İçeriğe atla

İplik Pazarı Camii

Koordinatlar: 35°10′38″K 33°21′43″D / 35.17722°K 33.36194°D / 35.17722; 33.36194
İplik Pazarı Camii
Harita
Temel bilgiler
Konumİplik Pazarı-Korkut Efendi, Kuzey Lefkoşa, KKTC
Koordinatlar35°10′38″K 33°21′43″D / 35.17722°K 33.36194°D / 35.17722; 33.36194
İnançİslam
MezhepSünnilik
DurumAktif
YöneticiKıbrıs Vakıflar İdaresi
Mimari
Mimar(lar)Hacı Ahmed Ağa
Muhammed Sadık Bey (Banileri)
Cephe yönüKuzey
Tamamlanma1826 (ilk cami, günümüzdeki minare)
1899 (günümüzdeki cami)
Özellikler
Minare sayısıBir

İplik Pazarı Camii, Kuzey Lefkoşa'da bulunan surlariçi bölgesinde, İplik Pazarı-Korkut Efendi Mahallesi'nde yer alan bir camidir. İplik Pazarı Caddesi'nde yer almaktadır.[1] Minaresi, Kıbrıs'taki minareler içinde tepesi taştan yapılmış ender örneklerdendir.

Konumu

Cami, adını aldığı bir iplik üretim pazarı (İplik Pazarı) ile çevriliydi.[2]

Tarihi

Bina 19. yüzyıla tarihlenmektedir. İlk inşaatını 19. yüzyılın başlarında Kıbrıs valiliği yapan ve Tanzimat-öncesi dönemin son muhassılı unvanını elinde tutan son Kıbrıs valisi Hacı Ahmed Ağa finanse etti. Camide 1826 yılına ait bir kitabe, Kıbrıs valisinin desteklerini detaylandırmaktadır. İlk günlerinde, cami "Muhassıl Hacı Ahmed Ağa Camii" adıyla da biliniyordu. Bu bina 1898 yılında İngiliz döneminde bir vakıf yönetim kurulu üyesi (vakıf murahhas üyesi) olan Muhammed Sadık Bey'in desteğiyle bugünkü camiyi oluşturacak şekilde yenilendi. Bu çalışma caminin kapasitesini artırmak için yapıldı.[3]

Mimari

Genellikle, görece basit faydacı bir karakteristik mimariye sahip olduğu ifade edilir.[4] Kuzeybatı-güneydoğu ekseninde uzanan dikdörtgen planlıdır. Kuzeybatı cephesinde yer alan son cemaat yeri, ön tarafta üç kemerli ve her iki tarafta birer kemerlidir. Düzenli kesme taştan inşa edilmiştir. Caminin geri kalan kısımları aynı malzeme kullanılarak yapılmamış, bunun yerine düzensiz kesilmiş taş ve moloz dolgularla inşa edilmiştir.[3]

Son cemaat alanının içinden namaz alanına (harim) kemerli girişin üzerinde iki kitabe bulunmaktadır. Bunlardan biri caminin 1826 yılındaki inşaatına tarihlenmektedir.[3] 1899 tarihli diğer kitabe, Kıbrıslı hattat Kutubul El Hac Mehmet Arif tarafından talik hattıyla yazılmıştır. Caminin yeniden inşasını ve Muhammed Sadık Bey'in çeşitli desteklerinden bahsetmektedir.[5]

Erkekler namaz alanının güneydoğu duvarında sade bir mihrap ve zarif çiçek işlemeli ahşap bir minber yer almaktadır. Caminin kuzeydoğusunda yer alan ahşap bir merdiven ahşap kadın namaz alanına gitmektedir.[3]

Kapısı camiye açılan minare, Kıbrıs'ta ender görülen taştan yapılmış bir başlığa sahip olması nedeniyle, Kıbrıs dini mimarisi açısından özel bir yere sahiptir. Hacı Ahmed Ağa'nın 19. yüzyılın başlarında inşa ettiği ilk camiye aittir ve binanın geri kalan kısmından eski bir tarihte inşa edilmiştir.[3]

Caminin bahçesinde İngiliz döneminde inşa edilmiş altıgen bir çeşme bulunur. Bahçenin zemin seviyesi 20. yüzyıla yükseldiğinden, çeşmenin muslukları yüzeyin altında kalmıştır.[3]

Caminin yanındaki dükkânda iki mezar taşının keşfedilmesi, caminin yakınlarında eskiden bir mezarlığın bulunduğunu göstermektedir.[3]

Kaynakça

  1. ^ "İplik Pazarı Camii". Nicosia Turkish Municipality. 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2019. 
  2. ^ Gürkan, Haşmet Muzaffer (2006). Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa (3.3dil=Türkçe bas.). Lefkoşa: Galeri Kültür Yayınları. s. 155. 
  3. ^ a b c d e f g Bağışkan, Tuncer (2005). Kıbrıs'ta Osmanlı Türk Eserleri. Turkish Cypriot Association of Museum Lovers. ss. 85-87. 
  4. ^ "A Description of the Historic Monuments of Cyprus" by George Jeffery,Architect .Publ. Government Printing Office, Nicosia, 1918.
  5. ^ Türkkol, Fatma (2015). "Kıbrıs'ta Hat Sanatı ve Kıbrıslı Hattatlar". Akademik Bakış, 52. ss. 186-196. 14 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nusretiye Camii</span> İstanbulda cami

Nusretiye Camii, İstanbul'un Tophane semtinde bulunan 19. yüzyılda inşa edilmiş selatin camidir. Halk arasında daha çok “Tophane Camii” olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Selimiye Camii (Lefkoşa)</span>

Selimiye Camii, tarihsel ismiyle Ayasofya Camii veya Ayasofya Katedrali, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde bulunan cami ve eski Katolik katedralidir. Kentin ana camisidir. Selimiye Camii, Kıbrıs'taki hayatta kalan en büyük ve en eski Gotik kiliseye ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Veled-i Yaniç Camii</span> Erken dönem Osmanlı camisi

Veled-i Yaniç Camii ya da Yaniçoğlu Camii, Bursa'nın Osmangazi ilçesi, hisar semtinde bulunan erken dönem Osmanlı camisidir. Kapısı üzerindeki yazıtına göre 844 Hicri Safer ayında Yaniçoğlu Hacı Hayrûddin oğlu Mahmud Çelebi tarafından yaptırılmıştır. Mimarı bilinmeyen caminin kitabe ve vakfiyesi mevcuttur. Plan şeması ve özellikle son cemaat yerinin kullanılışı nedeniyle özel bir düzenlemeye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Karabaş Mustafa Ağa Camii</span>

Karabaş Mustafa Ağa Camii Tophane, Beyoğlu semtinde bulunan bir Osmanlı camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kestanepazarı Camii</span> İzmir, Türkiyede bir cami

Kestanepazarı Camii, İzmir'in Konak ilçesinde bulunan (Hicri) 1078, (Miladi) 1667-68 yılında inşası tamamlanmış cami.

<span class="mw-page-title-main">Sarayönü Camii</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir cami

Sarayönü Camii, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Mevcut cami 1902 yılında tamamlanmış olup, daha önce aynı yerde bulunan bina kiliseden camiye çevrilmişti. Tarihsel olarak Lefkoşa'nın idari merkezi niteliğindeki Sarayönü Meydanı'nda yer almış olan caminin meydanla bağlantısı 1960'larda kesildi.

<span class="mw-page-title-main">Turunçlu Camii</span> Camii

Turunçlu Camii, Turunçlu Fethiye Camii olarak da bilinir, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde, İplikpazarı Mahallesi'nde yer alan bir camidir. Osmanlı dönemine tarihlenir. Beliğ Paşa Caddesi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bedesten (Lefkoşa)</span>

Bedesten, Lefkoşa'nın kuzeyinde, Selimiye Camii'nin hemen yanında yer alan tarihi bir yapıdır. Yapının bin yıldan uzun bir geçmişi vardır. Aslen 6. yüzyıl civarında arazisine bir kilise yapılmış, bunun yerine daha büyük bir kilise olarak günümüzdeki Bedesten binası 12.-16. yüzyıllar arasında inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde bedesten olarak kullanılmaya başlanmıştır. Şu anda kültür merkezi olarak kullanılmaktadır.

Akkavuk Mescidi, Lefkoşa'nın kuzeyinde, Akkavuk mahallesinde yer alan bir mescittir.

Yeni Cami, Lefkoşa, KKTC'de yer alan bir mahalle, pariş, semt ya da bölgedir ve adını merkezinde yer alan camiden alır. Yunancada Γενί Τζαμί olarak da bilinen alan Türkçede "yeni cami" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Haydarpaşa Camii</span>

Haydarpaşa Camii veya eskiden Azize Katerina Kilisesi, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Kirlizade Sokağı'nda yer almaktadır. Lefkoşa'daki eski Frenk (Latin) katedrali olan Ayasofya'dan sonra en önemli Gotik yapıdır. Harry Charles Luke tarafından adadaki en güzel Gotik yapı örneklerinden birisi olarak tanımlanmıştır.

Ali Ruhi Efendi, Kıbrıslı devlet adamı, hayırsever.

<span class="mw-page-title-main">Laleli Camii (Lefkoşa)</span> Kuzey Lefkoşa, Kuzey Kıbrısta bulunan cami

Laleli Camii, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde, Abdi Çavuş mahallesinde yer alan bir camidir. Ali Ruhi Sokak'ta yer alır. "Laleli Camii" adının, orijinal minaresini süsleyen lale motiflerinden türemiş olduğu düşünülmektedir. Aslen küçük bir Orta Çağ kilisesi olan yapı 19. yüzyılda büyütülmüş ve camiye çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Hamam (Lefkoşa)</span>

Büyük Hamam, Kuzey Lefkoşa'nın İplik Pazarı-Korkut Efendi Mahallesi'nde yer alan bir hamamdır. İplik Pazarı Camii yakınlarında yer alır. Çevreleyen alanların zemininin zaman içindeki yükselişinin bir sonucu olarak, kapısı taban seviyesinin yaklaşık 2 metre, hamam odaları 3 metre altında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Arabahmet Camii</span> camii

Arabahmet Camii, diğer isimleriyle Arap Ahmed Paşa Camii veya Ahmed Paşa Camii, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Arabahmet Mahallesi'nde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Cami (Lefkoşa)</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir cami

Yeni Cami, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. İçinde bulunduğu Yenicami Mahallesi'ne adını verir. Mevcut cami 1898-1899 yılında tamamlanmış olup, yanında bulunan ve günümüze kalıntıları ulaşan eski cami ise kiliseden çevrilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Dükkânlar Önü Camii</span> Lefkoşadaki bir cami

Dükkânlar Önü Camii, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) başkenti Kuzey Lefkoşa'nın Karamanzade Mahallesi'nde yer alan bir camidir. Yapı, günümüzde KKTC Milli Arşiv Dairesinde tercümesi bulunan Hicri 1254/Miladi 1838 tarihli vakfiyede, Baf Kapısı civarında Tevfik Camii olarak geçmektedir. Özgün hâli ile günümüze ulaşamayan cami, 1962 yılında bakımsızlıktan yıkılmıştır. Yıkılışından sonra tekrar inşa edilmeyen yapı, Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasında yaşanan toplumsal çatışmalar neticesinde ayırıcı olarak çekilen yeşil hattın yanından geçmiş olması nedeniyle kaderine terk edilmiştir. 2017 yılında KKTC Vakıflar İdaresi ve TC Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün işbirliği ile hazırlanan restitüsyon-rekonstrüksiyon projeleri ile caminin yeniden inşa çalışmaları başlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haydarpaşa, Lefkoşa</span> Lefkoşa mahallesi

Haydarpaşa Lefkoşa'da bir mahalle. İsmini Lefkoşa'nın Osmanlı fethi sırasında Osmanlı ordusunu yöneten 12 generalden biri olduğu söylenen Haydar Paşa'dan alır. Aynı adda bir cami de vardır. Her general bu fetih sırasında başka bir mahalleye gönderilmişti. Daha sonradan, bu mahalleler isimlerini oraya gönderilen generalin isminden aldı.

<span class="mw-page-title-main">İplik Pazarı</span>

İplik Pazarı, tarihsel ismiyle İplik Pazarı-Korkut Efendi, Lefkoşa Surlariçi'nde bir mahalle. Şehrin kuzey kesiminde yer alır.

Kırbıs Cumhuriyeti'ne İslam, 1571'de ada Osmanlı'nın eline geçtiğinde Kıbrıs'a İslam getirilmiştir. Bundan önce, adadaki Müslüman varlığı geçicidir. İslam'a geçmek zorunlu değildi, ancak adadaki Katolik Latin nüfusunun çoğunluğu ve Rum Ortodoks nüfusunun daha küçük bir kesimi, vergi statüsü için İslam'a geçmişti. Bu vergi sistemi daha küçük bir ödeme gerektirir ve karşılığında vatandaşlar devletten ve diğer yardımlardan pay alırdı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.