İçeriğe atla

İosif Gurko

İosip Vladimiroviç Romeyko-Gurko

Kont İosif Vladimiroviç Romeyko-Gurko, (Rusça: Иосиф Владимирович Ромейко-Гурко) (ö. 16–28 Temmuz 1828 - 15–28 Ocak 1901) 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) sırasında Rus ordusunda Mareşal generaldi.

Beyaz Rus ve Polonyalı kökenli Gurko Rusya imparatorluk muhafız okulunda eğitim gördü. 1846 yılında teğmen olarak muhafız bölüğüne girdi. 1857 yılında yüzbaşı, 1861 yılında albay oldu. 1867 yılında general rütbesini kazandı.

93 Harbi sırasında Gurko

Gurko Kırım Savaşı'nda da görev yapmıştır. Ancak asıl şöhretini 93 Harbi'nde Osmanlı ordusuna karşı kazandığı başarıdan dolayı yapmıştır. 1877 yılının Temmuz ayında bir birlikle Tuna Nehrini geçerek Balkan Dağları üzerindeki Şipka Geçidi'ne ulaştı. 19 Temmuz 1877 tarihinde Süleyman Hüsnü Paşa'nın komutasındaki Osmanlı ordusunu yenerek Şıpka Geçidi'ni ele geçirdi. Osmanlılar 1877 yazı boyunca 2 defa Şıpka Geçidi'ni geri almak için taarruza geçtiler ama başarılı olamadılar. Şıpka Geçidi Muharebeleri adı verilen bu muharebeler sonbaharda çıkmazda kaldı. Sonunda 9 Ocak 1878 tarihinde taarruza geçen İosip Gurko Osmanlıları kesin bir yenilgiye uğrattı.

17 Ocak'ta Osmanlıları bir kez daha Filibe Muharebesinde yenen İosip Gurko'nun önü tamamen açılmıştı. İstanbul'a doğru ilerlemeye başladı. Sofya, Filibe ve Edirne'yi ele geçirdi. Ancak İstanbul'un yakınlarındaki Yeşilköy semtinde ordularını durdurdu. Böylece 93 Harbi'nin Rusya'nın lehine sonuçlanmasında büyük bir rol oynamış oldu. 3 Mart 1878 tarihinde Ayastefanos Antlaşması'nın imzalanması üzerine İosip Gurko'nun harekâtı son buldu.

Savaştan sonra Gurko kont unvanını aldı. 1879-1880 yılları arasında Sankt-Peterburg kentinin valisi oldu. 1883-1894 yılları arasında Rus işgali altındaki Polonya'nın Genel Valisi olarak Polonya'yı Ruslaştırmaya çalıştı. 1901 yılında Tver civarında öldü.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">93 Harbi</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1877-1878 yılları arasında yapılmış savaş

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit ve Rus çarı II. Aleksandr döneminde yapılmış olan bir Osmanlı-Rus Savaşı'dır. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Hem Osmanlı Devleti'nin batı sınırındaki Tuna (Balkan) Cephesi'nde, hem de doğu sınırındaki Kafkas Cephesi'nde savaşılmıştır. Savaşa hazırlıksız yakalanan Osmanlı Devleti, çok ağır bir yenilgi almıştır. Savaşın başlıca sebepleri; Osmanlı Devleti'nde yaşanan azınlık isyanları, Rusya ve Batı Avrupa ülkelerinde, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyanların insan haklarının çiğnendiği konusunda oluşan tek taraflı kamuoyu, Rusya'nın Balkanlardaki genişleme siyaseti, Romanya ve Bulgaristan'ın bağımsızlık istekleri ve Panslavizm akımıdır. Avrupa'nın büyük güçleri savaşı önlemek için İstanbul'da Tersane Konferansı'nı toplamışlar, ancak Osmanlı Devleti'ne yaptıkları taleplerin reddedilmesi üzerine savaş patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ayastefanos Antlaşması</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında imzalanmış barış antlaşması

Ayastefanos Antlaşması, 93 Harbi sonunda imzalanan ateşkes ve barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Muhtar Paşa</span> 211. Osmanlı sadrazamı

Ahmed Muhtar, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Kafkasya cephesi komutanı, asker, gök bilimci, yazar, eğitimci ve devlet adamıydı. 1912 yılında kısa bir süreyle Osmanlı Devleti'nin sadrazamlığını da yapmıştır. Darüşşafaka Cemiyeti'nin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Şıpka Geçidi Muharebeleri</span>

Şıpka Geçidi Muharebeleri, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Osmanlı ve Rus birliklerinin çok büyük bir stratejik önemi olan Şıpka Geçidi'ni ele geçirmek üzere yaptıkları dört değişik muharebeden oluşan bir muharebeler dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Plevne Savunması</span> 93 Harbi sırasında yaşanmış bir kuşatma savaşı

Plevne Savunması ; 93 Harbi sırasında Plevne kentinin Rus İmparatorluk Ordusu tarafından kuşatılmasının ardından, kentin Gazi Osman Paşa komutası altındaki Osmanlı Ordusu tarafından Rus ve daha sonra Rumen taarruzlarına karşı 19 Temmuz ve 10 Aralık 1877 arasında 145 gün boyunca savunmasıyla gerçekleşen, 93 Harbi'nin en önemli muharebelerinden biridir. Osmanlı Ordusu, 145 gün boyunca sayıca kendisinden kalabalık olan Rus ve Rumen ordularının gerçekleştirdiği üç büyük taarruzu püskürtmüş ve Plevne'yi başarılı bir şekilde savunmuştur. Ancak, tüm bu taarruzlardan sonra Osmanlı kuvvetlerinin yiyecek ve cephaneleri tükenmiş ve buna ek olarak kış mevsiminin gelmesiyle şiddetli soğukla karşı karşıya kalıp bitap düşmüşlerdir. Kuşatmayı yarmak için düzenledikleri son bir huruç harekâtının da başarısızlıkla sonuçlanması ile, Osman Paşa kenti Rus ve Rumen ordularına teslim etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Hüsnü Paşa</span>

Süleyman Hüsnü Paşa, Osmanlı müşiri, eğitmen ve yazar. İlk ilmî Türkçülerden biridir. Askerî okullarda okutalan yabancı dilden çevirme tarih kitaplarını algı ürünü olduğu, ayrıca da İslam ve millîlikten uzak olduğunu düşündüğü için Tarih-i Âlem adlı eseri yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Ethem Paşa</span> Türk asker

Ethem Paşa, Türk asker ve devlet adamı. 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nda Osmanlı Orduları Başkomutanı, 1909 yılında 2 hafta süreyle Harbiye Nazırı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Gorni Dubnik Muharebesi</span>

Gorni Dubnik Muharebesi Osmanlı Devleti ile Rus İmparatorluğu arasında savaşılan 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın muharebelerinden biridir. Muharebe günümüzdeki Bulgaristan topraklarında yer alan Gorni Dubnik köyü civarında gerçekleşmiştir. Plevne kalesini düşürmek için Rus ordusu tarafından daha önce zayıflatılmış olan lojistik taburunu tamamen yok etmek ve desteği keserek kalenin düşüşünü hızlandırmak amacıyla Osmanlı güçlerine saldırması ile meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Taşkesen Muharebesi</span>

Taşkesen Muharebesi Osmanlı Devleti ile Rus İmparatorluğu arasında yapılan 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Tuna cephesinde savaşılmış bir muharebedir. Rus ordusu muharebeyi ağır kayıplar vererek kazanmıştır.

Filibe Muharebesi 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Tuna Cephesindeki son çatışmasıdır.

Elena Muharebesi (12 Temmuz 1877; 4 Aralık 1877 ve 14 Aralık 1877 tarihlerinde Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu arasında gerçekleşen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Tuna Cephesindeki muharebelerinden biri olan bir muharebeler silsilesidir. Gerçekleşen 3 ayrı muharebeden 1. ve 3. muharebeler Rus buna karşın 2. muharebe Osmanlı zaferi ile neticelenmiştir.

Alacadağ Muharebesi, Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu arasında yapılan 93 Harbi'nin Kafkas Cephesindeki muharebelerinden biridir. Muharebeyi kazanan Ruslar için Kars'ın önü açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İvan Davidoviç Lazarev</span>

İvan Davidoviç Lazarev Ermeni kökenli bir Rus generaliydi. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Kafkas Cephesinde çeşitli muharebelerde komutanlık rolü oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Valentine Baker</span>

Valentine Baker ya da Baker Paşa (1827—1887), İngiliz asıllı asker. Birleşik Krallık, Osmanlı Devleti ve Mısır devletleri hizmetinde kumandanlık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">I. Niko Dadiani</span>

Nikoloz "Niko" Dadiani veya Nikolay Davidoviç Dadian-Mingrelsky, Megrelya'nın son Prensidir. 1853'ten 1867'ye Megrelya Prensliği yapmıştır. Gürcistan'ın soylu Dadiani Hanedanı'ndan olan babası Davit Dadiani'nin ölümüyle tahta geçmiş ama asla devlet işlerinde kendi başına karar vermemiştir. Saltanatı sırasında ülkeyi fiilen annesi Prenses Ekaterina yönetmiştir. 1857'de Megrelya geçici bir Rus yönetimi altına girmiştir. 1867'de Dadiani resmi olarak tahttan feragat etmiş ve Megrelya doğrudan Rus İmparatorluğu'na dahil olmuştur. Dadiani, daha çok Saint Petersburg'ta yaşamıştır. İmparatorluk Rus Ordusu'nda bir subay olan Dadiani, 93 Harbi'nde büyük general seçilmiş ve bu rütbeyle emekli olmuştur.

Plevne, Balıkesir ilinin Altıeylül ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Şipka (kasaba)</span> Bulgaristanın Eski Zağra ili, Kazanlık ilçesine bağlı kent

Şipka, Eski Zağra Eyaletinde buluna Kazanlık Belediyesi'ın bir parçası olan orta Bulgaristan'da bir kasabadır. Deniz seviyesinden 650 metre yükselikte bulunan Şipka'nın nüfusu 2005 itibarıyla 1.398'dir ve belediye başkanı Stoyan Ivanov'dur.

<span class="mw-page-title-main">Batin Muharebesi</span>

Batin Muharebesi, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

Aşağıda 93 Harbi muharebelerinin kronolojik bir listesi yer almaktadır.