İçeriğe atla

İran Kazak Tugayı

İran Kazak Tugayı, Tebriz, 1909

İran Kazak Tugayı (Farsça: بریگاد قزاق), İran'da 1879'da Rus Kazak birlikleri örnek alınarak oluşturulan süvari birliği. Kaçar Hanedanı döneminde etkili olan tugay, Meşrutiyet Devrimi (1905-11) ve Pehlevi Hanedanı'nın kuruluşunda kilit rol oynamıştır. 1920'ye kadar Rus subaylar tarafından komuta edilen tugay, onların ülkeden ayrılmasından sonra İranlı subaylardan Albay Rıza Han tarafından komuta edilmeye başlandı.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Memduh Tağmaç</span> 14. TSK Genelkurmay Başkanı

Memduh Tağmaç Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 14. Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu</span> 1918de Bolşeviklerin silahlı kuvvetleri, 1922de SSCBnin resmî ordusu

İşçi ve Köylü Kızıl Ordusu, genellikle Kızıl Ordu olarak kısaltılır.

General, kara ve hava kuvvetlerinde albaydan sonra gelen ve mareşale kadar olan yüksek rütbeli subaylara verilen unvan. Deniz Kuvvetleri'ndeki dengi "amiral"dir. Hitap ederken yalnızca korgeneral ve orgenerale "General" denilmekle birlikte, tuğgeneral ve tümgeneral rütbeli subaylar, doğrudan bu rütbeleriyle anılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kazaklar (Slav)</span> etnik grup

Kazaklar, Ukrayna ve Güney Rusya yerli halklarının karışımı ile 15. yüzyıl dolaylarında Dinyeper ve Don nehirleri civarında ortaya çıkan etnik topluluk. Kazaklar, bugünkü Kazakistan'da yaşayan ve Türkî kökenli olan Kazaklar'la karıştırılmamalıdır. Kazak sözcüğü Eski Türkçede maceracı-özgür insan anlamındadır.

<span class="mw-page-title-main">Hive Hanlığı</span> Orta Asyada 1512-1920 yılları arasında var olmuş Özbek devleti

Hiva Hanlığı, günümüz Özbekistan, Türkmenistan ve Kazakistan sınırları içinde kalan bir alanda, 1512-1920 yılları arasında varlığını sürdürmüş olan Özbek devleti. Buhara Hanlığı ve Hokand Hanlığı ile birlikte "Özbek üç hanlığı" olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Litvanya Birliği</span> 1569-1795 Avrupada iki konfederasyonlu monarşi

Polonya-Litvanya Birliği, Birinci Polonya Cumhuriyeti, İki Ulus Cumhuriyeti, İki Ulus Birliği veya İki Halk Birliği, 17. yüzyıl Avrupası'nın en güçlü ülkelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Rıza Pehlevi</span> Pehlevi Hanedanından İran şahı

Rıza Şah Pehlevi, 1925-1941 arasında İran'ın şahı. Büyük Rıza Şah adıyla da tanınır. Kaçar Hanedanı'nın son şahı olan Ahmed Kaçar'ı devirerek Pehlevi Hanedanı'nı kurdu. Kurduğu Pehlevi rejimi laik, milliyetçi, militarist ve anti-komünist bir rejimdi.

<span class="mw-page-title-main">Özbek Hanlığı</span> orta asyada hüküm sürmüş tarihi bir hanlık

Özbek Hanlığı Ebü'l-Hayr Han tarafından kendi soyundan gelen Şeybanî Han'ın adıyla anılan Şeybanîler Hanedanı tarafından kurulmuş ilk Özbek Hanlığıdır. ilk başkenti Cingi-Tura, Aral Gölü kıyısında kurulmuştur. Sınırları batıda Ural Irmağı ve Hazar denizi doğuda ve kuzeyde İrtiş Irmağı güneyde ise Ceyhun nehri ve Horasan (İran) Bölgesine kadar büyük bir alanı kaplıyordu. Bütün Kazak bozkırı Özbeklerin yönetimi altındaydı. 1460 yılında Kazaklar isyan başlattı doğu sınırındaki Oyrat Hanlığı ile savaşa girilmesiyle hanlık zayıfladı. 1471 yılında Timur tarafından Özbek Hanlığı yıkıldı ve Şeybanîler Hanedanı Astrahan Hanlığına sığındılar.

<span class="mw-page-title-main">Azadistan</span>

Azadistan, İran'ın Tebriz'de Rus İmparatorluğunun etkisinin azalmasıyla 23 Haziran-14 Eylül 1920 tarihlerinde bağımsız olan kısa ömürlü bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">İran Cephesi</span>

İran Cephesi veya İran'ın İşgali ya da Osmanlı'nın İran ile yaptığı son savaş olan 1914-18 Osmanlı-İran Savaşı, Osmanlı, Britanya ve Rusya ve Kaçar Devleti'nin arasında Kuzey Azerbaycan'da yaşanan bir dizi askeri çatışmadır. Cephenin, İran için yıkıcı olduğu aşikârdı. Çatışmalarda, İngiliz ve Rus faaliyetlerinin etkisiyle 1917-1919 yılları arasında yaşanan İran kıtlığı nedeniyle 2 milyondan fazla İranlı sivil öldü. Kaçar hükûmetinin I. Dünya Savaşı ve sonrasında ülkenin egemenliğini koruyamaması, 1921'de bir darbeyle Rıza Şah Pehlevi'nin ülkenin başına geçmesine ön ayak oldu.

<span class="mw-page-title-main">Pehlevî Hanedanı</span> 1925-1979 yılları arasında İranı yöneten hanedan

Pehlevî Hanedanı, İran Şahanşah Devleti'ne 54 yıl boyunca hükmetmiş Mazenderan kökenli hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Lavr Kornilov</span> Rus ordu komutanı

Lavr Georgiyeviç Kornilov Rus askerî istihbarat mensubu, I. Dünya Savaşı ve ardından yaşanan Rus İç Savaşında Rus İmparatorluk Orduları komutanı, kâşif, Sibirya asıllı kazak general. Tarihte en çok Kornilov Olayı olarak bilinen ve Ağustos-Eylül 1917 tarihinde yaptığı başarısız darbe girişimiyle hatırlanır. Girişim Aleksandr Kerenski’nin geçici hükûmetini devirmek amacıyla yapılmış, sonunda Kerenski hükûmeti ile geçici bir ittifak içinde yer alan Bolşevikler'in çabalarıyla başarısız olmuş ve Kornilov, Kerenski tarafından tutuklanmıştır. Bu olay Ekim Devrimi’ne giden yolda Bolşeviklerin elini güçlendiren bir öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Nurettin Aknoz</span> Türk asker ve siyasetçi

Ahmet Nurettin Aknoz Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Griboyedov</span> Rus besteci, diplomat ve yazar (1795-1829)

Aleksandr Sergeyeviç Griboyedov Rus oyun yazarı, besteci, şair ve diplomat. Yazar olarak günümüze kadar gelmiş olan ünü özellikle şiir olarak yazmış olduğu komedi oyunu olan "Góre ot Oumá " dolayısıyladır. Kafkasya'da Rus-İran Savaşı (1826–1828)'na ve Türkmençay Antlaşması'na yaptığı katkılar dolayısıyla Rusya İmparatorluğu'nun Kaçar Hanedanı idaresinde olan İran'a Tahran elçisi olarak görevlendirildi. Bu görevde iken Rusya'nın Türkmençay Antlaşması ile İran'a ait Kafkasya topraklarını eline geçirmesini protesto eden büyük bir gösteri yapan halk kitlesinin Rusya elçilik binasını ellerine geçirilmeleri sırasında bu ayaklanmacılar tarafından öldürüldü.

Abdullah Atay Türk asker. Eski Jandarma Genel Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Pyotr Krasnov</span> Rus Beyaz Ordu önderlerinden biri (1869-1947)

Pyotr Nikolayeviç Krasnov, Don Kazak tarihçisi ve subayı, 1917'de devrim patlak verdiğinde Rus ordusunun Korgeneral terfisine ve daha sonra ise, karşı devrimci Beyaz hareketin liderlerinden birine terfi ettirildi.

<span class="mw-page-title-main">Siyasi komiser</span>

Siyasi komiser Orduda, siyasi komiser veya siyasi subay, ordunun siyasi kontrolünü sağlamak amacıyla atandıkları birimin siyasi eğitiminden (ideolojisinden) ve organizasyonundan sorumlu bir denetleyici subaydır.

<span class="mw-page-title-main">İran Jandarması</span> İran eski askeri kolluk kuvveti

İran Jandarması, İran'da kırsal kesimde ve karayollarda kamu güvenliğini sağlamaktan sorumlu askerî bir kolluk teşkilatıydı. Paramiliter bir güç olarak, 1910'da Kaçar Hanedanı sırasında kuruldu ve 1921'de Pehlevi Hanedanı'na kadar siyasette önemli bir rol oynamıştır. Başlangıçta anayasal bir ordu olarak kurulan güç, hem geleneksel polis görevlerini yerine getirmek hem de haydut kuvvetlerine karşı mücadele etmek için İsveçli subaylar istihdam etti.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'daki Rusya İmparatorluğu Sefer Kuvveti</span>

Fransa'daki Rusya İmparatorluğu Sefer Kuvveti Üçlü İtilaf Antlaşması gereğince Çarlık Rusyası tarafından I. Dünya Savaşı sırasında Fransa ve Yunanistan Krallığı saflarında savaşmak üzere gönderdiği askerî birliklerin genel adıdır. Sürmekte olan I. Dünya Savaşı sırasında Fransa Batı Cephesindeki muharebelere destek amacıyla 1915 yılında müttefiki Çarlık Rusyası'ndan askeri destek talep eder. Talep ilk başta aşırı yüksek bir seviyede, 300 bin asker olarak iletilir. Genelkurmay Başkanı Mihail Alekseyev asker gönderilmesine tamamen karşı olsa da Çar II. Nikolay tugay seviyesinde bir birliğin gönderilmesini sağlar. İlk Rus birlikleri Nisan 1916'da Marsilya Limanına çıkmıştır. Daha sonra bir birlik de Makedonya Cephesine destek amacıyla Yunanistan Krallığı'na gönderilmiştir. Fransa'daki birlikler 16 Nisan - 9 Mayıs 1917 tarihleri arasında gerçekleştirilen ancak başarısız olan Nivelle Taarruzu'na katılmıştır. Bu taarruzda yaşanan olağanüstü yüksek zaiyatın ardından Fransız Ordusu'nda ayaklanmalar çıkmıştır. Ayrıca memleketleri Rusya'da yaşanan Şubat Devrimi'nin haberini alan Rus birlikleri savaşa devam etme konusunda isteksiz davranmaya başlar. Rus askerler Fransız Ordusunda yaşanan ayaklanmaya destek vermeye başlayınca, içindeki Bolşevik unsurlardan arındırılan birlikler dağıtılmıştır. Fransız komutasında muharebelere farklı birlikler altında devam eden Rus askerler 11 Kasım 1918 Ateşkesi'ne kadar Batı Cephesinde çarpışmıştır.