İçeriğe atla

İrlanda Ulusal Kurtuluş Ordusu

INLA (Irish National Liberation Army), 1970'lerde kurulan bir ayrılıkçı grup olup, Bogside, Derry'de güçlü bir destek bulmuş ve İrlanda'nın birleşmesi için mücadele eden grupların merkezi olmuştur.

İrlanda Ulusal Kurtuluş Ordusu (İrlandaca: Arm Saoirse Náisiúnta na hÉireann, İngilizce: Irish National Liberation Army, kısaca INLA), 8 Aralık 1974 tarihinde kurulan İrlanda cumhuriyetçisi sosyalist paramiliter bir örgüttür. Hedefi Kuzey İrlanda'yı Birleşik Krallık'tan ayırıp, sosyalist Birleşik İrlanda devletini kurmaktır.

Siyasi kanadı İrlanda Cumhuriyetçi Sosyalist Partisi (IRSP) ile ortak bir Marksist ideolojiyi paylaşan INLA, en etkili dönemini 1970'lerin sonunda ve 1980'lerin başında geçirdi. İlk yıllarında Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) olarak biliniyordu ve öncelikli amacı IRSP üyelerini olası saldırılardan korumaktı.

INLA, 24 yıl süren bir silahlı mücadeleden sonra 22 Ağustos 1998 tarihinde ateşkes ilan etti.[1] Ağustos 1999'da, "mücadelenin yeniden başlaması için haklı herhangi bir siyasi veya ahlaki argüman olmadığını" belirtti.[2] Ekim 2009'da, barışçıl siyasi yollarla amaçlarını sürdürmeye devam edeceğine resmen söz verdi.[3]

İrlanda'da yasa dışı bir örgüt olan INLA, Birleşik Krallık'ta terör örgütü olarak belirlenmiştir.[4]

Kaynakça

  1. ^ (İngilizce) "UK and Ireland welcome INLA ceasefire" 17 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC. 23 Ağustos 1998. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.
  2. ^ (İngilizce) "INLA 'declares war is over'" 14 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC. 8 Ağustos 1999. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.
  3. ^ (İngilizce) "'Armed struggle is over' - INLA" 15 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC. 11 Ekim 2009. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.
  4. ^ (İngilizce) "Proscribed terror groups or organisations" 29 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. UK Home Office. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.

İlgili Araştırma Makaleleri

İrlanda Cumhuriyet Ordusu ya da kısaca IRA, Kuzey İrlanda'nın Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını savunan, 1969 yılında aynı adı taşıyan yapının parçalanmasıyla ortaya çıkan ayrılıkçı örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu</span> 1960ların ikinci yarısında kurulmuş silahlı sosyalist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu ya da THKO, Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Sinan Cemgil, Alparslan Özdoğan, Kadir Manga, Taylan Özgür, Cihan Alptekin ve Mustafa Yalçıner tarafından kurulan silahlı Marksist-Leninist örgüt. Örgüt, kuruluşunu, gerçekleştirdiği bir dizi eylemden sonra 4 Mart 1971 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile kamuoyuna duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Margaret Thatcher</span> Birleşik Krallık başbakanı (1979–1990)

Margaret Hilda Thatcher, Britanyalı siyasetçi. Birleşik Krallık'ta en uzun süre başbakanlık yapan kişi ve ülkenin ilk kadın başbakanı. Yakın tarihte ülkeyi en çok etkileyen kişilerden oldu. Uyguladığı politikalar nedeniyle hem büyük destek gördü, hem de ciddi bir muhalefetle karşılaştı.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda Cumhuriyetçi Sosyalist Partisi</span>

İrlanda Cumhuriyetçi Sosyalist Partisi ya da IRSP, İrlanda ve Kuzey İrlanda'da siyasi parti. Cumhuriyetçi ve Marksist ideolojiye sahiptir. 1916 Paskalya Ayaklanması'nda idam edilen sosyalist devrimci James Connelly'nin 1896 'da kurduğu İrlanda Cumhuriyetçi Sosyalist Partisi 'nin devamı olduklarını iddia etmektedirler. İrlanda Cumhuriyetçi Sosyalist Partisi 8 Aralık 1974 yılında Seamus Costello önderliğindeki Resmi Cumhuriyetçi Hareket, bağımsız sosyalistler ve tüccarlar tarafından kurulmuştur. Paramiliter örgütü İrlanda Ulusal Kurtuluş Ordusu (INLA) 'da aynı gün kurulmuştur. Seamus Costello partinin ve paramiliter örgütün ilk lideri olarak seçilmiştir. Bu iki örgüt kendilerini İrlanda Cumhuriyetçi Sosyalist Hareketi olarak nitelendirmektedir. Partinin genel başkanı Ard Chomhairle'dir. İrlanda Cumhuriyetçi Sosyalist Partisi İrlanda barış sürecinin karşısında bulunmakta paramiliter grup INLA ise günümüzde ateşkes ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Birlik Partisi (Kuzey İrlanda)</span>

Demokratik Birlik Partisi, Kuzey İrlanda'daki siyasi partilerden biridir. Kuzey İrlanda'nın en büyük Birleşik Krallık'ın ise dördüncü büyük siyasi partisidir. Partinin genel başkanı Jeffrey Donaldson'dır. Parti 1971 yılında Ian Paisley ve Desmond Boal tarafından kurulmuştur.

Halkın Kurtuluşu, Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) geleneğinden kişilerin 12 Mart dönemi sonrası ilk sayısını 1976'da yayınladıkları aynı isimli dergi etrafında örgütledikleri grup. Arnavutluk Emek Partisi (AEP) ve Çin Komünist Partisi (ÇKP) çizgisini benimseyen grup güçlü bir örgütlülük yarattı.

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Silahlı Propaganda Birliği</span> 1970li yıllarda silahlı eylemler düzenlemiş Marksist-Leninist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi/Marksist-Leninist Silahlı Propaganda Birliği (THKP-C/MLSPB) 1970'li yıllarda aktif olarak silahlı eylemler düzenlemiş Marksist-Leninist örgüt. Örgütün legal yapılanması Devrimci Kurtuluş örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Halk Kurtuluş Cephesi</span> Filistinde faaliyet gösteren Marksist-Leninist silahlı sol parti

Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC), 11 Aralık 1967 tarihinde kurulan Marksist-Leninist, Filistin siyasi ve askeri partisi.

<span class="mw-page-title-main">Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri</span> Marksist-Leninist gerilla örgütü

Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri – Halk Ordusu, FARC veya FARC-EP kısaltmasıyla bilinen, Marksist-Leninist devrimci gerilla örgütüdür.

Bedir Tugayı veya Bedir Örgütü başkanlığını Hadi el-Emiri'nin yaptığı Iraklı siyasi partidir. Önceden Irak İslam Devrim Konseyi'nin silahlı kolu konumundayken 2003 yılındaki Irak’ın işgalinden sonra ayrı bir siyasi parti olarak örgütlenmiş ve üyeleri yeni Irak ordusuyla polis örgütüne girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Suriye Ordusu</span> Suriyede muhalif silahlı örgüt

Özgür Suriye Ordusu Suriye Arap Cumhuriyeti'nde kurulan ve Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın temsil ettiği rejimi devirmek için savaşan, silahlı örgüttür. Kuruluş bildirisinde örgütün amacı, "rejimi sona erdirmek olduğu ve rejime destek veren tüm güvenlik birimlerinin hedeflerinde olduğu” biçimde ifade edilmektedir. Suriye İç Savaşı sırasında rejimi yıkmak isteyen, firar eden askerler tarafından, 29 Temmuz 2011 tarihinde Riyad el-Esad liderliğinde kurulmuştur. 2012 yılının başlarına kadar bütünüyle yerli isyancılar tarafından oluşmuştur. Siyasi kanadı Suriye Ulusal Konseyi'dir ve ona bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey İrlanda sorunu</span>

Kuzey İrlanda sorunu, Kuzey İrlanda'da süren ve çeşitli zamanlarda İrlanda Cumhuriyeti, İngiltere ve ana kara Avrupa'ya yayılan etnik milliyetçi çatışmalardır. "The Troubles" dönemi 1960'ların sonunda başladı ve yaygın görüşe göre 1998 Belfast Anlaşması ile sona erdi. Ancak şiddet eylemleri o zamandan beri ara sıra devam etmektedir.

Geçici İrlanda Cumhuriyet Ordusu, Kuzey İrlanda'yı silah zoruyla ve siyasi ikna yoluyla Birleşik Krallık'tan ayırıp birleşik bir İrlanda içinde sosyalist bir cumhuriyet kurmayı amaçlayan İrlandalı cumhuriyetçi paramiliter örgüttür. İrlanda Cumhuriyet Ordusu'nun ideolojik farklılıklardan ve milliyetçi topluma karşı uygulanan şiddete verilecek tepki konusunda yaşanan fikir ayrılıklarından ötürü Aralık 1969'da bölünmesiyle oraya çıktı. Toplumun sivil hak taleplerini takip eden şiddet olayları, 1969 Kuzey İrlanda ayaklanmaları ile sonuçlandı.

Kolombiya çatışmaları, Kolombiya'da yaklaşık 1964 veya 1966 yılında devlet güçleri ve Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) ile Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) gibi köylü gerillalar arasında başlayan ve asimetrik düşük yoğunlukla günümüze kadar devam eden silahlı çatışmalardır.

Gerçek İrlanda Cumhuriyet Ordusu, Birleşik İrlanda devletini kurmayı amaçlayan İrlanda cumhuriyetçisi paramiliter bir örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">1981 İrlanda açlık grevi</span>

1981 İrlanda açlık grevi, Kuzey İrlanda'da cumhuriyetçi mahkûmlar tarafından beş yıl boyunca sürdürülen protestoların doruk noktası sayılan açlık grevidir. Protestolar, 1976 yılında Birleşik Krallık'ın hükümlü paramiliter mahkûmlara tanınan Özel Kategori Statüsü'nü geri almasıyla bir battaniye protestosu olarak başladı. 1978'de, hücrelerindeki dışkı dolu kovaları boşaltmak için hücrelerinden dışarı çıkan mahkûmlara yönelik gerçekleştirilen bir dizi saldırının ardından tedirginlik iyice tırmandı. Mahkûmlar, yıkanmak için kendi hücrelerini terk etmeyi reddedip dışkı ile hücrelerin duvarlarını kapladı.

Kanlı Pazar veya Bogside katliamı, 30 Ocak 1972 tarihinde Kuzey İrlanda'nın Derry kentinin Bogside bölgesinde, 26 silahsız sivil haklar protestocusunun ve çevredekilerin Britanya Ordusu askerleri tarafından vurularak öldürülmesi olayıdır. Aralarında yedi gencin bulunduğu 13 erkek olay sırasında veya hemen ardından öldü, bir kişi ise o gün aldığı yaralardan dolayı dört buçuk ay sonra öldü. İki protestocu, üzerlerine sürülen askeri araçların altında kalarak yaralandı. Yaralılardan beş kişi arkasından vuruldu. Olay, Kuzey İrlanda Sivil Haklar Derneği'nin düzenlediği bir yürüyüş sırasında meydana geldi. Katliama katılan askerler Paraşüt Alayı Birinci Tabur üyeleriydi.

Omagh bombalaması, Hayırlı Cuma Anlaşması'nın imzalanmasına itiraz eden eski Geçici İrlanda Cumhuriyet Ordusu üyelerinden oluşan Gerçek İrlanda Cumhuriyet Ordusu'nun 15 Ağustos 1998 tarihinde Omagh, County Tyrone, Kuzey İrlanda'da düzenlediği bir bombalı saldırıdır. 29 kişi saldırı sonucu öldü ve yaklaşık 220 kişi yaralandı. Saldırı, BBC tarafından "Kuzey İrlanda'nın tek en kötü terör vahşeti" ve dönemin Birleşik Krallık Başbakanı Tony Blair tarafından "dehşet verici bir vahşet ve kötülük eylemi" olarak nitelendirildi.

1996 Manchester bombalaması, Geçici İrlanda Cumhuriyet Ordusu'nun 15 Haziran 1996 tarihinde İngiltere'nin Manchester şehrinde düzenlediği bir bombalı saldırıdır. Manchester kent merkezinde Corporation Caddesi üzerinde bir minibüse yerleştirilen ve şehrin altyapısını ve ekonomisini hedef alan bomba, sigortacılar tarafından tahminen 700 milyon sterlin değerinde büyük çapta maddi zarara neden oldu. 212 kişinin yaralandığı olayda can kaybı olmadı.

Downing Street Deklarasyonu, Birleşik Krallık Başbakanı John Major ve İrlanda Başbakanı Albert Reynolds tarafından 15 Aralık 1993 tarihinde Downing Sokağı 10 Numara başbakanlık ofisinde yayınlanan bir ortak deklarasyondur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.