İçeriğe atla

İoannis Komnenos (Domestikos tōn scholōn)

İoannis Komnenos
Kuropalatis ve Domestikos tōn scholōn olarak İoannis Komnenos'un Kurşun sikkesi
Hüküm süresi1057 – ?
Önce gelenTheodore
Sonra gelenPhilaretos Brachamios
Doğumy. 1015
Ölüm12 Temmuz 1067
Eş(ler)iAnna Dalassini
Çocuk(lar)ı
HanedanKomninos Hanedanı
BabasıManuil Erotikos Komnenos

İoannis Komnenos (YunancaἸωάννης Κομνηνός, Iōannēs Komnēnos; y. 1015 - 12 Temmuz 1067) Bizans aristokrat ve askerî lider. İmparator I. İsaakios'un kardeşidir. İsaakios'un 1057 ile 1059 yılları arasında kısa hükümdarlığında Domestikos tōn scholōn olarak hizmet etmiştir. I. İsaakios tahtan çekilip, X. Konstantinos imparator olunca, İoannis öldüğü 1067 yılına kadar inzivaya çekilmiştir. Oğlu I. Aleksios 1081 yılında imparator olmuş ve 1081 ile 1185 yılları arasında Bizans İmparatorluğu'nu ve 1204 ile 1461 yılları arasında Trabzon İmparatorluğu'nu yönetmiş Komnenos Hanedanı'nı başlatmıştır.

Hayatı

İoannis Komnenos yaklaşık 1015 yılında, II. Basileios (h. 976-1025) döneminin kıdemli ordu komutanı patrikios Manuil Erotikos Komninos'un küçük oğlu olarak doğmuştur.[1][2] İlk kez 1057 yılında, bir grup generalin başındaki ağabeyi I. İsaakios'un, VI. Mihail'e (h. 1056-1057) karşı ayaklandığı ve onu tahttan indirmeye zorladığında zikredilmiştir. İsyan sırasında, İoannis doux görevindeydi, ancak kardeşinin zaferinden sonra, Kuropalatis rütbesine yükseltildi ve Batı'nın Domestikos ton sholon olarak atandı.[3] İoannis'in torunu Anna Komnini ile evlenen, Genç Nikiforos Bryennios, Batı'nın Domestikos'u olarak (belirsiz) eylemlerinin Balkan eyaletleri halkına “ölümsüz bir anıt” olarak kaldığını söylese de kardeşinin hükümdarlığı sırasında İoannis'in faaliyetleri hakkında hiçbir şey bilinmemektedir.[4]

İsaakios'un iktidarı, VI. Mihail'in tahttan indirilmesini sağlayan güçlü Konstantinopolis Patriği, I. Mihail Kirularios ile güçlü başkent saray sivil aristokrasi ile çatışmaları yüzünden kısa sürdü. Kirularios ve destekçileri, İsaakios'un sıkı ekonomi politikalarına karşı muhalefete liderlik ettiler ve 22 Kasım 1059'da onu istifaya zorladılar, ardından İsaakios Studios Manastırı'na çekildi.[5][6] Daha sonra taç, X. Konstantinos'a (h. 1059-1067) geçti, ancak Bryennios, tacın ilk olarak İoannis'e teklif edildiğini, karısı Anna Dalassini'nin kabul etmesi için baskısına rağmen, bunu reddettiğini iddia eder.[7] Tarihçi Konstantinos Varzos'a göre bu versiyon şüphelidir ve nihayetinde oğlu I. Aleksios'un (h. 1081-1118) tahtı gasp etmesini meşrulaştırmak için olay sonrası ekleme girişimi olabilir.[8]

X. Konstantinos'un hükümdarlığında İoannis'den kaynaklarda bahsedilmez, Bryennios'un hem kendisinin hem de erkek kardeşinin yeni imparator tarafından onurlandırıldığını iddia etse de belki de bunun sebebi, Konstantinos Varzos'a göre, imparatorun gözünden düşmesidir.[4] Aleksios'un karısı İrini Dukena'nın kurduğu İsa Filanthropos Manastırı'nın 12. yüzyıl sonlarında yazılan tipikon'u,[9] İoannis Komnenos'un, muhtemelen eşi Anna Dalassini ile aynı zamanda bir manastırda emekli olduğunu gösteren tek kaynaktır. 12 Temmuz 1067'de bir keşiş olarak ölmüştür.[4][10]

Ailesi

I. Aleksios'un minyatür portresi

İoannis Komnenos, büyük olasılıkla 1044'te Aleksios Haron'un kızı Anna Dalassini ile evlendi.[11] Yaklaşık 1028 yılında doğan Anna kocasından çok daha uzun yaşadı ve onun ölümünden sonra tartışmasız Anaerkil aileyi yönetmiştir. Anna, 1059 yılında tahtı aldığı için asla affetmediği Dukas Hanedanı'na karşı komplolara karışmıştır. Daha sonra III. Nikiforos'un (h. 1078-1081) başarılı bir şekilde devrilmesinde ve oğlu Aleksios'un yerine tahta geçmesinde önemli bir rol oynamıştır.[12] Ondan sonra on beş yıl boyunca, imparatorluğun oğluyla birlikte gerçekte etkili olan yönetici olarak görev yaptı. Daha sonra 1100 veya 1102'de öldüğü bir manastıra kapanmıştır.[13][14]

Çiftin beşi oğlan üçü kız toplam sekiz çocuğu olmuştur:[15]

Kaynakça

Özel
  1. ^ ODB, "Komnenos" (A. Kazhdan), pp. 1143–1144.
  2. ^ Varzos 1984, s. 49.
  3. ^ Varzos 1984, ss. 41-42, 49.
  4. ^ a b c Varzos 1984, s. 50.
  5. ^ ODB, "Isaac I Komnenos" (C. M. Brand, A. Cutler), pp. 1011–1012.
  6. ^ Varzos 1984, ss. 42-43.
  7. ^ Varzos 1984, ss. 49-50.
  8. ^ Varzos 1984, ss. 49-50, esp. note 5.
  9. ^ Kouroupou & Vannier 2005, ss. 41ff..
  10. ^ Kouroupou & Vannier 2005, s. 65.
  11. ^ Varzos 1984, s. 51.
  12. ^ Varzos 1984, ss. 51-53.
  13. ^ Varzos 1984, ss. 53-56.
  14. ^ ODB, "Dalassene, Anna" (C. M. Brand), p. 578.
  15. ^ Varzos 1984, s. 52.
  16. ^ Varzos 1984, ss. 61-64.
  17. ^ Varzos 1984, ss. 64-67.
  18. ^ Varzos 1984, ss. 67-79.
  19. ^ Varzos 1984, ss. 80-84.
  20. ^ Varzos 1984, ss. 85-86.
  21. ^ Varzos 1984, ss. 87-114.
  22. ^ Varzos 1984, ss. 114-117.
  23. ^ Varzos 1984, ss. 118-120.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksios</span> Bizans imparatoru

Aleksios Komnenos 1081-1118 döneminde Bizans imparatorudur. Komninos Hanedanının kurucusu I. İsaakios'un yeğenidir. Kendinden sonra (1081-1185) döneminde imparator olacak Komninos Hanedanı mensuplarından 5 Komninos imparatordan ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">X. Konstantinos</span> 1059dan 1067ye kadar Bizans İmparatoru

X. Konstantinos Dukas, 1059-1067 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Anna Komnini</span> Anna Komnini

Anna Komnini, genellikle Latin alfabesi ile Anna Comnena olarak yazılır, Bizanslı prenses, âlim, hekim, hastane yöneticisi ve tarihçi. Bizans imparatoru I. Aleksios ile karısı İrini Dukena'nın kızıdır. Babasının hükümdarlığını anlatan ve babası hakkında bir prenses tarafından yazılmış tek kitap olan Aleksiad'ı yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İrini Dukena</span>

İrini Dukaina ya da Ducaena Bizans İmparatoru I. Aleksios'un karısı ve İmparator II. İoannis ve Anna Komnini'nin annesidir.

Andronikos Dukas veya Dükas, Bizanslı protovestiarios ve protoproedros.

<span class="mw-page-title-main">İsaakios Komnenos (I. Aleksios'un oğlu)</span>

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, Bizans İmparatoru I. Aleksios ile İrini Dukena'nin üçüncü oğlu.

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, Bizans İmparatoru II. İoannis ile Macaristanlı İrini'nin üçüncü oğludur.

Anna Dalassini, Komninos Hanedanı'nın 11. yüzyılda yükselişinde kayda değer bir rol oynamış önemli bir Bizans soylusudur. Oğlu I. Aleksios tarafından karısının yerine kendisine Augusta unvanı verilmiştir. Oğlunun Türklere ya da diğer uluslara karşı yaptığı uzun askeri seferler sırasında imparatorluğu yönetmiştir. İmparator annesi olarak, Dukas ailesinin geçmiş entrikaları nedeniyle nefret ettiği imparator eşi İrini Dukena göre daha etkili ve güçlüydü.

<span class="mw-page-title-main">İsaakios Komnenos (I. Aleksios'un kardeşi)</span>

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, 1070'li yılların önemli generallerinden ve kardeşi imparator I. Aleksios'un en büyük destekçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Adrianos Komnenos</span>

Adrianos Komnenos, bazen Adrian olarak geçer ya da Yunanca: Adrianus Comnenus, Bizans soylusu, generali ve İmparator I. Aleksios'un genç kardeşidir.

İoannis Dukas ya da Ducas, , Bizans İmparatoru I. Aleksios ile İrini Dukena'nin dördüncü kızı Theodora ile Sicilya Amirali Konstantinos Angelos'un oğludur. Anneannesi İrini Dukena'nın soyadını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Manuil Erotikos Komninos</span> Bizanslı general

Manuil Erotikos Komninos, II. Basileios döneminin Bizans askeri lideri ve Komninos Hanedanı'nın tamamen kayıt edilmiş ilk atasıdır.

Anna Komnini Angelina ya da Comnena Angelina İznik İmparatoriçesidir. Bizans İmparatoru III. Aleksios ile Efrosin Dukena Kamatera'nın kızıdır.

Nikiforos Komnenos, Bizanslı aristokrat ve yüksek rütbeli subay. İmparator I. Aleksios'un en genç kardeşidir, Bizans donanması ikinci komutanlığına atanmıştır bunun dışında hayatı belirsizdir.

Konstantin Diyojen, Bizans İmparatoru Romen Diyojen'in oğullarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Eudokia Komnini (I. Aleksios'un kızı)</span> Bizans imparatoru I. Aleksios Komnenosun üçüncü kızı

Eudokia Komnini, Bizans imparatoru I. Aleksios ile karısı İrini Dukena'nın üçüncü kızıdır. İmparator II. İoannis, erkek kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Manuil Komnenos (kuropalatis)</span> Bizanslı aristokrat ve askeri lider

Manuil Komninos Bizanslı aristokrat ve askeri lider, İoannis Komnenos 'un en büyük oğlu, imparator I. Aleksios'un ağabeyidir. Evlilik yoluyla imparator Romen Diyojen'in akrabasıdır. 1070 ile 1071 yıllarında Selçuklu akınlarına karşı seferler ile görevlendirilmiştir. Bu görevi hastalık nedeniyle öldüğü Nisan 1071 tarihine kadar sürdürmüştür.

Andronikos Komnenos Bizanslı prens ve askeri liderdir. İmparator I. Aleksios'un ikinci oğludur, sebastokrator unvanı verilmiş ve Selçuklulara karşı Akşehir Muharebesi'ne katılmıştır. Ağabeyi II. İoannis'in 1118 yılında tahta çıkmasına muhalefet etmiş ancak sarayda kalmasına izin verilmiş ve II. İoannis'in Balkanlarda en az iki seferinde ona hizmet etmiştir. 1130/31'da hastalıktan ölmüştür. Karısı ve çocukları görece muğlaktır, daha erken ölmüş olabilirler.

Dalassenos, dişil form Dalassini ya da Dalassina, 11. yüzyılda öne çıkan Bizanslı aristokratik bir ailedir.

<span class="mw-page-title-main">Nikiforos Komninos</span> Bizanslı askeri lider

Nikiforos Komninos II. Basileios ve VIII. Konstantinos döneminde Bizans askeri lideriydi. Vaspuragan Ermeni bölgesinin valisi olarak görev yaptı ve 1081 ile 1185 arası Bizans İmparatorluğu'nu yöneten Komninos Hanedanı'nın bilinen ilk üyelerinden biridir.