İçeriğe atla

İran hükümdarları listesi

İran Hükümdarları
Mevcut Monarşi
Aslan ve Güneş
İmparatorluk Pers/İran Amblemi
Son hükümdar
Muhammed Rıza Pehlevi

16 September 1941 – 11 February 1979
İlk hükümdar * Deioces 700–678 MÖ (bilinen ilk hükümdar)
Son hükümdar Muhammed Rıza Pehlevi 1941–1979 (İran Şahı olarak)
Unvan Şah
Atayan Kalıtsal
Monarşi başlangıcı 671 MÖ
Monarşi bitiş 11 Şubat 1979

İran hükümdarları listesi coğrafyacılara tarafından Büyük İran bölgesi olarak tanınan arazilerde kurulan devletlerde hükûmet süren tüm imparatorluk, krallıklar ve hükümdarlıklarda hukuken idareci olan hükümdarların listesidir.

Medya Devleti (MÖ 700–MÖ 550)

Resim İsim Aile ilişkisi Hükümdarlığı Notlar
Medya Devleti (MÖ 700–500)
Deioces700–678 MÖ Medya'nın bilinen ilk hükümdarı
FraortisDeioces'un oğlu 678–625 MÖ Medya'da Asur yönetimini devirdi
İskit yönetimi (MÖ 624–597)
SiyaksaresFraortis'in oğlu 624–585 BC Med krallarının hanedanı, onun veya Deicoes öncesi bir kralın adını taşıyan Kyaxarid hanedanı olarak biliniyordu.[1]
AstyagesSiyaksares'in oğlu 585–549 BC Medlerin son kralı

Teispid Krallığı (y.705–MÖ 559)

Resim İsim Aile ilişkisi Hükümdarlığı Notlar
Teispid Hanedanı (y.705–559 MÖ)
Ahamenişy.8. yüzyıl/

688- 675 BC

Ahameniş Krallığı'nın ilk hükümdarı
TeispesAchaemenes'in oğlu y.-640 MÖ
I. KirosTeispes'in oğlu y.-580 MÖ
I. KambisesI. Kiros'un oğlu ve II. Kiros'un babası y.-560 MÖ

Ahameniş İmparatorluğu (MÖ 550–MÖ 330)

Ahameniş İmparatorluğu (MÖ 550-MÖ 300)
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
Büyük Kiros Büyük Kral, Persler Kralı,
Anşan Kralı, Medya Kralı,
Babil Kralı, Sümer ve Akad Kralı,
Dünya'nın Dört Bir Köşesinin Kralı
MÖ 600 – MÖ 530 MÖ 559 MÖ 530 I. Kambises Anşan Kralı ve Astiages'in kızı Medya'li Mandana'nin oğlu MÖ 559'dan itibaren Anşan Kralı. Massagetler veya İskitler ile yaptığı bir savaşta öldü. []
II. KambisesBüyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
? – MÖ 521 MÖ 530 MÖ 522 Büyük Kiros'un oğlu Bir ayaklanmayı bastırmak için gitmekte iken yolda öldü.
Bardiya Tanyoxarces Büyük Kral,
Mısır Firavunu
? – MÖ 522 MÖ 522 MÖ 522 Büyük Kiros'un oğlu Pers soyluları tarafından öldürüldü.
I. DariusArsames (?) Büyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
MÖ 550 – MÖ 486 MÖ 522 MÖ 486 Hystaspes'ın oğlu
I. SerhasBüyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
MÖ 519 – MÖ 465 MÖ 485 MÖ 465 I. Darius'un oğlu Öldürüldü.
I. Artakserhas Büyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
Longimanus
? – MÖ 424 MÖ 465 MÖ 424 I. Serhas'ın oğlu
II. SerhasArtaxerxes Büyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
? – MÖ 424 MÖ 424 MÖ 424 I. Artaserhas'ın oğlu Sogdianus tarafından öldürüldü.
SogdianusBüyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
? – MÖ 423 MÖ 424 MÖ 423 I. Artaserhas'ın oğlu II. Darius tarafından öldürüldü.
II. DariusOchus Büyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
? – MÖ 404 MÖ 423 MÖ 404 I. Artaserhas'ın oğlu
II. ArtaserhasArsaces Büyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
MÖ 436 – MÖ 358 MÖ 404 MÖ 358 II. Darius'un oğlu
III. ArtaserhasOchus Büyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
? – MÖ 338 MÖ 358 MÖ 338 II. Artaserhas'ın oğlu Öldürüldü.
IV. Artaserhas Arses Büyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
? – MÖ 336 MÖ 338 MÖ 336 III. Artaserhas'ın oğlu Öldürüldü.
III. DariusArtashata Büyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
MÖ 380 – MÖ 330 MÖ 336 MÖ 330 IV. Artaserhas'ın oğlu V. Arteserhas tarafından öldürüldü.
V. Artaserhas Bessus Büyük Kral.
Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı).
? – MÖ 329 MÖ 330 MÖ 329 Olasılıkla II. Artaserhas'in soyundan gelme bir Pers soylu Büyük İskender tarafından öldürüldü.

Selefkî İmparatorluğu (MÖ 311–MÖ 129 BC)

Selefkî İmparatorluğu (MÖ 312-MÖ 64)
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
I. SeleukosNikator Yak. MÖ 358– MÖ 281 MÖ 312 MÖ 281 Seleukos'un oğlu olan Antiokhos'un oğlu MÖ 306'dan itibaren "Kral" olarak tanındı. Ptolemaios Keravnos tarafından öldürüldü.
I. AntiohosSoter ? – MÖ 261 MÖ 281 MÖ 261 I. Seleukos'un oğlu MÖ 291'den itibaren MÖ 281'e kadar ortak hükümdar
II. AntiohosTeos MÖ 286–MÖ 246 MÖ 261 MÖ 246 I. Antiohos'in oğlu
II. SeleukosKallinikus ? – MÖ 225 MÖ 246 MÖ 225 II. Antiohos'un oğlu
III. SeleukosAleksander Ceraunus yak. MÖ 243–MÖ 223 MÖ 225 MÖ 223 II. Seleukos'un oğlu
III. AntiohosMagus yak. MÖ 241–MÖ 187 MÖ 223 MÖ 187 II. Seleukos'un oğlu
IV. SeleukosFilopator ? – MÖ 175 MÖ 187 MÖ 175 IV. Antiohos'un oğlu
IV. AntiohosEpifanes yak. MÖ 215–MÖ 163 MÖ 175 MÖ 163 III. Antiohos'un oğlu Elymais'de öldürüldü.
V. AntiohosEupator yak. MÖ 172–MÖ 161 MÖ 163 MÖ 161 IV. Antiohos'in oğlu
I. DimitriosSoter MÖ 185–MÖ 150 MÖ 161 MÖ 50 IV. Seleukos'un oğlu
I. AleksandrosBalas ? – MÖ 146 MÖ 50 MÖ 146 IV. Antiohos'in oğlu ?
II. DimitriosNikator ? – MÖ 139 MÖ 146 MÖ 139 I. Dimitrios'in oğlu Partlar tarafından mağlubiyete uğratılıp esir alındı. I. Mithridatis'in kızı Rhodogune ile evli
VII. AntiohosSidetes
Euergetes
? – MÖ 129 MÖ 139 MÖ 129 I. Dimitrios'in oğlu II. Fraates ile yaptığı bir savaşta öldürüldü.

Fratarakalar (?-MÖ 140)

Fratarakalarların Selefkî İmparatorluğu'nun valileri olduğu anlaşılıyor.

İsim Tarih Sikke Aile ilişkisi Notlar
1 Bagadates/ Baydād (bgdt) MÖ 3. yüzyıl Fratarakā Hanedanı – Baykard'ın oğlu Selefkî İmparatorluğu'nun valisi. Sikke lejandında Aramice bgdt prtrk' zy 'lhy' ("Baydād, Tanrıların fratarakā'sı") yazmaktadır.
2 I. Erdeşîr (rtḥštry) MÖ 3. yüzyılın ortası Fratarakā Hanedanı Selefkî İmparatorluğu'nun valisi
3 Vahbarz (whwbrz – Polyenus 7.40'ta Oborzos olarak adlandırılır) MÖ 3. yüzyılın ortası Fratarakā Hanedanı Selefkî İmparatorluğu'nun valisi
II. Vadfradad y. 140 MÖFratarakā Hanedanı Selefkî İmparatorluğu'nun valisi. Geçiş dönemi. Stilize edilmiş kyrbasia'nın üstünde kartal amblemi. Sikke lejandında Aramice wtprdt [p]rtrk' zy 'ly' ("Vādfradād, "Baydād, Tanrıların fratarakā'sı") yazmaktadır.[2]
6 'Bilinmeyen kral I' (Syknlt?) MÖ 2. yüzyılın ikinci yarısı ? Geçiş dönemi. Sikke üzerinde yazı yok.

Persis Kralları (MÖ140-MS 224)

İsim Tarih Sikke Aile ilişkisi Notlar
7 I. Darayan MÖ 2. yüzyıl (sonu) ? I. Darev ve ardılları Part İmparatorluğu’na bağlı krallardır. Stilize edilmiş kyrbasia'nın üstünde hilal amblemi. Sikke lejandında Aramice d’ryw mlk (𐡃‬𐡀𐡓𐡉‬𐡅‬ 𐡌𐡋‬𐡊‬, "Kral Darius") yazmaktadır.[2]
8 III. Vadfradad MÖ 1. yüzyıl (Birinci yarısı) ? Part İmparatorluğu’na bağlı kral. Sikke lejandında Aramice wtprdt mlk (𐡅‬𐡕‬𐡐‬𐡓‬𐡃‬𐡕 𐡌‬𐡋𐡊‬, "Kral Vadfradad") yazmaktadır.
9 II. Darev MÖ 1. yüzyıl III. Vadfradad'ın oğlu Part İmparatorluğu’na bağlı kral. Sikke lejandında Aramice d’ryw mlk brh wtprdt mlk' ("Kral Darius, Kral Vadfradad'ın oğlu") yazmaktadır.
10 II. Erdeşîr MÖ 1. yüzyıl (İkinci yarısı) II. Darev'in oğlu Part İmparatorluğu’na bağlı kral. Kardeşi I. Vahshir tarafından öldürüldü
11 Vahšīr/ I. Vahshir (Oxathres) MÖ 1. yüzyıl (İkinci yarısı) II. Darev'in oğlu Part İmparatorluğu’na bağlı kral
12 I. Pakor 1. yüzyıl (Birinci yarısı) I. Vahshir'in oğlu Part İmparatorluğu’na bağlı kral
13 II. Pakor 1. yüzyıl (Birinci yarısı) ? Part İmparatorluğu’na bağlı kral
14 Nambed 1. yüzyıl (Ortası) II. Erdeşîr'in oğlu Part İmparatorluğu’na bağlı kral
15 Napad 1. yüzyıl (İkinci yarısı) Nambed'in oğlu Part İmparatorluğu’na bağlı kral
16 'Bilinmeyen kral II' 1. yüzyıl (İkinci yarısı) ? Part İmparatorluğu’na bağlı kral
17 IV. Vadfradad 2. yüzyıl (Birinci yarısı) ? Part İmparatorluğu’na bağlı kral
18 I. Manchihr 2. yüzyıl (Birinci yarısı) ? Part İmparatorluğu’na bağlı kral
19 III. Erdeşîr 2. yüzyıl (Birinci yarısı) I. Manchihr'in oğlu Part İmparatorluğu’na bağlı kral
20 II. Manchihr 2. yüzyıl (Ortası) III. Erdeşîr'in oğlu Part İmparatorluğu’na bağlı kral
21 'Bilinmeyen kra III'/
tereddütlü III. Pakor[3]
2. yüzyıl (İkinci yarısı) ? Part İmparatorluğu’na bağlı kral
22 III. Manchihr 2. yüzyıl (İkinci yarısı) II. Manchihr'in oğlu Part İmparatorluğu’na bağlı kral
23 IV. Erdeşîr 2. yüzyıl (sonu) III. Manchihr'in oğlu Part İmparatorluğu’na bağlı kral
24 II. Vahshir (Oxathres) y. 206–210 ? Part İmparatorluğu’na bağlı kral. Bazrangilerin sonuncusu
25 Shapur 3. yüzyıl (başı) İlk Sasani I. Erdeşîr'in kardeşi Part İmparatorluğu’na bağlı kral
26 V. Erdeşîr
(Sasani Hanedanı I. Erdeşîr)
3. yüzyıl (başı) I. Erdeşîr adıyla ilk Sasani hükümdarı Part İmparatorluğu’na bağlı kral

Part İmparatorluğu (MÖ 247– 228)

En geniş sınırlarına ulaşmış Part İmparatorluğu

Selefkî İmparatorluğu Persler üzerindeki kontrolünü yavaş yavaş kaybetti. 253'te Arsakes Hanedanı Parya'da kuruldu. Partlar, MÖ 2. yüzyılın ortalarına kadar kontrollerini yavaş yavaş genişlettiler, Selefkîler, Persler üzerindeki kontrolünü tamamen kaybettiler. Doğu topraklarının kontrolü MÖ 129'da VII. Antiohos tarafından kalıcı olarak kaybedildi.

Resim Unvan Kraliyet ismi Kişisel ismi Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
Part İmparatorluğu (247 MÖ – 228)
Kral, Karen, AutocratorI. ArsakesI. Tiridatis veya Arsakes ? Büyük olasılıkla II. Artaserhas'in oğlu olan Friapatius'un oğlu Arsakes'in soyundan gelem Phriapites'in oğlu 247–211 MÖ 211 MÖ
?II. ArsakesI. Erdevân veya Arsakes ? I. Arsakes'in oğlu 211–185 BC[4]185 MÖ
?III. ArsakesPriapatius? I. Tiridatis'in torunu 185–170 MÖ[4]170 MÖ
?IV. ArsakesI. Fraates? Priapatius'un oğlu 170–167 MÖ[5]167 MÖ
Büyük Kral, Teos, Teopatör, FilhellenV. ArsakesI. Mithridatis? Priapatius'un oğlu 167[5] −132 MÖ[6]132 MÖ
Büyük Kral, Filopatör, Teopatör, NikeforosVI. ArsakesII. Fraates? I. Mithridatis'in oğlu 132–127 MÖ[6]127 MÖ İskitler ile yapılan muharebede öldürüldü
KralVII. ArsakesII. Erdevân? Priapatius'un oğlu 127–126 MÖ[6]126 MÖ Tokharlar ile yapılan muharebede öldürüldü
Büyük Kral, Teopatör, Filadelpfos, Filhellen, EpifanesVIII. ArsakesVologases(?)[6]? Priapatius'un oğlu 126–122 MÖ[6]122 MÖ Medya, Arran ve İberya'nın ilk Arşak kralıydı.
Büyük Kral, Krallar Kralı, Epifanes, FilhellenIX. ArsakesErdevân(?)[6]? I. Erdevân'ın oğlu 122–121 MÖ 121 MÖ Medyanlar ile yapılan muharebede öldürüldü
Büyük Kral, Büyük Krallar Kralı, Epifanes,, SoterX. ArsakesII. Mithridatis? I. Erdevân'ın oğlu 121[7]–91 MÖ 91 MÖ
Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, Evergetes, AutokratorXI. ArsakesI. Gotarzes? II. Mithridatis'in oğlu 91–87 MÖ 87 MÖ
Büyük Kral, Theopator, NikatorXII. ArsakesErdevân(?)[5]? Muhtemelen VIII. Arsakes Vologases(?) oğlu 91–77? MÖ 77? MÖ
Büyük Kral, Büyük Krallar Kralı, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Autokrator, Dikaios, FilopatorXIII. ArsakesMithridatis[6]? Muhtemelen II. Mithridatis'in oğlu 88–67 MÖ 67 MÖ
Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, EvergetesXIV. ArsakesI. Orodes ? Muhtemelen II. Mithridatis'in oğlu 80–75 MÖ 75 MÖ
Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, Evergetes, TheopatorXV. ArsakesSinatrukes157 MÖ Muhtemelen VIII. Arsakes Vologases(?) oğlu[5]77–70 MÖ 70 BC
Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Theopatör, EvsebesXVI. Arsakes[5]Arsakes(?) veya Vardanes(?) veya Vonones(?) ? ? 77–66 MÖ 66 MÖ MÖ birinci bin yılın en belirsiz birinci hükümdarı. Günümüzde onun hakkında hiçbir şey bilinmiyor.
Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, Evergetes, TheosXVII. ArsakesIII. Fraates? Sinatrukes'in oğlu 70–57 MÖ 57 MÖ II. Orodes tarafından öldürüldü
Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, Evergetes, FilopatorXVIII. Arsakes[5]? ? Muhtemelen XVI. Arsakes'in oğlu 66–63 MÖ 63 MÖ MÖ birinci bin yılın en belirsiz ikinci hükümdarı. Günümüzde onun hakkında hiçbir şey bilinmiyor.
Büyük Kral, Büyük Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen, Evpator, TheopatorXIX. ArsakesIII. Mithridatis? III. Fraates'in oğlu 65[5] −54 BC 54 BC II. Orodes tarafından öldürüldü
Krallar Kralı, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Autokrator, Filopatör, Eupatör, Dikaios, KtistesXX. ArsakesII. Orodes? III. Fraates'in oğlu 57–38 MÖ 38 MÖ IV. Fraates tarafından öldürüldü
Krallar Kralı, Epifanes, Filhellen, Evergetes, DikaiosXXI. ArsakesI. Pakorus? II. Orodes'in oğlu 50–38 MÖ 38 MÖ Romalılar ile yapılan muharebede öldürüldü
Krallar Kralı, Epifanes, Filhellen, Evergetes, DikaiosXXII. ArsakesIV. Fraates? II. Orodes'in oğlu 38–2 MÖ 2 MÖ Musa tarafından öldürüldü
Krallar Kralı, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Autokrator, Dikaios, PhiloromaeosXXIII. ArsakesII. Tiridatis? Muhtemelen XIII. Arsakes Mithridatis'in soyundan 30–25 MÖ 23 MÖ sonrası Tahttan indirildi ve Roma'ya gitti
?XXIV. ArsakesMithridatis[8]? Muhtemelen XIII. Arsakes Mithridatis'in soyundan 12–9 MÖ ?
Kraliçeler Kraliçesi, Thea, UranyaMusaMusa? IV. Fraates'in eşi 2 MÖ – 4 4?
Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, FilhellenXXV. ArsakesV. Fraates? IV. Fraates ve Musa'nın oğlu 2 MÖ – 4 4 Tahttan indirildi ve Roma'ya gitti
Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, FilhellenXXVI. ArsakesIII. Orodes? Muhtemelen XIII. Arsakes Mithridatis'in soyundan 4–6 6 Part aristokratları tarafından öldürüldü
Büyük Kral,, Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen, NikeforusXXVII. ArsakesI. Vonones? IV. Fraates'in oğlu 8–12 19 Tahttan indirildi ve Roma'ya gitti. Sonradan Romalılar tarafından öldürüldü
Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, FilhellenXXVIII. ArsakesIII. Erdevân? Muhtemelen XIII. Arsakes Mithridatis'in soyundan 10–40 40
?XXIX. ArsakesIII. Tiridatis? Muhtemelen II. Tiridatis'in soyundan 35–36 ? Tahttan indirildi ve Roma'ya gitti
?XXX. ArsakesCinnamus ? III. Erdevân'ın oğlu 37 ? Tahttan indirildi
Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, FilhellenXXXI. ArsakesII. Gotarzes11 III. Erdevân'ın oğlu 40–51 51
Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, FilhellenXXXII. ArsakesI. Vardanes? III. Erdevân'ın oğlu 40–46 46 II. Gotarzes tarafından öldürüldü
Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, FilhellenXXXIII. ArsakesII. Vonones? Muhtemelen III. Erdevân'ın oğlu y. 45–51 51
?XXXIV. ArsakesMithridatis[9]? I. Vonones'in oğlu 49–50 ? II. Gotarzes tarafından tahttan indirildi ve sakat bırakıldı
Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen, LordXXXV. ArsakesI. Vologases? II. Vonones'in oğlu 51–77 77
Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, FilhellenXXXVI. ArsakesII. Vardanes? I. Vologases'in oğlu 55–58 ? Tahttan indirildi
Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, FilhellenXXXVII. ArsakesII. Vologases? Muhtemelen I. Vologases'in en büyük oğlu 77–89/90 ?
Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, FilhellenXXXVIII. ArsakesII. Pakorus? Muhtemelen I. Vologases'in en küçük oğlu 77–115 115
Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, FilhellenXXXIX. ArsakesIV. Erdevân? Muhtemelen I. Vologases veya III. Erdevân'ın oğlu 80–81 ?
King of Kings, Euergetes, Dikaios, Epiphanes, PhilhelleneArsaces XLOsroes I ? brother of Pacorus II 89/90–130 130
King of Kings, Dikaios, Epiphanes, PhilhelleneArsaces XLIVologases III ? Probably son of Sanatruces I king of Armenia 89–109 who was brother of Osroes I 105–148 148 He was also king of Armenia as Vologases I
King of Kings, Euergetes, Dikaios, Epiphanes, PhilhelleneArsaces XLIIParthamaspates ? Son of Osroes I 116–117 after 123 Deposed and went to Rome
King of Kings, Dikaios, Epiphanes, PhilhelleneArsaces XLIIIMithridates IV ? Probably son of Osroes I y. 130 – y. 145 y. 145
King of Kings, Dikaios, Epiphanes, PhilhelleneArsaces XLIV[10]? ? ? y. 140 – y. 140 y. 140
King of Kings, Dikaios, Epiphanes, PhilhelleneArsaces XLVVologases IV ? Son of Mithridates IV 148–191 191
King of Kings, Dikaios, Epiphanes, PhilhelleneArsaces XLVIVologases V ? Son of Vologases IV 191–208 208
King of Kings, Dikaios, Epiphanes, PhilhelleneArsaces XLVIIOsroes II ? Probably son of Vologases IV y. 190 – y. 195 ?
King of Kings, Dikaios, Epiphanes, PhilhelleneArsaces XLVIIIVologases VI 181 Son of Vologases V 208–228 228 Killed by Ardashir I
King of Kings, Dikaios, Epiphanes, PhilhelleneArsaces XLIXArtabanus V ? Son of Vologases V 213–226 226 Killed by Ardashir I
King of Kings, Dikaios, Epiphanes, PhilhelleneArsaces LTiridates IV[11]? Son of Vologases IV 217–222 ? He was also king of Armenia

Sasani İmparatorluğu (224–651)

en geniş sınırlarına ulaşmış Sasani İmparatorluğu
Sasani İmparatorluğu (224–670)
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
I. ErdeşîrŞehinşah[12]? – Eylül 241 28 Nisan 224 Eylül 241 Sasan'ın oğlu olan Babak'ın oğlu
I. Şapur Şehinşah 215 – Nisan 273 12 Nisan 240 Nisan 273 I. Erdeşîr'in oğlu
I. HürmüzHürmüz-Erdeşîr Şehinşah, Vözorg Armananșah[13]? – Nisan 274 Nisan 273 Nisan 274 I. Şapur'un oğlu
I. Behram Şehinşah, Gilanşah ? – Temmuz 277 Nisan 274 Temmuz 277 I. Şapur'un oğlu
II. Behram Şehinşah ? – 294 Temmuz 277 293 I. Behram'ın oğlu
III. Behram Şehinşah, Sakanşah ? – 293 293 293 II. Behram'ın oğlu Tahttan indirildi.
I. Nerseh Şehinşah, Armanansah ? – 302 293 302 I. Şapur'un oğlu
II. HürmüzŞehinşah ? – Şubat 310 302 Şubat 310 I. Nerseh'in oğlu Araplarla bir savaşta öldü
II. Nerseh Adur-narseh Şehinşah ? – Mart 310 Şubat 310 Mart 310 II. Hürmüz'ün oğlu İranlı soylular tarafından öldürüldü.
II. Şapur Şehinşah, Huyah Sonba[14]Mart 310 – 379 Mart 310 379 II. Hürmüz'ün oğlu
II. ErdeşîrŞehinşah ? – 383 379 383 II. Şapur'un oğlu
III. Şapur Sahansah ? – Aralık 388 383 Aralık 388 II. Şapur'un oğlu
IV. Behram Şehinşah, Kermanşah ? – 399 Aralık 388 399 II. Şapur'un oğlu
I. Yezdigirt Şehinşah 363 – 21 Ocak 421 399 21 Ocak 421 III. Şapur'un oğlu İranlı soylular tarafından öldürüldü.
IV. Şapur Şehinşah, Armananşah ? – Şubat 421 Şubat 421 Şubat 421 I. Yezdigirt'in oğlu İranlı soylular tarafından öldürüldü.
V. Behram Şehinşah, Gur 391 – 20 Haziran 439 421 20 Haziran 439 I. Yezdigirt'in oğlu
II. Yezdigirt Şehinşah ? – 15 Aralık 456 20 Haziran 439 15 Aralık 456 V. Behram'ın oğlu
III. HürmüzŞehinşah 399–459 457 459 II. Yezdigirt'in oğlu I. Firuz tarafından öldürüldü.
I. Firuz Şehinşah ? – Ocak 484 457 Ocak 484 II. Yezdigirt'in oğlu Akhunlar ile bir savaşta öldürüldü.
Balaş Şehinşah ? – 488 Şubat 484 488 III. Yezdigirt'in oğlu Tahttan indirildi. Kör edildi.
I. Kavad Şehinşah 449–531 488 496 I. Firuz'un oğlu Tahttan indirildi.
Çamaşp Şehinşah ? – 502 496 498 I. Firuz'un oğlu Tahttan indirildi.
I. Kavad Şehinşah 449 – 13 Eylül 531 498 13 Eylül 531 I. Firuz'un oğlu İkinci defa tahta geçirildi.
I. HüsrevŞehinşah, Anuşirvan, Adil 500 – 31 Ocak 579 13 Eylül 531 31 Ocak 579 I. Kavad'ın oğlu
IV. HürmüzŞehinşah, Torkzad 528–590 31 Ocak 579 5 Eylül 590 I. Hüsrev'in oğlu İranlı soylular veya kendi oğlu tarafından öldürüldü.
II. HüsrevŞehinşah, Aparviz 550–628 Eylül 590 Eylül 590 IV. HürmüzTahttan indirildi ve Roma'ya gitti.
VI. BehramŞehinşah, Çubineh ? – 592 Eylül 590 Ocak 591 Mihran sülalesinden Bahram-Goşnasp'in oğlu Gaspçi. Türkler tarafından öldürüldü.
II. HüsrevŞehinşah, Aparviz 550–628 Ocak 591 25 Şubat 628 İV. Hürmüz'ün oğlu Roma'dan dönüp ikici defa tahta geçti.
II. Kavad tarafından öldürüldü.
BistamŞehinşah, Firuz ? – 596 592 596 Espandyad sülalesinden Şapur'un oğlu. II. Hüsrev'in amcası ve VI. Behram'ın kızkardeşi Gördüye'nin kocası idi. Gaspçi. Karısı ve VI. Behram'ın kızkardeşi olan Gördüye tarafından öldürüldü.
V. HürmüzŞehinşah ? – ? ? 593 ? 593 Çok olasılıkla IV. Behram'ın kızı Gördüye ile Bistam'ın oğlu idi.
II. Kavad Şirüye Şehinşah ? – 15 Eylül 628 25 Şubat 628 15 Eylül 628 II. Hüsrev'in oğlu
III. ErdeşîrŞehinşah 598 – 27 Nisan 630 15 Eylül 628 27 Nisan 630 II. Kavad'ın oğlu Şehrbârâz tarafından öldürüldü.
ŞehrbârâzŞehinşah, Şahrvaraz, Rumi-zan ? – 9 Haziran 630 27 Nisan 630 9 Haziran 630 Varaz sülalesinden Erdeşîr'in oğlu. II. Hüsrev'in kızı Purandoht'un kocası İran soyluları tarafından öldürüldü.
III. Hüsrev Şehinşah ? – ? Mayıs 630 Temmuz 635 sonrası IV. Hürmüz'ün oğlu olan Kağlu
PurandohtŞahbanu[15]590 – Ekim 631 Haziran 630 Ekim 631 II. Hüsrev'in kızı ve Farrohan'ın karısı
II. Firuz Gösnasp-Bande Şehinşah ? – Aralık 631 Ekim 631 Aralık 631 I. Hüsrev'in oğlu olan Yazdandad'ın kızı olan Caharabaht ile kocası Mihran-Gösnasp'in oğlu. Büyük olasılıkla Azarmıdoht'un kocası idi. Gaspçı. İranlı soylular tarafından öldürüldü.
IV. Hüsrev IV. HüsrevŞehinşah ? – Aralık 631 Aralık 631 Aralık 631 II. Firuz'un kardeşi Gaspçı. İranlı soylular tarafından öldürüldü.
AzarmidohtŞahbanu ? – Nisan 632 Aralık 631 Nisan 632 II. Hüsrev'in kızı. Olasılıkla II. Firuz'un karısı. İranlı soylular tarafından öldürüldü.
VI. HürmüzŞehinşah ? – ? Nisan 632 Temmuz 633 sonrası II. Kavad'ın oğlu İranlı soylular tarafından öldürüldü.
V. Hüsrev Ferruhzad HüsrevŞehinşah ? – Oct. 632 Nisan 632 Ekim 632 II. Kuşrev'in oğlu. İranlı soylular tarafından öldürüldü.
III. Yezdigirt Şehinşah ? – 652 Ekim 632 652 II. Hüsrev'in oğlu olan Şahriyar'ın oğlu Öldürüldü.
III. Firuz Şehinşah ? – 673'ten önce 652 670'dan sonra III. Yezdigirt'in oğlu

Not: Klasik Persya'nın, genel olarak Müslümanların İran'ı fethi sonucunda Sasani İmparatorluğu'nun çöküşüyle sona erdiği kabul edilir.

Dâbûyîler (651–760)

Dâbûyîler (y. 720)

Abbâsîler'in eline geçmeden önce bir asırdan fazla bir süre kuzeyde iktidarı elinde tutan Zerdüşt kökenli bir Pers hanedanı.

Resim Unvan İsim Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
Dâbûyîler (642–760)
İspehbedGil Gavbara? Piruz'un oğlu 642–660 660
İspehbed, Gil-Gilan, PadashwargarshahDabuya? Gil Gavbara'nın oğlu 660–676 676
İspehbed, Gil-Gilan, PadashwargarshahBüyük Farrukhan? Dabuya'nın oğlu 712–728 728
İspehbed, Gil-Gilan, PadashwargarshahDadhburzmihr? Büyük Farrukhan'ın oğlu 728–740/741 740/741
İspehbed, Gil-Gilan, PadashwargarshahKüçük Farrukhan? Büyük Farrukhan'ın oğlu 740/741–747/48 747/48 Hurşid'in naibi
İspehbed, Gil-Gilan, PadashwargarshahHurşid734 Dadhburzmihr'in oğlu 740/741–760 761 İntihar etti

Dört Halife (642–661)

Hulefa-i Raşidin (260–670)
Halife ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Halifelık başlangıcı Halifelik sonu Aile bağlantıları Not
Ömer bin Hattab Ebu Hafş, el-Faruk, Halife, Emir-ül-Müminin 590–644 634 644 Beni Adi kabilesinden Hattab bin Hufeyl'in oğlu. Muhammed'in eşi olan Hafsa'nın babası. İkinci halife. Öldürüldü.
Osman bin Affan Ebu Amr, Zonnureyn, Halife, Emir-ül-Müminin 579–656 644 656 Kureyş'in Ümeyyeoğulları ailesinden Affan'ın oğlu. Öldürüldü.
Ali bin Ebu TalibEbu-Hasan, el-Murtaza, Halife, Emir-ül-Müminin, Büyük İmam 598–661 656 661 Ebu Talib'in oğlu. Muhammed'in damadı. Öldürüldü.
Hasan bin AliEbu Mohammed, el-Muctaba, Halife, Emir-ül-Müminin, Şii imamı 625–670 661 661 Ali bin Talib'in oğlu. Hilafet mücadelesinden çekilme.

Emevîler (661–750)

Emevîler (661–750)
Halife ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Halifelik başlangıcı Halifelik sonu Aile bağlantıları Not
I. Muaviye Ebu Abdullah, Halife, Emir-ül-Müminin 661 680 Muhammed'in kuzeni Ebu Süfyan'ın oğlu
I. Yezid Ebu Halid, Halife, Emir-ül-Müminin 680 683 I. Muaviye'nin oğlu
II. Muaviye Ebu Abdurrahman, Halife, Emir-ül-Müminin 683 684 I. Yezid'in oğlu Halifelikten feragat etti.
I. Mervan Ebu Abdülmelik, Halife, Emir-ül-Müminin 684 685 Hakam bin Ebu-el-As'ın oğlu. I. Muaviye'nin kuzeni Karısı tarafından öldürüldü.
Abdülmelik bin MervanAbulvelid, Halife, Emir-ül-Müminin 685 705 I. Mervan'ın oğlu
I. Velid bin Abdülmelik Eb-ul-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin 705 715 Abdülmelik bin Mervan'in oğlu
Süleyman bin AbdülmelikEbu Eyyub, Halife, Emir-ül-Müminin 715 717 Abdülmelik bin Mervan'in oğlu
Ömer bin Abdülaziz Ebu Hafş, Halife, Emir-ül-Müminin 717 720 Abdülmelik bin Mervan'ın ikinci kardeşi Abdülaziz'in oğlu.
II. Yezid Ebu Halid, Halife, Emir-ül-Müminin 720 724 Abdülmelik bin Mervan'ın oğlu.
Hişam Abu-Valid, Halife, Emir-ül-Müminin 724 743 Abdülmelik bin Mervan'ın oğlu.
II. Velid Ebul-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin 743 744 II. Yezid'in oğlu. Öldürüldü.
III. Yezid Ebu Halid, Halife, Emir-ül-Müminin 744 744 I. Velid'in oğlu
İbrahim bin Velid Ebu İshak, Halife, Emir-ül-Müminin 744 744 I. Velid'in oğlu Halifelikten feragat etti. Abbasi Halifesi Seffah tarafından öldürtüldü.
II. Mervan Ebu Abdülmalik, Halife, Emir-ül-Müminin 744 750 I. Mervan'in oğlu Muhammed'in oğlu İdare merkezi Harran idi. Abbasi Halifesi Seffah tarafından öldürtüldü.

Önemli valiler

ValiDönem
Horasan Valileri
Abdullah bin Hâzim es-Sülemî662–665, 683–84
Ubeydullah bin Ziyâd673–676
Salim bin Ziyâd681–684
Umayya ibn Abdallah694–697
Muhallab ibn Abi Sufra698–702
Yezid bin Mühelleb702–704
Cerrah bin Abdullah717–719
Muslim ibn Sa'id723–724
Asad ibn Abdallah724–727, 734–38
Nasr bin Seyyar738–748

Abbâsîler (748–861)

Abbâsîler (750–946)
Halife ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Halifelik başlangıcı Halifelik sonu Aile bağlantıları Not
Seffah Abdullah Ebu-el-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin 750 754 Ebu Haşimi Muhammed'in oğlu Ali oğlu Abdullah'ın oğlu. Muhammed'in kuzeni.
Mansur Abdullah Ebu Cafer, Halife, Emir-ül-Müminin 754 775 Seffah‘ın erkek kardeşi.
Mehdi Muhammed Ebu Abdullah, Halife, Emir-ül-Müminin 775 785 Mansur'un oğlu
HâdîMusa Ebu Muhammed, Halife, Emir-ül-Müminin 785 786 Mehdi'nin oğlu
Harun ReşidHarun Ebu Cafer, Halife, Emir-ül-Müminin 786 809 Mehdi'un oğlu
Emin Mohammed Ebu Abdullah, Halife, Emir-ül-Müminin 809 813 Harun Reşid'in oğlu Memun tarafından öldürüldü
Memun Abdullah Ebu-l-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin 813 833 Harun Reşid'in oğlu
Mutasım Muhammed Ebu Ishak, Halife, Emir-ül-Müminin 833 842 Harun Reşid'in oğlu
Vasık Harun Ebu Cafer, Halife, Emir-ül-Müminin 842 847 Mutasım'ın oğlu
Mütevekkil Cafer Ebu-l-Fazl, Halife, Emir-ül-Müminin 847 861 Mutasım'ın oğlu Muntasır tarafından öldürüldü
Muntasır Muhammed Ebu Cafer, Halife, Emir-ül-Müminin 861 862 Mütevekkil'in oğlu
Musta'in Ahmad Ebu-l-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin 862 866 Mutasım oğlu Muhammed'in oğlu Tahttan indirildi ve sonra öldürüldü
Mutazz Zübeyr Ebu Abdullah, Halife, Emir-ül-Müminin 866 869 Mütevekkil'in oğlu Tahttan indirildi ve sonra öldürüldü
MohtediMuhammed Ebu Ishak, Halife, Emir-ül-Müminin 869 870 Vasık'ın oğlu
Mutemid Ahmed Ebu-l-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin 870 892 Mütevekkil'in oğlu
Mutadid Ahmed Ebu-l-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin 892 902 Mütevekkil oğlu Talhat el-Muvaffak'ın oğlu
Muktefi Ali Ebu Muhammed, Halife, Emir-ül-Müminin 902 908 Mutadid'in oğlu
Muktedir Cafer Ebu-l-Fazl, Halife, Emir-ül-Müminin 908 932 Mutadid'in oğlu Öldürüldü
Kahir Muhammed Ebu Mansur, Halife, Emir-ül-Müminin 932 934 Mutadid'in oğlu Tahttan indirildi ve kör edildi
Razi Mohammad Ebu-l-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin 934 940 Muktedir'in oğlu
Mutaki Ibrahim Ebu Ishak, Halife, Emir-ül-Müminin 940 944 Muktedir'in oğlu Tahttan indirildi ve kör edildi
Mustakfi Abdullah Ebu-l-Kasim, Caliph, Halife, Emir-ül-Müminin 944 946 Muktefi'nin oğlu Muizildewle tarafından tahttan indirildi ve kör edildi

Önemli valiler

ValiDönem
Horasan Valileri
Ebû Müslim Horasânî750–755
Abu Awn Abd al-Malik766–767
Humayd ibn Qahtaba768–776
Mu'adh ibn Muslim778–780
Al-Fadl ibn Yahya795–796
Alî bin Îsâ bin Mâhân796–807/8
Mansur ibn Yazid al-Himyari796–797
Vali[16]Dönem
Horasan Valileri (Tâhirîler)
Tâhir bin Hüseyin821–822
Talha bin Tâhir822–828
Abdullah bin Tâhir828–845
Tâhir bin Abdullah845–862
Muhammed bin Tâhir862–873

Sâmânîler (819–999)

En geniş sınırlarına ulaşmış Sâmânîler
Resim Unvan Kraliyet ismi Kişisel ismi Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
Sâmânîler (819–999)
Ahmed bin Esed ? ? 819–864/865 864/5
I. Nasr? ? 864/865–892 892
AdilI. İsmail? ? 892–907 907
ŞahidII. Ahmed? ? 907–914 914
SeyidII. Nasr? ? 914–942 943
HamidI. Nûh? ? 942–954 954
RaşidI. Abdülmelik? ? 954–961 961
Mo'ayyedI. Mansûr? ? 961–976 976
RadhiII. Nûh? ? 976–996 997
Ebû'l HarethII. Mansûr? ? 996–999 999
Ebû'l FavaresII. Abdülmelik? ? 999 999
MontaserII. İsmail? ? 1000–1005 1005

Seferîler (861–1003)

En geniş sınırlarına ulaşmış Seferîler
Resim Unvan İsim Künye Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
Seferîler (861–1003)
EmirYa'qub ibn al-layth al-Saffar840 al-Layth'in oğlu 861–879 879 Hastalıktan öldü
EmirAmr ibn al-Layth? al-Layth'in oğlu 879–901 902 Sâmânîler tarafından esir alındı, sonra 20 Nisan 902'de Bağdat'ta idam edildi
EmirTahir ibn Muhammad ibn AmrAbu'l-Hasan ? Son of Muhammad, son of Amr 901–908 ? Bağdat'ta hapsedildi
EmirAl-Layth? Son of Ali, son of al-Layth 909–910 928 928'de Bağdat'ta bir hapis olarak doğal nedenlerden öldü
EmirMuhammad ibn Ali ibn al-Layth? Son of Ali, son of al-Layth 910–911 ? Bağdat'ta hapsedildi
EmirAmrAbu Hafs 902 Son of Ya'qub 912–913 ? Sâmânîler tarafından tahttan indirildi
EmirAhmad Ja’far Ahmad ibn MuhammadAbu Ja'far 21 Haziran 906 Son of Muhammad, son of Amr 923–963 31 Mart 963 Abu’l-'Abbas ve Türk Gulâm tarafından öldürüldü
EmirKhalaf ibn AhmadAbu Ahmad Kasım 937 Son of Ahmad ibn Muhammad 963–1009 Mart 1009 1003'te Gazneliler tarafından tahttan indirildi, 1009'da sürgünde öldü

Gurlular (879–1215)

1202 itibarı ile en geniş sınırlarına ulaşmış Gurlular
Resim Unvan İsim Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
Gurlular (879–1215)
MelikAmir Suri? Muhammad ibn Suri'nin babası[17]?–? ? Gurluların ilk meliki
MelikMuhammad ibn Suri? Son of Amir Suri ?–1011 1011 Kendini zehirledi
MelikAbu Ali ibn Muhammad? Muhammad ibn Suri'in oğlu 1011–1035 1035 Yeğeni Abbas ibn Shith tarafından tahttan indirilip, öldürüldü
MelikAbbas ibn Shith? 1035–1060 1060 Gazneliler tarafından tahttan indirildi, yerine oğlu Muhammad ibn Abbas tahta çıkarıldı
MelikMuhammad ibn Abbas? Abbas ibn Shith'in oğlu 1060–1080 1080
MelikQutb al-din Hasan? Muhammad ibn Abbas'in oğlu 1080–1100 1100
MelikIzz al-Din Husayn? Qutb al-din Hasan'in oğlu 1100–1146 1146
MelikSayf al-Din Suri? Son of Izz al-Din Husayn 1146–1149 1149
MelikBaha al-Din Sam I? Izz al-Din Husayn'in oğlu 1149 1149
MelikAla al-Din Husayn? Izz al-Din Husayn'in oğlu 1149–1161 1161
MelikSayf al-Din Muhammad? Ala al-Din Husayn'in oğlu 1161–1163 1163
SultanGhiyath al-Din Muhammad1139 Baha al-Din Sam I'in oğlu 1163–1202 1202
SultanMuizzüddin1149 Baha al-Din Sam I'in oğlu 1173–1206 1206
SultanGhiyath al-Din Mahmud? Ghiyath al-Din Muhammad'in oğlu 1206–1212 1212
SultanBaha al-Din Sam III? Ghiyath al-Din Mahmud'in oğlu 1212–1213 1213
SultanAla al-Din Atsiz1159 Ala al-Din Husayn'in oğlu 1213–1214 1214
SultanZia al-Din Ali? Shuja al-Din Muhammad'in oğlu 1214–1215 1215

Ziyârîler (928–1043)

En geniş sınırlarına ulaşmış Ziyârîler
Resim Unvan Kraliyet ismi Kişisel ismi Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
Ziyârîler (928–1043)
Abolhajjaj, EmirMerdâvîc? Ziyar'ın oğlu 928–934 934
AbutaherVuşmgîr? Ziyar'ın oğlu 934–967 967
Zahir od-DowlehBehsatun? Vuşmgîr'in oğlu 967–976 976
Shams ol-Ma'ali, AbolhasanKabûs? Vuşmgîr'in oğlu 976–1012 1012
Falak ol-Ma'aliMenuçehr? Kabûs'un oğlu 1012–1031 1031
Sharaf ol-Ma'aliAnûşirvan? Menuçehr'in oğlu 1031–1043 1043
Onsor ol-Ma'aliKeikavus? son of Eskandar son of Qabus ? ?
Gilanshah? son of Keykavous ? ?

Büveyhîler (934-1062)

En geniş sınırlarına ulaşmış Büveyhîler

Büveyhîler, en önemlileri Fars, Rey ve Irak olan bir dizi ayrı emirliğe bölünmüştü. Genellikle, emirlerden biri, Abbâsî Halifeliği hiyerarşisine onları bağlayan Emîrü’l Ümerâ ve Şehinşah (hanedanın Abbâsî halifelerinden bağımsızlığının bir işareti olarak canlandırdığı) gibi ünvanlarla işaretlenen, geri kalanlar üzerinde bir tür Eşitler arasında birinci üstünlüğüne sahipti.

Resim Unvan Kraliyet ismi Kişisel ismi Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
Büveyhîler Fars kolu (933–1062)
Emir, Emîrü’l ÜmerâİmâdüddevleAbu'l-Hasan Ali 891 Buya'nın oğlu 934–949 949 Ayrıca Kıdemli Büveyhî Emiri (934–949)
Emir, ŞehinşahAdudüddevleFanna Khusraw 936 Rüknüddevle'nin oğlu ve İmâdüddevle'nin yeğeni 949–983 983 Kıdemli Büveyhî Emiri (976–983) ve Irak Emiri (978–983)
Emir, Emîrü’l ÜmerâŞerefüddevleAbu'l-Fawaris Shirdil 962 Adudüddevle'nin oğlu 983–989 989 Ayrıca Kıdemli Büveyhî Emiri ve Irak Emiri (987–989)
Emir, KralSamsam al-DawlaAbu Kalijar Marzuban 964 Adudüddevle'nin oğlu 989–998 998 Ayrıca Irak Emiri ve kendisini Kıdemli Büveyhî Emiri ilan etmiştir (983–986)
Emir, Kral, ŞehinşahBaha' al-DawlaAbu Nasr Firuz 971 Adudüddevle'nin oğlu 998–1012 1012 Ayrıca Irak Emiri (988–1012) ve Kıdemli Büveyhî Emiri (997–1012)
EmirSultan al-DawlaAbu Shuja 992 Baha' al-Dawla'nın oğlu 1012–1024 1024 Ayrıca Irak Emiri ve Kıdemli Büveyhî Emiri (1012–1021)
Emir, ŞehinşahAbu KalijarMarzuban 1011 Sultan al-Dawla'nın oğlu 1024–1048 1048 Ayrıca Kirman Emiri (1028–1048), Kıdemli Büveyhî Emiri (1037–1048) ve Irak Emiri (1044–1048)
EmirAbu Mansur Fulad Sutun? Abu Kalijar'ın oğlu 1048–1054 1062 Fars'ı Abu Sa'd Khusrau Shah'a kaybetmiştir
EmirAbu Sa'd Khusrau Shah? Son of Abu Kalijar 1051–1054 ? Fars'ı Abu Mansur Fulad Sutun'a kaybetmiştir
EmirAbu Mansur Fulad Sutun? Son of Abu Kalijar 1054–1062 1062 Killed by the Shabankara tribal chief Fadluya
Büveyhîler Rey, İsfahan ve Hemedan kolu (935–1038)
Emir, Emîrü’l ÜmerâRukn al-DawlaAbu Ali Hasan 898 Buya'nın oğlu 935–976 976 Ayrıca Kıdemli Büveyhî Emiri (949–976)
EmirFakhr al-DawlaAbu'l-Hasan Ali 952 Rukn al-Dawla'nın oğlu 976–980

ve

983–997

980 Ayrıca Hemedan & Taberistan Emiri (984–997) ve Kıdemli Büveyhî Emiri (991–997)
EmirMu'ayyad al-DawlaAbu Mansur 941 Rukn al-Dawla'nın oğlu 976–983 983 Ayrıca Hamadan (976–983), Cibal (977–983), Taberistan (980–983) ve Gürgan (981–983) Emiri
EmirMajd al-DawlaAbu Taleb Rostam 993 Fakhr al-Dawla'nın oğlu 997–1029 1029 sadece Rey, kısa süre kendisini Kıdemli Büveyhî Emiri ilan etmiştir
EmirShams al-DawlaAbu Taher ? Fakhr al-Dawla'nın oğlu 997–1021 1021 Sadece İsfahan ve Hemedan, kısa süre kendisini Kıdemli Büveyhî Emiri ilan etmiştir
EmirSama' al-DawlaAbu'l-Hasan Ali ? Shams al-Dawla'nın oğlu 1021–1023 1023 Sadece Hemedan, Kâkûyîler tarafından tahttan indirildi
Büveyhîler Irak ve Huzistan kolu (945–1055)
Emir, Emîrü’l ÜmerâMüizzüddevleAbu'l-Husayn Ahmad 915 Buya'nın oğlu 945–966 966
Emir, Emîrü’l ÜmerâİzzüddevleAbu Mansur Bakhtiyar 943 Müizzüddevle'nin oğlu 966–979 979 Kendisini Kıdemli Büveyhî Emiri ilan etmiştir (976–978)
Emir, ŞehinşahAdudüddevleFanna Khusraw 937 Rüknüddevle'nin oğlu 977–983 983 Ayrıca Fars Emiri (949–983) ve Kıdemli Büveyhî Emiri (976–983)
Emir, KralSamsam al-DawlaAbu Kalijar Marzban 964 Adudüddevle'nin oğlu 983–987 998 Ayrıca kendisini Kıdemli Büveyhî Emiri ilan etmiştir (983–986) ve Fars & Karman Emiri (989–998)
Emir, Emîrü’l ÜmerâSharaf al-DawlaAbu'l-Fawaris Shirdil 962 Adudüddevle'nin oğlu 987–989 989 Ayrıca Fars Emiri (983–989) ve Kıdemli Büveyhî Emiri (987–989)
EmirBaha' al-DawlaAbu Nasr Firuz 970 Adudüddevle'nin oğlu 989–1012 1012 Ayrıca Kıdemli Büveyhî Emiri (997–1012) ve Fars Emiri (999–1012)
EmirSultan al-DawlaAbu Shuja 992 Son of Baha' al-Dawla 1012–1021 1024 Ayrıca Kıdemli Büveyhî Emiri (1012–1021) ve Fars Emiri (1012–1024)
Emir, Şehinşah, KralMusharrif al-DawlaAbu 'Ali 1002 Baha' al-Dawla'nın oğlu 1021–1025 1025 Kıdemli Büveyhî Emirine en yakın şey (1024–1025)
EmirJalal al-DawlaAbu Tahir Jalal al-Dawla 994 Baha' al-Dawla'nın oğlu 1027–1043 1043
Emir, ŞehinşahAbu KalijarMarzuban 1011 Sultan al-Dawla2nın oğlu 1043–1048 1048 Ayrıca Fars Emiri (1024–1048), Kirman Emiri (1028–1048) ve Kıdemli Büveyhî Emiri (1037–1048)
EmirAl-Malik al-RahimAbu Nasr Khusrau Firuz ? Abu Kalijar'ın oğlu 1048–1058 1058 Ayrıca Kıdemli Büveyhî Emiri (1051–1058). Selçuklu sultanı Tuğrul tarafından tahttan indirildi

Gazneliler (977–1186)

En geniş sınırlarına ulaşmış Gazneliler
# Lakap Kişisel ismi Hükümdarlığı Veraset hakkı Notlar
1 Nasîrüddin Sebük Tegin977–997
2 Unvansız İsmail997–998 Sebük Tegin'in oğlu
3 Ebü’l-Kāsım Yemînü’d-devle Mahmud998–1030 Sebük Tegin'in ilk oğlu
4 Celal ed-devle Muhammed1030
Birinci hükümdarlığı
Mahmud'un ikinci oğlu
5 Şihab ed-devle I. Mesud1030–1041 Mahmud'un ilk oğlu Dandanakan Muharebesi'nin ardından devrildi, hapsedildi ve idam edildi
Celal ed-devle Muhammed1041
İkinci hükümdarlığı
Mahmud'un ikinci oğlu I. Mesud'un tahttan indirilmesinin ardından tahta çıkarıldı.
6 Şihab ed-devle Mevdud1041–1048 I. Mesud'un oğlu Muhammed'i Nangrahar Muharebesi'nde yenerek tahta geçti.[18]
7 ?
?
II. Mesud1048 Mevdud'un oğlu
8 Baha ed-devle Ali1048–1049 I. Mesud'un oğlu
9 İzzed-Devle Abdürreşid1049–1052 Mahmud'un beşinci oğlu
10 Qiwam ed-devle Tuğrul Bozan1052–1053 Türk Memlûk generali Abdülreşid ve diğer on bir Gazneli prensini katlettikten sonra Gazneli tahtını gasp etti.[19]
11 Cemâl ed-devle Ferruhzad1053–1059 I. Mesud'un oğlu
12 Zahir ed-devle İbrahim1059–1099 I. Mesud'un oğlu
13 Ala ed-devle III. Mesud1099–1115 İbrahim'in oğlu
14 Kemâl ed-devle Şirzad1115–1116 III. Mesud'un oğlu Kardeşi Arslanşah tarafından öldürüldü.[20]
15 Sultan ed-devle Arslanşah1116–1117 III. Mesud'un oğlu Tahta ağabeyi Şirzad'dan aldı, ancak Selçuklu sultanı Ahmed Sencer tarafından desteklenen diğer kardeşi Behramşah'ın isyanıyla karşı karşıya kaldı.[21]
16 Yemînü’d-devle Behramşah1117–1157 III. Mesud'un oğlu Behramşah döneminde Gazneli imparatorluğu Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun bir kolu haline geldi. Behramşah, tahtını güvence altına almak için Selçuklu sultanı Ahmed Sencer tarafından desteklendi.[22]
17 Müizzüddevle Hüsrevşah1157–1160 Behramşah'ın oğlu
18 Taceddevle Hüsrev Melik1160–1186 Hüsrevşah'ın oğlu

Büyük Selçuklu İmparatorluğu (1029–1194)

Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun en geniş sınırları (1092)
Büyük Selçuklu Devleti (1029–1157)
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
TuğrulTuğrul bin Mikail Ruknedein, Abutalip, Bey, Sultan 995–1063 1029 1063 Selçuk Bey oğlu Mihail'in oğlu
Alp ArslanMuhammed bin Davud Çağrı Adudeddevle Ebu Şuça, Sultan 1039–1072 1063 1072 Tuğrul Bey'in kardeşi Davud Çağrı Bey'in oğlu Esir alınmış bir kale komutanı tarafından öldürüldü.
I. Melikşah Hasan Sultan Celalü'ldevle ve'd-din Müizzuddin Ebu'l Feth Melikşah 1055–1092 1072 1092 Alp Arslan'ın oğlu
I. Mahmud Nasireddin, Abulkasem, Sultan 1086–1094 1092 1093 I. Melikşah'ın oğlu Beş yaşında sultan ilan edildi. 1093-1094'te İsfahan ve Fars bölgesi tabi hükümdarı.
BerkyarukMuhammad Berkyaruk bin Melikşah Ebu Muzaffer Rükneddin 1080–1105 1094 1105 I. Melikşah'ın oğlu
II. Melikşah Muizziddin, Ebulfeth, Sultan 1101 – ? 1105 1105 Berkyaruk'un oğlu Amcası Muhammet Tapar tarafından tahttan indirildi ve kör edildi.
Muhammet Tapar Giyaseddin, Ebuşucca, Sultan 1082–1118 1105 1118 I. Melikşah'ın oğlu
SencerAhmed Muizziddin, Ebulhareth, Sultan 1087–1157 1097 1157 I. Melikşah'ın oğlu
Irak Selçuklu Devleti (1118–1194)
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
II. Mahmud Muizziddin, Sultan 1104–1131 1118 1131 Muhammet Tapar'ın oğlu Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi
Davud Muizziddin, Ebulfeth, Sultan ? – 1132 1131 1132 II. Mahmud'un oğlu Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi
II. Tuğrul Rukneddin, Ebutalib, Sultan 1109–1134 1132 1134 Muhammet Tapar'ın oğlu Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi
MesudGiyasaddin, Ebulfeth, Sultan 1109–1152 1134 1152 Muhammet Tapar'ın oğlu Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi
III. Melikşah Muizziddin, Sultan 1128–1160 1152 1153 II. Mahmud'un oğlu Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi
II. Muhammet Giyaseddin, Ebuşucca, Sultan 1128–1160 1153 1160 II. Mahmud'un oğlu 1157'ye kadar Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi
Süleyman Şah Muizzeddin, Ebulharet, Sultan 1118–1162 1160 1161 Muhammet Tapar'ın oğlu Tahttan indirildi
Arsalan Şah Rukneddin, Sultan 1134–1176 1161 1176 II. Tuğrul'un oğlu
III. Tuğrul Rukneddin, Ebutalib, Sultan ? – 1194 1176 1194 Arsalan'ın oğlu Öldürüldü

Harezmşahlar Devleti (1153–1220)

En geniş sınırlarına ulaşmış Harezmşahlar Devleti

Harezm'de kurulan, İran'ın bir kısmını ve komşu Orta Asya'yı kapsayan bir imparatorluk.

Resim Unvan Kraliyet ismi Kişisel ismi Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
Anuştekin Hanedanı (1153–1220)
SultanAla ad-Dunya wa ad-Din Abul-MuzaffarAtsız1097/1105 Kutbüddin Muhammed'in oğlu 1153–1156 1156 1127'den itibaren Harezm'de hüküm sürdü
SultanTaj ad-Dunya wa ad-Din Abul-Fathİlarslan? Atsız'ın oğlu 1156–1172 1172
SultanAla ad-Dunya wa ad-Din Abul-MuzaffarTekiş? İlarslan'ın oğlu 1172–1200 1200 Sultan Şah'ın muhalefeti ile
ŞahAla ad-Dunya wa ad-Din Abul-FathAlâeddin Muhammed? Tekiş'ın oğlu 1200–1220 1220 Moğollar tarafından ortadan kaldırıldı
SultanJalal ad-Dunya wa ad-Din Abul-MuzaffarCelâleddin Harezmşah? Alâeddin Muhammed'in oğlu 1220–1231 1231 Hükümdarlığında, Moğol fatihlerine karşı büyük ölçüde gerilla savaşı yer aldı

Moğol İmparatorluğu (1220–1256)

Büyük Hanlar (1221–1256)
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
CengizTimuçin (Temuçin) Han, Ka'an 1162–1227 1221 1227 Yesügey Han'un oğlu 1206'dan itibaren Mongolistan'i idare etmekte
Tuluy HanHan 1192–1232 25 Ağustos 1227 13 Eylül 1229 Cengiz'in oğlu Naip
Ögeday HanHan, Ka'an yak. 1186 – 11 Aralık 1241 13 Eylül 1229 11 Aralık 1241 Cengiz'in oğlu
TöregeneHatun ? – ? 1242 1246 Ögeday Han'in karısı Naip
Güyük HanHan, Ka'an yak. 1206–1248 1246 1248 Ögeday ve Töregene oğlu
Oğul KaymışHatun ? – ? 1248 1251 Güyük Han'in karısı Naip
Mengü Han, Ka'an 10 Ocak 1209 – 11 Ağustos 1259 1 Temmuz 1251 11 Ağustos 1259 Toluy'un oğlu

İlhanlılar

İlhanlılar (1221–1256)
# Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
1 Hülagû Han Han, İlhan yak. 1217 – 8 Şubat 1265 1256 8 Şubat 1265 Tuluy'un oğlu
2 Abaka Han Han, İlhan 1234–1282 1265 1 Nisan 1282 Hülagû Han'ın oğlu
3 Teküder Han Ahmet Han, İlhan, Sultan ? – 1284 1282 1284 Hülagû Han'ın oğlu Öldürüldü
4 Argun HanHan, İlhan, Sultan yak. 1258 – 7 Mart 1291 1284 7 Mart 1291 Abaka Han'ın oğlu
5 GeyhatuHan, İlhan, Sultan ? – 1295 1291 1295 Abaka Han'ın oğlu Öldürüldü
6 BayduHan, İlhan, Sultan ? – 1295 1295 1295 Hülagû Han'ın oğlu Toğay'ın oğlu Öldürüldü
7 Gazan Han Mahmud Han, İlhan, Sultan 1271–1304 1295 1304 Argun Han'ın oğlu
8 OlcaytuMuhammed Hüdabende Han, İlhan, Sultan, Hüdabende 1280 – 16 Aralık 1316 1304 16 Aralık 1316 Argun Han'ın oğlu
9 Ebu Said Bahadır Han, İlhan, Sultan, Alaaddin, Bahadır 2 Haziran 1305 – 1 Aralık 1335 1316 1 Aralık 1335 Olcaytu'nun oğlu
10 Arpa HanMahmud Han, İlhan, Sultan, Kauen, Muezzeddin ? – 1336 1335 10 Aralık 1336 Tuluy'un oğlu Erikbüke'nin oğlu Malik Timur'un oğlu Munk Han'un oğlunun oğlu Suse'nin oğlu Öldürüldü
11 Musa HanHan, İlhan, Sultan, Nasereddin ? – 1337 12 Nisan 1336 1337 Baydu'nun oğlu Ali'nin oğlu
12 Muhammed HanHan, İlhan, Sultan, Muzafferiddin ? – 1338 1336 1338 Hülagû Han'ın oğlu Mengü Timur'un oğlu Ambarcı'nın oğlu Il Timur'un oğlu Yul Kotlok'un oğlu
13 Satıbey HatunHatun yak.1300 – 1345'dan sonra 1338 1339 Olcaytu'nun kızı
14 Cihan TimurHan, İlhan, Sultan, İzzeddin ? – ? 1339 1340 Geyhatu Han'ın oğlu Ala-Fireng'un oğlu
Süleyman HanHan, İlhan, Sultan ? – ? Mayıs 1339 1345 Satıbey Hatun'un kocası. Hülagû Han'ın oğlu Yesmut'un oğlu Soga'nın oğlu Yusuf Şah'ın oğlu
Toğa Timur[23]Han, İlhan, Sultan ? – 1353 1335 1353 Yesugey Bahadir'in oğlu Cucukisar Tur'un oğlu Amakan'ın oğlu Abaka Han'ın oğlu Bababadir'in oğlu Sudi
AnuşirvanHan, İlhan, Sultan, Adil ? – ? 1344 1357 ?

Geç ortaçağ bölgesel krallıklar

Serbedâriler (1332–1386)

1345'te Serbedâriler
Resim Unvan Kraliyet ismi Kişisel ismi Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
EmirAbdülrezzak bin Fazlullah? 1337–1338 1338 Togha Temür'e isyan etti, kardeşi tarafından bıçaklanarak öldürüldü
EmirVaciheddin Mesud bin Fazlullah? Abdülrezzak'ın kardeşi 1338–1344 1344 Paduspanidler tarafından esir alındı ve idam edildi.
EmirMuhammed Aytemur? Öncülleri ile kan bağı yok 1344–1346 1346 Devrildi ve idam edildi
EmirKaba Isfendiyar? Öncülleri ile kan bağı yok 1346–y. 1347 y. 1347
EmirŞemseddin bin Fazlullah? Abdülrezzak'ın kardeşi y. 1347 ? Ardılı tarafından tahtı bırakmaya zorlandı
EmirHoca Tacceddin Ali? Öncülleri ile kan bağı yok 1347–1351/1352 1351/1352 Memnuniyetsiz bir yetkili tarafından öldürüldü
EmirYahya bin Karavi? Öncülleri ile kan bağı yok 1351/1352–1355/1356 1355/1356 Eliminated Togha Temür, assassinated.
EmirZahireddin Karavi? Yahya bin Karavi'nin yeğeni 1355/1356 1355/1356 Veziri tarafından tahttan indirildi
EmirHaydar el-Kassab? Öncülleri ile kan bağı yok 1355/1356 1356 Türk köle tarafından öldürüldü
EmirLütfüllah? Vaciheddin Mesud'un oğlu 1356–1357/1358 veya 1361 1357/1358 veya 1361 Veziri tarafından tahttan indirildi ve idam edildi
EmirHasan el-Damgan? Öncülleri ile kan bağı yok 1357/1358 veya 1361–1361/1362 1361/1362 Derviş isyanları sırasında tahttan indirildi
EmirHoca Ali-yi Muayyed bin Mesud? Öncülleri ile kan bağı yok 1361/1362–1376/1377

ve

1376/1377–1381

? tahta çıktı, 1381'de Timur'un vasalı oldu
EmirRukneddin? Öncülleri ile kan bağı yok 1376/1377 ? Derviş isyanları sırasında tahta çıkarıldı

Çobanoğulları (1335–1357)

En geniş sınırlarına ulaşmış Çobanoğulları
Resim Unvan İsim Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
EmirHassan Kuchaky. 1319 Emir Çoban'ın oğlu Timurtaş'ın oğlu 16 Temmuz 1338 – 15 Aralık 1343 15 Aralık 1343 İlhanlı kuklaları Satıbey Hatun ve Süleyman Han adına hüküm sürdü.
EmirYagi Basti? Emir Çoban'ın oğlu 1343–1344 1344 Ortak hükümdar Malik Eşref tarafından suikasta uğradı
EmirSurgany. 1320 Emir Çoban ve Satıbey Hatun'un oğlu 1343–1345 1345 Ortak hükümdar Malik Eşref tarafından kovulmuştur
EmirMalik Eşref? Hassan Kuchak'ın kardeşi 1343–1357 1357 İlhanlı kuklası Anuşirvan adına hüküm sürdü. Altın Orda hükümdarı Canibeg tarafından asıldı
EmirTimurtaş? Malik Eşref'in oğlu 1360 1360 Altın Orda'nın kuklası olarak kısa süre hüküm sürmüştür

Celâyir Sultanlığı (1335–1432)

En geniş sınırlarına ulaşmış Celayirîler
Resim Unvan Kraliyet ismi Kişisel ismi Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
Ulus BegTaceddinHasan-ı Büzürg? Emir Çoban'ın kızı Bağdat Hatun'un eşi 1336–1356 1356 İlhanlı kuklaları Muhammed Han ve Cihan Timur adına hüküm sürdü..
Bahadır HanMuizz-id-dunya ve'd-dinŞeyh Üveys (I. Üveys) y. 1337–1374 Hasan-ı Büzürg'ün oğlu 1356–1374 1374
ŞeyhHasan ? Şeyh Üveys'in oğlu 1374–1374 1374 Emirler tarafından öldürüldü
ŞeyhCelaleddinI. Hüseyin (1374–1382) ? Şeyh Üveys'in oğlu 1374–1382 1382 Asi kardeşi Ahmed tarafından idam edildi
ŞeyhBayezid ? Şeyh Üveys'in oğlu 1382–1384 1384 Hüseyin ve Ahmed'e muhalif
SultanGıyaseddinAhmed? Şeyh Üveys'in oğlu 1383–1410 1410 1393–4, 1400–2, 1403–5'de sürgünde. Kara Yusuf tarafından muharebede öldürüldü
SultanAla ud-DunyaŞah Veled ? Şeyh Üveys'in oğlu Ali'nin oğlu 1410–1411 1411
SultanMahmud ? Şah Veled'in oğlu 1411 1425 Döndü Hatun'un naipliği altında
SultanII. Üveys ? Şah Veled'in oğlu 1415–1421 1421
SultanMuhammed ? Şah Veled'in oğlu 1421 1421
SultanMahmud ? Şah Veled'in oğlu 1421–1425 1425 İkinci hükümdarlığı
II. Hüseyin ? Ahmed'in torunu 1425–1432 1432 Karakoyunlular tarafından mağlup edildi

İncûlular (1335–1357)

En geniş sınırlarına ulaşmış İncûlular
Resim Unvan İsim Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
Şerefeddin Mahmud Şah? 1304–1335 1335 İlhanlıların kraliyet topraklarının son derece özerk efendisi (injü), Ebû Said tarafından uzaklaştırıldı ve Arpa Han tarafından idam edildi.
EmirGıyâseddin Keyhüsrev? Mahmud Şah'ın oğlu 1335–1338/9 1338/9
EmirCelâleddin Mesud Şah? Mahmud Şah'ın oğlu 1338–1342 1342 Keyhüsrev'e muhalif. Celâyir Sultanlığı destekçisi. Çobanoğulları tarafından öldürüldü
EmirŞemseddin Muhammad? Mahmud Şah'ın oğlu 1339/40 1339/40 Mesud Şah'a muhalif. Çobanoğulları destekçileri tarafından öldürüldü
EmirCemâleddin Ebû İshak? Mahmud Şah'ın oğlu 1343–1357 ? Muzafferîler tarafından mağlup edilip, idam edildi

Muzafferîler (1314–1393)

En geniş sınırlarına ulaşmış Muzafferîler
Resim Unvan İsim Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
EmirMübârizüddin Muhammed bin el-Muzaffer1301 1314–1358 1368 Muzafferî Hanedanı'nın kurucusu
EmirŞah Şücâ? 1358–1384 1384
EmirZeynelâbidîn? 1384–1387 1387
EmirŞah Yahya? 1387–1391 1391 yalnızca Şiraz'da
EmirŞah Mansur? 1391–1393 1393

Timur İmparatorluğu (1370–1467)

Timur İmparatorluğu, y. 1400
Resim Unvan Kraliyet ismi Kişisel ismi Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
Emir, Beg, Gurkani, Sahib Qiran, Sultan TimurTimur bin Taragay Barlas, daha sonra Timur Gurkani 9 April 1336 Muhammed Taragay'in oğlu 1370 – 18 Şubat 1405 17–18 Şubat 1405
Emir Pir MuhammadPir Muhammed bin Cihangir y. 1374 Timur'un torunu 18 Şubat 1405 – 22 Şubat 1407 22 Şubat 1407
Emir, Sultan, ŞahHalil SultanHalil Sultan bin Miranşah y. 1384 Timur'un torunu 18 Şubat 1405 – 13 Mayıs 1409 13 Mayıs 1409
Mirza ŞahruhŞahruh 30 Ağustos 1377 Timur'un oğlu 18 Şubat 1405 – 12 Mart 1447 12 Mart 1447
Mirza, Sultan Uluğ BeyMirza Muhammad Tāraghay 22 Mart 1394 Şahruh'un oğlu 12 Mart 1447 – 27 Ekim 1449 27 Ekim 1449 Halefi tarafından tahttan indirildi ve öldürüldü

Karakoyunlular ve Akkoyunlular (1375–1497)

Karakoyunlular

En geniş sınırlarına ulaşmış Karakoyunlular
Resim Unvan Kraliyet ismi Kişisel ismi Doğum Hükümdarlığı Ölüm Aile ilişkisi Notlar
BeyKara MehmedKara Mehmed Durmuş bin Bayram Hoca ? 1378–1388 1388 Karakoyunlular ilk beyi
BeyKara YusufEbû Nasr Kara Yusuf Noyan bin Mehmed ? 1388–1420 1420 Hükümdarlığı Timur istilası ile son buldu
BeyKara İskenderKara İskender bin Yusuf ? 1420–1436 1436 Öldürüldü
Bey،Padişah-ı İranCihan ŞahMuzaffer al-Din Cihan Şah bin Yusuf 1397 1438 – 11 Kasım 1467 11 Kasım 1467 Kara Yusuf'un oğlu Akkoyunlu Uzun Hasan tarafından öldürüldü
BeyHasan AliHasan Ali bin Cihan Şah ? 11 Kasım 1467 – 1468 1468 Cihan Şah'ın oğlu Akkoyunlu Uzun Hasan tarafından öldürüldü

Akkoyunlular

En geniş sınırlarına ulaşmış Akkoyunlular
Resim Unvan Kraliyet ismi Kişisel ismi Doğum Aile ilişkisi Hükümdarlığı Ölüm Notlar
BeyKara OsmanKara Yülük (Lakabı) ? 1378–1435 1435 Timur'a yardım ettiği için 1402'de kendisine Diyarbekir verildi.
BeyAliNur al-Din Ali bin Kara Yülük ? Kara Osman'ın oğlu 1435–1438 1438
BeyHamza? 1403–1435 1444
BeyCihangirMu'izzeddin Cihangir bin Ali bin Kara Yülük ? Kara Osman'ın oğlu 1444–1453 1453
BeyUzun HasanUzun Hasan bin Cihangir ? Cihangir'in oğlu 1453 – 6 Ocak 1478 6 Ocak 1478
BeyHalilHalil bin Uzun Hasan ? Uzun Hasan'ın oğlu 1478–1479 1479
BeyYakubYakub bin Uzun Hasan ? Uzun Hasan'ın oğlu 1479–1490 1490
BeyBaysungurBaysungur bin Yakub ? Yakub'un oğlu 1490–1491 1491
BeyRüstemRüstem bin Maksud ? Maksud'un oğlu 1491–1497 1497
BeyGöde AhmedGöde Ahmed bin Muhammed ? Muhammed'in oğlu 1497 1497

Kaynaklar:[24][25]

Not: Ortaçağ Pers'inin genel olarak Safevi İmparatorluğu'nun yükselişiyle sona erdiği kabul edilmektedir.

Modern İmparatorluk (1501–1979)

Safevîler (1501-1786)

Safevîler (1501–1786)
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
I. İsmailŞah, Sultan 1487–1524 7 Kasım 1502 23 Mayis 1524 Sultan Haydar'ın oğlu
I. TahmasbŞah, Sahib-i-Kıran, Sultan bar Selatin 1514–1576 23 Mayıs 1525 25 Mayıs 1576 I. İsmail oğlu
II. İsmailŞah 1537–1577 25 Mayıs 1576 24 Kasım 1577 I. Tahmasb'ın oğlu Zehirlenme (?)
Muhammed HudâbendeHüdabende, Eşref, Sultan 1532–1596 25 Mayıs 1576 1 Ekim 1587 I. Tahmasb'ın oğlu Tahttan indirme
I. AbbasŞahenşah, Sultan, Büyük 1571–1629 1 Ekim 1587 19 Ocak 1629 Muhammed Hudâbende'nin oğlu
SafîSam Mirza Şah, Mirza 1611–1642 19 Ocak 1629 12 Mayıs 1642 I. Abbas'ın oğlu Muhammed Bekir (Safi) Mirza oğlu
II. AbbasŞah 1632–1666 12 Mayıs 1642 26 Ekim 1666 I. Safi'nin oğlu
SüleymanSafi Mirza Şah, Hakim-ül Hükema 1645–1694 26 Ekim 1666 29 Temmuz 1694 II. Abbas'ın oğlu
Hüseyin MirzaŞah, Sultan, Sadr-ül Hakim 1668–1726 29 Temmuz 1694 11 Eylül 1722 Süleyman'ın oğlu Mahmud tarafından tahttan indirilme ve sonra öldürülme
II. TahmasbŞah 1704–1740 11 Eylül 1722 16 Nisan 1732 Sultan I. Hüseyin oğlu Nadir Şah tarafından tahttan indirilme ve sonra öldürülme
AhmedŞah, Sultan 1687–1728 28 Eylül 1726 30 Mart 1728 I. Süleyman kızı Şehrbanu Begüm'ün oğlu Mirza Ebu'l-Kasım'ın oğlu Eşref Hotaki tarafından öldürülme
III. AbbasŞah 1730–1739 16 Nisan 1732 22 Ocak 1736 II. Tahmasb'ın oğlu Nadir Şah kontrolü altında. Nadir Şah tarafından tahttan indirildi ve öldürüldü.
Sam Şah ?–1743 1743 1743 Sultan I. Hüseyin oğlu (?) Düzmece. Nadir Şah tarafından tahttan indirildi ve öldürüldü
III. Ismail Mirza Ebu Turab Şah ?–1772 1749 1749 Sultan I. Hüseyin kızı Meryem Begüm (veya Han Aga Begüm) oğlu Kerim Han Zend'in kontrolü altında. Tahttan indirilme
II. Süleyman Seyyid Muhammed Şah 1723 veya 1725–? 1749 1750 I. Süleyman'ın kızı Şehrbanu Begüm'ün oğlu Şahruh tarafından tahttan indirilme ve kör edilme
III. Ismail Mirza Ebu Turab Şah ?–1772 1752 1756 Sultan I. Hüseyin kizi Meryem Begum (veya Han Aga Begum) oğlu Kerim Han Zend kontrolü altında. Tahttan indirilme
Sultan II. Hüseyin Şah ?–1753 1753 1753 Sultan I. Hüseyin oğlu (?) Düzmece. Öldürülme
II. Muhammed Ebu'l-Feth Sultan Muhammed Mirza Şah ?–? 1786 1786 II. Tahmasb'ın oğlu Sultan Mirza Hüseyin oğlu Ağa Muhammed Han kontrolü altında.

Afşar İmparatorluğu (1736-1796)

Afşar Hanedanı[26] (1736–1796)
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
Nadir ŞahNadir Kulu Han Şah, Sultan, Hakim-ül Hükema, Hazret-i Eşraf 1698–1747 22 Ocak 1736 19 Haziran 1747 Afşar İmam Kulu Bey Tahta geçmeden unvanı Tahmasb Kulu Han. Öldürülme
Adil ŞahAli Kulu Bey Şah 1719/20–1749 19 Haziran 1747 29 Temmuz 1748 Nadir Şah'in kardeşi Muhammed İbrahim Han oğlu İbrahim Afşar tarafından tahttan indirilme; kor edilme ve öldürülme
İbrahim AfşarMuhammed Ali Bey Şah 1724–1749 29 Temmuz 1748 3 Eylül 1748 Nadir Şah'in kardeşi Muhammed İbrahim Han oğlu Şahruh Afşar tarafından tahttan indirilme; kör edilme ve öldürülme
Şahruh AfşarŞah 1734–1796 3 Eylül 1748 1796 Nadir Şah'in oğlu Rıza Kulu Mirza'nın oğlu. Annesi Safevi I. Hüseyin'in kızı Fatıma Sultan Begüm II. Süleyman tarafından tahttan indirilme ve kör edilme (1749); yeniden tahta geçirme (1750) ve nihayet Ağa Muhammed Han tarafından öldürülme.

Zend Hanedanı (1751-1794)

Zend Hanedanı (1751–1794)[27]
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
Kerim Han Muhammed Kerim Han, Vekil-i Reayaa 1705–1779 1751 6 Mart 1779 İnak Han ve Bay Ağa'nın oğlu
Muhammed Ali Han Han 1760–1779 6 Mart 1779 19 Haziran 1779 Kerim Han oğlu
Ebu'l-Feth Han Han 1755–1787 6 Mart 1779 22 Ağustos 1779 Kerim Han'ın oğlu
Zeki Han ?–22 Ağustos 1779 6 Mart 1779 22 Ağustos 1779 Budak Han ve Bay Ağa'nın oğlu
Sâdık Han Muhammed Sâdık Han ?–1782 22 Ağustos 1779 14 Mart 1781 İnak Han ve Bay Ağa'nın oğlu
Ali Murad Han Han 1720–1785 14 Mart 1781 11 Şubat 1785 Allah Murad (Keytas) Han Zend Hazari'nin oğlu
Cafer Han Han ?–1789 18 Şubat 1785 23 Ocak 1789 Sadık Han oğlu
Seyid Murad Han Han ?–1789 23 Ocak 1789 10 Mayıs 1789 Hüda Murad Han Zend Hazari'nin oğlu
Lütf Ali Han Han 1769–1794 23 Ocak 1789 20 Mart 1794 Cafer Han oğlu Kaçar Ağa Muhammed Han tarafından tahttan indirilme, kör edilme ve katledilme.

Kaçar Devleti (1794-1925)

Kaçar Hanedanı (1794–1925)[28]
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
Ağa Muhammed ŞahAğa Muhammed Han Han, Sah, Hakan 1742–1797 20 Mart 1794 17 Haziran, 1797 Ağa Muhammed Mustafa Han oğlu Öldürülme
Feth Ali ŞahBaba Han Şah, Hakan, Sultan Sahip Kıran 1772–1834 17 Haziran 1797 23 Ekim 1834 Ağa Muhammed Mustafa Han kardeşi Hüseyin Kulu Cihansız'ın oğlu
Muhammed ŞahŞah, Hakan 1808–1848 23 Ekim 1834 5 Eylul 1848 Feth Ali Şah oğlu Abbas Mirza Nayib es-Sultani'nin oğlu
Melik Cihan Hanım Mehdi-ÜlyaMelik Cihan Hanım 1814–1888 5 Eylül 1848 5 Ekim 1848 Muhammed Şah'ın karısı Taht naibi
Nasıreddin ŞahŞah, Hakan, Sultan-ul Sahib Kıran 1831–1896 5 Ekim 1848 1 Mayıs 1896 Muhammed Şah ve Mehdi-Ülya'nın oğlu Öldürülme
Muzaffereddin ŞahŞah, Hakan 1853–1907 1 Mayıs 1896 3 Ocak 1907 Nasıreddin Han'ın oğlu
Muhammed Ali ŞahŞah 1872–1925 3 Ocak 1907 16 Temmuz 1909 Muzaffereddin Şah'ın oğlu Tahttan indirilme
Ahmed Şah KaçarŞah 1898–1930 16 Temmuz 1909 15 Aralık 1925 Muhammed Ali Şah'ın oğlu Tahttan indirilme

Pehlevî Hanedanı (1925-1979)

Pehlevi Hanedanı (1925–1979)
Taht ismi Asıl isim Resim Unvan Doğum-Ölüm Hükümdarlık başlangıcı Hükümdarlık sonu Aile bağlantıları Not
Rıza Şah PehleviŞahenşah 1878–1944 15 Aralık 1925 16 Eylül 1941 Abbas Ali oğlu Tahttan indirme
Muhammed Rıza Pehlevi Şahenşah, Aryamehr, Bozorg Arteshtaran, Hüdaygan 1919–1980 16 Eylül 1941 11 Şubat 1979 Rıza Pehlevi oğlu Tahttan indirme - 1979 İran İslam Devrimi

Ayrıca bakınız

Notlar ve kaynakça

  1. ^ Behistun Inscription 13 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: This is Phraortes. He lied, saying: "I am Khshathrita, of the dynasty of Cyaxares. I am king in Media."
  2. ^ a b CNG: KINGS of PERSIS. Vādfradād (Autophradates) II. Early-mid 2nd century BC. AR Tetradrachm (25mm, 16.23 g, 11h). Istakhr (Persepolis) mint. 
  3. ^ Rezakhani, Khodadad (2010). "The "Unbekannter König III" and the Coinage of Hellenistic and Arsacid Persis". Nameye Iran-E Bastan, 15 (İngilizce). 11 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2024. 
  4. ^ a b Assar, 2004.Assar, 2005. Assar, "Moses of Choren & the Early Parthian Chronology", 2006.
  5. ^ a b c d e f g Qashqai, H., "The successors of Mithridates II"
  6. ^ a b c d e f g Assar, G.R.F., "A Revised Parthian Chronology of the Period 165–91 BC" Qashqai, H., "The successors of Mithridates II"
  7. ^ Assar, G.R.F., "A Revised Parthian Chronology of the Period 165–91 BC"
  8. ^ Josephus Flavius, Antiquities of the Jews, Book XVI, Ch.8.4
  9. ^ Tacitus, The Annals, 11.10
  10. ^ See: Unknown King (III) (y. AD 140) 27 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ See: Tiridates III (y. AD 224 – 228?) 1 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ Farsça "Şahların Şahı"
  13. ^ "Ermeniler'in Büyük Kralı"
  14. ^ "Omuz çökerten"
  15. ^ "Prenses"
  16. ^ Bosworth 1996, s. 168-169.
  17. ^ Arapçada ibn, oğlu anlamına gelir. Dolayısıyla Muhammed ibn Suri, Suri'nin oğlu Muhammed anlamına gelir (dolayısıyla Suri onun babasıdır)
  18. ^ Bosworth 1977, s. 22-24.
  19. ^ Bosworth 1977, s. 45.
  20. ^ Bosworth 1977, s. 90.
  21. ^ Bosworth 1977, s. 93-95.
  22. ^ Bosworth 1996, s. 297.
  23. ^ "Encyclopædia Iranica, TOḠA TIMUR". 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2020. 
  24. ^ Muʾayyid S̲ābitī, ʻAlī (1967). Asnad va Namahha-yi Tarikhi (Historical documents and letters from early Islamic period towards the end of Shah Ismaʻil Safavi's reign.). Iranian culture & literature (46). Kitābkhānah-ʾi Ṭahūrī., pp. 193, 274, 315, 330, 332, 422 and 430. See also: Abdul Hussein Navai, Asnaad o Mokatebaat Tarikhi Iran (Historical sources and letters of Iran), Tehran, Bongaah Tarjomeh and Nashr-e-Ketab, 2536, pages 578,657, 701–702 and 707
  25. ^ H.R. Roemer, "The Safavid Period", in Cambridge History of Iran, Vol. VI, Cambridge University Press 1986, p. 339: "Further evidence of a desire to follow in the line of Turkmen rulers is Ismail's assumption of the title 'Padishah-i-Iran', previously held by Uzun Hasan."
  26. ^ The Cambridge History of Iran c. 7, 1991, s. 960.
  27. ^ The Cambridge History of Iran, c. 7, 1991, s. 961.
  28. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Iran c. 7 1991 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )

Bibliyografya

  • Assar, G.R.F., "Genealogy & Coinage of the Early Parthian Rulers. I", Parthica, 6, 2004, pp. 69–93.
  • Assar, G.R.F., "Genealogy & Coinage of the Early Parthian Rulers, II a revised stemma", Parthica, 7, 2005, pp. 29–63.
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20130610094543/http://parthian-empire.com/articles/Moses-Chorene-and-Early-Parthian-Chronology.pdf tarih=10 Haziran 2013 arşivlendi. Assar, G.R.F., "Moses of Choren & the Early Parthian Chronology", Electrum, vol. 11, 2006, pp. 61–86.]
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20130721192533/http://parthian-empire.com/articles/A-Revised-Parthian-Chronology-of-165-91-BC.pdf tarih=21 Temmuz 2013 arşivlendi. Assar, G.R.F., "A Revised Parthian Chronology of the Period 165-91 B.C.", Electrum, vol. 11, 2006, pp. 87–158.]
  • Assar, G.R.F., "A Revised Parthian Chronology of the Period 91-55 B.C.", Parthica, 8, 2006, pp. 55–104.
  • Briant, Pierre, "From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire", 2002.
  • Cameron, George, "History of Early Iran", Chicago, 1936 (repr., Chicago, 1969; tr. E.-J. Levin, L’histoire de l’Iran antique, Paris, 1937; tr. H. Anusheh, ایران در سپیده دم تاریخ, Tehran, 1993)
  • D’yakonov, I. M., "Istoriya Midii ot drevenĭshikh vremen do kontsa IV beka de e.E" (The history of Media from ancient times to the end of the 4th century BCE), Moscow and Leningrad, 1956; tr. Karim Kešāvarz as Tāriḵ-e Mād, Tehran, 1966.
  • Dandamaev, Muhammad A., "Persien unter den ersten Achämeniden (6. Jahrhundert v. Chr.)", tr. Heinz-Dieter Pohl, Wiesbaden, 1976.
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20120206142834/http://web3.ehost-services.com/hemranib/Vol5/HTML%20+%20MHTML/Ghashghaee.htm tarih=6 Şubat 2012 arşivlendi. Ghashghai, H.R., "The successors of Mithridates II", Bulletin of Ancient Iranian History (UCLA), vol. 5, March 2009.(in Persian)]
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20121218001757/http://www.achemenet.com/pdf/souspresse/henkelman/waters.pdf tarih=18 Aralık 2012 arşivlendi. Henkelman , wouter. Defining Neo-Elamite History. ARTA , 2003.]
  • Hinz, W., "The Lost World of Elam", London, 1972 (tr. F. Firuznia, دنیای گمشده ایلام, Tehran, 1992)
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20130309182351/http://www.ccel.org/j/josephus/works/JOSEPHUS.HTM tarih=9 Mart 2013 arşivlendi. Josephus Flavius, Antiquities of the Jews.]
  • Justi, Ferdinand, "Iranisches Namenbuch", Tehran, Asatir, 2003.
  • Legrain, Leon, "Historical Fragments", Philadelphia, The University of Pennsylvania Museum Publications of the Babylonian Section, vol. XIII, 1922.
  • Majidzadeh, Yusef, "History and civilization of Elam", Tehran, Iran University Press, 1991.
  • Majidzadeh, Yusef, "History and civilization of Mesopotamia", Tehran, Iran University Press, 1997, vol.1.
  • Miroschedji, P. de, ‘La fin du royaume de l’Ansˇan et de Suse et la naissance de l’empire perse’, 1985, ZA 75, pp. 265–306.
  • Nöldeke, Theodor, "Geschichte der Perser und Araber zur Zeit der Sasaniden. Aus der arabischen Chronik des Tabari übersetzt" (1879)
  • Olmstead, A. T., "History of the Persian Empire", Chicago, 1948
  • Plutarch, Lives.
  • Polybius, The Histories.
  • Potts, D. T., The Archaeology of Elam, Cambridge University Press, 1999.
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20121218001817/http://www.achemenet.com/pdf/nabu/nabu2000-080.pdf tarih=18 Aralık 2012 arşivlendi. Reade , Julian E. Elam after the Assyrian Sack of Susa in 647 B.C. NABU, 2000.]
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20110926214319/http://classics.mit.edu/Tacitus/annals.html tarih=26 Eylül 2011 arşivlendi. Tacitus, The Annals.]
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20130730072907/http://www.achemenet.com/ressources/enligne/arta/pdf/2004.003-Tavernier.pdf tarih=30 Temmuz 2013 arşivlendi. Tavernier , Jan. Some Thoughts on Neo-Elamite Chronology. ARTA , 2004.]
  • The Cambridge Ancient History (CAH)
  • The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 1, THE LAND OF IRAN, Cambridge University Press, 1968.
  • The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 2, THE MEDIAN AND ACHAEMENIAN PERIODS, Cambridge University Press, 1985.
  • The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 3(I), THE SELEUCID, PARTHIAN AND SASANIAN PERIODS, Cambridge University Press, 1983.
  • The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 3(II), THE SELEUCID, PARTHIAN AND SASANIAN PERIODS, Cambridge University Press, 1983.
  • The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 4, THE PERIOD FROM THE ARAB INVASION TO THE SALJUQS, Cambridge University Press, 1975.
  • The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 5, THE SALJUQ AND MONGOL PERIODS, Cambridge University Press, 1968.
  • The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 6, THE TIMURID AND SAFAVID PERIODS, Cambridge University Press, 1986.
  • The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 7, FROM NADIR SHAH TO THE ISLAMIC REPUBLIC, Cambridge University Press, 1991.
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20190430035950/http://www.iranicaonline.org/articles/elam-i tarih=30 Nisan 2019 arşivlendi. Vallat , Francois. Elam: The History of Elam. Encyclopaedia Iranica , vol. VIII pp. 301–313. London/New York , 1998.]
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20121218001806/http://www.achemenet.com/pdf/nabu/nabu1995-044.pdf tarih=18 Aralık 2012 arşivlendi. Vallat , Francois. Shutruk-Nahunte , Shutur-Nahunte et l'imbroglio neo-elamite. NABU , 1995.]
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20121218001838/http://www.achemenet.com/pdf/nabu/nabu1996-031.pdf tarih=18 Aralık 2012 arşivlendi. Vallat , Francois. Le royaume elamite de SAMATI. NABU , 1996.]
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20121218001828/http://www.achemenet.com/ressources/enligne/arta/pdf/2002.006.pdf tarih=18 Aralık 2012 arşivlendi. Vallat , Francois. Les pretendus fonctionnaires Unsak des texts neo-elamites et achemenides. ARTA , 2002.]
  • Vallat, Francois. Le royaume elamite de Zamin et les 'Letters de Nineveh'. Iranica Antique, 33, 1998. pp. 95–106.
  • tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20170915192937/http://parthia.com/ tarih=15 Eylül 2017 arşivlendi. www.parthia.com]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lurlar</span> İrani halk

Lurlar, İranî bir halktır. Batı kuzeybatı ve güney batı İran'da Luristan, Huzistan, Hamedan, Çaharmahal ve Bahtiyari, İsfahan ve İlam eyaletlerinde yaşarlar. İrani bir dil olan Lurca'yı konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Ahameniş İmparatorluğu</span> MÖ 6. yy.-MÖ 4. yy. arasında hüküm sürmüş bir İran imparatorluğu

Ahameniş İmparatorluğu ya da Hehamenişiler, MÖ 6. yüzyılda Büyük Kiros tarafından kurulan, tarihteki ilk Pers devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Susa (antik kent)</span>

Susa, Aşağı Zagros Dağları'nda, Dicle'nin yaklaşık 250 km doğusunda, İran'daki Karkheh ve Dez Nehirleri arasında yer alan antik bir şehirdi. Antik Yakın Doğu'nun en önemli şehirlerinden biri olan Susa, Elam'ın başkenti ve Ahameniş İmparatorluğu'nun kışlık başkenti olarak hizmet vermiş, Part ve Sasani dönemlerinde de stratejik bir merkez olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Salgurlular</span> Vikimedya liste maddesi

Salgurlular, 1148-1286 tarihleri arasında İran'ın Fars bölgesinde hüküm süren Türk hanedanıdır. Hanedan adını yirmi dört Oğuz boyundan biri olan Salgur'dan alır. Selçukluların Fars meliki Melikşah b. Mahmûd'un bölgede yaşayan Salgurluların reisi olan, atabeyi Muzafferüddin Sungur b. Mevdûd'un kardeşini suçsuz yere öldürmesi üzerine Atabeg Sungur isyan etti. 1148'de Melikşah'ı yenilgiye uğratıp Şiraz'ı ele geçirdi ve Salgurlular veya Fars Atabegleri adıyla bilinen hanedanın temellerini attı.

Gürcistan-Abhazya ihtilafı, eskiden özerk cumhuriyet, bugün kısmen tanınmış olan de facto Abhazya'da Gürcistan ile Abhazya ayrılıkçıları arasındaki anlaşmazlığı ifade eder. Daha geniş anlamda Gürcistan-Abhazya ihtilafı, Kafkasya bölgesindeki jeopolitik ihtilafların bir parçası olarak görülebilir. Gürcistan-Abhazya ihtilafı 20. yüzyılın sonunda, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla silahlı çatışmaya dönüştü ve 1992-1993 Abhazya Savaşı'yla sonuçlandı. Bu savaşın sonunda Abhazya fiilen Gürcistan'dan koptu ve Gürcüler etnik temizliğe maruz kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Sebük Tegin</span>

Sebük Tegin, 977–997 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antoin Sevruguin</span>

Antoin Sevruguin İran'da Kaçar Hanedanı (1785–1925) sırasında yaşamış fotoğraf sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Natanz, İsfahan</span> İran, İsfahanda bir şehir

Natanz, İran'ın İsfahan Eyaleti'nde şehir.

Asef Bayat sosyolog ve akademisyen. Halen Illinois Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürmektedir. Siyaset sosyolojisi, toplumsal hareketler ve değişme, din temelli siyaset ve gündelik hayat, toplumsal mekanlar, günümüzde İslam ve özellikle de müslüman Orta Doğu ülkelerindeki halk hareketleri ilgi alanlarını oluşturmaktadır. İran İslam Devrimi, 1970'lerden bugüne İslami hareketler, müslüman yoksul halk hareketleri, müslüman gençlik ve kadınlar gibi konular üzerine yazmıştır.

The Cambridge History of Iran İran tarihi hakkında Cambridge University Press tarafından yayınlanan 7 ciltli bir araştırma eseri. Yayınlanan ciltlerde günümüz İran'ının tarihöncesi dönemlerden bugüne dek tarihi ve tarihi coğrafyası dışında İran kökenli halkların yaşadığı bölgeler de konu edinmiştir.

Harezm dili veya Harezmce, Soğdca ile yakından ilgili, soyu tükenmiş bir Doğu İran dilidir. Dil, Ceyhun yakınlarında bulunan Harezm bölgesinde konuşulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ak Hunlar-Pers savaşları</span>

Ak Hunlar-Pers savaşları, Ak Hunlar ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir dizi savaştır.

Muhammed Ali Han Zend 6 Mart 1779'dan 19 Haziran 1779'a kadar hüküm süren Zend Hanedanı'nın ikinci şahı idi.

<span class="mw-page-title-main">Clifford Edmund Bosworth</span> İngiliz tarihçi (1928–2015)

Clifford Edmund Bosworth FBA, İngiliz tarihçi ve oryantalistti.

<span class="mw-page-title-main">V. Fraates</span> Part kralı

V. Fraates, aynı zamanda adının Phraataces, Phraatakes, MÖ 2'den MS 4'e kadar Part İmparatorluğu'nun Krallar Kralıydı. IV. Fraates ve Musa'nın küçük oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">II. Mithridatis (Part kralı)</span> Dokuzuncu kral ve en büyük Part imparatoru (124-91 MÖ)

II. Mithridatis, MÖ 124'ten 91'e kadar Part İmparatorluğu'nun kralıydı. Hanedanının şimdiye kadar hüküm süren en büyüklerinden biri olarak kabul edilen kendisi, antik çağda Büyük Mithridatis olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sinatrukes</span>

Sinatrukes y. 75 MÖ ile y. 69 MÖ arası Part İmparatorluğu'nun kralıdır. Bazı kaynaklar dahil) onun Part hükümdarı I. Mithridates'in ve II. Fraates'in üvey kardeşi olduğunu söyler. Tarihçi David Sellwood, Sinatrukes'i muhtemelen I. Mitridates'in küçük erkek kardeşi olarak adlandırır. Sinatrukes'in yerine oğlu III. Fraates geçti.

<span class="mw-page-title-main">I. Orodes</span> Part kralı

I. Orodes, MÖ 80'den 75'e kadar Part İmparatorluğu'nun kralıdır. I. Gotarzes'in oğlu ve vârisidir. Onun hükümdarlığı nispeten belirsizdir. Tahtı MÖ 87-80'de sözde amcası III. Mithridatis tarafından gasp edilmiş olabilir, ancak bu bilimde çok az destek buldu. Askeri faaliyetlerinden I. Orodes'in, MÖ 81/80'den itibaren bağımsız olan Elymais'te MÖ 78 yılında Part egemenliğini yeniden kurduğu bilinmektedir. I. Orodes sonra tahtı, kraliyet Arsakes Hanedanı'nın farklı bir koluna mensup olan yaşlı Part prensi Sinatrukes'a kaptırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. Mithridatis (Part kralı)</span> Part kralı

III. Mithridatis, MÖ 87'den 80'e kadar Part İmparatorluğu'nun kralıdır. Varlığı bilimde tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Elamais</span> Part vasal devleti  (147 MÖ-224 MS)

Elymais veya Elamais, MÖ 2. yüzyıldan MS 3. yüzyılın başlarına kadar uzanan özerk bir devlet ve sıklıkla Part kontrolü altında bir vasaldır. Susa'da Basra Körfezi'nin başında yer alıyprdu. Nüfusun çoğu muhtemelen bir zamanlar bu bölgenin kontrolünü elinde bulunduran antik Elamlılardan geliyordu.