İçeriğe atla

İsa ve Ataları (Kariye Camii)

İsa ve Ataları mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün güney kubbesinde yer alan mozaik sahnedir.

Yapının bu bölümündeki iki kubbeden birin İsa'nın, biri Meryem'in soy kütüğündeki figürlerini kubbe dilimleri arasındaki gösterecek şekilde barındıracağı figür sayısına göre tasarlanmıştır. Her ikisinde de figürler, Matta İncili (Matta 1) ve Luka İncili’nde (Luka 3) verilen listedeki Ortodoks Kilisesi’nin ayin düzenini takip ederek sıralanmışlardır.[1]

İsa'nın soy kütüğünü gösteren sahne büyük olan güney kubbededir. Merkezde çift sıra bantla çevrili madalyon içinde Pantokrator İsa formunda (sol elinde kutsal kitap tutar ve sağ eli ile takdis işareti yapar vaziyette) İsa yer alır. Altın renkli mozaiğin üstünde ışınların kırılması orta madalyon etrafında bir aydınlanma etkisi yaratır.[1]

Kubbe dilimleri arasında İsa'nın soyağacına ait 39 figür iki sıra halinde yer alır.[2] Soyağacı yılanı çiğneyen Adem tasvri ile başlar, Habil ile devam eder. İlk bantta Adem'den Yakup'a kadar aralarında Şit, Nuh, Kenan, Mahalalel, Yeret, Lemek, Sam, Taruh, İbrahim, İshak'ın yer aldığı 24 arası, ikinci kuşakta Yakup'un çocuklarının tasvirleri vardır.[3]

Kubbenin pandantiflerinde İsa'nın bir kör ve dilsizi iyileştirmesi (güneybatı pandantif), iki kör adamı iyileştirmesi (kuzeybatı pandantif), kanamalı bir kadına şifa olması (güneydoğu pandantif), Petrus'un kayınvalidesini iyileştirmesi (kuzeydoğu pandantif) resmedilmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Jolivet-Lévy, Catherine. "Konstantinopolis'te Bizans Sanatının son pırıltıları: Hora Manastırı'nın (Kariye Müzesi) bezemeleri". İstanbul Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü, 2011. 3 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020. 
  2. ^ Keykubatlı, Sercan. "İkonlarıyla Khora Manastırı Katholikonu". Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi seminer ödevi, Antalya, 2018. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020. 
  3. ^ "Kariye Müzesi İç Narteks Mozaikleri". Sanatinyolculuğu.com sitesi, 16 Aralık 2018. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kariye Camii</span> İstanbulda camiye çevrilen bir Rum Ortodoks kilisesi

Kariye Camii veya eskiden Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Edirnekapı semtinde camiye çevrilmiş bir Rum Ortodoks kilisesi ve müze.

İsa'nın soyağacı Yeni Ahit'te iki farklı biçimde incelenmiştir. Matta İncili soyağacını İbrahim'le başlatırken Luka İncili Adem'le başlayan bir zincir kullanmaktadır. İbrahim ile Davud arasındaki zinciri aynı biçimde açıklayan inciller bu noktadan sonra Yusuf ve Meryem'in soyunu temel alarak ayrılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Metokhites’in Kilise’nin Maketini İsa’ya Sunması (Kariye Müzesi)</span>

Kariye Camii'sine batıdan girildiğinde iç nartekste asıl yapıya (naos) giriş kapısının dış kısmının üstünde yer alan ve yapının kurucusu Theodoros Metokhites'i, İsa’ya kilisenin inşasını tamamlayıp maketini sunarken gösteren mozaikle işlenmiş sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem’in Ölümü (Kariye Camii)</span>

Günümüzde Kariye Camii olarak kullanılanı Azize Kurtarıcı Hora Manastır ana ibadet binası (naos) kapısının üzerinde bulunan mozaik tekniğinde yapılmış koimesis sahnesidir.

<span class="mw-page-title-main">İsa mozaiği (Kariye Camii)</span>

İsa mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde ana ibadet binasının (naos) bölümünde, günümüze ulaşmış üç adet mozaik panodan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yol Gösterici Meryem mozaiği (Kariye Camii)</span> Kariye Müzesinde bir mozaik

Yol gösterici (Odigitria) Meryem mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde ana ibadet binasının (naos) bölümünde, günümüze ulaşmış üç adet mozaik panodan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem ve Ataları (Kariye Camii)</span>

Meryem ve Ataları mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinde yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Yohakim'in Tapınaktan Kovulması</span>

Yohakim (İmran)'in Tapınaktan Kovulması mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinde kuzey pandantifte yer alan mozaik sahnedir.

Kırda Yohakim'in (İmran), günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinin güney pandantifine yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Azize Anna'ya Müjde (Kariye Camii)</span>

Anna'ya Meryem'in Doğacağı Müjdesinin Verilmesi mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinin altında, güney duvarda birinci kemer içinde yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Anna ve Yoahim'in Buluşması (Kariye Camii)</span>

Anna ve Yoahim'in Buluşması mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinin olduğu bölüm ile bu bölümün güneyindeki tonozlu kısım arasındaki kemer karnının doğusunda yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Doğumu (Kariye Camii)</span>

Meryem'in doğumu mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kısımda yer alan ikinci kemerin doğusunda bulunan mozaik sahne.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Takdis Edilmesi (Kariye Camii)</span>

Meryem'in takdis edilmesi mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün bulunan bir mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Sevilmesi (Kariye Camii)</span>

Meryem'in takdis edilmesi mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteksinde tonozun doğu kısmında bulunan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Tapınağa Takdimi (Kariye Camii)</span>

Meryem'in tapınağa takdimi mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteksinde orta bölüm tonozun doğu kısmında bulunan bir mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Bir Melek Tarafından Beslenmesi (Kariye Camii)</span>

Meryem'in bir melek tarafından beslenmesi, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç nartekse açılan güney kemerinde bulunan bir mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Eflatun Yün Çilesi (Kariye Camii)</span> Kariye Camiinde mozaik

Meryem'in Tapınaktan Yün Yumağı Alışı, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteksinde dışa açılan kapısı üzerindeki bir kemerde bulunan bir mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Zekeriya'nın Duası (Kariye Camii)</span>

Zekeriya'nın Duası, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde bulunan bir mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf'un Meryem'i Eve Götürmesi (Kariye Camii)</span>

Yusuf'un Meryem'i Eve Götürmesi, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde kuzey kubbenin alt kısmındaki kemer üzerinde bir mozaik sahne.

Meryem'e Müjde sahnesi, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinin kuzey kubbesinde bir geçiş ögesi olarak kullanılan pandantifinde görülen bir mozaik sahne.