanlık ettiğini söylüyor.[1] Origenes'in bir müridi olmasına rağmen, Kilise’nin tarihi hakkındaki kitaplarda Eusebios ya da Hieronymus onun hakkında hiçbir bahsetmede bulunmaz.

Eseri

Theognostus, Hypotyposeis adlı yedi ciltlik dikkate değer bir eser yazdı. Kitabın göze çarpan kısımlarından bazıları Ariusçu öğretilerdir. Örneğin ikinci kitapta Oğul'un bir yaratık, yani yaratılmış bir varlık olduğu söylenir. Üçüncü kitapta, Kutsal Ruh'a yaptığı göndermeler ortodoks öğretiler değildir. Bir sorun daha ise beşinci kitapta, melekler ve şeytanlardan bedensel varlıklar olarak söz ettiğinde ortaya çıkar.[2]

Altıncı ve yedinci kitaplarda Enkarnasyon'u ikinci kitapta aldığından daha ortodoks bir şekilde ele aldı. Theognostus’un; Üçlü Birlik, Tanrı’dan gelen kurtuluş ve ahiret hakkındaki açıklamaları Origenes'ten etkilenilmiştir. Kısacası, çalışmaları, o zamanlar İskenderiye İlahiyat Okulu'nda yaygın olan Hristiyan Helenistik felsefe ile çok uyumluydu.[3]

Teolojisinin çoğu (ortodoks olmayan kısımlar değil) daha sonra Nissa’lı Gregor tarafından benimsenecekti.[4]

Kaynakça

  1. ^ Ferguson, Everett (1998). Encyclopedia of Early Christianity. ABD: Garland Publishing. s. 1121. ISBN 0-8153-3319-6. 
  2. ^ George Thomas Stokes, 'Theognostus', in Wace (ed), A Dictionary of Christian Biography, (Hendrickson), p. 1864.
  3. ^ idem. s. 1864. 
  4. ^ Ante-Nicene Fathers; Philip Schaff, VIII

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

Araf, bazı din ve inançların ahiret kavramlarında yer alan, kötüler ve iyilerin sınıfına sokulamayan, inançlı günahkarların veya günah ve sevapları eşit olanların gideceği geçici arınma yeri, nihai ahiret mekanları arasında olduğuna inanılan yer, çoğunlukla dağ. Sözcük olarak, Arapça "kum tepesi" anlamındaki "urf"un çoğul halidir.

Ekümeniklik, günümüzde genellikle, daha büyük bir dinî birliği ya da dinlerarası iş birliğini sağlama amacını güden girişimleri ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Hipatia</span>

Hypatia Yunan filozof, matematikçi ve astronomdur. İskenderiye Kütüphanesi'nde felsefe, matematik ve astronomi üzerine dersler vermiştir. Yeni Platonculuk öğretisine bağlı olan Hypatia, Atina Akademisi'nin Eudoxus'ün başını çektiği Matematik geleneğine üye idi. Hypatia doğayı; mantık, matematik ve deney ile açıklamaya çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Arius</span>

Arius, İskenderiye'de Baucalis Kilisesi'nde görev yapmış Libya kökenli çileci Hristiyan bir din adamıdır. Tanrı'nın doğası hakkındaki öğretisi, Baba'nın Oğul üzerindeki kutsallığının altını çizmesi ve teslis inancına muhalefeti, 325 yılında Roma İmparatoru Konstantin tarafından toplanan Birinci İznik Konsili'nde onu ana konu hâline getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nestorius</span>

Nestorius, Bizans İmparatorluğu'nun eski Konstantinopolis Patriği. 431 yılında, Ortodoks Hristiyanlık inancından saptığı gerekçesiyle görevinden alınıp, sürgüne gönderilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ariusçuluk</span> Ariusun geliştirdiği kuramsal öğreti

Ariusçuluk ya da Arianizm, ilk olarak İskenderiye, Mısır'dan bir Hristiyan papaz olan Arius, atfedilen kristolojik bir doktrindir. Arian teolojisi, İsa Mesih'in Tanrı'nın Oğlu olduğunu, Tanrı'nın Oğlu'nun her zaman var olmayıp içinde doğmuş olması farkıyla Baba Tanrı tarafından doğurulduğunu savunur. Baba Tanrı tarafından zaman, dolayısıyla İsa, Baba Tanrı ile birlikte ebedi değildi.

<span class="mw-page-title-main">Birinci İznik Konsili</span>

Birinci İznik Konsili, MS 325 yılında İmparator I. Konstantin tarafından Roma İmparatorluğu topraklarında Hristiyanlığın içerisinde tartışılan bazı konuları netleştirmek amacı ile toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Origenes</span>

Origenes veya Origen, İskenderiye'de Hristiyan bir ailede doğmuş ve kendini hadım etmesine bile neden olacak düzeyde münzevi (sofu) bir kişiliğe sahip olmasıyla tanınan ve Patristik felsefenin en önemli temsilcilerinden sayılan bir Kilise Babası'dır.

<span class="mw-page-title-main">I. Athanasios (İskenderiye piskoposu)</span>

İskenderiyeli Athanasios, 4. yüzyılda yaşamış önemli ilahiyatçı, İskenderiye Piskoposu, Kilise Babası ve azizdir. Ortodoks Hristiyanlığın oluşumunda önemli katkıları olduğu için "ortodoksluğun babası" olarak da adlandırılır. Hristiyan teolojisi üzerinde önemli bir etki bırakmış ve Hristiyan doktrininin şekillenmesinde katkı sağlamıştır. Kıpti Kilisesi tarafından İskenderiye'nin 20. Papası kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nissalı Gregor</span>

Nissalı Gregor, Kapadokya bölgesindeki Nissa adlı antik kentin piskoposu.

<span class="mw-page-title-main">Maksimos (aziz)</span>

İman Savunucusu Maksimos, Teolog Maksimos ya da Konstantinopolisli Maksimos, Hristiyan keşiş, teolog, mistik ve bilgin.

<span class="mw-page-title-main">Iustinus</span>

Iustinus, Patristik felsefenin ilk döneminin adı anılmaya değer apolojistlerinden biridir. Yortusu 1 Hazirandadır.

<span class="mw-page-title-main">Pentarşi</span>

Pentarşi Doğu Ortodoks Kilisesi geleneğinde önemli yer tutan kilise yapılanması. Terim tam anlamını Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus döneminde kazanmıştır. Bu modelde kilise patrikler tarafından yönetilen Roma İmparatorluğu'nun beş ana episkopos makamına bölünür: Roma, Konstantinopolis (İstanbul), İskenderiye, Antakya ve Kudüs.

<span class="mw-page-title-main">Ambrosius</span>

Milano'lu Ambrosius Kilise Babası ve Doktoru, Milano piskoposu.

<span class="mw-page-title-main">Romalı Hipolit</span>

Romalı Hipolit,, Hristiyan apolojet ve iman şehidi. Yortusu 13 Ağustos, 30 ocak.

<span class="mw-page-title-main">Didymus</span>

Didymus, Hristiyan bir ilahiyatçı ve sayısız eserin yazarıdır. Körlüğü ona "Kör Didymus" lakabını kazandırmıştır. Kıpti ve Süryani Kiliseleri tarafından aziz olarak kabul edilir. Yortusu 18 Ekim'dir.

İskenderiye İlahiyat Okulu, İskenderiye'deki Hristiyan ilahiyatçılar ve rahiplerden oluşan bir ilahiyat okuluydu. Geç Antik Çağ'da İncil tefsiri ve teoloji çalışmalarının iki büyük merkezinden birisiydi, diğeri ise Antakya İlahiyat Okulu idi.

<span class="mw-page-title-main">Pontuslu Evagrius</span>

Pontuslu Evagrius, Hristiyan bir keşiş ve mistik teolog idi. İkinci Konstantinopolis Konsili tarafından Origenist olduğu gerekçesiyle heretik ilan edilmesine rağmen birçokları tarafından Kilise Babası hatta aziz olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Yuhanna Kassian</span>

Yuhanna Kassian, Hristiyan bir keşiş ve mistik bir yazar. Ortodoks ve Katolik kiliseleri tarafından Kilise Babası ve Aziz olarak kabul edilir. Yortusu Katolik Kilisesi tarafından her 23 Şubat kutlanır. Ortodoks Kilisesi’nde ise Şubat’ın 28’i veya 29’unda kutlanır.