İçeriğe atla

İran-Kazakistan ilişkileri

İran-Kazakistan ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Iran ve Kazakhstan

İran

Kazakistan

İran-Kazakistan ilişkileri, İran ve Kazakistan arasındaki dış ilişkiler ve diplomatik bağlardır.

Kazakistan, SSCB bloğunun dağılmasından sonra nispeten daha yeni bir ülke olduğundan, İran'ın ülke ile ilişkisi de bu nedenle yenidir. Kazakistan'a göre, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 29 Ocak 1992'de başladı. Kazakistan'ın misyonu, 2007 yılında oluşturulan bir konsoloslukla (Gogan) 1993 yılında İran İslam Cumhuriyeti'nde kurulmuştur. İran'a gelince, 1992'de (Aktau) ve 2012'de (Almatı) oluşturulan iki konsolosluk ile Kazakistan'da 1992'de bir büyükelçilik kurdular.[1]

Ticaret

İki ülke arasındaki ticaret hacmi son altı yılda beş kat artarak 400 milyon dolardan 2009'da 2 milyar doların üzerine çıktı.[2]

İran, Kazakistan'dan tahıl, petrol ürünleri ve metal ithal ediyor.[2] İran, Kazakistan, Türkmenistan ve İran'ı (Basra Körfezi) birbirine bağlayan ve Astana'nın Asya pazarlarına erişimini sağlayacak bir boru hattının inşası da dahil olmak üzere ortak petrol ve gaz projelerinin ortağıdır. Kazakistan'ın İran'ın makine mühendisliği, altyapı, ulaşım ve telekomünikasyon yatırımlarında özel çıkarları var.[2]

İran ve Kazakistan ülkeleri son derece farklı olmakla birlikte, Asya ülkeleri olarak birlikte çalışmakta ortak bir zemin bulmuşlardır. Onları birbirine bağlayan en büyük etken, her ikisinin de Hazar Denizi'ne kıyısı olması. Bu kaynağın ve buna erişim imkanlarının varlığı, ekonomiler arasındaki işbirliğini sağlamaktadır. İki ülke için bu tür ekonomik çıkarlar, ister su altında ister yeraltında olsun, petrol etrafında dönüyor.[3] Ayrıca 2010 yılında İranlı ve Kazakistanlı üst düzey yetkililer arasındaki görüşmelerde, iki ülkenin ilişkilerinin arttığını ne kadar iyi hissettikleri konusunda tartışmalar yaşandı. İlişkilerinin bu noktasında İran ve Kazakistan, özellikle tarım ve ulaşım (hava ve demiryolu) aracılığıyla bağlantılarını daha da geliştirmenin yollarını arıyorlardı.[3]

Devam eden taahhüt

İki ülkenin ilişkileri, uluslararası kuruluşlardaki karşılıklı işbirliği yoluyla da yoğun bir şekilde gelişti. Bu alandaki bazı dikkate değer ilişki örnekleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve Ekonomik İşbirliği Örgütü aracılığıyladır.[3] Ayrıca, diplomatik misyonun başlamasından bu yana 60'tan fazla sözleşme, İran ve Kazakistan'ın birbirlerine karşı yasal ve diplomatik yükümlülükleri olmasını sağlıyor.[1]

İran ve Kazakistan arasındaki ilişkinin bir başka yönü de, işbirliğini ilerletmek için toplantı ve zirveler düzenlemeye kararlı görünüyorlar. İki ülke, özellikle liderleri, para birimlerinin değerini ve gücünü artırma konusunda bir taahhüt hissettiklerini vurguladılar. Gazetecilik camiasına, güçlü ilişkilerini sürdürmenin yolları hakkında ifade ettikleri bir başka yol da, iki ülke arasındaki vize şartlarını kolaylaştırmaktır.[4]

Fars News'e göre, Kazakistan başbakanı 2019'da İran Tarım Bakanı ile yaptığı görüşmede İran ile ticari ilişkileri genişletme niyetlerini dile getirdi.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b "Kazakhstan - Iran". The Ministry of Foreign Affairs- Republic of Kazakhstan. 12 Şubat 2019. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b c "Archived copy". 20 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  3. ^ a b c "Kazakhstan-Iran Foreign Relations". Critical Threats. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2019. 
  4. ^ "Iran, Kazakhstan Agree on One-Year Visa". Asia News Monitor. 19 Kasım 2018. 
  5. ^ "Iran, Kazakhstan to Broaden Ties in All Areas". 29 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Irak-İran Savaşı</span> 1980-1988 yılları arasında İran ve Irak arasında geçen savaş

Irak-İran Savaşı, İran'da Tahmilî Savaş veya Mukaddes Müdafaa, Irak'ta Saddam'ın Kadisiyesi ve Arap Dünyasında Birinci Körfez Savaşı olarak anılan 1980-1988 yılları arasında İran ve Irak arasında yaşanmış savaş. Yaklaşık bir milyon kişinin ölümüne, iki milyon kişinin yaralanmasına, 150 milyar Amerikan Doları maddi hasara, her iki ülkede de ağır yıkımlara yol açmıştır. Irak'ın zaferleri ile başlayan savaş, İran'ın direnmesiyle yıpratma savaşına dönüşmüş ve galibi olmadan sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki diplomatik temsilcilikler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'deki diplomatik temsilcilikler listesi , Türkiye'de diğer ülkelerin bulundurduğu diplomatik ve konsüler temsilciliklerin listesini içermektedir. Başkent Ankara'da 135 yerleşik büyükelçilik bulunmaktadır. İstanbul ise 73’ü başkonsolosluk, 1'i konsolosluk olmak üzere 74 diplomatik misyona ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İran-İsviçre ilişkileri</span>

İran-İsviçre ilişkileri, İran ile İsviçre arasındaki dış ilişkileri kapsamaktadır. İsviçre, İran'ın Batıdaki iyi ilişki kurduğu ülkelerden biri olmuştur. İki ülke arasındaki bağlar teknoloji, enerji, petrol, gaz, ulaşım ve turizm alanında daha da yoğunlaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Türkiye-Ukrayna ilişkileri, Türkiye ile Ukrayna'nın süregelen uluslararası politikalarını içerir. Türkiye ile Ukrayna'nın tarih boyunca tarihî, coğrafî ve kültürel yakınlıkları oldu. İki ülke arası diplomatik ilişkiler 1990'larda Türkiye'nin, Ukrayna'nın bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biri olmasıyla başladı. Türkiye'nin Kiev'de büyükelçiliği, Odessa'da konsolosluğu vardır. Ukrayna'nın Ankara'da büyükelçiliği, İstanbul'da konsolosluğu vardır. Türkiye NATO'ya tam üye, Ukrayna ise NATO adayıdır. İki ülke Karadeniz Donanma İş Birliği Görev Grubu ve KEİ üyeleridir. Ukrayna Avrupa Birliği'ne üye değildir. Türkiye ise AB'ye aday ülke konumundadır. Türkiye ile Ukrayna arasındaki ilişkilerde Kırım Tatarları'nın da önemli bir rolü vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan-Türkiye ilişkileri</span> Kazakistan Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkiler

Kazakistan-Türkiye ilişkileri, Kazakistan ve Türkiye arasında süren uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan-Türkiye ilişkileri</span>

Hırvatistan-Türkiye ilişkileri, Türkiye ile Hırvatistan'ın sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir. Hırvatistan'ın Ankara'da bir elçiliği ve İstanbul ile İzmir'de iki genel konsolosluğu vardır. Türkiye'nin Zagreb'de bir elçiliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Kazakistan ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Kazakistan ve Çin arasındaki ikili ilişkiler, iki ülke arasındaki büyümekte olan reklam ve stratejik ortaklığa dayalıdır.

Kazakistan-Güney Kore ilişkileri iki ülke arasındaki uluslararası ilişkileri temsil eder.

Gürcistan-Kazakistan ilişkileri - Kazakistan Cumhuriyeti ve Gürcistan Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkiler. Kazakistan ve Gürcistan arasındaki ilişkiler, SSCB sırasında Gürcistan SSR - Kazak SSR ilişkilerinin bir parçasıydı ve iki ülke bağımsızlıklarını yeniden kazandıktan sonra istikrarlı bir şekilde gelişmiştir. Her iki ülke de birçok uluslararası kuruluşun üyesidir.

Kazakistan-Pakistan ilişkileri - Kazakistan ve Pakistan arasındaki ikili diplomatik ilişkiler.

Azerbaycan-Kazakistan ilişkileri - Azerbaycan Cumhuriyeti ve Kazakistan Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkileri kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Çekya-Kazakistan ilişkileri</span> Çek Cumhuriyeti-Kazakistan ikili ilişkileri - Kazakistan Cumhuriyeti ve Çek Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkileri kapsar

Çek Cumhuriyeti-Kazakistan ikili ilişkileri - Kazakistan Cumhuriyeti ve Çek Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkileri kapsar.

Kanada-Kazakistan ilişkileri - Kanada ve Kazakistan Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkiler. Ülkeler ilk olarak 1992'de diplomatik ilişkiler kurdular. Kanada'nın da Astana'da bir büyükelçiliği vardır. Kazakistan'ın Ottawa'da büyükelçiliği ve Toronto'da bir konsolosluğu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Fransa-Kazakistan ilişkileri</span>

Fransa-Kazakistan ilişkileri - Fransa ve Kazakistan arasındaki mevcut ikili ilişkiler. Ülkeler Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan-Yunanistan ilişkileri</span>

Özbekistan-Yunanistan ilişkileri - Yunanistan ve Özbekistan Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya-Kazakistan ilişkileri</span>

Avustralya-Kazakistan ilişkileri, Avustralya ve Kazakistan arasındaki ikili ilişkiler. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 22 Haziran 1992'de kurulmuştur. Avustralya, Rusya'nın başkenti Moskova'daki büyükelçiliği aracılığıyla Kazakistan'a diplomatik temsilcisini takdim etmiştir. Kazakistan da Singapur'daki büyükelçiliği aracılığıyla Avustralya'ya diplomatik temsilcisini takdim etmiş ve Sidney şehrinde başkonsolosluğunu açmıştır.

Kazakistan-Hindistan ilişkileri - Hindistan ve Kazakistan arasındaki ikili diplomatik ilişkiler 22 Şubat 1992'de kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan-Malezya ilişkileri</span>

Kazakistan-Malezya ilişkileri Kazakistan ve Malezya arasındaki ikili diplomatik ilişkileri betimlemektedir. Ülkeler Birleşmiş Milletler ve İslam İşbirliği Teşkilatı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Kazakistan ilişkileri</span>

Amerika Birleşik Devletleri ve Kazakistan Cumhuriyeti, 16 Aralık 1991'de diplomatik ilişkiler kurdu. Amerika Birleşik Devletleri Ocak 1992'de Almatı'da büyükelçiliğini açtı ve daha sonra 2006'da Astana'a taşıdı.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan-İran ilişkileri</span>

Ermenistan ve İran arasında ikili ilişkiler mevcuttur. Dini ve ideolojik farklılıklara rağmen, iki devlet arasındaki ilişkiler son derece samimi ve her ikisi de bölgede stratejik ortaklar. Ermenistan ve İran, Batı Asya'da komşu ülkelerdir ve aynı zamanda 44 kilometrekare uzunluğunda ortak bir kara sınırına sahiptirler.