İçeriğe atla

İsauria Savaşı

İsauria Savaşı, 492'den 497'ye kadar süren ve Doğu Roma İmparatorluğu'nun ordusu ile İsauria'nın isyancıları arasında savaşan bir çatışmaydı. Savaşın sonunda, Doğu İmparatoru I. Anastasius, İsauria bölgesinin kontrolünü ele geçirdi ve isyan liderleri öldürüldü.

Arka plan

II. Theodosius (h. 408-450) hükümdarlığı sırasında, Küçük Asya'nın dağlık ve fakir vilayeti İsauria'nın halkı, Doğu Roma İmparatorluğu'nun yüksek makamına ilk defa ulaştılar. İmparator I. Leo (h. 457-474), İsaurialıları, o zamana kadarki güçlü German unsurlarının gücünü dengelemek için sivil ve askerî yönetimdeki önemli görevlere bilinçli bir şekilde yerleştirmiştir. Ancak, 473 yılında Hipodrom'da İsaurialı karşıtı isyan çıkaran Konstantinopolis halkı tarafından İsaurialılar yarı barbar olarak hor görülüyorlardı. 475 yılında yeni tac giymiş Zeno'yu (h. 474-475, 476-491) tahttan indirip, süreçte kentte bulunan İsaurialıları öldürdüler.

Zeno tahtı 476 yılında geri alıp, bu sefer öldüğü 491 yılana kadar orada kaldı. Bu imparatorun himayesi altındaki İsaurialılar gelişti ve onlara karşı olan muhalefet, büyümesine rağmen, gizli kaldı. 484'te, İsaurialı magister militum Illus, Zeno'ya karşı isyan etti ve Leontius gaspını desteklediği Doğu'ya kaçtı. Ancak, 488'de bu teşebbüs hem isyancı liderlerin yakalanması ve infaz edilmesiyle sona erdi.

Çatışma

491 yılında imparator Zeno öldü ve İmparatoriçe Ariadne tarafından seçilen silentiarius I. Anastasius tahta geçti. İki hükümdar arası kısa fetret döneminde Konstantinopolis halkı iktidara gelecek yeni imparator hakkında net görüşünü Hipodrom'da "Romalı imparator" çığlıkları ile göstererek, Zeno'nun kardeşi Longinus'un muhtemel tahta çıkışını reddetti. Aynı yıl, Hipodrom'da İsaurialı karşıtı isyan çıktı ve Anastasius, Cardala'lı general Longinus'unda olduğu Longinus ve birçok diğer İsaurialıyı sürgüne gönderdi.

492 yılında İsaurialılar bir isyan başlattılar fakat aynı yıl ortak orduları İskitli İoannis ve İoannis Gibbo (Kanbur İoannis) yönetimindeki Roma ordusu tarafından Frigya'da Kotiaeion'da mağlup edildi (Kotiaeion Muharebesi). Hayatta kalan İsaurialılar ülkelerinin dağlık yerlerine sığınarak, savaşı devam ettirdiler.

493 yılında Romalı general Diogenianus, Claudiopolis'i ele geçirdi fakat orada eski piskopos Conon liderliğinde İsaurialılar tarafından kuşatıldı. Geçitleri geçen İoannis Gibbo, yardıma geldi, Diogenianus'un saldırılarının da yardımıyla İsaurialılara karşı Conon'unda öldüğü büyük bir zafer kazandı.[1]

494 ile 497 arası, İsaurialılar İsauria dağlarında bulunan kalelere kapandılar, onlara Antioch limanından Selinus'lu Longinus malzeme temin etti.[1]

497 yılında İoannis the Scythian, Cardala'lı Longinus ve Athenodorus'u öldürüp kafalarını mızarağa geçirip Tarsus'ta teşhir etti böylece savaş kesin olarak sona erdi. 498 yılında İoannis Gibbo son düşman liderleri Selinus'lu Longinus ile Indes'i ele geçirdi ve imparatora yolladı. Onlar Konstantinopolis'in ana meydanından yürütülerek Hipodrom'a getirilip, onlara imparatorluk kathisma önünde proskynesis uygulandı.[2]

Sonuçları

495 yılında, I. Anastasius, Konstantinopolis Patriği Effimios'a savaştan yorulduğunu söylemiştir. Effimios, bunu geri Anastasius'a başvuran İsaurialı general Athenodorus'un damadı İoannis'e söylemiştir. İmparator tahta çıkmadan önce Effimios ile ihtilafa düşmüştü; üstelik Monofizit sempatizanı Anastasios'a imparator olarak taç giydirilmeden önce Patrik Effimios tarafından Ortodoks inancına uyacağına dair bir belge imzalatıldı. Bu sebeplerden Effimios'u düşmana planları açık etmek sebebiyle ihanet ile suçlamaya karar verdi. 496 yılında Effimios aforoz edilip, görevinden alındı.[3]

Savaştan sonra, Anastasius generallerini konsüllükle ödüllendirdi: İskitli İoannis 498 yılında ve İoannis Gibbo 499 yılında bu unvanı aldılar. Anastasius mimar Aetherius'a zaferi kutlamak üzere Büyük Saray'a Halki Kapısı'nı inşa edilmesi için,[4] şair Christodorus'a günümüzde kayıp altı ciltlik Isaurica isimli savaşı anan şiir yazması için[5] emir verdi.

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b Joan Mervyn Hussey, Cambridge medieval history, CUP Archive, 1967, p. 480.
  2. ^ Michael McCormick, Eternal Victory: Triumphal Rulership in Late Antiquity, Byzantium and the Early Medieval West, Cambridge University Press, 1990, 0-521-38659-4, p. 61.
  3. ^ İoannis Bagnell Bury, A History of the Later Roman Empire from Arcadius to Irene, Adamant Media Corporation, 2005, 1-4021-8369-0, p. 296
  4. ^ Jones, "Aetherius 2", p. 19.
  5. ^ Jones, "Christodorus", p. 293.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Basiliscus</span>

Basiliscus, 9 Ocak 475 - Ağustos 476 arasında hüküm sürmüş, Leo Hanedanı'na bağlı Bizans imparatoru idi.

<span class="mw-page-title-main">VII. İoannis</span> Bizans İmparatoru

VII. İoannis Paleologos, VII. İoannis Paleologos İmparator IV. Andronikos ile Bulgar Çarı İvan Alexander ve Eflaklı Teodora'nin kızı olan Bulgar Keratsa'nın oğludur. 1376 yılında da babası IV. Andronikos bir taht darbesi ile büyükbabası V. İoannis'i tahtan indirip imparatorluğunu ilan ettikten sonra 18 Ekim 1377'de taç giyme töreninde küçük oğlu olan VII. İoannis Paleologos'u ortak imparator ilan etmiştir. VII. İoannis 1390'da bir darbe ile beş ay Bizans imparatoru olarak hüküm sürmüştür. Fakat uzun bir dönem ortak imparator olarak çoğunluğu Konstantinopolis dışında yaşayarak hüküm sürmüştür. Ayrıca İmparator II. Manuil'in Avrupa'da bulunduğu dönemde Konstantinopolis'te taht naipliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zeno (imparator)</span> Doğu Roma İmparatorluğu İmparatoru

Flavius Zeno (y. 425- 9 Nisan 491) iki defa tahta geçmiş Doğu Roma İmparatorluğu İmparatorudur. İlk imparatorluk dönemi 9 Şubat 474-9 Ocak 475'te; sonraki ise Ağustos 476 - 9 Nisan 491 arasında olmuştur. Kendisi İsaurialı asıllı olup orijinal ismi Tarasicodissa veya Trascalissaeus idi. İlk Bizans imparatorları arasında ismi iyi bilinen imparatorlardan biridir. Hükümdarlığı sırasında içişleri alanında yurt içi isyanları ve dinsel uyuşmazlıklar çok önemli olmuştur; fakat bunlara rağmen dışişleri alanında büyük başarılar kazanmıştır. Doğu İmparatorluğunu dengeli tutmayı başarmakla beraber, İmparatorluk döneminde Julius Nepos ve Romulus Augustus imparatorluklarından sonra Batı Roma İmparatorluğu ortadan kalkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Leo (imparator)</span> 457den 474e kadar Roma İmparatoru

I. Leo Trakyalı, 457 – 474 döneminde Doğu Roma\Bizans İmparatorluğu imparatoru olmuştur. Taraftarları tarafından Magnus Thrax olarak; düşmanları tarafından Makalles ("Kasap") olarak anılmıştır. Leo önce Doğu Roma İmparatorluğu merkezi Konstantinopolis reel iktidarı elinde tutan ordu başkomutanı rütbeli barbar Alan asıllı Aspar'in bir kuklası olacağı görülerek imparatorluğa yükseltilmiştir. Fakat imparator olduktan sonra diğerlerinin bir kuklası olmadan yetenekli bir idareci ve çok becerikli bir siyasetçi olduğunu göstermiştir. Saltanat yıllarında Roma İmparatorluğu'nun barbar kavimlere kaybetmiş olduğu arazilerin geri alınması ve çok zayıf olarak bocalayan Batı Roma İmparatorluğu'nun desteklenmesi için birçok ileri görüşlü ve azimli ekonomik ve siyasi planların yapılması ve uygulanmaya çalışılması ile geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Anastasius</span>

I. Anastasios (Yunanca: Φλάβιος Ἀναστάσιος) (d. 430 veya 431? - ö. 9 Temmuz 518), 491'den itibaren ölümüne kadar hüküm sürmüş Bizans İmparatorluğu imparatorudur. 430/431 yıllarında 'Dyrrhachium'da doğmuş; 11 Nisan 491'de bir saray memuru iken imparatorluğa geçirilmiş ve 518'de Konstantinopolis (İstanbul)’te ölmüştür. Hayatta iken lakabı Dikoros olmuştur; çünkü Anastasios'un bir gözü mavi diğeri kara idi.

<span class="mw-page-title-main">I. Justinus</span>

I. Justinus veya Jüstin, 518'den ölümüne kadar Bizans imparatoru idi. Jüstinyen Hanedanı'nın kurucusudur. I. Justinus bir Bizans eyaleti olan İlirya'da doğmuş bir köylü çocuğu olup genç yaşta Konstantinopolis'e gelip Bizans ordusuna girmiştir. Yeteneği dolayısıyla orduda rütbe rütbe ilerlemiş ve 65 yaşından sonra I. Anastasius'un çocuksuz ölümü sonunda Bizans İmparatoru olmuştur. I. Justinus'un okuryazarlığı bulunmayıp imparator olduktan sonra bile imzasını delikli bir kalıp üstünden geçerek atardı. Karısı ve sonunda imparatoriçe olan Euphemia'dır. Saltanatının en önemli başarıları arasında eski Bizans soylularının etkilerini azaltmak için bir kanun çıkartılması ve hem varisi hem de 1000 yıllık Bizans tarihinin en büyük imparatoru olduğu kabul edilen yeğeni I. Justinianus'un Bizans idaresine katkısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Leontios</span>

Leontios veya Leontius, ,, 695 ile 698 döneminde Bizans imparatorluğu imparatoru olmuştur. Bir gaspçı hanedansız imparator olarak II. Justinianos'a karşı bir isyanla ile imparator olmuş ve bir donanma komutanı olan III. Tiberios tarafından isyanla tahttan indirilmiştir. Leontias'in asıl adı ve tahtta iken kullandığı adı Leo olup zamanındaki ve sonraki Bizanslı tarihçiler onu Leontias diye anmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Halki Kapısı</span> Bizans dönemi Konstantinopolisteki Büyük Sarayın kapısı

Halki Kapısı, Bizans döneminde Konstantinopolis şehrinde, Büyük Saray'ın ana törensel girişi. "Bronz kapı" anlamına gelen bu adın, bronz kapı kanatları ya da çatısında bulunan yaldızlı bronz döşemeler yüzünden verildiği düşünülmektedir. İç tarafı mermer ve mozaiklerle süslenmiş; dış yüzüneyse birçok heykel yerleştirilmiştir. Bunların en baskını, Bizans İkonoklazmı sırasında ana sembol olmuş İsa ikonudur. 10. yüzyılda kapının hemen yanına inşa edilmiş bir şapel vardır. Kapı, 13. yüzyılda yıkılmıştır. Şapel ise 19. yüzyıl sonuna kadar ayakta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mihail (Trabzon imparatoru)</span>

Mihail Megas Komninos, , 30 Temmuz 1341 tarihinde bir gün ve 3 Mayıs 1344 tarihinden 13 Aralık 1349 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. Trabzon imparatoru II. İoannis ile Eudokia Palaiologina'nın küçük oğludur. Soylu Konstantin Akropolites'in kızı Akropolitissa ile evlenmiş ve bu evlilikten III. İoannis doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Georgios Maniakes</span> Bizanslı general

Georgios Maniakes, 11. yüzyılda yaşamış etkili bir Bizans generalidir. 1042 yılında İtalya Katepanı oldu. İskandinav efsanelerinde Gyrgir olarak bilinir.

Aelia Verina Bizans İmparatoru I. Leo karısı. İmparator Basiliscus'un kızkardeşidir. Kızı Ariadne, İmparatorlar Zeno ve I. Anastasius'un eşidir. II. Leo'nun anneannesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans isyan ve iç savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş iç savaş ya da diğer iç huzursuzlukların listesidir. Tanım, Bizans İmparatorluğu sınırları içerisinde en az bir muhalefet liderinin iktidara karşı gerçekleştirdiği herhangi bir ihtilaftır. Harici ihtilaflar için, Bizans savaşları listesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Leontius (gaspçı)</span> Bizanslı general ve gaspçı

Leontius Doğu Roma İmparatorluğu'nda general ve imparator Zeno'ya karşı 484-488 yıllarında taht iddiası ile bir isyana önderlik etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Illus</span> Roma İmparatorluğu konsülü

Flavius Illus, Bizans İmparatorları Zeno ve Basiliscus dönemlerinde etkin general.

Marcianus, Leo Hanedanı üyesidir ve İmparator Zeno'ya karşı 479 yılında gasp girişiminde bulunmuştur.

Leontia, Doğu Roma imparatoru I. Leo'nun kızıdır.

Flavius Longinus, Doğu Roma İmparatorluğu'nun siyasetçisi, İmparator Zeno'nun kardeşi ve iki kere Konsül.

<span class="mw-page-title-main">IV. İoannis (patrik)</span> Konstantinopolis patriği

İoannis Nisteftis olarak da bilinen IV. İoannis, 11 Nisan 582 – 595 arasında Konstantinopolis'in 33. piskoposu veya Patriğiydi. Ekümenik Patrik unvanını alan ilk kişi odur. Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından bir aziz olarak kabul edilir, yortusu 2 Eylül'dür.

<span class="mw-page-title-main">Marcus (Basiliscus'un oğlu)</span>

Marcus, Doğu Roma generali ve gaspçı Basiliscus ile Zenonis'in oğluydu. 475 yılında sezar ilan edildi ve daha sonra augustus unvanını aldı, babasıyla birlikte ortak imparator olarak hüküm sürdü. Zeno, 476 yılının Ağustos ayı sonunda Konstantinopolis'i yeniden ele geçirdiğinde, Marcus ve ailesi kilisede saklandılar. Zeno, kanlarını dökmeyeceğine dair yemin etti ve aileyi Kapadokya'daki Limnae'ye sürgün etti, burada açlıktan öldüler.

Domentzia Bizans imparatoru Phocas'ın kızıydı. Büyük ihtimalle babaannesinin adını taşıyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.