İrpin Muharebesi
İrpin Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Kiev Taarruzu (2022) ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Rusya | Ukrayna | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Bilinmiyor | Oleksiy Kuleba[4] Oleksandr Markuşin[5] "Komutan Casper" (gerçek adı bilinmiyor)[6][7] | ||||||
Çatışan birlikler | |||||||
|
| ||||||
Kayıplar | |||||||
Bilinmiyor | Ukrayna'ya göre: Yaklaşık 50 asker öldü[8] | ||||||
Ukrayna'ya göre: 290 sivil öldü[9] |
İrpin Muharebesi, 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin Kiev Taaruzu sırasında Rusya ve Ukrayna arasında İrpin şehrinin kontrolü için yaşanan askerî muharebeydi. Muharebe 27 Şubat 2022'den 28 Mart 2022'ye kadar sürdü ve Ukrayna güçlerinin şehri geri almasıyla sona erdi.[10][11] Muharebe, Ukrayna'nın başkenti Kiev'i kuşatmak için yapılan daha büyük bir taktiğin parçasıydı. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, başkentin batı banliyöleri İrpin, Buça ve Hostomel'de Rus ilerleyişine karşı direndi.[12][12][13] İrpin, Kiev Oblastı Devlet İdaresi tarafından Kiev Oblastı'ndaki en tehlikeli yerlerden biri olarak gösterildi.[14] Muharebe şiddetli bir şehir savaşıydı.[15][16]
Öncesi
25 Şubat'ta Rus kuvvetleri, İvankiv'deki Ukrayna savunmasını kısmen kırarak, havaalanını ele geçirdi ve kasabada bir dayanak kurduktan sonra, Hostomel banliyösünde ve kuzeybatıdan havalimanında ilerledi. Hostomel'de hâlâ devam eden Ukrayna direnişi olmasına rağmen, Rus kuvvetleri Kiev'i kuşatmak amacıyla komşu şehirler İrpin ve Buça'yı ele geçirmek için güneye doğru ilerlemeye başladı.[12][13]
O günün ilerleyen saatlerinde bir Rus birliği, İrpin yakınlarında Ukrayna kuvvetleri tarafından yenildi.[17][18] 26 Şubat'ta İrpin sakinleri, Rus sabotajcılarının kendilerini Ukraynalı askerler olarak gizlediğini bildirdi.[19]
Muharebe
Şubat
27 Şubat'ta Ukrayna kuvvetleri, Rusya Kara Kuvvetlerinin Buça'ya ilerlediğini ve şehri geçerek İrpin'e doğru ilerlediğini bildirdi.[12][20] Ukraynalı piyadeler Rus paraşütçülerle çatışırken, şehrin içinde bir tank savaşı başladı.[12][20] İrpin Belediye Başkanı Oleksandr Markuşin, Rus kuvvetlerinin şehri kırmaya çalıştığını, ancak Ukrayna Kara Kuvvetlerii Bölgesel Savunma Kuvvetleri ve Bucha'dan gelen tank destekleri tarafından geri püskürtüldüklerini belirtti. Buça ile İrpin arasındaki bir alışveriş merkezinde şiddetli çatışmalar yaşandı.[21] Ukraynalı askerler tarafından yayınlanan videolar, tahrip edilmiş bir Rus zırhlı personel taşıyıcısını ve en az altı ölü Rus askerini gösterdi.[22][23][24]
Ukrayna kuvvetleri, Rus ilerlemesini durdurmak için roketler, toplar ve hava saldırıları kullandı ve Buça ile İrpin'i birbirine bağlayan bir köprüyü yok etti.[25][26]
28 Şubat 2022'de Ukraynalı yetkili Oleksiy Arestoviç, Ukrayna kuvvetlerinin sabah M06 Karayolu üzerinde Rus kuvvetlerine saldırdığını ve öğleden sonra 200'den fazla Rus aracının yok edildiğini veya hasar gördüğünü belirtti.[27][28]
Mart
1-5 Mart 2022
2 Mart 2022'de iki Rus Suhoy Su-25, İrpin'de hava saldırısı düzenledi. Bir konut binasına isabet eden iki füze, bir çocuğu öldürdü ve bir kadını yaraladı.[29][30][31] Su-25'lerden biri Ukrayna kuvvetleri tarafından düşürüldü. Jetin Rus 18. Muhafız Taarruz Havacılık Alayına ait olduğu belirlendi.[32][33]
Ukraynalı askeri yetkililer; Rus kuvvetlerinin ivme kaybetmeye başladığını, önemli kayıplar verdiğini ve "olumsuz sınırlarda" durdurulduğunu bildirdi.[34][35]
3 Mart 2022'de Kiev Oblastı Devlet İdaresi, Ukrayna hükümetinin Buça ve İrpin'e insani yardım gönderdiğini ve her iki şehirde de tahliyeler ilan ettiğini duyurdu. 1500'den fazla kadın ve çocuğun trenle, 250'sinin ise otobüsle tahliye edildiği bildirildi.[36][37] Ancak Ukraynalı yetkililer, çatışmalar sırasında bazı demiryolu raylarının tahrip olması nedeniyle tahliyelerin karmaşık olduğunu bildirdi.[38]
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Valeriy Zalujnyi, 3 Mart'ta Rus Suhoy Su-30 savaş uçağının İrpin üzerinde Ukrayna hava savunması tarafından düşürüldüğünü duyurdu.[39][40]
5 Mart 2022'de Ukrayna kuvvetleri sivilleri İrpin'den Kiev'e yaya olarak tahliye etmeye başladı, ancak yıkılan bir köprü çabaları zorlaştırdı.[41][42]
6-10 Mart 2022
6 Mart 2022'de Rus kuvvetleri İrpin'in bir bölümünü ele geçirdi.[43] Sabah saatlerinde kentin Ukraynalı askeri komutanı Oleksiy Kuleba, şehir dışına çıkan birçok tahliye yolunun güvensiz olduğunu belirtti.[4] O günün ilerleyen saatlerinde bir sivil tahliye sırasında, Rus kuvvetlerinin tahliye yolunu havan birlikleri tarafından bombalanması sonucu 2'si çocuk 8 sivil öldü. Yakınlarda bir Ukraynalı topçu mevzii bulunuyordu.[4][44]
İnsan Hakları İzleme Örgütüne göre, Rus bombardımanı bir savaş suçu teşkil etmiş olabilir. Örgüt, Ukrayna'nın da benzer şekilde sivil alanlarda askeri harekat yürütmeyerek sivil kayıpları önleme yükümlülüğü olduğunu belirtti.[45] Bölgesel Savunma Kuvvetlerine katılan bir aktör olan Ukraynalı asker Pavlo Lee, daha sonra Rus bombardımanı sonucu öldürüldü.[46]
8 Mart'ta şehirdeki Ukrayna kuvvetlerinin bir kısmına komuta eden Markuşin, Rus kuvvetlerinin kendisinden şehri teslim etmesini istediğini belirtti, "İrpin satın alınamaz, İrpin savaşır" diyerek teklifi reddetti.[47][48]
9 Mart 2022'de Rus birliklerinin İrpin sokaklarında devriye gezdiği görüldü.[49] Ukrayna kuvvetleri, Irpin de dahil olmak üzere Kiev Oblastı genelinde geniş çaplı bir tahliye gerçekleştirdi. Kiev Oblastı'nda 20.000 kadar sivil tahliye edildi.[50] Daha sonra Kiev Oblastı Devlet İdaresi, İrpin'deki çatışmaların gece boyunca devam ettiğini bildirdi.[51]
13-14 Mart 2022
13 Mart'ta Rus kuvvetleri bir kontrol noktasında yabancı gazetecileri taşıyan bir araca ateş açarak Amerikalı gazeteci Brent Renaud'u öldürdü ve diğer iki gazeteciyi de yaraladı. Renaud, 2015'ten beri yayın için çalışmamış olmasına rağmen, The New York Times tarafından verilen basın belgelerini taşıyordu.[52][53]
14 Mart'ta yerel bir milletvekili olan Mikhailina Skorik-Şkarivska , İrpin'in yarısının Rus güçleri tarafından işgal edildiğini belirtti.[1]
23-24 Mart 2022
23 Mart'ta Markuşin, Ukrayna kuvvetlerinin şehrin yüzde 80'ini kontrol ettiğini iddia ederken,[54] ertesi gün Ukrayna askerleri Rusya'nın şehrin yarısını kontrol ettiğini belirtti.[55]
28 Mart 2022
28 Mart'ta Markuşin, sosyal medyada İrpin'in Ukrayna güçleri tarafından geri alındığını iddia etti. İlk belirsizliğin ardından[56][57] Reuters, kentin 30 Mart'ta Ukrayna'nın kontrolü altında olduğunu doğruladı ve CNN de 31 Mart'ta kentin Ukrayna kontrolünü doğruladı.[3][58]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Mass graves in Ukraine: Battered cities are digging makeshift burial sites". BBC News. 14 Mart 2022. 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ "RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, MARCH 28". 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ a b Hnidyi, Vitalii; Karazy, Sergiy (30 Mart 2022). "Russia bombs Ukraine cities, despite pledge to pull back from Kyiv". Reuters. 30 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022.
- ^ a b c Addario (6 Mart 2022). "Russian forces fire on evacuees, leaving 4 people dead outside Kyiv". The New York Times. 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ Christoph Reuter (11 Mart 2022). "Courage, Desperation and Defiance Fuels the Defense of Ukraine". Spiegel. 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022.
- ^ Sudarsan Raghavan (14 Mart 2022). "How Kyiv's outgunned defenders have kept Russian forces from capturing the capital". Washington Post. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022.
- ^ "'We will blow it up': Last bridge to Kyiv stalls Russian advance". MSN. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ "According to preliminary data, up to 50 servicemen, 200-300 civilians killed under shelling, during fighting in Irpin". 30 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ "At least 290 civilian bodies found in Irpin since Russian withdrawal, mayor says". 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ Kramer, Andrew E.; Berehulak, Daniel (29 Mart 2022). "In Kyiv Suburb, Ukrainian Military Claims a Big Prize". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2022.
- ^ Guerin, Orla (1 Nisan 2022). "Battle for Irpin: Russian forces pushed out of Kyiv suburb". BBC News (İngilizce). 13 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2022.
- ^ a b c d e Clark, Mason; Barros, George; Stepanenko, Kateryna (27 Şubat 2022). "Russia-Ukraine Warning Update: Russian Offensive Campaign Assessment, February 27, 2022". Critical Threats. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ a b "Latest Military Situation in Ukraine, 27 February 2022 (Map Update)". Islamic World News (İngilizce). 27 Şubat 2022. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 March 2022.
27 Şubat'ta, Buça ve İrpin de dahil olmak üzere Hostomel Havalimanı'nın güney bölgeleri, Rus ve Ukrayna güçleri arasında son dört günün en ağır savaşlarından birine tanık oldu. Rus güçleri bu bölgede ilerleyerek Kiev kentinin batı girişlerini kapatmaya çalışıyor.
- ^ "Буча, Ірпінь, Гостомель: Кулеба назвав найнебезпечніші місця Київської області". depo kyiv. 2 Mart 2022. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ "'Hand-to-hand combat': Street battles rage on Kyiv's edge". France 24. 7 Mart 2022. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2022.
- ^ Episkopos, Mark (17 Mart 2022). "Ukraine Launches Counteroffensives in Key Cities". National Interest. 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2022.
- ^ "Відео розгромлених колон російської техніки в Конотопі та Ірпені". t1.ua. 25 Şubat 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "ЗСУ розтрощили російську військову колону в Ірпені". TCH. 25 Şubat 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "В Ірпені помітили російських військових, які переодяглися у цивільне (відео)". Segodnya. 26 Şubat 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ a b Орлова (27 Şubat 2022). "Бої за Ірпінь, Бучу, та Гостомель: що відбувається в цих населених пунктах на Київщині". unian. 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ "Мешканці Бучі спалили коктейлями Молотова два російських БМД — Арестович". HB. 27 Şubat 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "ЗСУ відбили Ірпінь у окупантів". Segodnya. 27 Şubat 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Ірпінь відбитий. Купа трупів росіян - мер закликав об'єднуватися". Gazeta. 27 Şubat 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Бої в Ірпені: "шість окупантів знищено, мінус один БТР, працюємо далі"". Novynarnia. 27 Şubat 2022. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Advisor to the President of Ukraine: Russian invaders broke through into Bucha, Irpin, and Hostomil, their advance was stopped". pravda. 27 Şubat 2022. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ Горбач (27 Şubat 2022). "Колона окупантів заблокована: ЗСУ підірвали міст між Бучею та Ірпенем (ВІДЕО)". Depo Kyiv. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ ""Якби ж ви знали...": Арестович про знищення військової техніки окупантів". TCH. 28 Şubat 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "До 14:00 було знищено понад 200 одиниць техніки окупантів на напрямках траси Ірпінь-Житомир, - Арестович". Espreso. 28 Şubat 2022. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Російські окупанти ракетами обстріляли Ірпінь: подробиці". TCH. 2 Mart 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Уранці окупанти завдали двох авіаударів по Ірпеню, зруйновано житловий будинок. Фото і відео". Gordonua. 2 Mart 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Внаслідок ворожого обстрілу Ірпеня загинула дитина та поранили жінку". 24tv. 3 Mart 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ Орлова (2 Mart 2022). "Знищено російський літак Су-25, який бомбив Ірпінь (фото)". Unian. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Збито російський Су-25, який бомбив Ірпінь". mil.in.ua. 2 Mart 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ ""Легкої прогулянки" не вийшло": в ЗСУ розповіли про ситуацію в Україні і "прозріння" окупантів". TCH. 3 Mart 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Генштаб заявляє про «перехоплення ініціативи у російських окупантів»". Radiosvoboda. 2 Mart 2022. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "ІРПІНЬ ТА БУЧА – УКРАЇНСЬКІ!". КИЇВСЬКА ОБЛАСНА ДЕРЖАВНА АДМІНІСТРАЦІЯ. 3 Mart 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ БАЛАЧУК (3 Mart 2022). "З Ірпеня і Бучі вивезли понад 1,5 тисячі жінок і дітей, з Фастівщини – ще 500". Pravda. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Буча, Ірпінь, Гостомель і Ворзель: що відбувається в найгарячіших точках Київщини". Ukrinform. 3 Mart 2022. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Російський літак СУ-30 збили у небі над містом Ірпінь – Залужний". Radiosvoboda. 3 Mart 2022. 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ Гірко (3 Mart 2022). "Над Ірпенем збили російський літак Су-30". Fakty. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Люди після бомбардувань намагаються покинути місто Ірпінь (відео)". Radiosvoboda. 5 Mart 2022. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "З Ірпеня на Київщині триває евакуація населення (фото, відео)". Konkurent. 6 Mart 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "ОКУПАНТИ ЗАХОПИЛИ ЧАСТИНУ ІРПЕНЯ І ВБИЛИ МІНІМУМ 8 ОСІБ: МЕР ПОВІДОМИВ ПРО СИТУАЦІЮ В МІСТІ". TCH. 6 Mart 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Під час евакуації з Ірпеня війська РФ відкрили вогонь по цивільних, є загиблі – кореспондент Радіо Свобода". Radio Svoboda. 6 Mart 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Ukraine: Russian Assault Kills Fleeing Civilians" (İngilizce). Human Rights Watch. 8 Mart 2022. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ "Pasha Lee, Ukrainian Actor and TV Host, Killed by Russian Shelling at 33". IMDb. 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ ""Irpin can't be bought, Irpin fights": Mayor refuses Russian demand to surrender" (İngilizce). CNN. 8 Mart 2022. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ Reuter (11 Mart 2022). "Impressions from an Embattled Kyiv: Courage, Desperation and Defiance Fuels the Defense of Ukraine". Der Spiegel (İngilizce). ISSN 2195-1349. 13 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ "Exclusive: Footage shows Russian troops inside besieged Irpin, 13 miles from central Kyiv". ITV News. 9 Mart 2022. 10 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ "До 20 тысяч человек были эвакуированы из Бучи, Ирпеня, Гостомеля, Ворзеля и других городов Киевской области". TCH. 10 Mart 2022. 10 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ "Житомирська траса, Буча, Ірпінь, Макарів - найнебезпечніші напрямки Київщини". Ukrinform. 10 Mart 2022. 10 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ Alex Woodward (13 Mart 2022). "Award-winning US filmmaker Brent Renaud killed by Russian forces in Ukraine, authorities say". The Independent. 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022.
- ^ Keiran Southern (13 Mart 2022). "American journalist Brent Renaud shot dead near Kyiv". The Times. 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022.
- ^ CNN, By <a href="/profiles/helen-regan">Helen Regan</a>, Seán Federico O'Murchú, George Ramsay, Hafsa Khalil, <a href="/profiles/adrienne-vogt">Adrienne Vogt</a> and <a href="/profiles/meg-wagner">Meg Wagner</a> (23 Mart 2022). "Kyiv suburb Irpin now 80% under Ukrainian control, mayor says". CNN (İngilizce). 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022.
- ^ "Reporters - The battle of Irpin: Meeting the Ukrainian resistance". France 24 (İngilizce). 24 Mart 2022. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022.
- ^ "Mayor tells CNN that Ukraine has reclaimed Kyiv suburb Irpin from Russian forces". CNN (İngilizce). 28 Mart 2022. 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2022.
- ^ "Irpin mayor says Kyiv suburb 'liberated' from Russian forces". www.timesofisrael.com (İngilizce). 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2022.
- ^ Cotovio, Vasco; Pleitgen, Frederik; Blunt, Bryon; Markina, Daria (31 Mart 2022). "Ukrainians have retaken Irpin from the Russian invaders. But it's a city that now lies in ruins". CNN. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.