İran (Farsça:
Kehriz veya kariz, kurak bölgelerde, sularını toplamak için oluşturulur ve bazı durumlarda su yatırır ve ekseni yüzeye çıkarır. Eski Çağlardan itibaren var olan, ilk Urartu madencilerin işbirliği ile ve sonra Ahameniş krallarının katkısı ile, yer altı tünel kazım yöntemleri geliştirilmiş, neredeyse mükemmel bir kehriz uygulayım bilimi oluşmuştur.
Bidoht, İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nde şehir.
Kahek, İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nde şehir.
Kehriz Seng, İran'ın İsfahan Eyaleti'nde şehir.
1972 yılında imzalanan UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi ile Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerler olan Dünya Mirasları kavramını tanımladı. Doğal özellikler, jeolojik ve fizyografik oluşumlar ve bilim, koruma veya doğal güzellik açısından önemli olan doğal alanlar doğal miras olarak tanımlanır. Azerbaycan, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşmeyi 16 Aralık 1993'te onaylamasıyla ülkedeki alanlar listeye dahil edilmiştir.
Pasargad veya Pasargaday, Ahameniş hanedanının ilk başkenti olan antik kenttir. Bugünkü İran'ın güneybatısında, Persepolis'e 78 km, Şiraz'a 130 km uzaklıktadır.
Kerkouane veya Kerkuane, Tunus'un kuzeydoğusundaki Cape Bon'un yakınlarındaki yer alan bir Pön şehridir. Bu Fenike şehri, muhtemelen Birinci Pön Savaşı'ndan sonra terk edildi ve Romalılar tarafından yeniden inşa edilmedi. Şehir, yaklaşık 400 yıl boyunca varlığını sürdürdü.
Umman Aflaj Sulama Sistemleri ya da Umman Kehrizi, Dakhiliya, Sharqiya ve Batinah bölgelerinde bulunan MS 500 civarında inşa edilmiş antik su kanallarıdır. Bununla birlikte, bölgedeki 5000 yıllık bir sulama sistemini temsil etmektedir.
Olcaytu Türbesi, İran'ın Zencan Eyaleti'nin Sultaniye şehrinde yer alır. Şehirdeki İlhanlı kalıntılarından biri olan türbe, Muhammed Hudâbende adı ile de bilinen İlhanlı hükümdarı Olcaytu'ya aittir. Olcaytu Türbesi, geleneksel olarak Sultaniye Kubbesi olarak da bilinir.
İran'da Batı Azerbaycan ve Doğu Azerbaycan eyaletlerinde bulunan İran'ın Ermeni Manastır Topluluğu, MS 7 ila 14. yüzyıllar arasında kurulan üç Ermeni kilisesinden oluşan bir topluluktur. Yapılarda –Kara Kilise, Aziz Stepanos Manastırı ve Dzordzor Şapeli'nde— pek çok yenileme yapılmıştır. Bu alanlar, UNESCO'nun Dünya Mirası listesi kapsamında 8 Temmuz 2008'de Dünya Miras Komitesi'nin 32. oturumunda kültürel miras olarak ilan edilmiştir. Üç kilise 129 hektar bir alan kaplamakta olup, UNESCO kriterlerinin ii., iii. ve vi. maddelerine göre Ermeni mimari ve dekoratif geleneklerini gözler önüne seren önemli bir merkez olduğu, bölgedeki Ermeni kültürünün yayılması ve Ermeni dini geleneklerin önemli bir figüranı olan Aziz Thaddeus'un hac yeri olduğuna inanıldığı için listelenmiştir. Kiliseler, güneydoğu çevre bölgelerinde eski Ermeni kültürünün son izlerini temsil etmektedirler. Yapılar, son derece iyi korunmuş bir durumdadır.
Sanchi (सांची), Hindistan'ın Madhya Pradesh eyaleti, Raisen Bölgesi'ndeki Sanchi Kasabasındaki bir tepede, Büyük Stupa'sı ile ünlü bir Budist yerleşkesidir. Madhya Pradesh'in başkenti Bhopal'in 46 kilometre kuzeydoğusundadır. Sanchi'deki Büyük Stupa, Hindistan'daki en eski taş yapılardan biridir ve ilk olarak imparator Asoka tarafından M.Ö. 3. yüzyılda yaptırılmıştır. Çekirdeği Buda'nın kalıntıları üzerine inşa edilmiş basit bir yarı küresel tuğla yapıydı.
Alplerin çevresinde yer alan Tarihöncesi Kazık Evler, M.Ö. 5000 - M.Ö. 500 yılları arasında Alplerde ve çevresindeki göllerin, nehirlerin veya sulak alanların kenarlarında inşa edilmiş bir dizi tarih öncesi kazık konut yerleşimleridir. 2011 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine Avusturya'da, Fransa'da (11), Almanya'da (18), İtalya'da (19), Slovenya'da (2) ve İsviçre'de (56) bulunan 111 site eklendi. Ayrıca, bu Dünya Mirası alanı, Slovenya'da listelenen ilk kültürel dünya mirası oldu.
Spiennes'deki Neolitik Çakmaktaşı Madenleri, Belçika'nın Mons şehrinin güneydoğusundaki Valon Bölgesi'ndeki Spiennes yakınlarında yer alır ve kuzey-batı Avrupa'da yer alan en büyük ve en eski Neolitik çakmak taşı madenlerinden birisidir. Madenler, MÖ 4.300 ve MÖ 200 yılları arasında Orta ve Geç Neolitik dönemde aktifti. 2000 yılı UNESCO tarafından sit alanı ve çevresi, "maden çıkarmak için kullanılan teknolojik çeşitliliği açısından dikkat çekici" olduğu için Dünya Mirası olarak ilan edildi.
Altamira Mağarası ve Kuzey İspanya'daki Paleolitik Mağara Sanatı, kuzey İspanya'nın farklı bölgelerinde yer alan, MÖ 35.000 ila MÖ 11.000 yıl önceye tarihlenen tarihleriyle, Avrupa'da Paleolitik mağara sanatının öncülüğünü arasında temsil eden ve 18 mağaradan oluşan topluluktur. Mağaralar, toplu bir şekilde bir Dünya Mirası olarak belirlenmiştir.
Svabya Alpleri'ndeki Mağaralar ve Buz Devri Sanatları, Almanya'da yer alan bir Dünya Mirası Alanıdır. 2015 yılında Dünya Mirasları Geçici listesine eklenmiştir.
Pantalica Nekropolü, Sicilya, İtalya'nın güneybatısında yer alan ve M.Ö. 7. - 13. yüzyıllara tarihlenen kaya mezarı koleksiyonudur. Nekropolde 5,000'den fazla mezar olduğu düşünülmektedir. Pantalica, Siraküza şehri ile birlikte 2005 yılında UNESCO Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.
Hawraman Kültürel Peyzajı veya Uramanat Kültürel Peyzajı, İran'ın 26. somut kültürel miras alanıdır. Bu el değmemiş ve dağlık peyzaj alanı, MÖ 3000'den beri bölgede yaşayan tarıma dayalı bir Kürt kabilesi olan Hawrami halkının geleneksel kültürüne tanıklık etmektedir. Miras alanı, İran'ın batı sınırı boyunca Kürdistan ve Kirmanşah eyaletlerinde, Zagros Dağları'nın merkezinde uzanmaktadır.
Firidunkenar Kehrizi, aynı zamanda Kehhüsrev Kehrizi olarak da adlandırılır, dünyanın en eski ve en büyük kehriz ağlarından biridir. İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nin Günabad kentinde Ahameniş İmparatorluğu tarafından MÖ 700 ila 500 yılları arasında inşa edilen kompleks, toplam uzunluğu 33.113 metre (20,575 mi) olan 427 su kuyusu içermektedir. Bölge ilk olarak 2007'de UNESCO'nun geçici Dünya Mirası Alanları listesine eklendi, daha sonra resmi olarak 2016'da diğer birkaç kehrizle birlikte "İran Kehrizi" olarak listelendi.
Devletabad Bahçesi, İran'ın Yezd şehrinde yer alan tarihi bir bahçedir. 33,8 metre uzunluğundaki rüzgar kapanı, dünyanın en uzun kerpiç rüzgar kapanıdır. İran bahçelerinin bir parçası olarak 2011 yılında UNESCO Dünya Mirasları listesine alınmıştır. Ayrıca 2017 yılında UNESCO tarafından tarihi Yezd şehrinin bir parçası olarak da listelenmiştir.
İran