İçeriğe atla

İran Uzay Ajansı

Koordinatlar: 48°50′54″N 2°18′15″E / 48.8482°K 2.3042°D / 48.8482; 2.3042
İran Uzay Ajansı
KısaltmaISA
Kuruluş2004
TürUzay ajansı
MerkezTahran, İran
Konum
LiderHasan Salariye
Resmî sitei̇sa.ir

İran Uzay Ajansı veya yaygın İngilizce kısaltmasıyla ISA (İngilizceIranian Space Agency, Farsçaسازمان فضایی ایران) İran'daki uzay araştırma faaliyetlerini fonlamak, düzenlemek ve koordine etmek için 2004 yılında kurulmuş bir devlet kurumudur. Ajansın merkezi İran'nın başkenti Tahran'dadır. 2022 yılında Hüseyin Deliriyan bu kurumun resmi sözcüsü olarak atandı.[1]

İran Uzay Ajansı'nın tarihi 1970'lerin sonlarına dayanmaktadır. Ajans, Milli Eğitim Bakanlığı Üniversiteler ve Araştırma Bakanlığı kapsamında faaliyet göstererek, havacılık araştırmaları ve teknolojisi alanında çalışmalar yapan çok sayıda ulusal ve uluslararası kuruluşla iş birliği yapar. İran, 1959 yılında kurulan Birleşmiş Milletler Dış Uzayın Barışçıl Amaçlarla Kullanımı Komitesi'nin üyelerinden biridir. Bu kurum İran uzay bilimi ve teknolojisinin barışçıl uygulamalarına ilişkin İran'daki tüm faaliyetleri kapsayıp destekliyor.[2] Hasan Salariye şu anda kuruluşun genel müdürüdür.[3]

Projeleri

İran Uzay Ajansı bir kamu kurumudur ve İran iletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığına bağlı olarak yönetiliyor. Pejuheş uzay sondası bu kurumun en yeni roketidir.[4]

Bütçe

2016 yılında 17 milyar Tümen'lik bütçeye sahipti. Ajans'ın araştırma ve geliştirme alanındaki faaliyetlerini hızlandırmak için 2023 yılında ajansın bütçesi 43 milyar Tümen'e yükseltildi.[5][6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "سازمان فضایی ایران:: سازمان فضایی ایران ::". www.tasnimnews.com (Farsça). 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  2. ^ "در مورد سازمان فضایی ایران در ویکی تابناک بیشتر بخوانید" (Farsça). 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  3. ^ "رئیس سازمان فضایی ایران معرفی شد" (Farsça). 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  4. ^ "ایران تا ۱۰ سال آینده نخستین فضانورد خود را به فضا می‌فرستد". en.rian.ru (Farsça). 23 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  5. ^ "بررسی لایحه بودجه سال 1401 کل کشور 38. بخش هوافضا ـ غیردفاعی". www.rc.majlis.ir (Farsça). 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  6. ^ "روند اجرای برنامه ۱۰ ساله فضایی آغاز شد". www.mehrnews.com (Farsça). 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 

Wikimedia Commons'ta Iranian Space Agency ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Uzay Ajansı</span> AB ülkelerinin uzay kuruluşu

Avrupa Uzay Ajansı veya yaygın İngilizce kısaltmasıyla ESA, 1975 yılında, uzayın keşfini amaçlayan, hükûmetlerarası bir organizasyon olarak kurulmuştur. Şu an 22 üyesi olan ajansın merkezi Fransa'nın başkenti Paris'tedir. 2021 yılı itibarıyla 4,55 milyar Euro'luk bütçeye ve yaklaşık 2200 çalışana sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Japonya Uzay Araştırma Ajansı</span> Japonyada uzay araştırmaları ile ilgilenen kurumdur.

Japonya Uzay Araştırma Ajansı,, Japonya'nın ulusal havacılık ve uzay ajansıdır. 1 Ekim 2003'te NASDA, ISAS ve NAL adlı üç kurumun birleştirilmesiyle kurulmuş olup bilimsel araştırma, teknoloji geliştirme ve yörüngeye uyduların fırlatılması ve yerleştirilmesinden sorumludur ve asteroid keşifleri ve olası insanlı Ay keşifleri gibi çok daha gelişmiş görevlerde yer almaktadır. Merkezi Tokyo'nun Chōfu kentinde bulunan Chōfu Havacılık Merkezi'nde yer almaktadır.

Bu liste dış uzay ve uzayı keşfetmeyle ilgili aktivitelere bağlanmış hükûmet ajanslarının listesidir.

Renk karşılıkları
<span class="mw-page-title-main">Fars Haber Ajansı</span> Merkezi İranda bulunan İranlı bir haber ajansı

Fars Haber Ajansı, İran merkezli bir haber ajansıdır. Fars Haber Ajansı kendini "İran'ın önde gelen bağımsız haber ajansı" olarak tanımlamakla birlikte medya tarafından yaygın olarak İran Hükûmeti'nin "yarı-resmi" haber ajansı olarak tanımlanır.

İsrail Uzay Ajansı veya İngilizce kısaltmasıyla ISA, , İsrail'in Bilim ve Teknoloji Bakanlığının bir parçası olan ve tüm İsrail uzay araştırma programlarını bilimsel ve ticari amaçlarla koordine eden uzay ajansı ve hükûmet organıdır.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Uzay Ajansı</span> İtalya devlet kurumu

İtalya Uzay Ajansı İtalya'daki uzay araştırma faaliyetlerini fonlamak, düzenlemek ve koordine etmek için 1988 yılında kurulmuş bir devlet kurumudur. Ajans, Milli Eğitim Bakanlığı Üniversiteler ve Araştırma Bakanlığı (MIUR) kapsamında faaliyet göstererek, havacılık araştırmaları ve teknolojisi alanında çalışmalar yapan çok sayıda ulusal ve uluslararası kuruluşla iş birliği yapar. Ayrıca İtalya Cumhurbaşkanı ve İtalya Bakanlar Konseyi ile iş birliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Abbas Duzduzani</span>

Abbas Duzduzani, İranlı asker ve siyasetçi. Muhammed Ali Rajai kabinesinde görev almıştır. İran Devrim Muhafızları Ordusu kurucularından ve ilk komutanlarındandır. Kendisi Tebriz, İran'da doğdu. 1980'den 1981'e kadar Kültür ve İslam bakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İranlı Öğrenciler Haber Ajansı</span> Haber ajansı

İranlı Öğrenciler Haber Ajansı, İran merkezli bir haber ajansıdır. Ajans, Aralık 1999 tarihinde İran üniversitelerinden haberler hakkında rapor vermek amacıyla kurulmuş olup günümüzde çeşitli ulusal ve uluslararası konuları da kapsamaktadır. Yazarlar ve muhabirlerin kendileri çeşitli konularda öğrencilerdir ve birçoğu gönüllüdür. Merkezi Tahran'da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">SUMKA</span> Siyasi Parti

İran Nasyonal Sosyalist İşçi Partisi daha çok kısaltması olan SUMKA olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Daryuş Şayegan</span>

Daryus Şayegan çağdaş İran ve Yakın Doğu'nun en önemli düşünürlerinden biriydi.

Mevlana Mest-i Aşk, İran-Türkiye ortak yapımı bir tarihî dram filmi. Parsa Pirouzfar ve Shahab Hosseini'nin canlandırdığı iki İranlı şair Rumi ve Şems Tebrizi'nin etrafında dönüyor. Film, Dijital Danatlar ve Simarya Film Prodüksiyon tarafından yapılan İran ve Türkiye ortak ürünüdür.

<span class="mw-page-title-main">2021 İran cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

İran'da 18 Haziran 2021'de gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimleri, İslam Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana İran'da dört yılda bir yapılan 13. cumhurbaşkanlığı seçimleridir.

Rastak Müzik Grubu, 1997 yılında deneysel bir müzik grubu olarak kurulmuş İranlı bir çağdaş halk müziği topluluğudur. Rastak toplamayı, kaydetmeyi ve yorumlamayı amaçlar İran'da yaşayan milletlerin dillerinde ve lehçelerinde müzik yapmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">PastoCovac</span>

PastoCovac, İran ve Küba'nın ortak COVID-19 aşısıdır. Bu aşı Küba Finlay Enstitüsü ile İran Pasteur Enstitüsü tarafından geliştirilmektedir. Aşı iki temel doz ve PastoCovac Plus adlı bir takviye dozundan oluşmaktadır. Soz konusu aşılar Küba'da Sobrana02 ve Sobrana adıyla üretmektedir. PastoCovac ve PastoCovac Plus, protein bazlı aşılarındandır. PastoCovac 29 Haziran 2021 tarihinde İran'da ve Ağustos 2021'de Küba'da acil kullanım onayı almıştır. Üstelik bu aşı 2 yaş üstü çocuklar için kullanılabilir. 2 Ocak 2022 tarihina kadar aşının 8 milyon dozu İran'ın sağlık bakanlığı'na sunuldu. İranlı ve Kübalı araştırmacılar aşıyı Omicron varyantına karşı da tasarlıyorlar. PastoCovac, iki ülkede üzerinde çalışılan tek İran aşısıdır ve İran, Küba, Nikaragua, Venezuela'da kullanım onayı almıştır. Aşının Gana ve Arjantin'de üretilmesi için planlar yapılmış. İran ve Küba arasındaki ortak işbirliği doğrultusunda, Sobrana aşısının üretimine etkili katılım nedeniyle İran Pasteur Enstitüsü Başkanı'na Küba Ulusal Ödülü verildi.

<i>Bir Küp Şeker</i> İran filmi

Bir Küp Şeker Rıza Mirkerimi tarafından yönetilen 2011 İran dram filmi. Dünya galasını 8 Ekim 2011'de Busan Uluslararası Film Festivali'nde yaptı.

<span class="mw-page-title-main">İmam Humeyni Fermanı İcra Kurulu</span>

İmam Humeyni Fermanı İcra Kurulu, İran dinî liderinin kontrolü altında faaliyet gösteren bir Kamu İktisadi Teşebbüsü ve İran devlet dairesidir. 1989'da Ruhullah Humeyni'nin emriyle kuruldu. Bu merkez, Veli-i Fakih'in tasarrufuna bırakılan tüm mal ve mülkleri, mirasçısı yok olan miraslar ve benzerlerini izlemek için kurulmuştur. Bu kurulun ilk sorumluları Habibullah Askerevladi, Hasan Sane'i ve Mehdi Kerrubi. Bu kişiler, bu mülkleri uygun gördükleri şekilde yönetmek için Ruhullah Humeyni tarafından görevlendirilmiştir. Bu yetkilerin bir kısmını Ekonomi Bakanlığı'na verme yetkisi bile onlara verildi. İran İslam Devrimi'nin siyasi ve ruhani lideri olan Ruhullah Humeyni, ilk başta yardımcılarının üç kişisine el konulan mal ve mülkleri korumalarını ve hayır kurumlarına dağıtmalarını emretti.

Hayyam, İran'da tasarlanan ve üretimi Rusya'da gerçekleştirilen uzaktan algılama uydusudur. 9 Ağustos 2022 tarihinde Kazakistan'nın Baykonur Uzay Üssü'den Soyuz fırlatma aracıyla uzaya gönderildi. Bu uydunun adı İranlı 11. Yüzyıl polimatı olan Ömer Hayyam'dan alınmıştır.

Saghi Ghahraman, İran Queer Örgütü'nin başkanlığını yapmış olan İran'lı bir şairdir. BBC 2021 yılı 100 Kadın listesinde yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Masoud Jafari Jozani</span>

Masoud Jafari Jozani İranlı bir film yönetmeni, senarist ve yapımcıdır. Fajr Uluslararası Film Festivali'nde en iyi kısa film dalında ödül almıştır. Rüzgârın Gözü, Jafari Jozani'nin yönetmenliğini ve senaristliğini yaptığı en önemli eserlerinden biridir. In the Wind's Eye adlı TV dizisi, İran Devrimi'nden (1979) bu yana ABD'de çekilen ilk İran filmi ve 12 milyon dolarlık bütçesiyle İran tarihinin en pahalı filmlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Armin Afşin Far</span>

Armin Afşin Far, Cizre Belediyespor ve İran erkek milli voleybol takımında oynayan İranlı bir voleybol oyuncusu.