İçeriğe atla

İpsilanti ailesi

İpsilanti arması
İstanbul'un Tarabya semtindeki İpsilanti Yalısının 1809-1819 yılları arasındaki halini gösteren Antoine Ignace Melling (1763-1831) tarafından yapılmış gravürü

İpsilantizade veya İpsilanti ailesi (YunancaΥψηλάντης İpsilantis), Osmanlı, Eflak, Boğdan ve Yunanistan tarihinde önemli roller oynamış bir Fenerli Rum ailesidir. Aile aslen Karadeniz'deki Pontus bölgesindendi. 1655 yılında Antiyohus İpsilanti Trabzon'dan ayrılarak Kostantiniyye'ye (İstanbul'a) yerleşti.

İpsilanti ailesinin kayıtlara geçmiş ilk üyesi olan Atanasios İpsilanti 1730 yılında Konstantiniyye'de doğdu. İtalya'da Padova Tıp Fakültesi'nde hekimlik eğitimi gördü. İstanbul'a dönerek 1760 yılına kadar vezir Ragıp Paşa'nın hekimliğini yaptı. Daha sonra Bükreş'te Eflak beyi Giga'ya danışman hekimi oldu. Kardeşi Aleksandros İpsilanti ise Osmanlı Devleti'nin Eflak ve Boğdan beyliğini yaptı. Oğlu Konstantin de Boğdan Beyliği görevinde bulundu. Konstantin'in oğlu Aleksandros İpsilanti ise Rumların Osmanlı Devletinden bağımsızlığına öncülük yapan Filiki Eterya derneğinin başkanlığını yaptı.

İpsilanti ailesi Osmanlı Devletinin yüksek kademelerinde aldıkları görevlerden dolayı çok zengin oldular. Tarabya semtinde inşa ettirdikleri gösterişli yalı Fransız ressam Melling'in gravüründe tasvir edilmiştir. Ailenin Yunanistan'ın bağımsızlık hareketlerine katılmalarını cezalandırmak için Osmanlı Devleti bu yalıya el koydu. Yalı önce Fransa'nın Osmanlı Elçiliğine yazlık binası olarak verildi. Binanın bazı bölümleri yıllar boyunca çeşitli yangınlar sonucu kül oldu. Geriye kalan bölümleri şu an Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi tarafından Fransızca Kamu Yönetimi bölümünün binası olarak kullanılmıştır.

İpsilanti ailesinin bazı tanınmış üyeleri

  • Atanasios İpsilanti (1730-?), Osmanlı İmparatorluğu ve Eflak'ta saray hekimi
  • Aleksandros İpsilantis (1725-1805), Osmanlı Devleti'nin Eflak ve Boğdan beyi, küçük Aleksandro İpsilanti'nin dedesi
  • Konstantin İpsilantis (ölümü 1816), Osmanlı Devleti'nin Boğdan beyi, büyük Aleksandro'nun oğlu, küçük Aleksandro'nun babası
  • Aleksandros İpsilantis (1792-1828), Konstantin'in oğlu, Yunan Bağımsızlık Savaşı'nın önderlerinden biri
  • Dimitri İpsilanti (1793-1832), Konstantin'in diğer oğlu, Yunan Bağımsızlık Savaşı'nın önderlerinden biri

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Filiki Eterya</span>

Filiki Eterya, Osmanlı Devleti'nden bağımsızlık kazanmak amacıyla bir grup Yunan'ın 1814 yılında kurmuş olduğu bir cemiyettir. Bazı kaynaklarda Etnik-i Eterya olarak da geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mavrokordat ailesi</span> Soylu familya

Mavrokordat, Mavro Kordato ya da Mavrokordato ailesi, Osmanlı İmparatorluğu, Eflak, Boğdan ve Yunanistan tarihinde önemli roller oynamış bir Fenerli Rum ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fenerli Rumlar</span>

Fenerli Rumlar ya da Fenerliler, Osmanlı döneminde İstanbul'un Fener semtinde oturan nüfuz sahibi veya zengin Rum ailelere verilen isimdi. Özellikle 18. yüzyılda Fenerli Rumların gücü çok arttı. Osmanlı Devleti'nin Avrupa ülkeleriyle olan ilişkilerinde tercümanlık görevini üstlendiler. Ayrıca Osmanlı Devleti 18. yüzyıl boyunca Eflak ve Boğdan eyaletlerinin voyvodalarını Fenerli Rumların arasından seçti.

<span class="mw-page-title-main">İskerletzâde İskender</span>

İskerletzâde Aleksandros ya da İskerletoğlu İskender, Osmanlı padişahı IV. Mehmet zamanında sarayda baş tercümanlık yapmış İstanbul'un nüfuzlu bir Fenerli Rum ailesi olan Mavrokordat ailesinin üyesi Osmanlı vatandaşı bir Rumdu.

<span class="mw-page-title-main">Nikolaye Mavrokordato</span> Eflak Prensi, Bâb-ı Âli tercümanı

Nikolaye Mavrokordato İstanbul'daki Fenerli Rum Mavrokordat ailesinin üyesi, Osmanlı Devletinin baş tercümanı, Osmanlılar tarafından tayin edilmiş Eflak ve Boğdan voyvodasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandro İpsilanti</span> Yunan bir komutan ve Yunanistanın ulusal kahramanı (1792-1828)

Aleksandro İpsilanti Fenerli Rum İpsilanti ailesi'nin üyesi Yunan bir komutan ve Yunanistan'ın ulusal kahramanıdır. 1725-1805 yılları arasında yaşamış olan aynı isimli dedesiyle karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan Krallığı</span> 19. ve 20. yüzyılda Güney Avrupada bir krallık

Yunanistan Krallığı, 1832 yılında dönemin süper güçleri Birleşik Krallık, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Prusya, Fransa ve Rus İmparatorluğu tarafından ilân edilen devlettir. Bağımsızlık duyurusunun yapılmasının ardından, Osmanlı İmparatorluğu'ndan tam bağımsızlığını eline almış olduğu 30 Ağustos 1832 tarihli antlaşmayla uluslararası düzeyde tanınmıştır. Yunan Bağımsızlık Savaşı'nı yöneten geçici Yunan hükûmetinin üzerine kurulmuş ve 1924 yılında krallık devrilerek yerine ikinci Yunan Cumhuriyeti kurulana dek ayakta kalmıştır. Daha sonra cumhuriyetin 1935 yılında yeniden yerini krallığa bırakmasıyla bu kez 1974 yılına dek Yunanistan topraklarında egemen olmuş ve yedi yıllık bir askerî darbe döneminin ardından bugünkü modern Yunanistan Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla tarihe karışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yunan İsyanı</span> Yunanların, 1821-1829 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı isyan olayı

Rum İsyanı/Yunan İsyanı,, Yunan Bağımsızlık Savaşı, Yunan İhtilali veya Yunan Devrimi, Yunanların Osmanlı egemenliği ve isyan bölgelerindeki Müslüman halka karşı başlattığı, 1821-1829 yılları arası süren ve Yunanistan'ın Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını kazanmasıyla sonuçlanan bağımsızlık savaşı, devrim ve etnik temizliktir. 1832 yılında imzalanan İstanbul Antlaşması ile Yunanistan'ın bağımsız bir ülke olarak tanınmasıyla sonuçlanmış bağımsızlık sürecidir.

Romanya tarihi bugünkü Romanya Devleti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Moldova tarihi bugünkü Moldova topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar. Günümüzde Moldova adıyla anılan topraklar Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında tarihi adı Besarabya olan bölgedir. Bu bölge 1812 yılına kadar Boğdan adıyla anılan devletin doğu kısmını oluşturuyordu. 1812 yılından sonra Rusya'nın eline geçti. Boğdan'ın geri kalan kısmı ise etnik bakımdan kardeş olan Eflak'la birleşerek günümüzdeki Romanya Devleti'ni oluşturdu. Moldova halkı Romanya halkıyla aynı dili konuşmaktadır, etnik bakımdan kardeş uluslardır. Dolayısıyla Moldova tarihi Romanya tarihi'yle iç içe geçmiş bir tarihtir.

<span class="mw-page-title-main">Dragaşani Çarpışması</span>

Dragaşani (Drăgăşani) Çarpışması, Osmanlı Devleti'nin, Philiki Hetaireia, kuvvetlerini bozguna uğratarak, Yunan Bağımsızlık Savaşı'nın ilk ayaklanmasını bastırmalarını sağlayan askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Atanasios Çakalof</span> Osmanlı İmparatorluğuna karşı Yunanistanın bağımsızlığını savunan Filiki Eteryanın kurucularından biri olan Yunan aktivist

Atanasios Çakalof, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Yunanistan'ın bağımsızlığını savunan Filiki Eterya'nın kurucularından biri olan Yunan aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Kostaki Karatodori Bey</span> Sisam beyi

Kostaki Karatodori Bey Osmanlı Rumların Karatodori ailesinden gelen bir devlet adamı. 1906'dan 1907'ye kadar Sisam Beyi olarak görev yaptı. II. Mahmud'un saray hekimi İstefanaki Karatodori'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Hristoforos Perrevos</span>

Hristoforos Perrevos, Yunan Bağımsızlık Savaşı önderlerinden Yunan general ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Drakozade Aleko Bey</span> Boğdan Prensi, Bâb-ı Âli tercümanı

Drakozade Aleko Bey, Fenerli Rumlardan gelen Boğdan Beyliği'nin bir dönem prensi ve dört dönem Eflak Beyliği prensidir.

Aleksandros M. Suço, Suço ailesine mensup, Osmanlı'da Bâb-ı Âli için çalışan bir Fenerli Rum tercümandı.

<span class="mw-page-title-main">Mihal Suço</span> Boğdan Prensi, Bâb-ı Âli tercümanı

Mihal Suço veya Vodas Fenerli Rumlardan Suço ailesinden gelen, 12 Haziran 1819 ve 29 Mart 1821 yılları arasında Boğdan Prensliği yapmış bir soyludur. Filiki Eterya'ya üyeydi, Boğdan ve Eflak'ta Yunan Devrimi'ni destekledi ve Yunanistan'ın kurulmasından sonra ülke dışında büyükelçisi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin İpsilantis</span> Boğdan Prensi

Konstantin İpsilanti Fenerli Rum ailalerinin önde gelen isimlerinden birisidir. 2 dönem Eflak Prensliği, 1 dönem Boğdan Prensliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros İpsilantis (Eflak ve Boğdan prensi)</span> Eflak ve Boğdan prensi

Aleksandros İpsilanti Eflak ve Boğdan Prensliği yapmış bir Fenerli Rum idi. Yunan Bağımsızlık Savaşı kahramanı olan torunu ile aynı ismi taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İstefanaki Karatodori</span> Osmanlı Rumu hekim

İstefanaki Karatodori Osmanlı Rumu bilgin, doktor ve devlet adamı. II. Mahmud'un saray hekimidir.