İçeriğe atla

İshak Çelebi

İshak Çelebi
Sultan İbn-i Sultan Çelebi İshak bin İlyas bin Saruhan
III. Saruhanoğulları Beyi
Hüküm süresi1362 - 1379 (17 yıl)
Önce gelenİlyas Bey
Sonra gelenHızır Şah[1]
Ölüm1379
Manisa
Defin1379
İshak Çelebi Türbesi, Manisa
Eş(ler)iGülgün Hatun
Çocuk(lar)ıHızır Şah
Orhan Bey
Saruhan Bin İshak[2]
Tam adı
Muzaffereddin İshak Bey[3]
HanedanSaruhanoğulları Hanedanı
BabasıSaruhan Bey
Diniİslam

İshak Çelebi (ö.1379, Manisa), Saruhanoğulları Beyi. Saruhanoğulları Beyliği'nin kurucusu Saruhan Bey'in torunu ve İlyas Bey'in oğlu.[4]

Hayatı

Manisa'da beyliğe oturmadan önce Menemen sancak beyliği yapmıştır. İshak Bey'in Çelebi unvanını, anne tarafından Mevlânâ sülalesinden olduğu ve Mevlevi Tarikatı'na mensup olduğu için aldığı iddia edilmektedir. İnşa ettirdiği Mevlevihane ile Manisa’da Mevleviliğin arttığı da anlaşılabilir.[5][6] Sultan ve Han unvanlarını kullanmıştır.

Mimari çalışmalar

Manisa Ulu Cami.

Çukur Hamam, Manisa Mevlevihânesi, Manisa Ulu Cami ve bitişiğinde yer alan medrese ile sağlığında kendisi için yaptırmış olduğu türbesidir.[5][7] Ulu Cami külliyesi içinde yer alan İshakiyye Medresesi kapısındaki kitabede mimarı Emed bin Osman olarak anılmaktadır. Ulu Cami ve Manisa Mevlevihanesi'nin de mimarının aynı olduğu düşünülmektedir.[5]

Mirası

Manisa'ya bağlı Saruhanlı ilçesi sınırları içinde bulunan bir beldeye İshakçelebi adı verilmiştir.[8]

Kaynakça

  1. ^ M. Çağatay Uluçay (1979). Tarih ansiklopedisi: ilk ve orta dereceli okullar için. Bateş yayınları. 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020. 
  2. ^ Celil Ender (2000). Karesi, Saruhan, Aydın ve Menteşe beylikleri paraları. Ender Nümismatik Yayınları. ISBN 978-975-93806-0-1. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020. 
  3. ^ Öney, Gönül; Bulut, Lale; Çakmak, Şakir; Daş, Ertan; Demir, Aydoğan; Demiralp, Yekta; Kuyulu, İnci; Ünal, Rahmi H. Erken Osmanlı Sanatı. Beyliklerin Mirası. Museum With No Frontiers, MWNF (Museum Ohne Grenzen). ss. 108-. ISBN 978-3-902782-51-9. 
  4. ^ Eren Sarı (10 Haziran 2016). FOTOĞRAFLARLA OSMANLI: Fotoğraflarla Osmanlı. noktaekitap. ss. 40-. GGKEY:HA60KYHKLR2. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020. 
  5. ^ a b c Ekrem Hakkı Ayverdi hâtıra kitabı. Kubbealti Publishing. 1995. ss. 334-. ISBN 978-975-7618-19-5. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020. 
  6. ^ Mahmud Erol Kılıç (31 Mart 2016). Anadolu Tasavvuf Tarihine Notlar I: Osmanlı Dönemi - Cumhuriyet Dönemi. Sufi. ss. 10-. ISBN 978-605-97-7825-1. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020. 
  7. ^ Manisa 1973 [i.e., bin dokuz yüz yetmiş üç] il yilliǧi. Ayyildiz Mathaasi. 1973. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020. 
  8. ^ Turgut Güler. Şehsüvar-ı Cihangir Fatihname. Ötüken Neşriyat A.Ş. ss. 114-. ISBN 978-605-155-334-4. 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Manisa</span> Manisa ilinin merkezi olan şehir

Manisa, Ege Bölgesi'nde yer alan bir şehirdir. Manisa ilinin merkezi olan şehirdir. 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile büyükşehir olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Karesi Beyliği</span> Türk beyliği

Karesi Beyliği, Karesioğulları Beyliği, Karasi Beyliği veya Karasioğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin gerilemesinden sonra Oğuz boyları tarafından Balıkesir-Çanakkale ve Bergama yöresinde kurulan Anadolu Türk beyliğidir. Eşrefoğulları'ndan sonra en kısa hüküm süren beyliktir. Bu yöredeki ilk Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Karamanoğulları Beyliği</span> Türk beyliği

Karamanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti yıkılmadan önce Nureddin Bey tarafından temelleri atılan ve Kerimüddin Karaman Bey tarafından kurulan Larende merkezli beyliktir. Karamanoğlu Mehmet Bey, Türkçeyi beylik sınırları içerisinde konuşulacak dil ilan etmişti ancak zamanla beylikte Farsça resmî dil olmuştur. 13. yüzyılda Anadolu'daki en güçlü Türk beyliği kabul ediliyordu. Beylerinin Afşar boyuna veya Salur boyunun, Karamanlı oymağının, Begbölük uruğunun, Kallaklar tiresine bağlı olduğu belirtilmiştir. Beyliğin halk kitlesi ise çoğunlukla Salur ve Afşar boyuna bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Saruhanoğulları Beyliği</span> Saruhanoğulları Beyliği veya Saruhanlılar Batı Anadoluda özellikle Manisa ve çevresinde hüküm sürmüş Kuman-Kıpçak veya Oğuz kökenli bir Türk beyliği

Saruhanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, 14. yüzyıl başlarında kökenlerinin Oğuzlardan olan Türkler veya bir başka iddiaya göre Manisa bölgesindeki yer adlarından ve bazı maddî işaretlerden yola çıkılarak Kıpçak olduğu belirtilen beylik. Bölgede Kıpçak boylarına ait adların Harezm emîrleriyle gelenler yanında İznik İmparatoru III. İoannis Vatatzes'in döneminde 1241-1250’lerde Trakya’dan getirtilip Batı Anadolu'ya, Menderes vadisi ve Frigya, Bitinya olmak üzere sınırlara yerleştirilmiş olan Kuman/Kıpçaklar’la ilgili olmasının akla yakın olduğu düşünülür. Ancak Saruhanoğullarını bunlara bağlama konusunda delil olmadığı söylenir. Bu bakımdan Saruhan Bey’in de Selçuklu uç bölgesinde yerleşmiş emîrlerden biri olması dışındaki görüşlerin şimdilik kesin olmadığı belirtilir. Batı Anadolu’da Manisa ve çevresinde, Gediz Nehri havzasında Menemen, Gördes, Demirci, Kemalpaşa, Turgutlu, Ilıca ve Akhisar gibi kent ve kasabalarda ağırlıklı olarak kurulmuş bir Türk beyliğidir.

Bayezid Paşa Osmanlı Devleti'nin Fetret Devri'nde, 1413'te Sultan I. Mehmed Çelebi saltanatında sadrazam olmuş; devleti toparlama süreci içinde yanında bulunmuş ve sonra da II. Murad döneminde Düzmece Mustafa'ya Sazlıdere'de yenilip teslim olup onun emriyle öldürüldüğü Temmuz 1421'e kadar başvezirlik yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu beylikleri</span> 13. yüzyıldan itibaren Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde kurulmuş olan Türk ülkelerine verilen genel ad

Anadolu Beylikleri, Anadolu Türkmenlerinin 1071'deki Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu’da kurdukları devletlerdir. Savaşın hemen ardından, özellikle Doğu Anadolu Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde kurulan devletlere Birinci Dönem Anadolu Beylikleri denir. Anadolu'nun batı ucunda İznik'i başkent edinen, sonradan da Haçlı Seferleri nedeniyle başkentini Konya'ya taşıyarak Orta Anadolu merkezli olarak devam eden Anadolu Selçuklu Devleti’nin zayıflaması ve yıkılmasından sonra kurulan devletler ise İkinci Dönem Anadolu Beylikleri olarak ifade edilir.

Saruhan Sancağı, Manisa merkezli Osmanlı sancağının adıdır.Osmanlı'da veliaht şehzadeler burada görev yapardı. Aydın ve İzmir merkezli Aydın Eyaleti'nin bir sancağı idi. Manisa ve çevresi tarihi devirlerde; Hititler, Akalar, Frigler, Lidyalılar, Persler, Makedonyalılar, Bergamalılar, Romalılar ve Bizanslılar tarafından yönetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsa Çelebi</span> 1403 yılı içerisinde Bursa’da sultanlığını ilan etmiş Osmanlı şehzadesi

İsa Çelebi, Osmanlı sultanı Yıldırım Bayezid ile Devlet Şah Hatun'un oğludur. Ankara Savaşı'ndan sonra 1402–1413 döneminde ortaya çıkan Fetret Devri başında Bursa ve civarlarında Timur beratı ile hükümdarlık yapmış ama sonra kardeşi Mehmed Çelebi tarafından 1403 yılında saf dışı bırakılmıştır. İsa Çelebi hükümdarlığı tekrar eline geçirmek için başarısız kalan birkaç girişim daha yapmış ama sonunda 1406 yılında Eskişehir'de öldürülmüştür.

İlyas Bey (ö.1362), Saruhanoğulları Beyi. Saruhanoğulları Beyliği'nin kurucusu Saruhan Bey'in oğludur.

Şehzade Halil, Orhan Gazi'nin beşinci karısı Theodora Hatun'dan olan oğludur. Annesi Theodora Hatun, Bizans İmparatoru VI. İoannis'in kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Manisa Saat Kulesi</span>

Manisa Saat Kulesi, Manisa ilinin Şehzadeler ilçesinde bulunan saat kulesi. 1366'da yılında tamamlanan Manisa Ulu Camii'nin kuzey ana giriş kapısının çıkıntısı üzerine 1672'de eklenen saat ile oluşturulmuştur. 1672 tarihi doğru kabul edilirse Türkiye'deki ilk saat kulesidir. 1922 yılındaki büyük Manisa Yangını'ndan etkilenmemiştir. Cumhuriyet'e kadar sağlam olan saat yapısı sonraları tamamen yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Manisa Ulu Camii</span> Manisa, Türkiyede bir cami

Manisa Ulu Camii, Türkiye'nin Manisa şehrinde yer alan bir camidir.

Manisa Mevlevihanesi, Türkiye'nin Manisa şehrinde yer alan eski bir mevlevihanedir. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

Hezo Emirleri, 11. yüzyıl ve 16. yüzyıllar aralığında merkezleri Hezo ve Sason olmak üzere Erzen bölgesini ellerinde tutmuş bir Kürt Beyliğidir.

Kırtık Mezarlığı, Manisa'nın Şehzadeler ilçesinde bulunan bir mezarlıktır. Manisa'da bulunan en büyük mezarlıktır. Kırtık Asri Mezarlığı ve Manisa Belediyesi Asri Mezarlığı olarak da bilinmektedir. M. Çağatay Uluçay'ın da neşrettiği ve halen halk arasında yaşayan rivayete göre, Saruhan Bey şehre doğu kısımdan girmiş ve buraya düşmanı 'Kırdık' manasında 'Kırtık' denilmiştir. Mezarlık ile aynı bölgede Kırtık isminde köy kaydına rastlanmaktadır. Yine aynı alanda Kırtık Dede (Baba)'ya ait bir türbe bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Saruhan Bey</span>

Saruhan Bey (ö.1346) 14. yüzyılda Batı Anadolu'da merkezi Manisa olan Saruhanoğulları Beyliği'nin kurucusu, Harezm'li bir Türkmen beyidir. Başka bir iddiaya göre Saruhan Bey'in kökeninin İznik İmparatoru III. İoannis Vatatzes'in döneminde 1241-1250’lerde Trakya’dan getirtilip Batı Anadolu'ya, Menderes vadisi ve Frigya, Bitinya olmak üzere sınırlara yerleştirilmiş olan Kuman/Kıpçaklar’la ilgili olduğu öne sürülmektedir.

Hızır Şah, Son Saruhanoğulları Beyi. Babası İshak Çelebi'dir.

Paşa Yiğit Bey ya da Saruhanlı Paşa Yiğit Bey 14. yüzyılın sonları ve 15. yüzyılın başlarında Osmanlı Yörük sivil ve askeri subaydır.

Menteşeoğlu İlyas Bey, Menteşe Beyliği’nin son beyidir.

Saruhanoğlu Orhan Bey, Saruhanoğlulları Beyliği'nin kısa süreli beyidir. Saruhanoğlu İshak Bey'in oğlu, Hızır Şah'ın kardeşidir.