İçeriğe atla

İpsala

İpsala
İlçe
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlEdirne
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • KaymakamEkrem Güngör[1]
 • Belediye başkanıAbdullah Naci Ünsal (İYİ Parti)[2]
Yüzölçümü
 • Toplam753 km²
Rakım17 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam27.498
 • Kır
18,272
 • Şehir
8.524
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu22400
İl alan kodu0 284
İl plaka kodu22

İpsala Marmara Bölgesi'nin Trakya kesiminde, Edirne iline bağlı, yüzölçümü 753 km² olan bir ilçedir. Batıda Yunanistan, kuzeybatıda Meriç, kuzeydoğuda Uzunköprü, doğuda ve güneyde Keşan, güneybatıda Enez ilçeleri ile çevrilidir.

Edirne'nin güneybatısında yer alan İpsala alçak tepelerle engebeleşmiş, dalgalı düzlüklerden oluşan bir doğal yapı gösterir. Kuzey ve doğu kesimlerinin 100 - 300 metre arasında değişen yükseltiler, Batı kesimini ise Aşağı Meriç Ovasının bir parçasını oluşturan İpsala Ovası kaplar. Meriç Nehri ve kollarıyla sulanan ve sık sık su baskınına uğrayan ova 1960’larda Meriç Irmağı boyunca yapılan setlerle ilin en büyük ve verimli tarım alanlarından biri durumuna getirilmiştir. Batıda Meriç, kuzeybatı'da da Ergene Irmakları ilçenin doğal sınırını çizer. Ergene Irmağı'nın kollarından Basamaklar Deresi üzerinde sulama ve taşkın önleme amacıyla kurulan Altınyazı Barajı göl alanının bir bölümü, Yeni Karpuzlu Göleti ve Sultanköy Barajı da ilçe sınırları içindedir.

İklim yazla kış, gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkları ile dikkat çeker. Karasal iklim hüküm sürer. Yağışlar kış ve bahar aylarında toplanır. Çeltik ekimi nedeniyle yazın nem oranı fazladır.

İpsala ilçe merkezi İpsala ovasının kuzeydoğusundaki bir tepenin yamacında kurulmuştur. İlçenin 2 km güneyinden geçerek Yunanistan sınırındaki İpsala sınır kapısına ulaşan E-25 kara yolu, Keşan’da Eceabat’tan gelen E-24 kara yoluyla kavşak yapar. Bu kara yolu kasabadan geçen bir yolla Havsa ve Silivri yakınlarındaki iki yerden E-5 kara yoluyla birleşir. İpsala ilçesi il merkezi Edirne’ye 108 km uzaklıktadır.

Tarihçe

İlçenin bulunduğu bölge çok eski bir yerleşim bölgesidir. Bölgeye ilk gelenlerin MÖ 4000 yıllarında Trak kavimleri olduğu tahmin edilmektedir.

MÖ XII. yüzyıla kadarki 800 yıl boyunca yeni yeni Trak boyları gelip, bölgeye ve Doğu Trakya’ya yerleşti. Balkan Yarımadası'nın birçok kısmı bu gelen akım ile doldu. Traklar, Balkan Yarımadası'na maden devri medeniyetini getirdiler. Onlardan kalma paralar, Trakların yazı bildiklerini ve kullandıklarını göstermektedir. Buradan çıkarılan şu ki, ilçemizde İlkçağ, Bölgeye gelen Traklar Meriç havzasının orta ve aşağı bölümlerine yerleşmişlerdi.

Pers İmparatoru I. Daryüs (Büyük Dara), MÖ VI. yüzyıl sonlarında ilçenin bulunduğu bu bölgeyi imparatorluğuna eklemiş, Traklar Pers İmparatorluğu'nun zayıflama döneminde, aralarında birleşip isyan çıkarmışlardır. Trez Atlı Boy Beyi Başkanlığında bir Trak Devleti kurmuşlardır. Bu kurulan Türk Trak Devletinin Başkenti Kypsala (İpsala) idi.

İpsala Sınır Kapısı

Başkenti Kypsala (İpsala) olan Trak boyu (Odrisler) bu bölgede yıllarca egemenlik sürmüşlerdir. Edirne ilini de başkenti Kypsala (İpsala) olan Odrisler (Odrysian Krallığı) kurmuşlardır.

I. Murat’ın kumandanlarından Gazi Evrenos Bey tarafından 1356 yılında alınmış olan İpsala İlçesi’nin Osmanlı tarihinde önemli bir yeri vardır. O tarihte çayır olan bugünkü çeltik ekili sahalarda Osmanlı Ordusu’na at yetiştirilirdi. İyi cins kısrak sürüleri, azgın aygırları yanlarında bu otlar üzerinde yaz kış dolaşırdı. Binilecek çağa gelen taylar bu çayırlarda kementlerle tutulur, Edirne’ye götürülür donatılır, eğitime tabi tutulurdu. Osmanlı Ordusu’na giren İpsala tayları, Türk Akıncılarını zafer yollarına taşır dururdu. İpsala yüzyıllarca Osmanlı Süvari Ordusu’na at yetiştirilen bir kaynak olmuştur.

İpsala ilçesi önce Sofulu’ya Balkan Savaşı’ndan sonra da İbriktepe’ye bağlı nahiye idi. 1928 yılında kaza olmuştur.

Tarım

Aşağı Meriç Havzası'nın önemli bir bölümü İpsala ovasıdır. Yunanistan sınırı ile İpsala ilçe merkezinden Eneze kadar olan bölümde genellikle çeltik üretimi yapılmaktadır.

Ülke Çeltik Üretiminin yüzde otuz beşi İpsala ovasında yapılmaktadır. Ekilebilir arazi miktarı 2000 yılı verilerine göre 561 360 dekar olup bunun 159 580 dekarında sulu tarım, 401 780 dekarında ise kuru tarım yapılmaktadır.

İlçede aile ziraatinin yanı sıra tarımsal amaçlı sulama kooperatiflerinin sayılarında da artış olmaktadır. İpsala İlçesi'nde çiftçi ailelerinin işledikleri arazi toplamı 9.021 dekardır.

İlçede yetiştirilen diğer başlıca ürünler ayçiçeği, buğday, şeker pancarı, domates bunun yanı sıra fasulye, susam, mısır ve arpa ekimi de yapılmaktadır.

İpsala'da yetiştirilen Baldo pirinci ortalama 750 kg/da ürün vermekte olup kendine özgü tadı ile Türk mutfağında en çok tercih edilen pirinç çeşididir. Ayrıca İpsala Ovası'nda Yine Baldo gibi uzun taneli pirinç çeşitleri içerisinde Rocca da önemli ölçüde yer almaktadır. Veneria, Krasnovski, Plovdiv gibi çeşitlerin yanı sıra melezleme türleri olan Osmancık, Ergene, Serhat ve İpsala tohumluklarında son yıllarda üretimi artmıştır.

Türk Patent ve Marka Kurumundan İpsala pirinci için coğrafi işaret tescili alındı. Ayrıca İpsala pirinci için AB coğrafi işaret başvurusu yapıldı.

Spor

İpsalaspor 1940 yılında Kemal Özer tarafından kurulmuştur.[4] 1957 yılında kulüp fesih edilmiştir. 1970 yılında Halil Samakoflu başkanlığında tekrar açılmıştır. 1982 yılında İpsalasporun ilk basketbol takımı kurulmuştur.

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
1935[5]13.8962.24111.655
1940[6]18.4952.18816.307
1945[7]18.7232.93115.792
1950[8]21.4172.67218.745
1955[9]25.1316.22918.902
1960[10]25.9125.96319.949
1965[11]28.6846.54422.140
1970[12]32.6438.95823.685
1975[13]31.8326.82925.003
1980[14]36.53210.37326.159
1985[15]35.1538.18326.970
1990[16]36.1229.21226.910
2000[17]33.5648.47125.093
2007[18]30.2407.85122.389
2008[19]30.6558.31822.337
2009[20]30.2018.03322.168
2010[21]30.1128.33221.780
2011[22]29.6298.16921.460
2012[23]29.7708.80220.968
2013[24]29.0218.38520.636
2014[25]28.9158.57820.337
2015[26]28.2498.24720.002
2016[26]27.8228.15119.671
2017[26]27.4028.03219.370
2018[26]27.4988.59418.904
2019[26]27.2468.78318.463
2020[26]26.7968.52418.272

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  3. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  4. ^ [1] 2 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  7. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  11. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  24. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  25. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  26. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "İpsala Nüfusu - Edirne". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Edirne İpsala Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Edirne (il)</span> Türkiyenin Marmara Bölgesinde bir il

Edirne, Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Trakya yakasında yer alan bir ildir. İlin nüfusu 419.913'tür. Bu nüfusun %78,3'ü şehirlerde yaşamaktadır. İlin yüzölçümü 6.145 km2'dir. İlde km2'ye 68,28 kişi düşmektedir. (2022)

<span class="mw-page-title-main">Kırklareli (il)</span> Türkiyenin Marmara Bölgesinde bir il

Kırklareli, Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Trakya yakasında, doğuda Karadeniz, güneyde Tekirdağ, batıda Edirne ve kuzeyde Bulgaristan'ın Burgaz ili ile çevrili ildir.

<span class="mw-page-title-main">Lüleburgaz</span> Kırklareli ilinin ilçesi

Lüleburgaz, Türkiye'nin Kırklareli iline bağlı bir ilçedir. İlçenin sınırları dahilinde altı belde ve otuz köy bulunmaktadır. Çorlu, Çerkezköy, Edirne ve Tekirdağ'dan sonra Doğu Trakya'nın beşinci en büyük yerleşim yeridir. Kırklareli'nin güneyinde, sanayisi ve tarımı ile öne çıkan Lüleburgaz, söz konusu ilin en büyük ve en gelişmiş ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Keşan</span> Edirnenin bir ilçesi

Keşan Edirne'nin bir ilçesidir. Türkiye Trakyası'nın Çorlu, Tekirdağ, Çerkezköy, Edirne ve Lüleburgaz'dan sonra en büyük 6. yerleşim bölgesidir. Kuzeyde İpsala ve Uzunköprü, doğuda Malkara, güneydoğuda Şarköy, güneyde Gelibolu, güneybatıda Enez ve Ege Denizi'yle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Germencik</span> Aydının ilçesi

Germencik, Ege Bölgesi'nde Aydın ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Havsa</span> Edirnenin bir ilçesi

Havsa, Edirne'nin bir ilçesi.

<span class="mw-page-title-main">Enez</span> Edirnenin ilçesi

Enez, Türkiye'nin Edirne ilinin bir ilçesi, aynı zamanda ilçenin merkezinde yer alan kasaba. Enez ilçesinin 21 km kuzeyinde İpsala, 60 km doğusunda Keşan ilçesi, güneyde ve batıda Ege Denizi ve Yunanistan ile mülki ve millî sınır ile çevrilmiş olup, Meriç nehrinin denize döküldüğü Ege'nin Kuzey sahilinde bir yarımada üzerinde yer almaktadır. İlçe, toplamda 30 km deniz, 44 km mülki sınırlara sahiptir. Enez ilçesinin bölgesinin toplam nüfusu 2011 sayımına göre 11.066 olup, yüzölçümü 473 km2'dir.

<span class="mw-page-title-main">Osmancık</span> ilçe

Osmancık, Çorum'un ilçesi olup ilin kuzeyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Polatlı</span> Ankaranın ilçesi

Polatlı, Ankara ilinin batı kesiminde, Eskişehir-Ankara Devlet Yolu üzerinde Ankara'ya en yakın ilçedir (76 km). 1 Ağustos 1926 tarihinde 877 sayılı kanunla ilçe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yayladağı</span> Hatay ilçesi

Yayladağı, Hatay'a bağlı ilçedir ve Türkiye'nin coğrafi olarak en güneydeki ilçesidir. 36°- 42° paralelleri arasındaki Türkiye'nin 36'ncı paraleline yakındır. Yayladağı sınır kapısı ve gümrüğü Türkiye'nin Suriye'ye açılan kara kapılarındandır. Komşu ilçeleri; Altınözü, Samandağ ve Defne'dir.

<span class="mw-page-title-main">Durağan</span> Sinopun ilçesi

Durağan, Sinop iline bağlı bir ilçe.

<span class="mw-page-title-main">Saray, Tekirdağ</span> Tekirdağın ilçesi

Saray, Tekirdağ'ın bir ilçesidir. Kuzeyden Vize, doğudan Çatalca, güneyden Çerkezköy, batıdan ise Çorlu ilçeleri ile komşudur. İlçenin köyler ve beldeler ile birlikte toplam nüfusu 51.224 'tür. Bu ilçedeki erkek nüfusu 25.965 iken kadın nüfusu 25.259 'dur. Yüzölçümü 612 km² olup il merkezine uzaklığı 82 km'dir. İlçenin yükseltisi ise 140 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Lalapaşa</span> Edirnenin ilçesi

Lalapaşa, Edirne ilinin bir ilçesidir. Merkez ilçeye 22 km uzaklıkta yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Meriç, Edirne</span> Edirnenin ilçesi

Meriç, Marmara Bölgesinin Trakya kesiminde, Edirne iline bağlı ilçe ve ilçe merkezi kasaba. Meriç ilçesi doğu ve güneydoğuda Uzunköprü, güneyde İpsala ilçeleri, batı ve kuzeyde de 56 km'lik bir sınırla Yunanistan ile çevrilidir. İlçe, adını Meriç nehrinden almakta ve 2 belde ile 21 köyden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gercüş</span> Batmanın ilçesi

Gercüş, Batman ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tefenni</span> Burdurun ilçesi

Tefenni, Burdur ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ortaköy, Çorum</span> Çorum ilçesi

Ortaköy, Çorum ilinin bir ilçesidir. Çorum il merkezine yaklaşık 53 km güneydoğu mesafede bulunmaktadır. Çorum'un doğal güzellikler ile dolu ilçelerinden biridir. İncesu Kanyonu, Karlıca yaylası ve Aşdağul mağarası görülmeye değer olan doğal güzelliklerdendir. Ayrıca Hitit uygarlığına ait önemli veriler elde edilen Şapinuva ören yerinin de mutlaka görülmesi gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne</span> Edirne ilinin merkezi olan şehir

Edirne, Türkiye'nin Edirne ilinin merkezi olan şehir. Marmara Bölgesi'nin Trakya kesiminde, Yunanistan ve Bulgaristan sınırında yer almaktadır. Edirne, 1363'ten 1453'e kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentiydi. 2020 sayımına göre toplam nüfusu 180.901'dir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne'nin ilçeleri</span> Edirne ilinin ilçeleri

Edirne ilinin ilçeleri,

<span class="mw-page-title-main">Tutak</span> Ağrı ilinin ilçesi

Tutak, Ağrı iline bağlı bir ilçedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.