İçeriğe atla

İskender Paşa (Bosna beylerbeyi)

İskender Paşa (ö. 1505), II. Mehmed ve II. Bayezid dönemlerinde çeşitli görevlerde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.[1]

Vakfiyelerinde babasının adı Velîyüddîn, Abdulkâdir ve Abdullah gibi farklı isimlerle kaydedilmiş olup babasının bu adlara sahip olması onun devşirme olduğunu düşündürmektedir. İskender Paşa, kendisiyle aynı dönemde yaşamış ve Rumeli'de faaliyette bulunmuş Mihaloğlu İskender Bey ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Osmanlı kaynaklarında II. Mehmed'in has adamı şeklinde tanımlanmıştır. 1475 yılında Bosna sancakbeyi olmuştur. 1477 yılında Dalmaçya kıyılarından Venedik şehri yakınları kadar,[2] 1478 yılında da Friuli bölgesine akınlarda bulunmuştur. 1482 yılında Cem Sultan'ı Anadolu'da takip etmekle görevlendirildiği bilinmektedir. 1483 yılında Rumeli Beylerbeyliği görevine getirilmiştir. 1485 yılında bu görevden alınmış ve kısa süre sonra Venedik'le olan mücadele nedeniyle yeniden Bosna sancakbeyi olmuştur. 1489 yılında vezir olmuş ve on yıl boyunca bu görevinin sürdürmüştür. 1492 yılında II. Bayezid'a saldıran suikastçıyı öldürmüştür. Hoca Sâdeddin Efendi'nin kaleme aldığı Tâcü't-Tevârih adlı eserinde 1498/99 yılında veziriazam olarak gösterilse de diğer Osmanlı kaynaklarında böyle bir bilgi bulunmamaktadır. Tâcü't-Tevârih'te, Venedik üzerine düzenlenecek seferde üçüncü defa Bosna sancakbeyliğine getirildiği belirtilirken dönemin tarihçisi Oruç Bey, paşanın 1499 ve 1500 yıllarında Venedik topraklarına sefer düzenlediğini belirtmiş olup bu seferde Bayca, Bosna Lofçası ve Dıraç kalelerini ele geçirilirken Dalmaçya kıyılarında Zadar'a kadar olan bölgede akınlarda bulunmuştur. 1500 yılında Yayça kalesini kuşatsa da alamamıştır. 1502 yılında ise Bosna bölgesinde seferlerde bulunmuştur. İskender Paşa, 2 Şubat 1505 tarihinde ölmüştür. Cenazesinin Çakallı beldesinde inşa ettirdiği mescidin yanında gömüldüğü değerlendirilmektedir. İskender Paşanın, Mustafa Bey ve Hürrem Çelebi adında iki oğlu olup oğullarından Mustafa Bey'in Şehzade Ahmed'in kızıyla evlenerek saraya damat olduğu bilinmektedir.[3] Diğer oğlu Hürrem Çelebi, Karaman beylerbeyi görevi görevine kadar yükselmiş olup bu görevi esnasında Baba Zünnûn İsyanı'nı bastırmaya çalışırken 1525 yılında yaşanan çatışmada öldürülmüştür.[4]

1491 yılında kendine tahsis edilmiş olan arazi üzerinde Galata Mevlevîhânesi'ni inşa ettirmiştir. Ayrıca 1500 yılında Saraybosna'da bir Nakşibendi tekkesi,[5] 1505 yılında da İstanbul'un Fatih semtinde İskenderpaşa Camii'ni yaptırmıştır.[6]

Kaynakça

  1. ^ Mehmet Süreyya Bey (1996). Sicil-i Osmani. 3. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. s. 808. ISBN 975-333-038-3. 
  2. ^ Setton, Kenneth M.; Hazard, Harry W.; Zacour, Norman P., (Ed.) (1989). A History of the Crusades, Volume VI: The Impact of the Crusades on Europe (İngilizce). Madison ve Londra: University of Wisconsin Press. s. 330. ISBN 0-299-10740-X. 
  3. ^ Yurtoğlu, Gökhan (2023). "İskender Paşa'nın Tarihî Şahsiyeti ve Rumeli'deki Faaliyetleri". Akademik Bakış. 16 (32). DergiPark. ss. 131-150. 18 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2024. 
  4. ^ Türk, Hümeyra (2021). "Konya'daki Osmanlı Türbeleri'nde Mezar Taşları". Hitit İlahiyat Dergisi. 20 (2). DergiPark. ss. 835-876. 18 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2024. 
  5. ^ H. T. Norris (1993). Islam in the Balkans: religion and society between Europe and the Arab world (İngilizce). Hurst. s. 101. ISBN 978-1-85065-167-3. 
  6. ^ John Freely (2011). A History of Ottoman Architecture (İngilizce). WIT Press. s. 207. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Bayezid</span> 4. Osmanlı padişahı (1389–1402)

I. Bayezid veya Yıldırım Bayezid, dördüncü Osmanlı padişahı. 1389'dan 1402 yılına kadar hükümdarlık yapmıştır. Babası Sultan I. Murad, annesi ise Gülçiçek Hatun'dur.

<span class="mw-page-title-main">I. Mehmed</span> 5. Osmanlı padişahı (1413–1421)

I. Mehmed veya Mehmed Çelebi, beşinci Osmanlı padişahı. Tarihî kaynaklarda ismi, Mehmed isimli diğer padişahlarınki gibi, Muhammed şeklinde geçer. Babası I. Bayezid, annesi cariye olan Devlet Hatun'dur.

<span class="mw-page-title-main">II. Bayezid</span> 8. Osmanlı padişahı (1481–1512)

II. Bayezid veya II. Beyazıt, Osmanlı İmparatorluğu'nun sekizinci padişahı. Babası Fatih Sultan Mehmed, annesi Emine Gülbahar Hatûn'dur. Yavuz Sultan Selim'in babasıdır. Tahta geçtiğinde 511.000 km²si Asya'da, 1.703.000 km²si Avrupa'da olmak üzere toplam 2.214.000 km² olan imparatorluk toprakları ölümünde yaklaşık 2.375.000 km²ydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Murad</span> 6. Osmanlı padişahı (1421–1444; 1446–1451)

II. Murad veya Koca Murat, 6. Osmanlı padişahı, I. Mehmed'in oğlu, Fatih Sultan Mehmed'in babasıdır.

Turahan Bey. Osmanlı Devleti'nde 15. yüzyılın ikinci yarısında Rumeli'de Teselya'da sancak beyi ve Mora'da akıncı olarak görev yapmış asker ve devlet adamıdır. Teselya sancak beyi iken emri altında bulunan akıncı birlikleri ile Mora'ya akınlar düzenlemişti. Korint Körfezi'ne birkaç kez hücum ederek oradaki surları tahrip etmişti. Mora'ya yaptığı akınlarla Mora Despotluğu Osmanlı Devleti'ne yıllık tazminat ödeyen tabi devlet haline gelmiş ve Mora'nın daha sonra Osmanlı toprağı olmasına giden süreci başlatmıştır. 10 Kasım 1444 tarihinde, Papalık önderliğinde Macar, Leh, Eflak ve çeşitli Balkan milletlerinden oluşan, Kral I. Ulászló komutasındaki Haçlı ordusu ile II. Murad'in yaptığı Varna Muharebesi'ne kendi sancak askerleri ile katıldı. Teselya Sancakbeyi iken bu bölgeye Türklerin yerleşmesine önem vermiş; Teselya Tırnova'sı kentini kurmuş; yerel ekonomiyi yeniden diriltmiş ve bu bölgede yüzyıllarca sürecek olan Osmanlı idaresine sağlam bir temel atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çandarlı Ali Paşa</span> 6. Osmanlı sadrazamı

Çandarlı Ali Paşa, 22 Ocak 1387'de babası Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa'nın ölümü üzerine yerine geçerek, 18 Aralık 1406 tarihinde ölümüne kadar, I. Murad ve I. Bayezid için Ankara Muharebesi'ne kadar 15 yıl 6 ay ve Fetret Devri döneminde Süleyman Çelebi'nin yanında 4 yıl 4 küsur ay vezir-i azamlık yapmış ve Osmanlı Devleti'nin kuruluş sürecinde önemli rol oynamış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Veli Mahmud Paşa</span> 13. Osmanlı sadrazamı

Veli Mahmud Paşa, II. Mehmed saltanatında 1455-1466 ve 1472-1474 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Osmanlı tarihinde sadrazamlığa getirilmiş ilk yeniçeri yetiştirmesidir.

Koca Mustafa Paşa, II. Bayezid saltanatı sonunda ve I. Selim saltanatı başında 1511-1512 döneminde sadrazamlık yapan Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Hüsrev Bey</span>

Gazi Hüsrev Bey, Osmanlı İmparatorluğu Padişahı I. Süleyman devrinde Bosna'da uzun süre görev yapan sancak beyi. Babası Boşnak annesi Türk olup, annesi tarafından Sultan II. Bayezid'in torunudur.

<span class="mw-page-title-main">Pargalı İbrahim Paşa</span> 29. Osmanlı sadrazamı

Pargalı İbrahim Paşa, Makbul İbrahim Paşa, Frenk İbrahim Paşa, Damat İbrahim Paşa ya da öldürüldükten sonraki ünvanıyla Maktul İbrahim Paşa, I. Süleyman saltanatı döneminde 27 Haziran 1523 - 15 Mart 1536 tarihleri arasında sadrazamlık yapan, önemli siyasal ve askerî olaylarda rol oynayan Osmanlı devlet adamı. Sahip olduğu yetkiler sebebiyle Osmanlı İmparatorluğu dış siyasetinin beyni olarak kabul edilmektedir.

Osmanlılarda tarih yazıcılığı, Osmanlı Beyliği'nin kuruluşundan 100-150 yıl sonra başlamıştır. Osmanlı tarih yazıcılığının geç başlaması, Anadolu’da Osmanlılardan önce tarih yazıcılığının gelişmemesi ile bağlantılıdır.

II. Yakub Bey 1387-1390, 1402-1411 ve 1413-1428 tarihleri arasında üç defa Germiyanoğulları Beyi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kemalpaşazâde</span> Şeyhülislam ve tarihçi

Kemalpaşazâde veya İbn-i Kemal, Osmanlı devleti şeyhülislamı ve tarihçidir.

Ulama Paşa ya da Ulama Han, Safevi ve Osmanlı devletlerinde görev almış Türkmen asker ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Kemah Kuşatması</span>

Kemah Kuşatması, 1515 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun, Safevi Devleti yönetimindeki Kemah Kalesi'ni almasıyla sonuçlanmıştır.

II. Süleyman Paşa ya da II. Süleyman Bey, 1385-1392 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyi.

<span class="mw-page-title-main">İnebahtı Kuşatması (1499)</span>

İnebahtı Kuşatması, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir evre. II. Bayezid komutasındaki Türk ordusu, Venedik-Fransa donanmalarını mağlup eden Türk donanmasının yardımıyla İnebahtı'yı fethetti.

<span class="mw-page-title-main">Modon Kuşatması (1500)</span>

Modon Kuşatması, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir evre. 20 Haziran-9 Ağustos 1500 arasında Mora'nın ucundaki bu stratejik Venedik kalesini karadan ve denizden kuşatan Osmanlı ordusu ve donanması 51 günlük kuşatmadan sonra kaleyi fethetti.

<span class="mw-page-title-main">Hadım Ali Paşa (Budin Beylerbeyi)</span> Budin Beylerbeyi

Hadım Ali Paşa, sancakbeyliği ve beylerbeyliği ile son olarak Budin Eyaleti yöneticiliğinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Hadım Ali Paşa veya Atik Ali Paşa, Sultan II. Bayezid zamanında 1501-1503 ve 1506-1511 dönemlerinde iki kez sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.