İsa'nın tarihselliği

İsa’nın tarihselliği meselesi, hangi kaynakların Nasıralı İsa’nın tarihsel bir kişi olarak var olduğuna kaynak olabileceği hakkındadır. Bu mesele, zaman ve mekan açısından ele alınarak, gerçekte İsa ile ilgili olarak neyin yaşandığıyla ve ayrıca günümüz uzmanlarının neyin gerçekten yaşandığına nasıl karar verdikleri ile ilgilenmektedir.^[1] Bu meselenin ikinci bir yönü birincil kaynakların konuyla ne kadar alakalı olduğunu ele alan tarihsel araştırmalar ve bilimsel metodlarla ilgilidir. Ayrıca, İsa’nın bir nazir olup olmadığı konusuyla ilgilidir.^[2][3]

Her ne kadar, İsa’nın öğretilerinin ve inançlarının ve incillerde geçen hayatından kesitlerin tarihselliği konusunda birbirinden farklı görüşlere sahip olsalar da günümüz Yeni Ahit uzmanlarının ve Yakın Doğu tarihçilerinin hemen hepsi, tarihsel araştırma ilkeleri ışığında, İsa’nın tarihselliğinin, mitolojik olmasından daha mümkün olduğunu kabul etmektedir. Uzmanlar, İsa akademik uzmanlığını dini tarafgirlik ve sağlam bilimsel yöntemden yoksunlukla suçlasalar da, çok az istisna dışında hepsi İsa’nın tarihselliğini kabul etmekte ve İsa’nın var olmadığını savunan Mesih Efsanesi teorisini reddetmektedir.

İsa’nın tarihselliği araştırmaları, buna benzer başka bir saha olan Tarihsel İsa araştırmalarından farklılık arz etmektedir. Tarihsel İsa araştırmaları, incil metinlerinin eleştirel incelenişine dayanarak İsa’nın yaşamöyküsünün akademik seviyede yeniden oluşturulmasını ele almaktadır. Tarihsellik araştırmaları, tarih araştırmalarından akademik saha olarak iki açıdan farklılık göstermektedir. İlk olarak, tarihsellik araştırmaları, sosyal değişiklik süreçlerini ele almakta, ikinci olarak kaynakların yazarlarının niyetlerini ve toplumsal bağlamını ele almaktadır. Bu kaynaklar, tarihsel olayları efsanevi anlatılardan ayırt edip gerçek hadiseleri ortaya koymaya yarayacak olan kaynaklardır.