İçeriğe atla

İoannis Lazaropulos

İoannis Lazaropulos
Doğum1310
Trabzon - Trabzon İmparatorluğu
Ölüm1369
Kostantinopolis - Bizans İmparatorluğu
MeslekTeolog, Yazar

İoannis Lazaropulos (yaklaşık 1310[1] - 1369), 1364'ten Kasım 1367'ye kadar (Joseph olarak) Trabzon Metropoliti ve dini bir yazardı.

Hayatı

İoannis Lazaropulos'un hayatında kaydedilen ilk olay, Aziz Eugenios Manastırı'nda İsa'nın başkalaşımı'nı kutlamak için katıldığı bir ziyafettir (6 Ağustos); konuklar arasında, Lazaropulos'un "söz ve eylemde büyük bir adam" olarak tanımladığı protovestiarios Konstantinos Lukitis de vardı.[2] Bu ziyafeti "üçüncü döneminin" sonuna tarihliyor ve her iki ebeveyninin de hayatta olduğu gerçeğini ima ediyor, bu da Jan Olof Rosenqvist'in Lazaropulos'un yaklaşık 21 yaşında olduğu sonucuna varmasına neden olmaktadır.[3]

Daha sonra bir sacristan (skeuophylax) yapıldı, evlendi ve 1340'a kadar iki oğlu oldu. Trabzon İmparatoru Basileios aynı yıl öldükten kısa bir süre sonra, Lazaropulos, Basileios'un karısı İrini ve iki oğlu Konstantinopolis'e sürgüne gönderildiğinde Trabzon'dan ayrıldı.[4] Lazaropulos, oğlu Konstantinos ile birlikte eğitimini ayarladığı Konstantinopolis'e gitti. Konstantinopolis'teyken diğer oğlu Theofanis öldü ve karısı şehirde onlara katıldı.[5]

1349'da Bizans imparatoru VI. İoannis'e Trabzon İmparatoru Mihail'in hem popüler olmadığı hem de (Lazaropulos'un sözleriyle) "künt ve anlamsız, yaşlı ve çocuksuz" olduğu haberi geldiğinde, VI. İoannis göndererek Trabzon siyasetine müdahale etmeye karar verdi. III. Aleksios olarak taçlandırılacak olan genç İoannis Komninos, Mihail'in yerine Trabzon'a gitti. Bizans imparatoru, Lazaropulos'tan çocuğa ve maiyetine Trabzon'a kadar eşlik etmesini istedi.[6] Karadeniz'deki havanın tehlikeli olduğu bilindiğinde yılın sonlarında ayrılacaklardı ve Lazaropulos, Aziz Eugenios ona bir rüyada görünüp Lazaropulos'a güvenli bir yolculuk yapacağına dair güvence verene kadar yelken açmakta tereddüt etti.[7] Heyet 22 Aralık'ta Trabzon'a geldi.[8]

27 Ekim 1363'te Trabzon Metropoliti Nifon, kısa bir süre önce İmparator Aleksios'a suikast girişiminde suç ortaklığı yaptığı için tutuklandı ve Sümela Manastırı'na kapatıldı.[9] Nifon ertesi yıl 18 Mart'ta öldüğünde, Lazaropulos onun halefi olarak atandı ve Filotheos'un 8 Ekim'de tahta çıkmasından kısa bir süre sonra Patrik Filotheos tarafından takdis edilmek üzere Konstantinopolis'e gitti. Lazaropulos, 13 Nisan 1365 Pazar günü Paskalya'da Trabzon'a geri döndü.

Michael Panaretos'a göre Lazaropulos, 15 Kasım 1367'de Leonkastron'un yanındaki Daphnous limanına yakın Panagia Eleousa manastırına çekilerek görevinden istifa etti; Yerine Athos Dağı'ndan bir keşiş olan Selanikli Theodosios geçti. Ertesi yıl 19 Temmuz'da Ares Adası'nı (modern Giresun Adası) da içeren Araniotai'ye yapılan korsan baskınları nedeniyle Konstantinopolis'e kaçtı.[10] William Miller, bu deniz baskınlarını, Trabzon'un gelecekteki fatihleri olan Osmanlı Türkleri'nin eylemleri olarak görüyor, ancak Anthony Bryer, bu baskının "bu tarihte Sinop veya yerel Türkmen korsanlarını temsil etme olasılığının daha yüksek olduğunu" düşünüyor.[11]

Yazıları

Lazaropulos, Trabzonlu Aziz Eugenios hakkında iki yazı yazdı: azizin hayatını ve ölümünü kapsayan bir Logos; ve azizin 33 mucizesini içeren bir Özet, bunlardan ikisi Lazaropulos'u içerir, ancak en önemlisi azizin 1224 Trabzon kuşatmasına katıldığı bildirildi. Her ikisi de A. Papadopoulos-Kerameus tarafından Fontes Historiae Imperii Trapezuntini, vol. 1. (Daha fazla cilt yayınlanmadı.) Jan Olof Rosenqvist, The Hagiographic Dossier of St Eugenios of Trebizond in Codex Athous Dionysiou 154'te (Uppsala 1996) Yunanca metinle çevrilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Jan Olof Rosenqvist's date. Rosenqvist, The Hagiographic Dossier of St. Eugenios of Trebizond in Codex Athous Dionysiou 154 (Uppsala: Acta Universitatis, 1996), p. 30
  2. ^ Lazaropoulos, Synopsis, ll. 1626-1629; translated in Rosenqvist, Hagiographic Dossier, s. 337
  3. ^ Rosenqvist, Hagiographic Dossier, pp. 457, commentary on line 1610.
  4. ^ Lazaropoulos, Synopsis, ll. 1664-1672; translated in Rosenqvist, Hagiographic Dossier, p. 339
  5. ^ Lazaropoulos, Synopsis, ll. 1673-1664; translated in Rosenqvist, Hagiographic Dossier, s. 339
  6. ^ Lazaropoulos, Synopsis, ll. 1690f; translated in Rosenqvist, Hagiographic Dossier, p. 341
  7. ^ Lazaropoulos, Synopsis, ll. 1699ff; translated in Rosenqvist, Hagiographic Dossier, p. 341
  8. ^ Panaretos, Chronicle, 15. Greek text in Original-Fragmente, Chroniken, Inschiften und anderes Materiale zur Geschichte des Kaiserthums Trapezunt, part 2; in Abhandlungen der historischen Classe der königlich bayerischen Akademie 4 (1844), abth. 1, s. 23; German translation, s. 52
  9. ^ Panaretos, Chronicle, 34. Greek text in Original-Fragmente, p. 34; German translation, p. 59
  10. ^ Panaretos, Chronicle, 40. Greek text in Original-Fragmente, p. 31; German translation, pp. 61f, English translation in Anthony Bryer, "Greeks and Türkmens: The Pontic Exception" 1 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dumbarton Oaks Papers, 29 (1975), p. 146
  11. ^ Bryer, "Greeks and Türkmens", p. 146 n. 127

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Trabzon İmparatorluğu</span> Orta Çağda Karadenizde kurulmuş Bizans Yunan devleti

Trabzon İmparatorluğu ya da Tzaniti (Lazistan) Krallığı, Orta Çağ'da Doğu Karadeniz'de kurulmuş yerel krallık. Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Bizans İmparatorluğu'nun yıkılmasından kısa bir süre önce bağımsızlığını ilan etmiş ve 257 yıl boyunca "Roma İmparatoru" olarak Karadeniz kıyılarına hükmetmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">II. İoannis</span> Bizans imparatoru (1118-1143)

II. İoannis Komninos ya da Comnenus 1118 ile 1143 yılları arasında Bizans imparatoru. Ayrıca "İyi İoannis" veya "Güzel İoannis" (Kaloïōannēs) olarak da bilinir, imparator I. Aleksios ile İrini Dukena'nın en büyük erkek çocuğu ve Komninos Restorasyonu boyunca hüküm süren ikinci imparatordur. İoannis, yarım yüzyıl önce Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra imparatorluğunun uğradığı zararı telafi etmeye kararlı, dindar ve kendini adamış bir hükümdardı.

<span class="mw-page-title-main">Anna Komnini</span> Anna Komnini

Anna Komnini, genellikle Latin alfabesi ile Anna Comnena olarak yazılır, Bizanslı prenses, âlim, hekim, hastane yöneticisi ve tarihçi. Bizans imparatoru I. Aleksios ile karısı İrini Dukena'nın kızıdır. Babasının hükümdarlığını anlatan ve babası hakkında bir prenses tarafından yazılmış tek kitap olan Aleksiad'ı yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İrini (Trabzon imparatoriçesi)</span>

İrini Paleologina, 6 Nisan 1340 tarihinden 17 Temmuz 1341 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoriçesi. Bizans imparatoru III. Andronikos'un gayrı meşru kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksios (Trabzon imparatoru)</span> İlk Trabzon İmparatoru

I. Aleksios Megas Komninos, 1204 yılından 1222 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun ilk imparatorudur. Manuil Komninos ile III. Giorgi'nin kızı Rusudan'ın en büyük oğludur. Böylece Bizans İmparatoru I. Andronikos'un torunudur. Andronikos tahtan indirilip, 1185 yılında öldürüldü. Manuil aynı zamanda kör edildi ve sonrasında tarihi kayıtlarda ismi geçmemesine istinaden muhtemelen öldürüldü. Geride iki çocuk bıraktı: Aleksios ve David. Anneleri Rusudan onları Gürcistan ya da Karadeniz'in güney sahillerine kaçırdı.

<span class="mw-page-title-main">I. Fotios</span>

I. Fotios, ayrıca Photius ya da Photios olarak da okunur, 858'den 867'e ve 877'den 886'ya kadar Konstantinopolis Patriği.

Eudokia Megali Komnini, Trabzon İmparatoru III. Aleksios ile Theodora Kantakuzini'n kızıdır. Dolayısıyla güçlü Bizans Komninos Hanedanı'nın bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Versinikia Muharebesi</span> savaş

Versinikia Savaşı Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında 813 yılında Hadrianapolis şehri civarında gerçekleşmiş savaş.

Efesli İoannes Altıncı yüzyılda Kalkedon olmayan Süryanice konuşan Kilise'nin monofizit piskoposu ve Süryanice yazan tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon'un Fethi</span> Osmanlı kuşatması ile Trabzonun fethi

Trabzon'un Fethi veya Trabzon Kuşatması, Osmanlı İmparatorluğu'nun, Trabzon İmparatorluğu başkenti Trabzon'u 15 Ağustos 1461 günü başarı ile sonuçlanan kuşatmasıdır. Kuşatma, eş güdümlü ama bağımsız manevralar yapan büyük bir Osmanlı ordusu ve donanmasının uzun bir seferinin doruk noktasıydı. Trabzonlu savunucular, Osmanlılar kuşatmaya başladıklarında onlara destek ve insan gücü sağlayacak bir ittifaklar ağına bel bağlamışlardı, ancak İmparator David Megas Komnenos'un en çok ihtiyaç duyduğu anda başarısız oldular.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

bu, 1204'te Trabzon İmparatorluğu'nun kuruluşundan 1461'de Osmanlı İmparatorluğu tarafından Trabzon'un Fethi'ne kadar uzanan Trabzon hükümdarları listesi'dir. Trabzon imparatorları Trabzon'u yönetmişlerdir. Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Latinlerin 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hıristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu'nun devamı olduğunu iddia eden üç Bizans Yunan devletinden biridir. Bu üç devletten, İznik İmparatorluğu 1261 yılında Konstantinopolis'i geri alıp Bizans İmparatorluğu'nu Paleologos Hanedanı altında yeniden kurmayı başarmıştır. Trabzon İmparatorluğu, Konstantinopolis'te yeniden kurulan imparatorluktan daha uzun yaşayacak ve imparatorluk unvanını sona erene kadar biraz değişmiş olsa da kullanmaya devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon İç Savaşı</span> Orta çağda bir iç savaş

Trabzon İç Savaşı, Trabzon İmparatorluğu'nun tahtının devamı için 1340'larda gerçekleşen bir dizi çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Cuma Camii</span>

Yeni Cuma Camii veya Hagios Evgenios Kilisesi, Trabzon'un Yenicuma Mahallesi'nde yer alan bir tarihi yapı. Eskiden kilise ve cami olarak kullanıldı. Günümüzde cami olarak kullanılmaktadır.

Mihail Attaleiates ya da Attaliates (Yunanca: Grekçe: Μιχαήλ Ἀτταλειάτης) (c. 1022–1080) Konstantinopolis'te ve imparatorluğun eyaletlerinde on birinci yüzyılın ikinci yarısında aktif olan bir Bizans devlet memuru ve tarihçisi. Çalışmaları günümüze ulaşan onikinci yüzyılın diğer Bizanslı tarihçileri olan Mihail Psellos'un daha genç bir çağdaşı (muhtemelen öğrenciydi) ve büyük ihtimalle İoannis Skilicis'in daha yaşlı bir meslektaşıydı.

Gabras ya da Kavraz Haldia'nın yarı bağımsız ve yarı veraset hükümdarları olarak özellikle 11. yüzyılın sonlarında ve 12. yüzyılların başlarında öne çıkan Bizanslı önemli bir soylu ailenin soyadıdır.

Trabzon Kuşatması 1222-1223 yıllarında, Melik isimli bir komutan yönetimindeki Selçuklu Türklerinin Trabzon İmparatorluğu'nun başkenti Trabzon'a karşı başarısız bir kuşatmasıydı. 14. yüzyılın sonlarında İoannis Lazaropulos'un Hagios Evgenios'un Özeti'ne göre, şehir ele geçirilmek üzereydi, ancak alışılmadık derecede şiddetli bir fırtına tarafından kurtarıldı. Selçuklu saldırıları püskürtüldü ve geri çekilirken orduları, Trabzon yönetimindeki sert dağ kabileleri olan Matzukkaitis saldırıları ile imha edildiler ve Melik ele geçirildi.

Hagios Evgenios Diocletianus döneminde şehit edildi ve Trabzon'da kendisine adanmış bir kült gelişti. Yortu günü 21 Ocak'tır. Evgenios, şehit Candidus, Valerian ve Aquila ile birlikte Diocletianus ve Maximianus döneminde zulüm gördüler. Dörtlü, Trabzon'un yukarısındaki dağlarda saklandılar, ancak sonunda bulundular ve alay komutanı Lycius'un önüne getirildiler. Kırbaçlandılar, ateşle işkence gördüler ve nihayetinde başları kesildi. Evgenios, daha sonra Mithratis olarak bilinen şehre bakan "boz tepe" üzerindeki görüntünün yok edilmesiyle tanınır.

Niketas Scholares Trabzon soylusu ve Trabzon İmparatorluğunun önde gelenlerindendi. 14. yüzyılın ortalarındaki iç savaşlar sırasında Trabzon'daki Scholarioi fraksiyonunun lideriydi. 1344'te megas doux oldu. Trabzon İç Savaşı'nın en önemli katılımcılarındandı, iç savaşa yön vermiştir.

Theodora Kantakuzini Megali Komnini, Trabzon imparatoru IV. Aleksios'un İmparatoriçe eşiydi. Çok güzel olduğu söylenen Laonikos Halkokondilis'in vakayinamesine göre, oğlu İoannis Megas Komnenos tarafından Trabzon sarayının protovestiarios'u ile ilişkiye girmekle suçlandı; ancak diğer kayıtlar onu Aleksios ve oğulları arasındaki barışı koruyan sadık ve sevgi dolu bir eş olarak tanımlar. Her iki durumda da, yaşamı boyunca oğlu İoannis Gürcistan'a kaçtı ve Theodora'nın ölümünden sonraya kadar geri dönmedi.

Limnia, Karadeniz'in güney kıyı şeridi ve Yeşilırmak Deltasını çevreleyen, Orta Çağ'daki Trabzon İmparatorluğunun en batıdaki Theması (bölgesi) idi. Bölgenin merkezi günümüzde Samsun'un ilçesi Tekkeköy olarak tahmin edilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.