İçeriğe atla

İran İslam Devrimi'nin Zafer Bayramı

   İran İslam Devrimi'nin Zafer Bayramı
Ülkeİran
Kutlayanlarİran
TürüTarihsel
ÖnemiParlamento tarafından bağımsızlığın ilan edildiği gündür.
Başlama1979
Tarih11 Şubat
TörenlerKonserler, geçitler, havai fişekler
İran İslam Devrimi'nin Zafer Bayramı kutlamalarında Tahran'da patlayan havai fişekler

İran İslam Devrimi'nin Zafer Bayramı, 11 Şubat'ta İran İslam Devrimi'nin zaferi ilan edilişini kutlama günüdür. 11 Şubat 1979'da 15 yıllık sürgün hayatından sonra ülkesine 9 gün önce dönen Ayetullah Humeyni yanlıları İran'da yönetimi ele geçirdi. Şah'ın Başbakanı Şahpur Bahtiyar istifa etti.[1]

Kutlamalar

Günümüzde, İranlılar bu özel günü milli ölçekte kutlamaktadırlar. Her kentsel alanda milli şenlikler düzenlenmektedir. İranda Şubat ayında milli televizyonda İran İslam devrimi'nin zaferi ile ilgili film ve diziler yayınlanmaktadır. Her yıl 11 Şubat'ta İranlılar yürüyüşe çıkar. Bu yürüyüşe Rahpeymaei 22 Behmen (Türkçe karşılığı: 11 Şubat yürüyüşü) denir. Bu yürüyüşe katılanlar "Bağımsızlık, Özgürlük, İslam Cumhuriyeti", "Amerika'ya ölüm", "İsrail'e ölüm", "İngiltere'ye ölüm" gibi sloganlar atmaktadır.[2][3][4]

Düzenlenen törenlere katılanlar İran bayrağı ile dini ve siyasi liderlerin fotoğraflarını taşımaktadır. Ayrıca bu törenlerde Amerikan ve Siyonist bayrağı ateşe verilmektedir. Her yıl İslam Devrimi yıldönümü törenleri yabancı medya temsilcileri tarafından canlı olarak yayınlanmaktadır.[5][6]

İran İslam Devrimi'nin Zafer Bayramı törenlerinde üst düzey siyasi, askeri ve dini liderler ile çeşitli sivil toplum kuruşları ve kurumların temsilcileri de katılmaktadır.[7]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "İslam Devrimi'nin Zafer Bayramı ve İran İslam Cumhuriyeti Milli Günü". 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023. 
  2. ^ "رییس جمهوری با دعوت مردم به حضور گسترده در راهپیمایی ۲۲ بهمن". 11 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  3. ^ "حاشیه های 22مراسم بهمن تهران از نگاه الف". 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  4. ^ "مراسم ٢٢ بهمن در ایلام به صورت راهپیمایی مردمی برگزار می‌شود". 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  5. ^ "İran, İslam Devrimi'nin 43. zafer yıl dönümünü kutluyor". 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  6. ^ "راهپیمایی 22 بهمن". 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  7. ^ "İslam Devrimi'nin yıldönümünü milyonlar kutladı". 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ruhullah Humeyni</span> İran İslam Cumhuriyetinin ilk dinî lideri

Ruhullah Humeyni, İranlı siyasetçi ve Şii din adamı. Ayetullah Humeyni olarak da anılır. İran İslam Devrimi'nin siyasi ve ruhani lideriydi. Muhammed Rıza Pehlevi rejimine son verip İslam Cumhuriyeti'ni kurdu ve devrimden sonraki tüm dinî ve siyasi yetkileri elinde tuttu.

<span class="mw-page-title-main">İran İslam Devrimi</span> 1979 yılında İrandaki monarşinin yıkılıp İslam Cumhuriyetinin kurulmasıyla sonuçlanan devrim

İran Devrimi veya İslam Devrimi, 1979 yılında İran'ın Muhammed Rıza Pehlevi liderliğindeki bir monarşiden, Ayetullah Ruhullah Humeyni yönetiminde İslam hukuku ve Şiî mezhebi görüşlerini esas alan İslam Cumhuriyeti kurulmasına dönüşen popüler hareketin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">İran Geçici Hükûmeti</span>

İran Geçici Hükûmeti, 1979-1980 yılları arasında, İslamî Devrim'den sonra İran'da kurulan ilk hükûmettir. Ayetullah Humeyni'nin emri ile 4 Şubat 1979 tarihinde Şah'ın başbakanı Şahpur Bahtiyar hâlâ görevdeyken ilan edilmiştir. Mehdî Bazargan geçici hükûmetin geçici başbakanlık görevini üstlenmiş 14 Kasım 1979 tarihinde 7 üyeden oluşan kabinesini kurmuştur. Bu kabinenin ilan edilmesi ordunun Humeyni ile Bahtiyar'ın destekçileri arasındaki çatışmaların karşısında tarafsızlığını ilan etmesinin üç gün sonrasında gerçekleşmiştir. Bunun üzerine Bahtiyar istifa etmiş ve o gün, 11 Şubat, İslami Devrim Zaferi Günü olarak adlandırılmıştır. 4 Kasım 1979'da Amerika Birleşik Devletleri ile İran arasında yaşanan bir rehine krizinin ardından, 6 Kasım 1979 tarihinde yeni hükûmet, sebep olarak bunu göstermese de topluca istifa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ekber Haşimi Rafsancani</span> 4. İran cumhurbaşkanı

Ali Ekber Haşimi Rafsancani, İranlı din ve devlet adamı. 1989-1997 arasında İran'nın 4. Cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">İslam Devrimi Muhafızları Ordusu</span> 1979 İslam Devriminden sonra kurulan İran Silahlı Kuvvetlerinin paramiliter şubesi

İslam Devrimi Muhafızları Ordusu, İran Silahlı Kuvvetlerine bağlı kara, hava, deniz ve füze kuvvetleri bulunan büyük bir ordudur. Halk ağzında ve özellikle İran diasporasında ordu mensubu kişilere organizasyona duydukları hayranlığı belirtmek için Farsçada "muhafızlar" anlamına gelen Pasdaran denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">1988 İran siyasi suçlu idamları</span>

1988 İran siyasi suçlu idamları: 19 Temmuz 1988 tarihinde başlayıp 5 ay süren ve binlerce siyasi suçlunun İran hükûmetince sosyalist örgütlere ve İran'da faaliyet gösteren çeşitli komünist parti mensuplarına sistematik bir şekilde antikomünizm kaynaklı infaz edilmelerini anlatan terim. Ana hedef İran'daki Halkın Mücahitleri Örgütü üyeleri idi ancak buna rağmen daha az sayıda da olsa diğer sosyalist ve komünist grupları kapsayacak şekilde üyeleri de idamlara dâhil edildi.

<i>Velâyet-i Fakih yâ Hükûmet-i İslamî</i>

Velâyet-i Fakih veya Hükûmet-i İslamî, İranlı şii dini lider Ruhullah Humeyni tarafından teokratik islam devleti fikri üzerine yazılan ve 1970 yılında ilk baskısı yapılan bir kitaptır. Kitap Türkçeye "İslam Fıkhında Devlet" olarak çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">29 Ekim Cumhuriyet Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet yönetimi ilan etmesi anısına her yıl 29 Ekim günü Türkiye'de ve Kuzey Kıbrıs'ta kutlanan bir millî bayramdır. 1925 yılında çıkarılan bir yasa ile ulusal (millî) bayram olarak kutlanmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebulhasan Benisadr</span> İran İslam Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Seyyid Ebulhasan Benisadr, İranlı siyasetçi, iktisatçı ve İran İslam Devrimi'nden sonra İran'ın ilk cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Ruhani</span> 7. İran cumhurbaşkanı

Hasan Ruhani, İranlı siyasetçi, din adamı, hukukçu ve İran'ın 7. cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Bazergan</span> 75. İran Başbakanı

Mehdi Bazergan, İranlı akademisyen, uzun zamandan beri demokrasi yanlısı bir eylemci ve İran'ın geçici hükûmetinin başındaydı ve 1979 İran Devrimi'nden sonra İran'ın ilk başbakanı oldu. Kasım 1979'da İran rehine krizi olayını protesto etmek ve hükûmetinin bunu önleme konusundaki başarısızlığının ardından başbakanlık görevinden istifa etti.

<span class="mw-page-title-main">2017 Tahran saldırıları</span>

Tahran saldırıları, 7 Haziran 2017'de İran Meclisi ile Humeyni Türbesi'nde düzenlenen iki saldırı. Meclise ve türbeye giren silahlı saldırganların çevreye ateş açtığı iki ayrı saldırıda ilk verilere göre en az 12 kişi öldü, 38 kişi yaralandı. İran Milli Güvenlik Yüksek Konseyi Başkan yardımcısı Rıza Seyfullahi, İran Meclisi ve Humeyni'nin türbesine düzenlenen saldırıların faillerinin İran asıllı olduğunu söyledi. Saldırganların, İran'ın farklı kesimlerinden Irak Şam İslam Devleti'ne (IŞİD) örgütüne katılan kişiler olduğunu kaydeden Seyfullahi, İran'ın, IŞİD ile mücadelede verdiği destekten dolayı hedef alındığını ifade etti. İran İstihbarat Bakanlığı üçüncü bir saldırının önlendiğini açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Abbas Duzduzani</span>

Abbas Duzduzani, İranlı asker ve siyasetçi. Muhammed Ali Rajai kabinesinde görev almıştır. İran Devrim Muhafızları Ordusu kurucularından ve ilk komutanlarındandır. Kendisi Tebriz, İran'da doğdu. 1980'den 1981'e kadar Kültür ve İslam bakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2018 Ahvaz saldırısı</span>

2018 Ahvaz saldırısı, 22 Eylül 2018'de İran'ın Ahvaz şehrinde bir askerî geçit törenine düzenlenmiş silahlı saldırıdır. İran bu olayı bir terör saldırı olarak açıkladı. Bu olayda 25 kişi öldü ve 70 kişi de yaralandı. Düzenlenen askerî geçit töreni İran'ın kutsal savunma haftasında yapıldı. Ahvaz'ın Kurtuluşu İçin Arap Mücadelesi Hareketi örgütü ve Irak ve Şam İslam Devleti örgütünün bu saldırının sorumlusu olduğunu söylendi. Bu saldırı 22 Eylül 2018 tarihinde saat 9'ta ortaya çıktı.

İran'da kadın hakları, devleti yöneten rejimin şekline göre değişmiştir. Her rejimin yükselişiyle birlikte, kadın haklarına yönelik bir dizi zorunluluk ortaya çıktı ve oy haklarından kıyafet kurallarına kadar geniş bir yelpazedeki sorunları etkiledi.

<span class="mw-page-title-main">İmam Humeyni Fermanı İcra Kurulu</span>

İmam Humeyni Fermanı İcra Kurulu, İran dinî liderinin kontrolü altında faaliyet gösteren bir Kamu İktisadi Teşebbüsü ve İran devlet dairesidir. 1989'da Ruhullah Humeyni'nin emriyle kuruldu. Bu merkez, Veli-i Fakih'in tasarrufuna bırakılan tüm mal ve mülkleri, mirasçısı yok olan miraslar ve benzerlerini izlemek için kurulmuştur. Bu kurulun ilk sorumluları Habibullah Askerevladi, Hasan Sane'i ve Mehdi Kerrubi. Bu kişiler, bu mülkleri uygun gördükleri şekilde yönetmek için Ruhullah Humeyni tarafından görevlendirilmiştir. Bu yetkilerin bir kısmını Ekonomi Bakanlığı'na verme yetkisi bile onlara verildi. İran İslam Devrimi'nin siyasi ve ruhani lideri olan Ruhullah Humeyni, ilk başta yardımcılarının üç kişisine el konulan mal ve mülkleri korumalarını ve hayır kurumlarına dağıtmalarını emretti.

<span class="mw-page-title-main">2022 Şiraz saldırısı</span>

2022 Şiraz saldırısı, 26 Ekim 2022'de İran'ın Şiraz kentindeki Şah Çerağ Türbesi'ne düzenlenmiş silahlı saldırıdır. Bu olayda 15 kişi öldü ve 40 kişi de yaralandı. 2 çocuk ile bir kadın da hayatını kaybedenler arasındaydı. IŞİD saldırının sorumluluğunu üstlendi. Bu olay bir "terör saldırısı" olarak nitelendirilmiştir. Bu saldırı 26 Ekim 2022 tarihinde saat 17.42'de gerçekleşti. Saldırı sırasında 3 terörist türbedeki ziyaretçilere ateş açtı. Güvenlik yetkilileri, saldırıyla bağlantılı 42 teröristi tutukladı. Bu terör saldırısının failleri 2023 Temmuz ayında idam edildi.

<i>Amerika hiçbir halt edemez</i>

Amerika hiçbir halt edemez, Ruhullah Humeyni tarafından İran'daki Amerika büyükelçiliği işgali sırasında ilk kez kullanıldı. Amerika hiçbir halt edemez, ABD'nin İran Şahını tahta geri getiremeyeceğini garanti eden bir slogandır. Geçmişten günümüze kadar kullanılan bu slogan, defalarca ABD karşıtlığını vurgulamak üzere İranlı siyasetçiler tarafından ifade edilmiştir.

Küresel kibir, İran İslam Cumhuriyeti hükûmeti'nin resmi edebiyatında ABD'ye işaret etmek için kullanılan siyasi bir terimdir. İran İslam Devrimi'nin siyasi ve ruhani lideri olan Ruhullah Humeyni, Amerika Birleşik Devletleri'ni küresel kibrin simgesi olarak tanıttı. İran’da 13 Aban küresel kibrine karşı millî mücadele günü olarak adlandırılmıştır. Küresel kibir, günlük dilinde Amerika Birleşik Devletleri'nin diğer ülkeler üzerindeki kültürel ve ekonomik hegemonyasını tanımlanan bir terimdir. Bu terim, emperyalizm kavramından farklıdır. Emperyalizm'de bir devletin veya ulusun başka devlet veya uluslar üzerinde kendi çıkarları doğrultusunda etkide bulunmaya çalışmasıdır. Böylece diğer ülkeleri fiziksel olarak işgal eder.

Seyyid Rezi Musevi Çaşmi, İslam Devrimi Muhafızları Ordusu'nin Kudüs Gücü'nde görev yapan İranlı bir asker. 25 Aralık 2023'te İsrail ile Hamas arasındaki savaş sırasında İsrail'in Suriye'ye düzenlediği hava saldırısında öldürüldü. Musevi İran'ın Suriye'deki en etkili askeri komutanı olarak tanıtıldı. Musevi, 1991'lerden itibaren "Devrim Muhafızları Kudüs Gücü'nün Suriye'deki destek ve lojistiğinden sorumlusuydu" ve Suriye iç savaşının başlamasından sonra Beşar Esad hükûmetinin ayakta kalmasında önemli bir rol oynadı.