İçeriğe atla

İplik

İplik
İplik makarası

İplik, dokuma maddelerinin (pamuk, keten, yün, ipek, naylon vb.) uzun ince lifleri her birinden bükülmüş ve çekilmiş durumu olup, tekstil, dikiş, kroşe, örgü, dokuma, nakış ve halat üretimi için uygun hale getirilmesi işlemidir. İplik, lifin elde veya makinede dikiş için uygun hale getirilmiş tipidir. Modern üretim dikiş iplikleri balmumu veya diğer yağlayıcı maddeler ile (dikiş anındaki baskıya karşı koyması için) son bulur.[1] Nakış iplikleri el veya makine nakışı için özel olarak dizayn edilmiş ipliklerdir.

Yapı

Bir Spinning Jenny, eğirme makinesi, endüstriyel devrimi başlatmıştır
S- ve Z-büküm iplik

Eğrilmiş iplik liflerin sağlam kalıcı, dayanıklı bir iplik edilmesi amacıyla bükerek veya bir araya getirerek yapışık hale getirilmesidir.[2] İplik içinde liflerin bükülmesi işlemine eğirme denir ve Late Stone Age (Geç Taş Devri) olarak adlandırılan günümüzden yaklaşık 40.000-10.000 yıl öncesine tarihlendirilebilir.[3] ve iplik eğirme işlemi endüstrileşmenin ilk işaretlerinden biridir. Eğrilmiş iplik bir tek tip lif içerdiği gibi çeşitli karışım tiplerini de içerebilir. Yapay lif (yüksek güç, yapay parıltı ve ateşe dayanıklılık kalitesine sahip) İle tabii lipler (iyi bir su emme ve deriyi rahat hissettirme kapasitesine sahip) birleşimi çok yaygındır. Çok yaygın bir şekilde kullanılan karışımlar pamuk-polyester ve yün-akrilik liflerdir. Farklı tabii lifler karışımı da yaygındır, özellikle angora ve kaşmir.

İplikler birkaç katmandan yapılır, her bir katman tek bükümlü iplikten olur. Bu tek bükümlü katlar daha kalın bir iplik elde etmek için birlikte zıt yönde bükülür. son bükümün yönüne dayanarak, iplik s-büküm veya z-büküm olarak bilinecektir.[4]

Ölçüm

Zanaat iplikleri

Karışık renkli iplik yumağıyla bir kedi.

İplik miktarı genellikle ons veya gram ölçü ağırlığı ile değerlendirilir. Birleşik Devletler, Kanada ve Avrupa'da el işlerinde kullanılan iplik topları ağırlık ile satılır. Yaygın ölçüler 25gr, 50gr ve 100gr lık yumakları içerir. Bazı şirketler ayrıca öncelikle ons birimiyle üç-ons, dört-ons, altı-ons ve sekiz-ons luk değerlerle kıymet biçerler. Bu ölçüler standard ısıda ve nemde alınırlar çünkü iplik havadan nemi bünyesine emer. Bir yumak veya iplik topunun içirdiği gerçek uzunluk onun lif ağırlığı ve örgü kalınlığı nedeniyle farklıdır. Örneğin, bir 50gram ağırlığında dantel mohair yumağı birkaç yüz metre uzunluk içerirken, 50gramlık hacimli yün yumağı sadece 60 metre uzunluk içerebilir.

İplik

Tam amaçlı dikiş ipliği makarası, iki katlı polyester özü ile z-bükümlü merserize koton yapı.

Nakış ipliği tipinin çoğu tek hacim veya ağırlıkta olup, buna müstesna olan inci veya perle koton üç ağırlıkta, No. 3 (en ağırı), No. 5 ve No. 8 (en iyisi) dir.[5]

Renk

İplik boyasız veya tabii veya yapay boyalı olarak kullanılabilir. İpliklerin çoğu tek bir düzenli renk tonuna sahiptir, fakat ayrıca geniş bir seçme alacalı rengarenk iplikler vardır.

Kaynakça

  1. ^ Kadolph, Sara J., ed.: Textiles, 10th edition, Pearson/Prentice-Hall, 2007, ISBN 0-13-118769-4, p. 203
  2. ^ Kadolph, Textiles, p. 197
  3. ^ Barber, Elizabeth Wayland: Women's Work:The First 20,000 Years, W. W. Norton, 1994, p. 44
  4. ^ Katlı iplik[]
  5. ^ Reader's Digest Complete Guide to Needlework. The Reader's Digest Association, Inc. (March 1992). ISBN 0-89577-059-8, p. 8

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polietilen tereftalat</span>

Polietilen tereftalat [bazen poli(etilen tereftalat) olarak da yazılır.] Eskiden PETP veya PET-P olarak veya genellikle en yaygın PET veya PETE olarak kısaltılan polyester ailesi reçinelerinden bir termoplastik polimer reçinedir. Genelde giysiler için elyaflarda, sıvılar ve gıdalar için kaplarda, üretim için termoformda ve mühendislik reçineleri için cam elyafla birlikte kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Çıkrık (dokuma)</span>

Çıkrık, doğal ya da yapay liflerden iplik eğirmek için kullanılan bir araçtır.

<span class="mw-page-title-main">Yün</span>

Yün bazı memelilerden elde edilen hayvansal kıl kökenli doğal bir elyaf türü. Sıcak tuttuğu için battaniye ve kışlık giysilerin üretiminde kullanılır. Yün elyafı koyundan genellikle canlı hayvanlardan kırkılmak suretiyle olmak üzere değişik yöntemlerle elde edilir. Bu tür yüne kırkım yünü denir. Bu yünün ticari değeri diğer yöntemlerle elde edilenlerinkinden yüksektir. Kasaplık hayvanların kesildikten sonra derilerinin işlenmesi ile elde edilen yüne ise tabak yünü veya kasapbaşı yünü denir. Herhangi bir nedenle ölmüş hayvanın postundan elde edilen yün ise post yapağısı adını alır. Tabak yünü veya post yapağısı (yapak) deriden yolunarak alınmışsa kıl köklerini de içerdiğinden kırkım yününe göre daha düşük kalitelidir.

<span class="mw-page-title-main">Dantel</span>

Dantel, her türlü iplikle örülen veya bir kumaşın kenarına işlenen, türlü biçimde ince ve ağ görünümünde örgü çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Dokusuz kumaşlar</span> farklı uzunluklardaki elyafların kimyasal, mekanik veya ısı yoluyla bir araya getirilmesiyle üretilen kumaş benzeri materyal

Dokusuz kumaşlar, farklı uzunluklardaki elyafların kimyasal, mekanik veya ısı yoluyla bir araya getirilmesiyle üretilen kumaş benzeri materyallerdir. Dokusuz kumaş terimi klasik tekstil endüstrisinde dokuma veya örme olmayan keçe ve benzeri kumaşları ifade eder. Bu kumaşlar klasik kumaşlarla karşılaştırıldığında mukavemet yönünden zayıf olmakla birlikte çok düşük gramajlarda yüksek makine verimleri ile üretilebildikleri için önemli maliyet avantajları sağlamaktadır. Medikal, geotekstil, hijyen, ayakkabı, mobilya, tekstil, promosyon, gibi alanlarda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zikzak dikiş</span>

İngilizce:Featherstitch veya feather stitch ve Cretan stitch veya faggoting stitch yaprak damarının soluna ve sağına birbiri ardına gelerek çalışan açık, düğümlü dikiş nakış teknikleridir. Fermuar dikiş zikzak dikiş ile sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Plastik kanvas</span>

Plastik kanvas, ağır olmayan plastik maddesinden yapılmış, düzenli boşlukları olan ve nakış kanvasın bir benzetmesi olan el sanatı materyalidir. Genel olarak vinil örgü olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Arka dikiş</span> nakış ve dikişin bir sınıfı

(İngilizce:Backstitch veya back stitch) onun değişik biçimleri olan kol dikiş, taslak dikiş ve ikiye ayrılama dikiş nakış ve dikişin bir sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kanaviçe işi</span>

(İngilizce:Cross-stitch) Kanaviçe işi, bir resmi şekillendirmek için x biçimli dikişlerin kullanılması yöntemidir. Bu bakımdan kanaviçe işi kumaş ipliğinin sayıldığı nakış işinde popülerdir ve uygulaması kolaylıkla yapılır. Dikişçiler, dikişlerin bir ebat ve görünümde olmasını sağlamak için iplikleri sayarlar. Kanaviçe işinin bu uygulaması ayrıca sayılı kanaviçe işi olarak adlandırılır. Bazen kanaviçe işi, kumaş üzerinde baskısı yapılmış dizayn üzerinde yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Zincir dikiş</span>

Zincir dikiş, zincir desen formunda ilmik dikiş serisinin dikiş ve nakış tekniğidir. Zincir dikiş, günümüzdeki en eski örneği Çin'in MÖ 5.-3. yüzyıla tarihlenen ipek iplikten yapılma nakış işidir. Elyapımı zincir dikiş nakışı kumaş katmanı üzerinde bir defadan fazla geçmesini istemez. İğne, kumaş üzerinde çıktığı noktaya yakın yerden batırılır ve kumaş üzerinden ilmiğin ortasından yukarı çıkartılarak bir zincir oluşturulur. Bu böylece devam ettirilir. Kumaş üzerinde kabartmalı bir şekil elde edilmiş olur.

<span class="mw-page-title-main">Kumaş boyama</span>

Boyama tekstil malzemesi olan gevşek lif, iplik ve kumaşa renk verme işlemi veya boya ile giysiyi biçimlendirmedir.

İplik katlama. Tekstil zanaatlarında katlama kuvvetli ve dengeli bir iplik yaratma işlemidir. Bu işlem iki veya daha fazla iplik alınarak birlikte bükülmesi suretiyle yapılır. İplikler birlikte ters yöne doğru bükülürler. Bu şekilde yaratılmış iplikler artık kendi kendilerine bükülmeye meyilli değildirler.

<span class="mw-page-title-main">Germe (tekstil zanaatları)</span>

Örme, Kroşe ve diğer tekstil sanatlarında germe el yapımı tekstil ürünlerinin biten parçalarının gergin kalmasını sağlamak için yapılan son işlemdir. Her parça germe işlemine gereksinim duymaz, buna karşın germe işlemi dantel için standarttır. Süveter, çoraplar ve diğer katı parçalar için görülmedik değildir. Isı ve nem'den dolayı germe konfeksiyonu ayarlar ve son ebatları belirli ölçüye uydurur ve arça'nın gücünü de artırabilir. El üretimiyle yapılan parçalarda kumaş üzerinde tabii baskı onun istenilen biçim ve ölçülerden sapmasına neden olabilir. Germe işlemi sadece tabii lifler üzerinde etkili olur. Bu yumuşak huyluluk derecesi en çok esneklik sağlayan yün tarafından kullanılan ipliğin tipi ile belirtilebilir. Bu bölümde üretilen projeler için germe işlemi normal olarak son birleştirme işleminden önce yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Paspas</span>

Paspas, insan trafiğinin yoğun olduğu alanların periyodik bakımı, zemin dezenfeksiyonu, dökülme ve lekelerin temizlenmesi ve diğer zorlu temizlik işlerinin üstesinden gelmek için kullanılabilecek çok çeşitli tekstil materyallerinden oluşan bir araçtır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans ipeği</span> Bizans İmparatorluğunda ipek dokuması

Bizans ipeği, Bizans İmparatorluğu'nda (Byzantium) dördüncü yüzyıldan 1453'teki İstanbul'un Fethi'ne kadar dokunan ipektir.

<span class="mw-page-title-main">Seccade</span>

Seccade, İslamiyet'te ibadete yardımcı olmak için kullanılan, üzerinde namaz kılmak üzere kumaş, halı, hayvan postu, hasır gibi malzemelerden yapılmış özel yer yaygısı.

<span class="mw-page-title-main">İletim ortamı</span> Conduit for signal propagation

İletim ortamı, telekomünikasyon amaçları için sinyallerin yayılmasına aracılık edebilen bir ortamdır. Sinyaller tipik olarak seçilen ortam için uygun bir tür dalgaya empoze edilmektedir. Örneğin, veriler sesi modüle edebilir ve sesler için bir iletim ortamı hava olabilir, ancak katılar ve sıvılar da iletim ortamı olarak işlev görebilmektedir. Vakum veya hava, ışık ve radyo dalgaları gibi elektromanyetik dalgalar için iyi bir iletim ortamı oluşturmaktadır. Elektromanyetik dalgaların yayılması için maddi madde gerekli olmasa da, bu tür dalgalar genellikle içinden geçtikleri iletim ortamından, örneğin ortamlar arasındaki arayüzlerde absorpsiyon, yansıma veya kırılma ile etkilenmektedir. Bu nedenle, dalgaları iletmek veya yönlendirmek için teknik cihazlar kullanılabilmektedir. Bu nedenle, iletim ortamı olarak bir optik fiber veya bir bakır kablo kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Giyim tarihi</span>

Giyim tarihi, giyim ve tekstillerin insanlık tarihi boyunca gelişimini, kullanımını ve bulunabilirliğini izler. Giyim ve tekstil, farklı medeniyetlerde farklı zamanlarda mevcut olan malzeme ve teknolojileri yansıtır. Bir toplumdaki giyim ve tekstillerin çeşitliliği ve dağılımı, sosyal gelenekleri ve kültürü ortaya koyar. Giyim ve tekstil tarihi, insanlık tarihi boyunca giyim ve tekstillerin mevcudiyet, kullanım ve gelişiminin izini sürer. Giyim ve tekstil, farklı medeniyetlerde farklı zamanlarda mevcut olan malzeme ve teknolojileri yansıtır. Bir toplumdaki giyim ve tekstilin çeşitliliği ve dağılımı, toplumsal adet ve kültürleri ortaya çıkarır.

<span class="mw-page-title-main">El örgüsü çorap</span>

El örgüsü çorap, geleneksel yöntemlerle çoğu zaman yünden veya elverişli başka malzemelerden imal edilmiş iplerle elde örülen çoraplardır.

Al Sadu veya kısaca Sadu, Bedeviler tarafından elle dokunan geometrik şekillerdeki bir nakış şeklini tanımlar. Kuveyt'teki Sadu Evi, Bedevilerin ve Sadu dokumacılığının çıkarlarını korumak için 1980 yılında Al Sadu Derneği tarafından kuruldu.