İçeriğe atla

İsak Haleva

İsak Haleva
Doğum1940 (83-84 yaşında)
İstanbul, Türkiye
EğitimBeyoğlu Musevi Lisesi Porat Yosef İlahiyat Akademisi
MeslekRav (Haham), Hahambaşı
Tanınma nedeniTürkiye Cumhuriyeti’nin 3. Hahambaşısı
Çocuk(lar)4

İsak Haleva (d. 1940, İstanbul), Türkiye Yahudileri hahambaşıdır.[1]

Hayatı

1940 yılında İstanbul’da doğan İsak Haleva, lise eğitimini Beyoğlu Musevi Lisesi’nde tamamlamasının ardından 1961 yılında Kudüs’teki Porat Yosef İlahiyat Akademisi’nden dini hukuk ve eğitim alanlarında Rav (Haham) derecesiyle mezun oldu. Manisa ve Kayseri’de 1961 ve 1963 yılları arasında vatani görevini Yedek Subay Öğretmen olarak gerçekleştiren Haleva, Teğmen rütbesiyle terhis oldu. Türkiye Hahambaşılığı’nın dini kadrolarında çeşitli görevler almakla birlikte uzun yıllardan beri Hahambaşı Vekilliği görevini sürdürüyordu. Türkiye’de yaşayan Yahudilerin 41 yıl dini liderliğini yapan haham David Asseo’nun 14 Temmuz 2002'deki ölümünün ardından gerçekleştirilen seçimlerde, yeni hahambaşı olarak seçildi. Böylece, yedi yıl süreyle, hahambaşı Rafael Saban ve hahambaşı David Asseo’nun ardından Türkiye Cumhuriyeti’nin 3. Hahambaşısı oldu ve Neve Şalom Sinagogu’nda icra edilen İs'ad Töreni ile görevine başladı. 2003 yılındaki İstanbul saldırıları sırasında hafif yaralandı. Avrupa Hahamlar Konferansı’nın daimi üyesi olan Haleva, 27 yıl boyunca Musevi okullarında Din ve Ahlak Bilgisi ile İbrani dili dersleri verdi. Marmara ve Sakarya Üniversiteleri'nde Lisansüstü öğrencilerine öğretim görevlisi olarak İbranice dersleri de veren Haleva, Türkçe dışında İbranice, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Ladino ve Aramice dillerini bilmektedir. Tevrat, Talmud, Yahudi ilahiyatı ve genel ilahiyat konularında çeşitli araştırma ve makaleleri de bulunmaktadır. Evli ve 4 çocuk babasıdır.

Kaynakça

  1. ^ Dinar, Hasia (2021). The Oxford handbook of the Jewish diaspora. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0190240943. 

Dış bağlantılar

Önce gelen:
David Asseo
Türkiye Yahudileri Hahambaşısı
2002 –
Sonra gelen:
-

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karaylar</span> Musevi Tatar topluluğu

Karaylar veya Kırım Karayları, Orta ve Doğu Avrupa’da bulunan Musevi Kırım Türk topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Sefarad Yahudileri</span>

Sefarad Yahudileri veya İbranice -im eki kökenli Sefaradim, Yahudi-Roma savaşlarından sonra zorunlu göç ile, Kuzey Afrika üzerinden İberya yarımadasına yerleşen ve 1492'de, Elhamra Kararnamesi ile İspanya'dan çıkartılan Yahudi toplumuna verilen isimdir. Kararname sonrasında Yahudi halkının çoğu Portekiz'e kaçmıştır. 5 yıl sonra Portekiz Kralı I. Manuel'in de Portekiz'deki Yahudileri Hristiyanlığa geçmeye zorlamasıyla sınır dışı edilen birçok Yahudi farklı ülkelere kaçmıştır. Sonuç olarak, göçe zorlanan Yahudilerin torunları dünyanın her yerindeki ülkelere taşınarak yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Bu ülkelerden bazıları İngiltere, Hollanda, Kuzey Afrika'nın bazı bölgeleri, Türkiye ve İsrail'dir.

Koine, Helenistik Dönemde Attik Diyalekt'ten sonra gelişen ve Yunanistan dışındaki bölgelerde de kullanılan, bu sebeple sadece Yunanlar'ın değil Yunan olmayanların da kullandıkları bir halk lehçesi. Aynı zamanda Romalıların Yunan toplumuyla anlaşmak için kullandığı lehçedir.

<span class="mw-page-title-main">Munis Tekinalp</span> Türk gazeteci, yazar ve hukukçu

Munis Tekinalp, gönüllü olarak Türkleşmiş Osmanlı Yahudisi yazar, filozof ve gazeteci.

David Asseo, Türkiye Yahudilerinin hahambaşı idi.

<span class="mw-page-title-main">Rafael Saban</span> Türkiye Yahudileri Hahambaşı

Rafael Saban, Türkiye Yahudilerinin hahambaşı idi. Tiyatrocu Nedim Saban'ın büyükbabasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Neve Şalom Sinagogu</span>

Neve Şalom Sinagogu, İstanbul'un Karaköy semtinde bulunan bir sinagogdur. Pazar, 25 Mart 1951'de açılan dönemin Türkiye Hahambaşı Rav. Rafael David Saban'ın katılımı ile yapıldı. İstanbul'daki sinagogların en büyüğü olan Neve Şalom Sinagogu ise yapılması için 1949'da yıkılan Birinci Karma Yahudi İlkokulu tören salonundan dönüştürülerek inşa edilmiştir. Mimarları Türk Musevileri Elyo Ventura ve Bernar Motola'ydı.

Baki Adam, Türk din tarihçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Tahsin Banguoğlu</span> Türk siyasetçi

Hasan Tahsin Banguoğlu, Türk akademisyen, dilbilimci ve siyasetçi.

Türkiye Hahambaşıları listesi 1453 yılındaki İstanbul'un fethinden günümüzden bu yana İstanbul'da görev yapan Türkiye Hahambaşılarının listesidir:

<span class="mw-page-title-main">Eliezer Ben-Yehuda</span> İbranice sözlük bilimci

Eliezer Ben-Yehuda, İbranice için sözlükbilimciliği yapmış ve Modern İbranicenin gelişmesinde en büyük katkıyı sağlamış olan Yahudi gazete editörü. Modern çağda, İbranicenin yeniden canlanmasının arkasındaki en büyük figür oldu.

Yahudi İtalyancası ya da İtalkian bir İtalo-Romans dili çeşididir. Ağırlıklı olarak 10. yüzyıl ile 20. yüzyıl arasında İtalya ve Korfu'da konuşulmuştur.

Tanburi İsak Efendi, Klasik Türk müziği'nin ünlü tanburisi ve bestecisidir.

İsak Varon Klasik Türk müziği'nin ünlü bestecisidir. Türkiye Yahudisi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hasday bin Şaprut</span>

Hasday bin Şaprut, (d. 915 Jaén - ö. 970 Córdoba) Endülüs Yahudisi, halife III. Abdurrahman'ın veziri ve özel hekimi. Chaim Potok'un kitabı "wanderings"te anlatıldığına göre Talmud'un erbabı değildi. Dini yazıtlar üzerinde çalışan, 4 dil bilen, Yahudi tarihini iyi bilen, rabbinik olmayan bir Yahudi sekreteri olan Hasday Yahudi olmayanlarca bile saygı duyulan bir kişiydi. Hasday bin Şaprut Karay bir İbrani olmasına rağmen rabbinikçiler, İbrani diline yaptığı katkılardan dolayı kendisine sahip çıkmaktadır.

Türkiye Hahambaşılığı, Türkiye sınırları içinde yaşayan Sefarad ve Aşkenaz Musevilerinin dinî önderi Hahambaşı'nın yönettiği kuruma verilen addır. Merkezi Beyoğlu, İstanbul'da bulunmaktadır. Papalık ya da patrikhane gibi ruhani bir makam değildir, zira dünyadaki hahambaşılıklar arasında hiyerarşik bir düzen yoktur. Sayıları 80 dolaylarında olan Karay cemaati Türkiye Hahambaşılığı'nın yetkisini kabul etmemekte ve özerk bir topluluk teşkil etmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu'ndaki Yahudilerin tarihi</span>

Bizans Yahudileri, genelde Romanyotların oluşturduğu Bizans İmparatorluğu'nda yaşayan Yahudilerdir. Bizans İmparatorluğu kurulmadan önce bu topraklarda bulunan Yahudiler zamanla ya başka ülkelere göç etmiş ya da yerlerinde kalan Yahudiler 13. yüzyıldan sonra Osmanlı tebaasına girmiştir. Romanyotlar ise zamanla diğer Yahudi mezhepleri içinde asimile olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yahudilerin tarihi</span>

Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yahudilerin tarihi, Osmanlı topraklarında var olan Yahudilerin tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Fazlurrahman Malik</span> Pakistanlı filozof

Fazlurrahman Malik, Pakistanlı akademisyen, ilim ve fikir adamı. Kendisini eğitim reformuna ve içtihadın farklı bir anlayışla yeniden canlanmasına adayan, İslam'ın önde gelen bir reformcusu olarak ve tarihselci görüşleriyle bilinir. Eserleri Pakistan, Malezya, Endonezya ve Türkiye gibi ülkelerde büyük ilgi görüyor.

<span class="mw-page-title-main">Haim Nahum</span> Osmanlı hahambaşı

Haim Nahum Efendi veya Hayim Nahum, Osmanlı İmparatorluğu'nun son hahambaşısı ve siyasetçidir.