İçeriğe atla

İntihar oranına göre ülkeler listesi

2019 itibarıyla dünyadaki intihar oranının (yaşa standardize edilmiş, 100.000 nüfus başına) haritası.
  > 30
  20–30
  15–20
  10–15
  5–10
  0–5
  Veri yok

Dünya Sağlık Örgütü'nce ülkelere göre 2015 intihar etme oranları aşağıdaki gibidir.[1]

Türkiye'de 2002 ile 2018 yılları arasında 50.378 kişi intihar etmiştir.[2] (bkz. Türkiye'de intihar)

Neredeyse her ülkede erkek intihar oranı, kadın intihar oranından daha yüksektir. Kadın intihar oranının erkek intihar oranından daha yüksek olduğu sadece iki ülke vardır. Bangladeş (bkz: Bangladeş'te intihar) ve Çin (bkz: Çin'de intihar).

Çok sayıda ülkede intihar oranları, toplumsal damgalama, kültürel veya yasal endişeler nedeniyle eksik rapor edilmektedir.[3] Bu nedenle, bu rakamlar gerçek intihar oranlarını karşılaştırmak için kullanılamaz; çünkü çoğu ülkede bilinmemektedir.

2016 yılı itibarıyla, küresel olarak 100.000 kişi başına düşen intihar oranı tahmini olarak 10.5'tir[4], bu rakam 2008'de 11.6 idi.[5] Yüksek gelirli modernleşmiş ülkelerde erkek ve kadınların intihar davranış oranları, dünyanın geri kalanına kıyasla büyük ölçüde farklılık göstermektedir: Kadınların intihar düşüncelerine daha yatkın oldukları bildirilirken, intihar oranları erkekler arasında daha yüksektir ve bu durum "sessiz bir salgın" olarak tanımlanmıştır..[6][7][8][9][10]

2019 yılında yapılan bir çalışma, 1990 ile 2016 yılları arasında küresel yaşa göre standartlaştırılmış intihar oranlarının üçte bir oranında azaldığını bulmuştur; 2016 yılında bu oranlar yaklaşık olarak 100.000 erkek başına 16 ölüm ve 100.000 kadın başına 7 ölümdür. Çalışma dönemi boyunca kadınlar, erkeklere kıyasla daha büyük bir azalma yaşamışlardır.

Dünyanın birçok yerinde, intihar dini veya kültürel nedenlerle damgalanır ve kınanır. Bazı ülkelerde intihar davranışı yasalara göre suç teşkil edebilir ve cezalandırılabilir. Bu nedenle intihar genellikle tabu ile çevrili gizli bir eylem olabilir ve resmi ölüm kayıtlarında tanınmayabilir, yanlış sınıflandırılabilir veya kasıtlı olarak gizlenebilir.[11][12]

Bu nedenle, intihar oranları ölçülen değerlerden daha yüksek olabilir ve neredeyse tüm kültürler ve arka planlarda erkeklerin kadınlara kıyasla intihar riski daha fazladır. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, intihar önleme ve müdahalesi tüm insanlar için önemli bir konudur.[6]|source=World Health Organization (2002)|author=|title=}}As such, suicide rates may be higher than measured, with men more at risk of dying by suicide than women across nearly all cultures and backgrounds.[13] Suicide prevention and intervention is an important topic for all peoples, according to the WHO.[14]

Ülkeler ve Bölgelere göre intihar oranları

Intihar oranları farklı ülkeler ve bölgeler arasında önemli ölçüde değişmektedir, sosyo-ekonomik koşullar, kültürel tutumlar, ruh sağlığı hizmetleri ve toplumsal baskılar gibi faktörlerden etkilenmektedir. Bu istatistiksel ölçüm genellikle yılda 100.000 kişi başına intihar sayısı olarak ifade edilir. Bu oranları anlamak, hedeflenmiş ruh sağlığı müdahaleleri ve politikalar geliştirmek için önemlidir.

En Yüksek Oranlar

En yüksek intihar oranlarına sahip ülkeler genellikle ciddi ekonomik zorluklarla, sınırlı ruh sağlığı hizmetlerine erişimle ve ruh sağlığı sorunlarına yönelik toplumsal damgalama ile karşı karşıyadır. Örneğin, Doğu Avrupa ve bazı Asya bölgeleri tarihsel olarak yüksek intihar oranları rapor etmektedir. Öne çıkan örnekler arasında Litvanya, Rusya ve Güney Kore bulunmaktadır. Bu bölgeler genellikle yüksek stres seviyeleri, alkol kötüye kullanımı ve yüksek intihar oranlarına katkıda bulunan tarihsel faktörlerle karşılaşabilir.

En Düşük Oranlar

Buna karşılık, en düşük intihar oranlarına sahip ülkeler genellikle güçlü sosyal destek sistemlerine, erişilebilir ruh sağlığı hizmetlerine ve intiharı caydıran kültürel faktörlere sahiptir. Örnekler arasında Akdeniz bölgesindeki bazı ülkeler, bazı Karayip ülkeleri ve seçilmiş Orta Doğu ülkeleri yer almaktadır. Yunanistan ve Kuveyt gibi ülkeler, küresel olarak en düşük intihar oranlarından bazılarını rapor etmektedir.

Veri Toplama ve Raporlama

İntihar verileri ulusal sağlık kayıtları, polis raporları ve anketler gibi çeşitli yollarla toplanmaktadır. Bu verilerin doğruluğu, raporlama standartlarındaki farklılıklar ve intihar ile ilişkilendirilen toplumsal damgalama nedeniyle değişebilir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Küresel Yük Hastalığı Çalışması gibi kuruluşlar düzenli olarak intihar istatistiklerini yayınlamakta ve güncellemektedir.

Önleme Çalışmaları

İntihar oranlarını azaltmaya yönelik çabalar, ruh sağlığı hizmetlerini iyileştirme, damgalamayı azaltmaya yönelik halk sağlığı kampanyaları ve sıkıntıda olan bireyler için destekleyici ortamlar oluşturma gibi önlemleri içermektedir. Norveç ve Yeni Zelanda gibi kapsamlı ruh sağlığı stratejilerine sahip ülkeler, bu önlemler aracılığıyla intihar oranlarını azaltmada başarı sağlamışlardır.

Yılda 100.000 kişi başına intiharlar (yaş standartlaştırılmıştır)
Her iki cinsiyetin
sırası		ÜlkeHer iki cinsiyetErkek
sırası		ErkekKadın
sırası		KadınErkek/kadın
oranı
1 Sri Lanka (daha fazla bilgi)34,6158,8913,34,42
2 Guyana (daha fazla bilgi)30,6546,0115,52,97
3 Moğolistan28,1248,2219,25,24
4 Kazakistan (daha fazla bilgi)27,5348,1179,65,01
5 Fildişi Sahili27,2838,8314,42,69
6 Surinam26,9641,61112,63,3
7 Ekvator Ginesi26,6739,11013,22,96
8 Litvanya (daha fazla bilgi)26,1447,1308,15,81
9 Angola25,9938,1514,32,66
10 Güney Kore (daha fazla bilgi)24,11036,1813,42,69
11 Sierra Leone22,11629,7214,72,02
12 Bolivya20,52126,7314,41,85
13 Orta Afrika Cumhuriyeti19,61530,3209,33,26
14 Belarus19,11135,0815,46,48
15 Polonya18,51232,7934,96,67
16 Zimbabve18,02026,91210,32,61
17 Rusya (daha fazla bilgi)17,91332,2725,65,75
17 Esvatini17,91827,3179,62,84
19 Kamerun17,51927,1268,53,19
20 Letonya17,41431,9954,86,65
21 Ukrayna (daha fazla bilgi)16,61728,7546,24,63
22 Burkina Faso16,52525,11310,12,49
23 Belçika16,13023,4239,12,57
24 Hindistan (daha fazla bilgi)16,06517,9714,21,26
25 Macaristan15,72325,8426,93,74
26 Japonya (daha fazla bilgi)15,43621,7219,22,36
26 Togo15,43223,1258,72,66
28 Uruguay15,22425,2496,34,0
28 Kuzey Kore15,27217,3614,31,21
30 Nijerya15,14220,3149,92,05
31 Slovenya15,02624,5606,04,08
31 Benin15,03322,7288,42,7
33 Estonya14,92226,4954,85,5
34 Kiribati14,82923,6466,63,58
35 Finlandiya14,23721,4397,22,97
35 Çad14,23820,9327,92,65
– Avrupa Birliği14,1N/AN/AN/AN/AN/A
37 Laos14,05318,5149,91,87
38 Arjantin13,92823,7954,84,94
39 Lesotho13,64519,9298,22,43
40 Eritre13,23023,4815,44,33
40 Trinidad ve Tobago13,23422,41034,54,98
42 Burundi13,04220,3496,33,22
–Güneydoğu Asya12,9N/AN/AN/AN/AN/A
43 Mozambik (daha fazla bilgi)12,94120,5436,73,06
44 Etiyopya12,83920,7725,63,7
44 Kamboçya12,86517,9268,52,11
46 Tayland12,75818,2337,72,36
46 İsveç12,76817,8357,62,34
48 Uganda12,65618,3357,62,41
48 ABD (daha fazla bilgi)12,64619,5665,83,36
48 Ruanda12,62724,31193,56,94
48 Botsvana12,64619,5546,23,15
52 Moldova12,53522,31123,95,72
52 Gabon12,56018,1407,02,59
54 Komorlar12,37417,2318,02,15
54 Fransa (daha fazla bilgi)12,35119,0645,93,22
54 Yeni Zelanda12,35218,7496,32,97
54 Güney Afrika12,33920,7905,14,06
58 Kongo DC12,27217,3387,32,37
59 Bhutan (daha fazla bilgi)12,110013,9149,91,4
59 Sırbistan12,14619,5775,53,55
59 Hırvatistan12,14919,2695,73,37
62 Papua Yeni Gine11,96018,1645,93,07
62 Kongo Cumhuriyeti11,96517,9586,12,93
62 Yeşil Burun Adaları11,95318,5407,02,64
65 İzlanda11,87417,2496,32,73
65 Senegal11,84420,2865,23,88
67 Avusturya11,75318,5845,33,49
67 Haiti11,77017,7606,02,95
69 Gambiya11,68715,5337,72,01
70 Sudan11,47816,6496,32,63
70 Gine11,48715,5377,52,07
72 Zambiya11,25818,2915,03,64
72 Bulgaristan11,25618,3954,83,81
72 Mikronezya Federal Devletleri11,28515,7436,72,34
75 İrlanda11,16318,01084,24,29
76 Tanzanya11,07916,5665,82,84
76 El Salvador11,04919,21064,44,36
76 Maldivler11,011013,1248,91,47
79 Gana10,96817,81123,94,56
80 Malavi10,86318,0954,83,75
80 Cibuti10,89015,4486,52,37
82  İsviçre10,78715,5606,02,58
83 Çekya10,67017,71123,94,54
84 Kenya10,57617,11034,53,8
84 Küba10,57717,01084,24,05
84 Mali10,59514,5436,72,16
87 Avustralya10,49115,3725,62,73
87 Kanada (daha fazla bilgi)10,49115,3725,62,73
87 Namibya10,48016,4775,52,98
90 Türkmenistan10,38415,8865,23,04
90 Liberya10,38216,1934,93,29
92 Slovakya9,96018,11412,57,24
92 Paraguay9,910213,7586,12,25
94 Nikaragua9,88315,91084,23,79
94 Moritanya9,89514,5695,72,54
96 Güney Sudan9,69714,3815,42,65
– Amerika9,6N/AN/AN/AN/AN/A
97 Gine-Bissau9,510413,6665,82,34
98 Solomon Adaları9,410213,7915,02,74
98 Hollanda9,411112,9606,02,15
98 Doğu Timor9,410913,2725,62,36
98 Yemen9,411412,6546,22,03
102 Norveç9,311112,9695,72,26
103 Romanya9,28016,41412,56,56
103 Özbekistan9,210413,6865,22,62
105 Şili9,19115,31253,34,64
105 Almanya9,110013,91034,53,09
105 Danimarka9,110613,51014,72,87
108 Fiji8,910613,51074,33,14
109 Mauritius8,89914,01163,73,78
– Afrika8,8N/AN/AN/AN/AN/A
110 Karadağ8,711812,4845,32,34
110 Seyşeller8,78515,71581,98,26
112 Somali8,611312,7954,82,65
112 Türkiye8,611412,61014,72,68
112 Singapur8,612111,9775,52,16
115 Lüksemburg8,512311,6865,22,23
115 Portekiz8,59714,31163,73,86
115 Çin (daha fazla bilgi)8,51467,7199,50,811
115 Nijer8,512411,5775,52,09
119 Belize8,39414,71532,07,35
120 Kırgızistan8,210813,41223,43,94
121 Madagaskar8,011712,51123,93,21
122 Ekvador7,612411,51163,73,11
123 Birleşik Krallık (daha fazla bilgi)7,412211,71293,23,66
124 Kosta Rika7,311412,61532,06,3
124 Dominik Cumhuriyeti7,311912,21392,64,69
126   Nepal (daha fazla bilgi)7,21428,2546,21,32
126 Vietnam7,212711,31223,43,32
128 Afganistan7,112810,91303,13,52
129 Samoa7,012611,41362,84,07
129 Vanuatu7,012910,81253,33,27
131 Bahreyn6,91359,51322,93,28
132 Saint Lucia6,712012,01641,67,5
133 Malezya6,51359,51223,42,79
134 Kuzey Makedonya6,41329,91303,13,19
135 Bangladeş (daha fazla bilgi)6,01615,3466,60,803
135 Brezilya6,01349,61382,73,56
135 Kolombiya6,013010,11502,14,81
135 İspanya6,01379,41322,93,24
135 Peru6,01389,21322,93,17
135 Libya6,01389,21362,83,29
141 Katar5,71477,31701,26,08
142 Panama5,613010,11731,19,18
143 İsrail5,41408,71472,33,78
143 İtalya5,41408,71482,23,95
143 Tunus5,41516,71114,11,63
146 Gürcistan5,31339,71661,56,47
147 Fas5,21507,01193,52,0
148 Malta5,01428,21532,04,1
148 Meksika5,01448,11502,13,86
150 Tacikistan4,91487,21412,52,88
151 Umman4,81536,41532,03,2
152 Ermenistan4,61458,01611,84,44
153 Myanmar4,51545,91253,31,79
154 Bosna-Hersek4,41497,11591,93,74
155 Honduras4,21555,81392,62,23
156 Irak4,11694,81193,51,37
156 Kuveyt4,11575,71502,12,71
156 Tonga4,11665,11253,31,55
159 Kıbrıs Cumhuriyeti3,91516,71761,06,7
159 Ürdün3,91615,31442,42,21
159 Suudi Arabistan3,91585,51482,22,5
162 Arnavutluk3,81615,31442,42,21
162 Filipinler3,81555,81591,93,05
164 İran3,61724,21322,91,45
165 Yunanistan3,21595,41701,24,5
165 Suriye3,21655,21701,24,33
167 Venezuela3,11595,41731,14,91
167 Cezayir3,11675,01681,33,85
167 Mısır3,11704,51611,82,5
167 Azerbaycan3,11615,31731,14,82
167 Lübnan3,11744,01532,02,0
172 Endonezya3,01704,51641,62,81
173 Birleşik Arap Emirlikleri2,81753,61770,94,0
174 Guatemala2,71724,21661,52,8
175 São Tomé ve Príncipe2,61753,61631,72,12
175 Saint Vincent ve Grenadinler2,61684,91790,412,2
177 Pakistan2,51792,51442,41,04
178 Bahamalar1,61772,91800,47,25
179 Brunei1,41801,41681,31,08
179 Jamaika1,41782,61810,38,67
181 Grenada0,41820,01780,50,0
182 Barbados0,31810,51820,15,0
183 Antigua ve Barbuda0,01820,01830,00,0

Analiz

Erkek ve kadın intihar oranları, sırasıyla toplam erkek nüfusu ve toplam kadın nüfusu üzerinden hesaplanır (yani toplam erkek intiharları toplam erkek nüfusuna bölünür). Yaş standartlaştırılmış oranlar, farklı nüfus yaş dağılımlarının crude (ham) ölüm oranlarının analizindeki etkisini hesaba katarak, yaş grupları ve nüfus yapılarındaki yaygın eğilimleri istatistiksel olarak ele alır ve uzun vadeli uluslararası karşılaştırılabilirliği artırmak için kullanılır: yaş gruplarının standartlaştırılmış nüfus yapılarından sapmalara göre oranlar yukarı veya aşağı yuvarlanır (yaş ayarlaması). Temelde, herhangi bir bölgenin (veya ülkenin) yaş ortalamasının altında medyan yaş taşıyan genç bireylerin mevcudiyeti daha fazla ağırlık taşır: oran yukarı yuvarlanmışsa, bu bölgenin (veya ülkenin) ortalamasından daha düşük bir medyan yaşa sahip olduğu anlamına gelir ve aksi durumda aşağı yuvarlandığında bunun tam tersi olur.

Yukarıda listelenen çoğu ülkede erkek intihar oranı daha yüksek olarak rapor edilir, çünkü dünya genelinde her dört intihardan üçü erkekler tarafından gerçekleştirilir veya 3:1 oranındadır (örneğin, Amerika Birleşik Devletleri'nde 2015 yılında 3.36 ve 2016 yılında 3.53 olarak rapor edilmiştir).

Yaş standartlaştırma, karşılaştırma amaçları için mortalite verilerini sınıflandırmak için yaygın bir istatistiksel süreç olmasına rağmen, bu yaklaşım WHO tarafından tahminlere dayanır ve bu tahminler rapor eksikliği gibi konuları dikkate alır, bu da resmi ulusal istatistiklerden farklı oranlara yol açabilir (ve düzenlemeler periyodik olarak yapılır). Ayrıca, yaş ayarlı oranlar, incelenen tüm popülasyonların aynı yaş dağılımına sahip olduğu varsayılan bir "standart" popülasyonu olması durumunda var olacak mortalite oranlarıdır. Basit, ham tahmini oranlar burada ve burada mevcuttur. 100.000'den az nüfusa sahip ülkeler hariç tutulmuştur.

Büyük içsel farklılıklar gösteren ülkelerin değerlendirilmesi karmaşıktır. Kanada, genel olarak düşük bir intihar oranına sahip olan bir ülke olmasına rağmen, 100.000 kişi başına 10.3 olayla, bu tür bir farklılığı sergilemektedir. Kanada'daki yerli halkların intihar oranıyla karşılaştırıldığında, intihar oranı 100.000 kişi başına 24.3 olaya yükselmektedir: dünyanın en yüksek on intihar oranından biri. Bu fenomene katkıda bulunan birçok yaşam standardı ve gelir farklılığı bulunmaktadır, bu durum Kanada'da bir salgın olarak sınıflandırılmaktadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Suicide rates, age standardized - Data by country". World Health Organization. 2015. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2017. 
  2. ^ "Türkiye'de son 17 yılda 50 bin 378 kişi intihar etti". Sözcü. 5 Ekim 2019. 6 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020. 
  3. ^ Dattani, Saloni; Rodés-Guirao, Lucas; Ritchie, Hannah; Roser, Max; Ortiz-Ospina, Esteban (22 Şubat 2024). "Suicides". Our World in Data. 24 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024. 
  4. ^ "With one suicide every 40 seconds, WHO urges action". 10 Eylül 2019. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Värnik, P (March 2012). "Suicide in the world". International Journal of Environmental Research and Public Health. 9 (3): 760-71. doi:10.3390/ijerph9030760 Özgürce erişilebilir. PMC 3367275 $2. PMID 22690161. 
  6. ^ a b WHO (2002). "Self-directed violence" (PDF). www.who.int. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  7. ^ Colby Itkowitz (31 Ağustos 2016). "Men die by suicide at alarming rates. This hashtag tells men 'it's okay to talk' about their emotions". Washington Post. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024. 
  8. ^ Cutcliffe, John R.; José Santos; Paul S. Links; Juveria Zaheer, (Ed.) (2016). Routledge International Handbook of Clinical Suicide Research. Routledge. ISBN 9781134459292. 
  9. ^ O'Brien, Jodi, (Ed.) (2009). Encyclopedia of Gender and Society. SAGE Publications. s. 817. ISBN 9781452266022. 
  10. ^ Dan Bilsker; Jennifer White (2011). "The silent epidemic of male suicide". www.bcmj.org. BCMJ. 29 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Global rates of suicide death have fallen by a third since 1990, study finds". 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024. 
  12. ^ "Global, regional, and national burden of suicide mortality 1990 to 2016: systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016". 27 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024. 
  13. ^ Schumacher, Helene. "Why more men than women die by suicide". www.bbc.com (İngilizce). 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 
  14. ^ "Suicide". www.who.int (İngilizce). 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Yaygın kullanımda ve tıpta sağlık, Dünya Sağlık Örgütüne göre, "yalnızca hastalık ve sakatlığın olmaması değil, fiziksel, zihinsel ve sosyal açıdan tam bir iyilik halidir". Zaman içinde farklı amaçlar için çeşitli tanımlar kullanılmıştır. Sağlık, düzenli fiziksel egzersiz ve yeterli uyku gibi sağlıklı faaliyetlerin teşvik edilmesi ve sigara veya aşırı stres gibi sağlıksız faaliyetlerin veya durumların azaltılması veya bunlardan kaçınılması yoluyla teşvik edilebilir. Sağlığı etkileyen bazı faktörler, yüksek riskli bir davranışta bulunup bulunmama gibi bireysel seçimlerden kaynaklanırken diğerleri toplumun insanların gerekli sağlık hizmetlerini almasını kolaylaştıracak veya zorlaştıracak şekilde düzenlenmiş olması gibi yapısal nedenlerden kaynaklanmaktadır. Genetik bozukluklar gibi diğer faktörler ise hem bireysel hem de grup seçimlerinin ötesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Eşcinsellik</span> Aynı cinsiyetteki insanlar arasındaki romantiklik, cinsel çekim ya da cinsel davranış

Eşcinsellik veya homoseksüellik, aynı cinsiyetteki insanlar arasındaki romantizm, cinsel çekim ya da cinsel davranıştır. Eşcinsellik, bir yönelim olarak “kişiyi ağırlıklı olarak ya da tümüyle kendisiyle aynı cinsiyette olan kişilere karşı romantik ya da cinsel çekimleri yaşamaya yönlendiren kalıcı kişisel nitelik” olarak ifade edilir. Aynı zamanda kişiyi bu çekimlere dayanan davranışlarla ilişkili kimlik hissi ve bu çekimleri paylaşan diğer kişilerden oluşan topluluğa olan üyeliğini de tanımlar.

Maskülizm esas olarak erkeklerin deneyimleri üzerine kurulmuş toplumsal teori ve politik bir hareket tarzıdır. Maskülizmin çoğu sözcüsü bir yandan toplumsal ilişkilerin eleştirisini yaparken bir yandan da toplumsal cinsiyet (gender) eşitsizlik ve erkeklerin hakları ve sorunları gibi konular üzerine yoğunlaşmaktadırlar. Maskülizmi savunan kişiye "maskülist" denir. Tarihte bu adlandırmaya uygun görüşleri (maskülizmi) ilk kez ortaya koyan kişi sosyalist bir teorisyen olan Ernest Belfort Bax idi. Bununla birlikte zaman içinde maskülist çevrelere muhafazakâr kesimler de dahil olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Beklenen yaşam süresine göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste ülkelerin doğumda beklenen yaşam süresine göre sıralamasını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cinsiyet eşitsizliği</span>

Cinsiyet eşitsizliği, bireylerin cinsiyetlerine göre maruz kaldıkları eşit olmayan davranışlar, tutumlar ve algıları anlatmak için kullanılan bir kavramdır. Kökeni, toplumsal cinsiyet rollerindeki farklılıklardır. Cinsiyet sistemleri genellikle kesin hatlarla ikiye ayrılmış ve hiyerarşik yapıya sahiptir; cinsiyet ikiliği sistemleri günlük yaşamın sayısız boyutunda kendini gösteren eşitsizlikleri yansıtabilmektedir. Cinsiyet eşitsizliği deneysel temellere dayandırılmış ya da toplumsal olarak kabul edilmiş ayrıcalıklardan kaynaklanır.

Çin'de intiharın kültürel uygulama olarak uzun geçmişi vardır. Qu Yuan'ın intiharı vatansever bir eylem olarak kabul edilir ve bunun anılması, yaygın olarak Ejderha Teknesi Festivali'nin temeli olarak düşünülür. Günümüz Çin'de intihar üzerinde çalışmalar, resmi istatistiklerin bazen büyük oranda bağımsız araştırmaların sonuçlarına göre farklılık göstermesine sebep olan siyasi kaygılar nedeniyle oldukça karmaşık bir sorundur. Genel olarak Çin'in komşu ülkeleri Güney Kore ile Japonya'dan daha düşük intihar oranı var. Çin'de bu uygulama ayrıca daha çok kadınların arasında ve en çok Yangtze Havzası'nda yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Ruh sağlığı</span> Psikolojik iyi olma veya bir mental sorunun olmaması durumu.

Ruh sağlığı, psikolojik iyi hal veya zihinsel bir bozukluğun olmadığı düzeyi açıklar. Tatmin edici düzeyde duygusal ve davranışsal işlevlerini sürdürebilen bir kişinin durumudur. Pozitif psikoloji ve Bütünsellik bakış açılarından, ruhsal sağlık, bir bireyin yaşamdan tat alabilmesi ve yaşam aktiviteleri ile psikolojik dayanıklılık kazanabilmeye yönelik çabaları arasında denge kurmasını içerebilir.

İntihar notu, bir insanın intihar etmeden veya intihara teşebbüs etmeden önce bıraktığı yazılı, sesli veya görüntülü nottur. Bu notlar, doğal olmayan ölüm dolayısıyla başlatılan adli soruşturma süreçlerinde önemli birer delil niteliği taşır.

Kazakistan'da intihar, ülkede doğal olmayan ölümlerin yaygın bir nedenidir ve uzun vadeli bir sosyal konudur. Dünya Sağlık Örgütü'nün 2017 raporuna göre, her yıl dünya çapında intihar nedeniyle öldüğü bildirilenlerin %3.55'i Kazakistan'a aittir. Genç yaştaki intiharlar ülkede büyük bir sorundur. İntihar, Kazakistan'da her 100.000'de 27.74 oranında görülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Cinayet oranlarına göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) verilerine göre 100.000 kişi başına düşen yıllık kasıtlı cinayet oranlarını içermektedir. Ülkelerin millî cinayet oranı verilerinin güvenilirliği, cinayet tanımının farklılık gösterebilmesi nedeniyle değişkenlik gösterir, bu yüzden listede sadece UNODC verileri kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uykuda boşalma</span> Rastgele gerçekleşen uyku boşalması ve orgazmı

Islak rüya olarak da bilinen uykuda boşalma, gece emisyonu veya ihtilam, uyku esnasında kendiliğinden oluşan, erkeklerde orgazm ile boşalmayı, kadınlarda ise vajinal ıslanma veya orgazmı içeren durum. Gece emisyonları en çok ergenlik döneminde ve erken genç yetişkinlik yıllarında görülür ancak ergenlikten sonra herhangi bir zamanda da olabilir. Erkeklerin ıslak bir rüya sırasında uyanmaları ya da uyumaya devam etmeleri mümkündür ancak bazı araştırmacılar kadınlarda ıslak rüyanın sınıflandırılması için orgazm sırasında uyanma ve orgazmın gerçekleştiğini fark etme kriteri belirlemiştir. Sadece vajinal ıslanma, kadının orgazm olduğu anlamına gelmemektedir.

Çeyiz cinayetleri, evli kadınların öldürülmesi veya tahrik altında intihar etmesidir. Kocalarının veya kayınpederlerinin çeyizleri hakkında tacizde bulunması nedeniyle bu adı almıştır. Çeyiz cinayetleri ağırlıklı olarak Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve İran'da görülmektedir. Hindistan, 2010 yılında rapor edilen bu tür 8.391 ölümle en yüksek toplam çeyiz cinayeti sayısını bildirmiştir. Bu 100.000 kadın başına 1,4 ölüm anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam'da Sağlık</span>

Vietnam'da 2000 ile 2012 yılları arasında ortalama yaşam süresi erkekler ve kadınlar için iki yıl artış gösterdi. Bu, aynı zaman diliminde dünyanın diğer bölgelerinde ortalama yaşam beklentisindeki artışın yarısına eşittir.

<span class="mw-page-title-main">Lesotho'da sağlık</span>

Lesotho'da doğumda ortalama yaşam beklentisi 53,7 yıldır (2018). 2005 yılında ortalama yaşam süresi 42,5 idi ve son 13 yılda 11 yıllık artış sağladı. Lesotho'nun 2018 insani gelişme endeksi değeri 0,518'dir - bu da ülkeyi düşük insani gelişme kategorisine sokar - bu Lesotho'yu 189 ülke ve bölge arasından 164'üncü sırada konumlandırır.

Nüfus sağlığı, "bu tür sonuçların grup içindeki dağılımı da dahil olmak üzere, bir grup bireyin sağlık sonuçları" olarak tanımlanmıştır. Akarowhe'ye (2018) göre nüfus sağlığının işe yarayan tanımı şu şekilde ifade edilmektedir; bir sanat olarak nüfus sağlığı, belirli bir coğrafi konumdaki beklenen bir grup insana eşit sağlık hizmeti sunumuna yönelik olduğu anlamına gelir; bir bilim olarak, insanların sağlık sorunlarına tıbbi tedavi sunmada önleyici, tedavi edici ve teşhis hizmetlerinin bilimsel yaklaşımını benimsediğini ima eder; bir ürün olarak, nüfus sağlığının, söz konusu coğrafi alan içerisinde sağlık tatmini yoluyla insanların genel sağlık performansına yönelik olduğu anlamına gelir; ve bir süreç olarak, insanların sağlık ihtiyaçlarını karşılamak için bir sağlık yönetimi / nüfus sağlığı yönetim sisteminin etkili ve verimli bir şekilde yürütülmesini gerektirir. Tüm insan nüfusunun sağlığını iyileştirmeyi amaçlayan bir sağlık yaklaşımıdır. Bu kavram, hayvan veya bitki popülasyonlarına atıfta bulunmaz. Üç bileşenden oluştuğu belirtilmiştir. Bunlar "sağlık sonuçları, sağlık belirleyicileri kalıpları ve politikalar ve müdahalelerdir ". Nüfus Sağlığının amacına ulaşmada önemli kabul edilen bir öncelik, diğer faktörlerin yanı sıra, sağlığın sosyal belirleyicileri olan SDOH nedeniyle farklı nüfus grupları arasındaki sağlık eşitsizliklerini veya eşitsizlikleri azaltmaktır. SDOH, farklı popülasyonların doğduğu, büyüdüğü ve yaşamları boyunca birlikte çalıştığı ve insan popülasyonlarının sağlığı üzerinde potansiyel olarak ölçülebilir bir etkiye sahip olan tüm faktörleri içerir. Nüfus Sağlığı kavramı, çoğu ana akım tıbbın özelliği olan bireysel düzeyden odakta bir değişikliği temsil eder. Ayrıca, farklı popülasyonların sağlığını etkilediği gösterilen daha geniş bir faktör yelpazesini ele alarak halk sağlığı kurumlarının klasik çabalarını tamamlamayı amaçlamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü Sağlığın Sosyal Belirleyicileri Komisyonu, 2008 yılında, hastalıkların ve yaralanmaların büyük kısmından SDOH faktörlerinin sorumlu olduğunu ve bunların tüm ülkelerde sağlık eşitsizliklerinin başlıca nedenleri olduğunu bildirdi. ABD'de, SDOH'nin önlenebilir ölüm oranlarının %70'ini oluşturduğu tahmin ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de sağlık</span>

31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla Türkiye nüfusu 79.814.871 olup %23,7'si 0-14, %68'i 15-64 ve %8,3'ü 65 yaş üstüdür. Erkeklerde doğumda beklenen yaşam süresi 75,3, kadınlarda 80,7 yıldır. Anne ölüm oranı 2010-2015 yılları arasında 100.000 canlı doğumda 23'ten 16'ya düşmüştür. 2015 verilerine göre, 1000 canlı doğumda beş yaş altı ölüm ve bebek ölüm oranları 13,5 ve 11,6'dır.

DSÖ'nün 2016 intihar raporuna göre Fransa, listelenen 183 ülke arasında 48. sırada yer aldı. Fransa, Batı Avrupa'da intihar vakalarında ikinci sırada yer aldı. Fransa, 2016 yılında 100.000 kişi başına 12,1 genel intihar oranına sahipti. DSÖ'nün 2016 intihar raporuna göre Fransız erkekler için 2016 intihar oranı 100.000'de 17.9 ve kadınlar için 100.000'de 6.5 idi. Erkeklerin toplam intihar oranı ve intihar oranı 2012'den beri düşerken, kadınlar için intihar oranı biraz yükseldi. 2012'de Fransa'da intihar oranı genel olarak 100.000 kişide 12,3, erkeklerde 100.000 kişide 19,3 ve kadınlarda 100.000 kişide 6 idi.

Ergen hamileliği olarak da bilinen genç gebelik, WHO'ya göre 20 yaşın altındaki bir kadında gebeliktir, ancak kimilerince 18 veya 17 yaşın altı da genç gebelik olarak sayılabilir. Hamilelik, ilk adet döneminden (menarş) önce olabilen ancak genellikle adetlerin başlamasından sonra ortaya çıkan yumurtlamanın başlamasından sonra cinsel ilişki ile ortaya çıkabilir. İyi beslenmiş kadınlarda ilk regl genellikle 12-13 yaş civarında gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Erkek sağlığı</span>

Erkek sağlığı, erkeklere özgün sağlık konularıdır. Erkek sağlığı genellikle eril üreme sistemi gibi biyolojik faktörlerle veya koşullarla ilgilidir.

Japonya'da intihar, önemli bir sosyal sorun olarak kabul edilmektedir. 2017'de ülke, 100.000 kişi başına 14,9 ile OECD'de yedinci en yüksek intihar oranına sahipken 2019'da G7 ülkeleri arasında ikinci en yüksek intihar oranına sahiptir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.