İçeriğe atla

İsa'nın çarmıhtaki yedi özdeyişi

İsa'nın son yedi sözü, illüstrasyon, Hollanda, 17. yüzyıl

İsa'nın çarmıhtaki yedi özdeyişi, Kutsal Kitap'a göre İsa'nın çarmıha gerilme sürecinde söylediği yedi sözdür. Geleneksel olarak, "sözler" diye anılır. Kutsal Kitap'ta bir araya getirilmiştir.[1][2] Üçü Luka, ikisi Yuhanna, bir tanesi de Matta ve Markos'ta aynı şekilde geçmektedir. Sonuncu söz ise Yuhanna'da doğrudan Matta ve Markos'ta ise alıntılanarak geçmektedir.[3] Matta ve Markos'ta İsa, Tanrı'ya yakarmaktadır. Luka'da ise katillerini affetmekte, pişmanlık duyan hırsızı rahatlatır ve ruhunu Baba'ya emanet eder. Yuhanna'da annesiyel konuşup susadığını ve dünyadaki yaşamının son bulduğunu söylemektedir.

16. yüzyıldan beri Kutsal Cuma günkü vaazlarda yaygın olarak kullanılmıştır ve bunların teolojik analizi üzerine kitaplar yazılmıştır.[4][5][6] Yedi özdeyiş, Anglikan, Katolik, Protestan ve diğer Hristiyan geleneklerindeki ayinlerin ayrılmaz bir parçasıdır.[7][8]

Yedi özdeyiş

Yedi özdeyiş, Çile Haftası ve Kutsal Cuma süresince Hristiyan meditasyonunun bir parçasıdır. Deyişlerin geleneksel sırası şu şekildedir:[9]

  1. Luka 23:34; Baba, onları bağışla, çünkü ne yaptıklarını bilmiyorlar.
  2. Luka 23:43; Sana doğrusunu söyleyeyim, sen bugün benimle birlikte cennette olacaksın.
  3. Yuhanna 19:26-27; Anne, işte oğlun! (Sonra öğrenciye) İşte annen!
  4. Matta 27:46 ve Markos 15:34; Tanrım, Tanrım, beni neden terk ettin?
  5. Yuhanna 19:28; Susadım!
  6. Yuhanna 19:30; Tamamlandı!
  7. Luka 23:46; Baba, ruhumu ellerine bırakıyorum!

Bu sözler sırasıyla şunlarla ilişkilendirilir 1. Affetmek, 2. Kurtuluş, 3. Akrabalık, 4. Terk edilme, 5. Izdırap, 6. Zafer ve 7. Birleşme[10]

Kaynakça

  1. ^ Geoffrey W. Bromiley, International Standard Bible Encyclopedia, Eerdmans Press 1995, 0-8028-3784-0 p. 426
  2. ^ Joseph F. Kelly, An Introduction to the New Testament for Catholics Liturgical Press, 2006 978-0-8146-5216-9 p. 153
  3. ^ Jesus: the complete guide by Leslie Houlden 2006 0-8264-8011-X p. 627
  4. ^ Jesus of Nazareth by W. Mccrocklin 2006 1-59781-863-1 p. 134
  5. ^ Jesus in history, thought, and culture: an encyclopedia, Volume 1 by James Leslie Houlden 2003 1-57607-856-6 p. 645
  6. ^ The Seven Last Words From The Cross by Fleming Rutledge 2004 0-8028-2786-1 pp. 8–10
  7. ^ Richard Young (25 Şubat 2005). Echoes from Calvary: meditations on Franz Joseph Haydn's The seven last words of Christ, Volume 1. Rowman & Littlefield. ISBN 978-0742543843. Erişim tarihi: 1 Nisan 2012. Interestingly, the Methodist Book of Worship adopted by the General Conference of 1964 presented two services for Good Friday: a Three Hours' Service for the afternoon and a Good Friday evening service that includes the "Adoration at the Cross" (the Gospel, Deprecations, and Adoration of the Cross) but omits a communion service, which would be the Methodist equivalent of the Mass of the Presanctified. 
  8. ^ The Encyclopædia Americana: a library of universal knowledge, Volume 13. Encyclopedia Americana. 1919. Erişim tarihi: 1 Nisan 2012. The 'Three Hours' Devotion, borrowed from Roman usage, with meditation on the 'seven last words' from the Cross, and held from 12 till 3, when our Lord hung on the Cross, is a service of Good Friday that meets with increasing acceptance among the Anglicans. 
  9. ^ Jan Majernik, The Synoptics, Emmaus Road Press: 2005 1-931018-31-6, p. 190
  10. ^ The International Standard Bible Encyclopedia by Geoffrey W. Bromiley 1988 0-8028-3785-9 p. 426

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İsa</span> Yahudi vaiz ve dinî lider, Hristiyanlığın merkezî figürü

İsa, 1. yüzyılda yaşamış olan bir Yahudi vaiz ve dinî lider. Günümüzde en çok mensuba sahip din olan Hristiyanlığın merkezî figürüdür. Hristiyanlar, Yeşua'nın Eski Ahit'te kehanet edilen ve beklenen Mesih, Tanrı'nın Oğlu ve Tanrı'nın enkarnasyonu olduğuna inanırlar. Yeşua'nın, Yeni Ahit'e göre Yosef (Yusuf) adında dünyevi bir babası olduğu için Yeşua, mensubu olduğu Yahudi toplumunda "Yosef'in oğlu Yeşua" olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Yahya</span> Yahudi din büyüğü

Yahya veya Yuhanna, İsa'nın çağdaşı, Zekeriya'nın ise oğlu olan Yahudi din büyüğüydü. Hristiyanlıkta Vaftizci Yahya olarak anılır ve aziz kabul edilir. Hristiyanlar tarafından her yıl 24 Haziran'da "Vaftizci Aziz Yuhanna Günü" kutlanır. Bahá’ílik, Sâbiîlik ve İslam'da ise bir peygamber olarak kabul edilir. Bu durum Yeni Ahit'teki Matta, Markos, Luka ve Yuhanna İncilleri ile Kur'an'da ve Bahá’í metinlerinde teyit edilir.

<span class="mw-page-title-main">Markos İncili</span> Yeni Ahitin ikinci bölümü

Markos İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin ikinci kitabıdır. Bu incilin Markos adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir. Markos'un bölümleri ve konuları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Luka İncili</span> Yeni Ahitin üçüncü bölümü

Luka İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin üçüncü kitabıdır. Bu incilin genellikle Luka adlı havari tarafından yazıldığı kabul edilir.

Sinoptik İnciller, Kitab-ı Mukaddes'te yer alan ve doğru kabul edilen dört incilden Matta, Markos ve Luka'ya ait olan üçü. Sinoptik, Yunanca "eş görünümlü" demektir. Bu üç incil konu ve üslup olarak birbirine benzediği, hatta önemli miktarda ortak metin içerdiği için Sinoptik adını almıştır. Dördüncü incil olan Yuhanna da İsa'nın hayatını anlatmakla birlikte, üslubu ve içeriği Sinoptiklerden farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Barabbas</span> Kutsal Kitapta adı geçen kişi

Barabbas veya İsa Barabbas, Hristiyan anlatıda İsa'nın Tutkusu'nda adı geçen bir figürdür. Kudüs'te Fısıh Bayramı'nda Pontius Pilatus tarafından serbest bırakılan bir isyancıdır.

<span class="mw-page-title-main">Evanjelist Markos</span> İsanın havarisi

Müjdeci Markos veya Evanjelist Markos, geleneksel olarak Markos İncili'ni yazdığı düşünülen kişi. Katolik Kilisesi tarafından uzunca bir süre Matta (insan), Luka (buzağı) ve Yuhanna (kartal) ile birlikte Apokalips 4'te geçen dört yaşayan mahluktan (aslan) biri olarak sınıflandırılmıştır. Yetmiş Havariden biri olarak Markos pentarşinin 3 ana piskoposluk makamından olan İskenderiye Kilisesi'ni kurmuştur. Oruç günü 25 Nisan olan Markos'un sembolü aslandır.

<span class="mw-page-title-main">İsa'nın mucizeleri</span>

İsa'nın mucizeleri, Hristiyan ve İslam kaynaklarında İsa'ya atfedilen doğaüstü yeteneklerdir. Bu mucizelerin çoğu iyileştirme, egzorsizm, ölünün canlandılması ve doğanın kontrol edilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ebedî hayat (Hristiyanlık)</span>

Ebedî hayat, Hristiyanlıkta, geleneksel inanca göre, ölümden sonra gerçekleşen devamlı hayattır. Havarilerin Amentüsü'nde şöyle geçmektedir: "...Bedenin dirilişine ve ebedî hayata... iman ediyorum." Geleneksel inanışa göre, ebedî hayat, İsa'nın ikinci gelişinden ve ölülerin dirilişinden sonra başlayacaktır. Bununla birlikte, Yeni Ahit'teki Yuhanna kitaplarında, bu dünyevi hayatın içindeyken de imanlı kişinin kendisi için önceden belirlenmiş bir ebedi hayata kavuşabileceği ima edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">1. Petrus</span> Yeni Ahitin kitapçıklarından birisi

Birinci Petrus Mektubu ya da Petrus'un Birinci Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece 1. Petrus olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup Petrus'un tüm Hristiyan cemaatlere yazdığı bir mektuptur. Bunun için katolik mektup olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Muratori Kanonu</span> Yeni Ahit kitaplarının listelendiği antik bir metin

Muratori Kanonu Yeni Ahit'e ait olan kitapların en eski bir Hristiyan listesidir. Bu kodeksin başlangıç ve son sayfaları kaybolduğu için Muratori Fragmanı adı altında da tanınır. Muhtemelen 8. yüzyılda Latince yazılmış olan bu rehber, adını keşfeden arşivci Lodovico Antonio Muratori'den almıştır. Fragman bugün Milano'daki Ambrosiana Kütüphanesinde saklanır.

<span class="mw-page-title-main">İsa'nın vaftizi</span> İsanın hizmetinin başlamasını sağlayan olay

İsa'nın vaftizi, Vaftizci Yahya tarafından peygamber İsa'nın Şeria Nehri'nde vaftiz edilmesi olayıdır. İsa'nın hayatında önemli bir nokta olduğu düşünülen ve Matta, Markos ile Luka incillerinde anlatılan bu olayların bugün Ürdün'de bulunan El-Mağtas'ta gerçekleştiği düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya Devresi</span>

Paskalya Devresi veya Mevsimi, Paskalya Pazarı’ndan Pentekost Bayramı'na kadar geçen elli günü ifade eder. Tüm Hristiyan halkın İsa'nın dirilişini kutladığı neşeli günlerdir. Devrenin son on günü Kutsal Ruh'un armağanı vaadine odaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Codex Boreelianus</span> el yazması

Codex Boreelianus veya tam adıyla Codex Boreelianus Rheno-Trajectinus, Gregory-Aland numaralandırmasında F e veya 09, von Soden numaralandırmasında ε 86 ile belirtilen Yunanca İncil'in 9. yüzyıla ait bir el yazmasıdır. Parşömen üzerine yazılmış olan el yazması, çoğu 1751 ile 1830 arasında ortaya çıkan boşluklarla doludur. Kodeksin adı, onu Doğu'dan getiren Johannes Boreel'in (1577–1629) ardından Boreelianus'tur.

<span class="mw-page-title-main">Papirüs 45</span>

Papirüs 45 Yunanca Kutsal Yazıların Grekçede yazılan eski bir kopyasıdır. ayrıca Chester Beatty I adı altında da tanınır. Bu el yazması tüm dört İncillerden ve Elçiler İşleri kitabından ayetler içermektedir. Onlar ekseriyetle Dublin'deki (İrlanda) Chester Beatty koleksiyonunda bulunur. Bir parça Viyana'da Österreichische Nationalbibliothek'te bulunur.

<span class="mw-page-title-main">1. Yuhanna</span> Yeni Ahitteki yedi Genel (Katolik) mektuptan biri

Birinci Yuhanna Mektubu ya da Yuhanna'nın Birinci Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece 1. Yuhanna olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup Yuhanna'nın adını taşıyan üç mektubunun birincisidir ve tüm Hristiyan cemaatlere yazıldı. Bunun için o „katolik“ mektup olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Tarihî İsa</span> Tarihsel bir kişilik olarak İsa

Tarihî İsa, Kristolojik tanımların ve İsa'nın diğer Hristiyan anlatımlarının aksine, İsa'nın yaşamının ve öğretilerinin eleştirel tarihsel yöntemlerle yeniden inşasıdır. Ayrıca İsa'nın yaşadığı tarihsel ve kültürel bağlamları da göz önünde bulundurur. Tarihî İsa veya Nasıralı İsa, MÖ 4-7 arasında, muhtemelen Nasıra'da doğmuş; MS 30-31'de Kudüs'te yaşamış bir Yahudi gezgin vaizdi. 28 yılından itibaren Celile ve Yahudiye'de halka vaaz vermeye başladı. Aradan geçen iki ila üç yıl sonra, Roma valisi Pontius Pilatus'un emriyle Roma askerleri tarafından çarmıha gerildi. Yeni Ahit, Hristiyanlık inancının ilk belgesi olarak, İsa hakkında yapılan tarihi araştırmaların en önemli kaynağıdır. İsa, havarilerini topladı ve Yahudilere Tanrı’nın Krallığı’nda krallığını ilan etti, bu nedenle halkını tövbe etmeye çağırdı. Havarileri, ölümünden sonra onu İsa Mesih, Mesih ve Tanrı'nın Oğlu olarak ilan ettiler. Bu olayın sonrasında, yeni bir dünya dini olan Hristiyanlık doğdu. İsa, Hristiyanlığın dışında da önemli hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Mucizevi balık avı</span> İsanın iki mucizesi

Mucizevi balık avı, kanonik İncillerde yaygın olarak mucize olarak kabul edilen iki olaydan biridir. Mucizelerin birbirinden yıllar sonra gerçekleştiği bildirilir, ancak her iki mucizede de havariler Celile Denizi'nde başarısız bir şekilde balık tutarken İsa onlara ağı bir kez daha atmalarını söyler ve bunun üzerine büyük bir avla ödüllendirilirler.

<span class="mw-page-title-main">Getsemani</span> Kudüste Zeytindağının eteğinde bulunan bahçe

Getsemani, Doğu Kudüs'teki Zeytindağı'nın eteklerinde, Yeni Ahit'in dört İnciline göre İsa'nın çarmıha gerilmeden önce ızdırap çektiği ve tutuklandığı bahçedir. Günümüzde kilise arazisinde, hepsi birbirine bitişik olan ve İncil'deki Getsemani ile özdeşleştirilen birkaç küçük zeytinlik bulunmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.